Misschien zijn je lampen, verwarming en slot van je voordeur al verbonden met je smarthome-systeem, maar één apparaat wordt vaak vergeten: de mechanische ventilatie. Zonde, want er zijn allerlei toepassingen te bedenken om ook dat systeem aan je netwerk te hangen.

De mechanische ventilatie in je huis bestaat vaak uit een vrij groot, log apparaat dat bijvoorbeeld in een hoek van de zolderkamer verstopt zit. Dat maakt het lastig om hem te vervangen door een slimme variant, zoals je de oude gloeilampen aan het plafond omruilt voor slimme Hue-ledlampen. Daardoor zit je vast aan je domme ventilator, die met een beetje pech al decennia oud is. Deze systemen hebben zelden tot nooit de mogelijkheid om ze met bluetooth of wifi te verbinden, waardoor je ze niet in je slimme domoticasysteem kunt opnemen.

Maar niet getreurd: zelfs deze oude apparatuur kun je met een smarthome verbinden, mits je bereid bent wat tijd en geld te investeren. Daarbij profiteer je van de traditionele manier waarop een ventilator kan worden bediend. Vaak kunnen ze verbinden met bijvoorbeeld een knop in je badkamer om snel luchtvochtigheid mee weg te zuigen, wat betekent dat ventilatoren zijn gebouwd om een aan- of uit-signaal te ontvangen. Door een speciaal apparaatje te verbinden, is het mogelijk zelf zo’n signaal te verzenden via een door jou gekozen verbinding.

Home Assistant

Voordat we beginnen hebben we een flexibel smarthomeplatform nodig. Diensten zoals Apples Woning-app en Google Home werken alleen met specifiek ondersteunde apparaten, waardoor je er niet zomaar een doe-het-zelfoplossing mee kunt verbinden. Daarom gebruiken we bij deze handleiding het platform Home Assistant, gebouwd door de Nederlander Paulus Schoutsen. Home Assistant is opensource, wat betekent dat iedereen eraan kan bijdragen en er tal van hobbyprojectjes bestaan om niet-vanzelfsprekende apparaten te verbinden.

Home Assistant moet op een zelfstandig apparaat worden geïnstalleerd dat met je draadloze internet is verbonden. Een Raspberry Pi is sterk genoeg om de software te draaien of je kunt het kant-en-klare systeem van Schoutsen kopen (de Home Assistant Green of Yellow). Op de site www.home-assistant.io staat beschreven hoe je Home Assistant draaiende krijgt en daarna bijvoorbeeld je al bestaande slimme lampen in het platform kunt voegen. Wel zo handig, want hierdoor kunnen die smarthome-apparaten straks nauw samenwerken met je ventilatie.

Itho-module

Vervolgens heb je een apparaatje nodig om je mechanische ventilator met Home Assistant te verbinden. Daarvoor bestaan verschillende methoden, waarvan de makkelijkste methode afkomstig is van een Nederlandse ontwikkelaar. Hobbyist Arjen Hiemstra heeft de zogenoemde Itho-module ontwikkeld, een apparaatje dat je rechtstreeks op de verbindingspoort van je ventilator aansluit. Je kunt hem bestellen via www.nrgwatch.nl.

De Itho-module sluit je aan op de acht pinnetjes op de printplaat van je mechanische ventilator. Vervolgens koppel je hem aan je wifi-netwerk.

De Itho-module verbindt met een aansluiting van twee rijen met elk vier pinnen op de printplaat van het ventilatiesysteem. Het is lastig te zeggen of jouw betreffende ventilator wordt ondersteund, maar Hiemstra houdt een lijst bij van apparaten die door de community zijn getest. Daaruit blijkt dat onder andere de CVE EVO-modellen, HRU 200 ECO, DemandFlow en QualityFlow met het apparaatje kunnen worden verbonden.

Deze acht pinnetjes heb je nodig om de module te verbinden.

Andere aansluitingen

Het kan zijn dat er al een apparaatje op de verbindingspoort is aangesloten. Dat is in de meeste gevallen bijvoorbeeld het draadloze verbindingssysteem waarmee een radio-afstandsbediening je ventilator aan of uit kan zetten. In dat geval kun je het al aangesloten onderdeel loskoppelen en de Itho-module op de vrijgekomen poort aansluiten. Let wel op: als je dingen verbindt of loskoppelt met een printplaat, is het verstandig eerst de ventilator van de stroom te halen.

