Iedereen wil energie besparen, maar de aanschaf van dure isolatie of een prijzige warmtepomp lijkt vaak een hoge barrière. Gelukkig draagt de overheid regelmatig bij in de kosten. Het is alleen een kwestie van uitzoeken waar je deze financiële steun kunt aanvragen. Sommige subsidies worden verstrekt door het Rijk, voor andere kun je bij gemeente of provincie terecht. Een compleet overzicht van waar je in 2024 terecht kunt.

Ook interessant voor jou: Wat kost isoleren en wat levert het op

Landelijke subsidieregeling voor huiseigenaren

Heb je een eigen huis en wil je het huis beter isoleren? Wil je een zonneboiler of warmtepomp laten installeren? Of wil je de woning aansluiten op een warmtenet en heb je daarom een elektrische kookplaat nodig? Voor al deze investeringen stelt de overheid Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) beschikbaar.

Als je kiest voor isolatie, krijg je maximaal 30 procent van de rekening vergoed. Je kunt bijvoorbeeld het dak, een spouwmuur, de gevel of de vloer isoleren of HR++ of triple glas laten plaatsen. Als je twee isolatiemaatregelen laat uitvoeren – of als je één isolatiemaatregel combineert met een warmtepomp of zonneboiler – krijg je tot 30 procent van de rekening terug. Als je één isolatiemaatregel neemt, krijg je grofweg 15 procent terug. Het exacte bedrag hangt af van het aantal vierkante meters en van het type isolatiemateriaal dat je gebruikt. Voor duurzame isolatiematerialen krijg je meer subsidie.

Voor een warmtepomp of zonneboiler hangt de subsidie af van het type dat je laat installeren. Een warmtepomp moet sinds 2024 minimaal energielabel A++ hebben. Voor aansluiting op een warmtenet kun je 3775 euro krijgen en voor een nieuwe inductiekookplaat 400 euro.

Voorwaarden ISDE

Je kunt de subsidie alleen achteraf aanvragen, binnen 24 maanden na de installatie. Dat betekent dat je het geld eerst moet voorschieten. Bovendien moet je nog steeds een flink deel van de rekening zelf betalen. Lukt dat niet? Lees dan verder voor nog meer mogelijkheden, zoals regionale subsidies en leningen.

Een voorwaarde voor subsidie is dat je de maatregelen laat uitvoeren door een deskundig bedrijf. Als je zelf gaat klussen, krijg je geen subsidie. Je krijgt de subsidie van het Rijk maar één keer. Als je al eerder subsidie hebt gehad voor energiebesparende maatregelen, heeft het geen zin om nog een keer subsidie aan te vragen.

Meer informatie over de ISDE en een rekentool vind je op de website van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO). Kijk goed naar de voorwaarden voor het type maatregel dat je wilt laten uitvoeren. Daarmee voorkom je teleurstellingen achteraf. 

©Robert Poorten

Regionale subsidies en leningen

Het is altijd slim om ook na te gaan of je gemeente of provincie een potje beschikbaar heeft voor energiebesparende maatregelen. Sinds 21 april 2021 mag je deze subsidies combineren met landelijke subsidies. Dat maakt een investering in energie besparen weer een stukje aantrekkelijker. Of je gemeente of provincie subsidie geeft, kun je nagaan met de Energiesubsidiewijzer. Via dit portaal vind je ook gunstige leningen voor verduurzaming. Ook Verenigingen van Eigenaren en huurders kunnen op het portaal terecht. Er zijn onder andere subsidies en leningen mogelijk voor de volgende energiebesparende projecten:

🢒 Woning isoleren
🢒 Groen dak aanleggen
🢒 Zonneboiler
🢒 Warmtepomp
🢒 Inductiekookplaat
🢒 Afsluiten van aardgas

Lees ook: In 4 stappen subsidie op je groendak geregeld!

En voor zonnepanelen?

Voor de aanschaf en installatie van zonnepanelen is geen subsidie mogelijk van het Rijk. Dat betekent niet dat je zelf de volle mep betaalt. Zo hoef je geen btw te betalen over zonnepanelen. Dat scheelt een flink bedrag bij de aankoop. Ook kun je de stroom die je zelf opwekt terugleveren aan het elektriciteitsnet. Dat pakt gunstig uit voor je stroomrekening. 

©Anna Czapnik

Landelijke subsidies voor appartementeigenaren

Als eigenaar van een appartement kun je zelf niet zoveel doen aan verduurzaming van je huis. Dat is een zaak voor de Vereniging van Eigenaren (VvE). Als lid van de VvE kun je natuurlijk wel meepraten over manieren om het appartementencomplex als geheel energiezuiniger te maken. Ook hiervoor is landelijke subsidie beschikbaar via de regeling Subsidie verduurzamen voor verenigingen van eigenaars (SVVE). VvE´s kunnen deze subsidie aanvragen voor energieadvies, voor verduurzamingsmaatregelen en voor een oplaadpuntenadvies voor elektrische auto’s. Zo kun je een appartementencomplex verduurzamen met isolatie, een (hybride) warmtepomp, zonneboiler of een centrale aansluiting op een warmtenet. De VvE moet de subsidie hiervoor vooraf aanvragen.

Voor VvE’s kunnen ook de volgende subsidieregelingen interessant zijn:
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) voor het opwekken van stroom door zonnepanelen, windmolens of waterkracht. Hoe meer energie er wordt opgewekt, hoe hoger de subsidie.
Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen (SAH) voor de aansluiting op een warmtenet van een appartementencomplex dat door huurders en eigenaren samen wordt gebruikt.

Lees ook: Koopappartement verduurzamen? Dat gaat zo

Energiebespaarlening

Heb je het geld voor verduurzaming niet één-twee-drie beschikbaar, dan kun je het misschien lenen. Speciaal voor dit doel is de Energiebespaarlening van het Nationaal Warmtefonds opgericht. Particulieren en VvE’s kunnen er geld lenen voor isolatie, zonnepanelen, een warmtepomp, zonneboiler en aansluiting op het warmtenet. De Energiebespaarlening heeft een gunstige rente. Je kunt de lening altijd boetevrij vervroegd aflossen. Dat is handig als je de subsidiebetaling binnenkrijgt. 

©Tong_Patong

Subsidie voor een elektrische auto?

Voor een nieuwe middenklasse auto met een prijs tussen de 12.000 en 45.000 euro is 2950 euro subsidie beschikbaar. Voor een gebruikte auto kun je 2000 euro krijgen. Je kunt de subsidie pas aanvragen als je de koopovereenkomst al hebt gesloten. Kijk voor meer informatie over de Subsidie Elektrische Personenauto's Particulieren op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De nieuwe SEPP-aanvraagronde start 9 januari 2024, om 09.00 uur.

Valkuilen

🢒 Aan subsidies zijn strikte voorwaarden verbonden. Zo kun je meestal geen isolatiesubsidie aanvragen voor verduurzaming van een woning die in of na 2019 is gebouwd en ook niet voor verbouwingen waarbij de woning groter wordt gemaakt. Ook zijn er eisen gesteld aan de verbetering die een isolatiemaatregel moet opleveren.
🢒 Maatregelen en installaties die niet op de lijst van RVO staan, kunnen worden afgewezen. Controleer dit dus van tevoren.
🢒 Subsidie kan opraken. Bij de subsidies van de Rijksoverheid kun je zien wat de stand van de subsidie voor dit jaar is. Zo kun je een beetje inschatten of er nog iets over zal zijn als je nog dit jaar subsidie wilt aanvragen.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!