Iedereen wil energie besparen, maar de aanschaf van dure isolatie of een prijzige warmtepomp lijkt vaak een hoge barrière. Gelukkig draagt de overheid regelmatig bij in de kosten. Het is alleen een kwestie van uitzoeken waar je deze financiële steun kunt aanvragen. Sommige subsidies worden verstrekt door het Rijk, voor andere kun je bij gemeente of provincie terecht. Een compleet overzicht van waar je in 2024 terecht kunt.

Ook interessant voor jou: Wat kost isoleren en wat levert het op

Landelijke subsidieregeling voor huiseigenaren

Heb je een eigen huis en wil je het huis beter isoleren? Wil je een zonneboiler of warmtepomp laten installeren? Of wil je de woning aansluiten op een warmtenet en heb je daarom een elektrische kookplaat nodig? Voor al deze investeringen stelt de overheid Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) beschikbaar.

Als je kiest voor isolatie, krijg je maximaal 30 procent van de rekening vergoed. Je kunt bijvoorbeeld het dak, een spouwmuur, de gevel of de vloer isoleren of HR++ of triple glas laten plaatsen. Als je twee isolatiemaatregelen laat uitvoeren – of als je één isolatiemaatregel combineert met een warmtepomp of zonneboiler – krijg je tot 30 procent van de rekening terug. Als je één isolatiemaatregel neemt, krijg je grofweg 15 procent terug. Het exacte bedrag hangt af van het aantal vierkante meters en van het type isolatiemateriaal dat je gebruikt. Voor duurzame isolatiematerialen krijg je meer subsidie.

Voor een warmtepomp of zonneboiler hangt de subsidie af van het type dat je laat installeren. Een warmtepomp moet sinds 2024 minimaal energielabel A++ hebben. Voor aansluiting op een warmtenet kun je 3775 euro krijgen en voor een nieuwe inductiekookplaat 400 euro.

Voorwaarden ISDE

Je kunt de subsidie alleen achteraf aanvragen, binnen 24 maanden na de installatie. Dat betekent dat je het geld eerst moet voorschieten. Bovendien moet je nog steeds een flink deel van de rekening zelf betalen. Lukt dat niet? Lees dan verder voor nog meer mogelijkheden, zoals regionale subsidies en leningen.

Een voorwaarde voor subsidie is dat je de maatregelen laat uitvoeren door een deskundig bedrijf. Als je zelf gaat klussen, krijg je geen subsidie. Je krijgt de subsidie van het Rijk maar één keer. Als je al eerder subsidie hebt gehad voor energiebesparende maatregelen, heeft het geen zin om nog een keer subsidie aan te vragen.

Meer informatie over de ISDE en een rekentool vind je op de website van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO). Kijk goed naar de voorwaarden voor het type maatregel dat je wilt laten uitvoeren. Daarmee voorkom je teleurstellingen achteraf. 

©Robert Poorten

Regionale subsidies en leningen

Het is altijd slim om ook na te gaan of je gemeente of provincie een potje beschikbaar heeft voor energiebesparende maatregelen. Sinds 21 april 2021 mag je deze subsidies combineren met landelijke subsidies. Dat maakt een investering in energie besparen weer een stukje aantrekkelijker. Of je gemeente of provincie subsidie geeft, kun je nagaan met de Energiesubsidiewijzer. Via dit portaal vind je ook gunstige leningen voor verduurzaming. Ook Verenigingen van Eigenaren en huurders kunnen op het portaal terecht. Er zijn onder andere subsidies en leningen mogelijk voor de volgende energiebesparende projecten:

🢒 Woning isoleren
🢒 Groen dak aanleggen
🢒 Zonneboiler
🢒 Warmtepomp
🢒 Inductiekookplaat
🢒 Afsluiten van aardgas

Lees ook: In 4 stappen subsidie op je groendak geregeld!

En voor zonnepanelen?

Voor de aanschaf en installatie van zonnepanelen is geen subsidie mogelijk van het Rijk. Dat betekent niet dat je zelf de volle mep betaalt. Zo hoef je geen btw te betalen over zonnepanelen. Dat scheelt een flink bedrag bij de aankoop. Ook kun je de stroom die je zelf opwekt terugleveren aan het elektriciteitsnet. Dat pakt gunstig uit voor je stroomrekening. 

©Anna Czapnik

Landelijke subsidies voor appartementeigenaren

Als eigenaar van een appartement kun je zelf niet zoveel doen aan verduurzaming van je huis. Dat is een zaak voor de Vereniging van Eigenaren (VvE). Als lid van de VvE kun je natuurlijk wel meepraten over manieren om het appartementencomplex als geheel energiezuiniger te maken. Ook hiervoor is landelijke subsidie beschikbaar via de regeling Subsidie verduurzamen voor verenigingen van eigenaars (SVVE). VvE´s kunnen deze subsidie aanvragen voor energieadvies, voor verduurzamingsmaatregelen en voor een oplaadpuntenadvies voor elektrische auto’s. Zo kun je een appartementencomplex verduurzamen met isolatie, een (hybride) warmtepomp, zonneboiler of een centrale aansluiting op een warmtenet. De VvE moet de subsidie hiervoor vooraf aanvragen.

Voor VvE’s kunnen ook de volgende subsidieregelingen interessant zijn:
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) voor het opwekken van stroom door zonnepanelen, windmolens of waterkracht. Hoe meer energie er wordt opgewekt, hoe hoger de subsidie.
Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen (SAH) voor de aansluiting op een warmtenet van een appartementencomplex dat door huurders en eigenaren samen wordt gebruikt.

Lees ook: Koopappartement verduurzamen? Dat gaat zo

Energiebespaarlening

Heb je het geld voor verduurzaming niet één-twee-drie beschikbaar, dan kun je het misschien lenen. Speciaal voor dit doel is de Energiebespaarlening van het Nationaal Warmtefonds opgericht. Particulieren en VvE’s kunnen er geld lenen voor isolatie, zonnepanelen, een warmtepomp, zonneboiler en aansluiting op het warmtenet. De Energiebespaarlening heeft een gunstige rente. Je kunt de lening altijd boetevrij vervroegd aflossen. Dat is handig als je de subsidiebetaling binnenkrijgt. 

©Tong_Patong

Subsidie voor een elektrische auto?

Voor een nieuwe middenklasse auto met een prijs tussen de 12.000 en 45.000 euro is 2950 euro subsidie beschikbaar. Voor een gebruikte auto kun je 2000 euro krijgen. Je kunt de subsidie pas aanvragen als je de koopovereenkomst al hebt gesloten. Kijk voor meer informatie over de Subsidie Elektrische Personenauto's Particulieren op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De nieuwe SEPP-aanvraagronde start 9 januari 2024, om 09.00 uur.

Valkuilen

🢒 Aan subsidies zijn strikte voorwaarden verbonden. Zo kun je meestal geen isolatiesubsidie aanvragen voor verduurzaming van een woning die in of na 2019 is gebouwd en ook niet voor verbouwingen waarbij de woning groter wordt gemaakt. Ook zijn er eisen gesteld aan de verbetering die een isolatiemaatregel moet opleveren.
🢒 Maatregelen en installaties die niet op de lijst van RVO staan, kunnen worden afgewezen. Controleer dit dus van tevoren.
🢒 Subsidie kan opraken. Bij de subsidies van de Rijksoverheid kun je zien wat de stand van de subsidie voor dit jaar is. Zo kun je een beetje inschatten of er nog iets over zal zijn als je nog dit jaar subsidie wilt aanvragen.

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.