Hiemstra verkoopt ook een tweede variant van zijn apparaatje dat gebruikt kan worden op ventilatoren met een ander soort poort. Deze ziet eruit als een soort internetaansluiting. Het kan verleidelijk zijn om dan gewoon rechtstreeks een internetkabel van de poort naar je router te leiden, maar doe dat absoluut niet: deze poort is eigenlijk een heel andere soort, waardoor een internetverbinding je ventilator kan beschadigen. Hang altijd eerst de Itho-module ertussen, waarna je die met je wifi-netwerk verbindt.

Zit er alleen een aansluiting met negen pinnen onder elkaar op je printplaat? Dan werkt het apparaatje niet op jouw mechanische ventilator.

Heeft je ventilator een soort internetpoort? Dan heb je een alternatief model van de Itho-module nodig.

Verbinden met wifi

Heb je een Itho-module met je ventilator verbonden, dan kun je vervolgens het apparaat met je netwerk verbinden. De ingebouwde wifi-module genereert automatisch zijn eigen netwerk waarmee je op een laptop of telefoon kunt verbinden. Bezoek in je webbrowser vervolgens http://192.168.4.1 en volg de getoonde stappen om het apparaat met jouw wifi-netwerk te verbinden.

Nu de module met je wifi-netwerk communiceert, hoef je alleen nog maar het apparaatje met Home Assistant te koppelen. De module communiceert niet direct met het platform, maar je kunt de internetsignalen hiervan vertalen naar Home Assistant door de integratie MQTT te installeren. Dat doe je met een simpele druk op de knop op de integraties-pagina van je Home Assistant-server. Vervolgens kun je via de add-on-pagina ook de zogeheten MQTT-broker Mosquitto installeren om het ventilatorsignaal mee te vertalen. Hierna zou de ventilator in je lijst met apparaten moeten verschijnen. Zo niet, dan vind je in dit configuratiebestand de uitleg om dit alsnog voor elkaar te krijgen.

Andere ventilatoren

Werkt jouw ventilator niet met de Itho-module, dan zijn er nog een paar alternatieven die je kunt proberen. Een andere Nederlandse hobbyist, online bekend als ‘The_Flamingo’, heeft bijvoorbeeld Open Air ontwikkeld. Dit is een vergelijkbaar apparaat dat ondersteuning biedt voor de DucoBox-ventilatoren en de Orcon MVS-15RH. Deze gadget kun je in de webshop van The_Flamingo bestellen.

Open Air is gemaakt om je ventilator te verbinden met DucoBox-ventilator.

Ontwikkelaar Marcelh1 heeft ook zijn eigen usb-dongel genaamd de FanX ontworpen. Deze kun je aansluiten op een machine met Home Assistant om ondersteuning toe te voegen voor specifiek de Orcon MVS-ventilator. Dat maakt het een ideale alles-in-één-oplossing voor dat model, al moet je het apparaatje dan wel in handen krijgen. Hij wordt namelijk sporadisch aangeboden bij webwinkel www.fan-x.eu.

Heb je een Orcon MCS? Dan is de Fan X een mooie alles-in-één-oplossing. Je moet alleen wel geluk hebben bij de aanschaf.

Zelf solderen

Bieden geen van deze oplossingen in jouw thuissituatie soelaas, dan kun je ook proberen zelf een slimme vertaler voor je ventilator te bouwen. Dat werkt bij nagenoeg alle mechanische ventilatoren die met een draadloos radiosignaal met een knop of afstandsbediening kunnen worden bestuurd. Dit is wel verreweg de moeilijkste methode om je ventilator met het netwerk te verbinden. Het vergt geduld en ervaring met solderen. Het is ook zodanig veel werk dat we deze methode niet in een kort artikel kunnen beschrijven.

Ben je desalniettemin bereid dit te proberen, dan heb je een kleine ESP32 nodig: een printplaatje met soldeerpunten dat met je wifi-netwerk kan communiceren. Verbind vervolgens een RF-transmitter met de ESP32 zodat je de radiosignalen kunt oppikken en ook verzenden. Via deze webpagina vind je speciale software waarmee je een script schrijft om het radiosignaal van jouw specifieke mechanische ventilator te dupliceren en te verzenden. Hierdoor kan de ESP32 via Home Assistant een radiosignaal naar je ventilator sturen om te starten of te stoppen.

De ESP32 is een microcontroller die met de juiste onderdelen van alles aan Home Assistant koppelt.

Lees ook: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

Automatiseren

Heb je na installatie jouw mechanische ventilator in Home Assistant gekregen? Dan begint het leuke gedeelte: het bedenken van toepassingen voor de ventilator in jouw huis. In Home Assistant doe je dat aan de hand van zogeheten automatiseringen. Door te kijken naar de status van een ander apparaat, de tijd en andere informatie, kan de ventilator automatisch worden in- of uitgeschakeld.

Zo’n automatisering kan simpelweg aan een slimme knop worden gekoppeld, zodat je overal in huis de ventilator aan- of uitzet. Dat kan ook nog een stuk slimmer: de ventilatie kan bijvoorbeeld gaan draaien als de slimme lamp in je badkamer wordt ingeschakeld, zodat tijdens het douchen alle natte lucht wordt afgevoerd. Op het toilet kun je de ventilatie intens laten draaien als het licht langer dan tien minuten is geactiveerd, om na een lang toiletbezoek de gassen naar buiten te blazen.

Slimme schakelaars

Met behulp van wat slimme meters en schakelaars kan het nog ietsje handiger. Koop een slimme stroomschakelaar die verbruik meet, koppel hem met Home Assistant, en plug het apparaat tussen je stopcontact en afzuigkap. Zet je tijdens het koken de afzuigkap aan, dan kan een automatisering die piek in stroomverbruik detecteren en de ventilator aanzetten tegen de etensluchtjes. Datzelfde trucje werkt ook bij de wasdroger om de hoge luchtvochtigheid uit je bijkeuken uit te verdrijven.

Het Nederlandse HomeWizard verkoopt een slimme watermeter die laat zien hoeveel water er door je hoofdaansluiting gaat. Die is ideaal voor de ultieme automatisering in de badkamer, waarbij Home Assistant pas de ventilatie inschakelt als twee minuten achter elkaar veel water wordt gepompt en het badkamerlicht is ingeschakeld. Zo weet je zeker dat de afzuiging alleen tijdens het douchen draait, en niet als je bijvoorbeeld even het licht aanzet om je tanden te poetsen.

Alleen de ventilatie aanzetten als de douche loopt? Je kunt je ventilator koppelen aan de data van een slimme watermeter, zoals deze van HomeWizard.

Proces zelf bedenken

Een automatisering maak je vrij eenvoudig in Home Assistant. Open de webinterface van het platform in je browser en ga naar Instellingen / Automatiseringen. Daar kun je vervolgens twee dingen: een blauwdruk openen of je eigen automatisering bouwen. Een blauwdruk is feitelijk een vooraf bedachte automatisering, waar je zelf alleen nog maar even de gewilde apparaten in aanvinkt. Bij een nieuwe automatisering moet je zelf het proces bedenken.

Gelukkig is daar geen programmeerkennis voor vereist: op de webpagina wordt een simpel vragenformulier getoond, dat je het beste kan zien als een tijdlijn. Je vult in wat er moet gebeuren onder welke omstandigheden: je kunt een automatisering laten afhangen van meerdere stappen, zodat een automatisering bijvoorbeeld alleen activeert als iets tussen bepaalde uren plaatsvindt. Op het einde kies je altijd wat er moet gebeuren: in dit geval de activering van de ventilatie.

Stel bij het schrijven van je automatisering ook de duur in, om te voorkomen dat je ventilator dagen achter elkaar blijft draaien. Bij het douchen kun je ook bijvoorbeeld een automatisering maken die je ventilator uitzet als het badkamerlicht tien minuten is uitgeschakeld.

Een automatisering kan op basis van allerlei informatie worden geactiveerd of gedeactiveerd.

Het blijft hobbyen

De verhalen over bovenstaande oplossingen zijn vrij vaak positief, maar onthoud wel: het blijven veelal hobby-apparaatjes. De Itho-module, Open Air en FanX hebben fanatieke ontwikkelaars die jouw vragen waarschijnlijk wel beantwoorden, maar er is geen officiële klantenservice die helpt bij aanhoudende klachten. Gebruik je een apparaatje als dit, dan moet je bereid zijn er wat aan te sleutelen als er iets misgaat.

Maar wie bereid is dat af en toe te doen, maakt zijn of haar huis tegen een relatief kleine investering een stuk slimmer. En wellicht raak je zelfs geïnspireerd om andere, nu nog domme, apparatuur van een digitaal brein te voorzien.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een gloednieuwe smartphone van Samsung? Deze toestellen zijn vers van de pers!

Samsung Galaxy S25

Samsung fabriceert zijn recent verschenen Galaxy S25 in meer dan twintig uitvoeringen. Op dit moment is het basismodel met 128 GB lokale opslag in de kleurstellingen groen, zilver, lichtblauw en donkerblauw breed verkrijgbaar. Wil je een toestel met meer opslagruimte, dan kun je een exemplaar met 256 GB (groen/zilver/lichtblauw/donkerblauw) of 512 GB (groen/zilver/lichtblauw/donkerblauw) opslag overwegen. De Galaxy S25 is naar huidige maatstaven een compacte smartphone met een amoledscherm van 6,2 inch. Pluspunten zijn de behoorlijke resolutie van 2340 × 1080 pixels en hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz. Animaties en videobeelden verschijnen dus vloeiend in beeld.

Als alternatief voor Samsungs eigen processor gebruikt het Koreaanse merk voor de Galaxy S25-serie ditmaal een exemplaar van Qualcomm. Een goede keuze, want de Snapdragon 8 Elite is pijlsnel. Acht rekenkernen zijn afgeregeld op een maximale kloksnelheid van 4,47 GHz. Daarnaast heeft het toestel 12 GB RAM. Zoveel werkgeheugen is geen overbodige luxe, want je hebt toegang tot verschillende veeleisende AI-functies. De achterzijde heeft drie kwalitatieve camera's. Dankzij 3× optische zoom haal je objecten zonder pixelverlies dichterbij. Verder kun je zéér scherpe 8K-video's maken. Neem de Galaxy S25 gerust overal mee naartoe, want de aluminium behuizing is volledig water- en stofdicht.

Samsung Galaxy S25+

Onder de naam Galaxy S25+ brengt Samsung zijn nieuwe paradepaardje ook in een groter formaat op de markt. Het 6,7inch-amoledscherm telt 3120 × 1440 pixels. Deze hoge resolutie resulteert in een indrukwekkende pixeldichtheid van 513 ppi. Vergeleken met de eerder besproken Galaxy S25 (416 ppi)  scheelt dat aanzienlijk. Kijk dus naar haarscherpe Netflix-streams en YouTube-filmpjes. Door het nogal platte ontwerp valt het gewicht van 190 gram voor een smartphone van dit formaat erg mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm, waardoor het toestel bestand is tegen water en stof.

De processor, het werkgeheugen en de camera's zijn gelijk aan die van de Galaxy S25. Wel is er een ruimere accu met een capaciteit van 4900 mAh ingebouwd. Volgens het Koreaanse merk kun je daarmee tot dertig uur achtereen video's afspelen. Het basismodel van de plus-editie bevat met 256 GB bovendien meer opslag. Kies tussen de kleurstellingen groen, zilver, lichtblauw en donkerblauw. Verder is de Galaxy S25+ ook met 512 GB opslagruimte (groen/zilver/lichtblauw/donkerblauw) te koop. Meer weten? Lees dan onze Galaxy S25 Plus-review.

Samsung Galaxy S25 Ultra

Kan het jou niet groot genoeg? De Galaxy S25 Ultra is het recentste vlaggenschip van Samsung. Dankzij het riante 6,9inch-amoledscherm van 3120 × 1440 pixels heb je min of meer een minitablet in handen. De fabrikant levert dan ook een stylus mee. Daarmee maak je (aan)tekeningen en voer je nauwkeurige fotocorrecties uit. Ondanks het ruime formaat is de Galaxy S25 Ultra nogal licht. Dit apparaat van 218 gram kun je dan ook langdurig vasthouden. De accu heeft een respectabele capaciteit van 5000 mAh. Volgens de specificaties kun je daarmee tot 31 uur achtereen video's afspelen.

Aan rekenkracht geen gebrek! Net als de andere S25-modellen is de rappe Qualcomm Snapdragon 8 Elite verantwoordelijk voor de prestaties. Dat gecombineerd met 12 GB werkgeheugen zorgt ervoor dat je soepel complexe AI-taken uitvoert en veeleisende 3D-games speelt. Een verschil met de eerder besproken S25-toestellen is dat de camera van het Ultra-model 5× optische zoom ondersteunt. Je kunt dus zonder kwaliteitsverlies een eindje inzoomen. Het recente besturingssysteem Android 15 is voorgeïnstalleerd op een opslagdrager van 256 GB. Kies tussen een zwarte, grijze, zilverkleurige en blauwe uitvoering. Tegen een meerprijs is de Galaxy S25 Ultra ook met 512 GB (zwart/grijs/zilver/blauw) en zelfs 1 TB (zwart/grijs/zilver/blauw) verkrijgbaar. In onze Galaxy S25 Ultra-review lees je meer over dit model.

Samsung Galaxy S24 FE

Zoek je een betaalbare smartphone met een groot scherm en goede prestaties? Dan is de Samsung Galaxy S24 FE een uitstekende keuze. Samsungs eigen Exynos 2400e-processor vormt het hart van dit toestel. De genoemde chipset heeft maar liefst tien rekenkernen, waarbij de rapste core is geklokt op een snelheid van 3,1 GHz. Dankzij 8 GB werkgeheugen gebruik je probleemloos meerdere zware apps tegelijk. Bovendien kun je met dit toestel ook prima gamen. Een ander pluspunt is de lange updateondersteuning tot 31 oktober 2031.

De Galaxy S24 FE heeft een ruim amoledscherm van 6,7 inch. Met een resolutie van 2340 × 1080 pixels en vernieuwingsfrequentie van 120 hertz zijn de beeldprestaties dik in orde. De hoofdcamera ondersteunt een resolutie van 50 megapixel. Bovendien kun je tot 3× optisch inzoomen en in 8K-kwaliteit filmen. De goedkoopste uitvoering van de Galaxy S24 FE bevat 128 GB interne opslag. Kies tussen de kleuren zwart, blauw, groen en geel. Als je meer gegevens wilt opslaan, koop je een exemplaar met 256 GB opslagruimte (zwart/blauw/groen/geel). Lees voor meer informatie deze positieve review op ID.nl.

Samsung Galaxy A16 5G

De Samsung Galaxy A16 5G is goedkoop én heeft ook nog eens een lange verwachte levensduur. Het Koreaanse elektronicaconcern biedt namelijk tot 31 oktober 2030 updateondersteuning. Dit toestel is geschikt voor mensen die hun smartphone voornamelijk voor basistaken gebruiken, zoals appen, internetbankieren, fotograferen en eenvoudige spelletjes spelen. Het toestel bevat 128 GB interne opslag en 4 GB werkgeheugen. Je kiest tussen een donkerblauwe, lichtgrijze en groene versie. Als je meer gegevens wilt opslaan, prik je een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB in de behuizing.

Gunstig is het grote 6,7inch-amoledscherm van 2340 × 1080 pixels. Dat is ruim genoeg om onderweg bijvoorbeeld sportwedstrijden of tv-programma's te volgen. Voor fotografiedoeleinden heeft de Galaxy A16 5G in totaal vier camera's. De hoofdlens ondersteunt een resolutie van 50 megapixel. Je kunt alles dus haarfijn vastleggen! Het hier besproken model kan overweg met snelle 5G-netwerken. Heb jij genoeg aan 4G? In dat geval is de lager geprijsde Samsung Galaxy A16 4G een interessante kandidaat. Kies tussen de kleuren zwart, grijs en groen.

Ondanks het feit dat Android een ontzettend open platform is waar je veel dingen zelf op kunt instellen, loop je soms tegen een beperking aan. Zo kan het zijn dat je in sommige apps geen screenshot mag maken. Maar mág niet betekent niet kán niet ... Toch een screenshot nodig? Probeer dan deze manieren!

Lees ook: Deze 4 functies maken Android 15 bijzonder

Hoe vaak doe je het niet: even snel een screenshot maken van wat er op het scherm gebeurt. Zo kun je aan een ander laten zien wat jij ziet, waardoor diegene je kan helpen. Of je wilt iets vastleggen voor later. Wat je reden ook is: het is vervelend als blijkt dat een Android-app het maken van screenshots geblokkeerd heeft. Dit komt zelden voor, maar specifieke apps hebben dergelijke beperkingen – denk aan bankapps en berichtendiensten. Soms is het een kwestie van een schuifregelaar omzetten in de instellingen van een app, maar in veel andere gevallen is het onmogelijk.

In vrijwel alle gevallen heeft dit met privacy en beveiliging te maken. Zo beperkt een bankapp deze functie om te voorkomen dat je persoonlijke gegevens lekken. Browserapps beperken de functionaliteit daarnaast soms in de privémodus (of incognito), zodat bepaalde zaken daadwerkelijk privé blijven. Berichtendiensten doen dit soms bij kortstondige of privéberichten, zodat anderen die niet te zien kunnen krijgen. En videostreamingdiensten bouwen dit soort beperkingen in in de strijd tegen piraterij: zo kunnen beelden niet op een ongeoorloofde manier gedeeld worden.

Een video-opname maken

Je kunt op verschillende manieren een screenshot maken binnen een app die dat normaliter niet toestaat. Zo kun je, hoe omslachtig dit ook klinkt, een video-opname maken. We bedoelen dan niet met een andere smartphone of camera, maar door gebruik te maken van de ingebouwde video-opnamefunctie. De meeste Android-smartphones hebben namelijk de optie Schermopname, binnen het snelmenu (dat is het menu dat je van boven naar beneden trekt). Als je de tegel ziet staan (misschien moet je hem eerst nog toevoegen), dan kun je als volgt te werk gaan.

• Trek het snelmenu naar beneden
• Zoek de optie Schermopname op (het kan zijn dat die een pagina verderop zit of verstopt zit onder de knop Bewerken)
• Zet Schermopname aan
• Begin met het opnemen van je scherm
• Na het opnemen speel je de video af
• Pauzeer op het frame dat je wilt screenshotten
• Maak nu het screenshot zoals je dat normaliter doet

Deze methode is echter niet volledig waterdicht. Het kan zijn dat een applicatie niet alleen het maken van een screenshot blokkeert, maar ook Schermopname. In dat geval kun je proberen de opname vanaf het thuisscherm te starten en vervolgens de app te openen. Het kan gebeuren dat de app dan niet in beeld komt tijdens het opnemen. Lukt dat ook niet Gelukkig is er nog een andere optie.

Vraag het aan Google Assistent

Je kunt Google Assistent vragen om het voor je te doen. Vaak blokkeren apps het maken van screenshots via de gebruikelijke manier (zoals volumeknop omlaag + powerknop), maar laten ze het met een omweg toch toe. Aangezien de Google Assistent op vrijwel elke Android-telefoon staat, kan dit een handige back-up zijn voor iedereen tegen de beperkingen aanloopt. Via het korte stappenplan leggen we je uit hoe je te werk gaat. Zo hoef je geen knoppencombinaties te gebruiken.

• Open de app (en het onderdeel) waarvan je een screenshot wilt maken
• Spreek Google Assistent aan (dit kan meestal met het commando 'Hey Google')
• Geef nu het commando 'maak een screenshot'
• De Assistent maakt direct een screenshot

Helaas is ook deze methode niet altijd succesvol. Sommige apps hebben een hardnekkige screenshotbescherming die helaas lastig te omzeilen is. Zie je na het maken van de afbeelding een zwart of leeg scherm? Dan is dat de reden.

Het kan zijn dat op jouw smartphone Google Assistent vervangen is door Google Gemini; maar de werking is hetzelfde. Mocht je de stemassistenten uitgeschakeld hebben, vergeet ze dan niet opnieuw te activeren via de instellingen van je toestel.