Je hebt kosten noch moeite gespaard om het dak, de vloer en de muren goed te isoleren en toch stuit je op schimmelvorming aan een raam of in de hoek van een kamer. Bovendien voelt de muur op die plek opvallend klammig en koud aan. De kans is groot dat daar een koudebrug zit. Wat is de oorzaak van dit probleem en hoe los je dat op?

Een koudebrug is een mankement in de uitvoering van de isolatie van de woning. Waar isolatie bedoeld is als thermische schil om het binnenklimaat van het buitenklimaat te scheiden, vormt een koudebrug juist een ongewenste verbinding tussen warm en koud. Op de plaatsen waar de isolerende schil wordt onderbroken, draagt de koudebrug 's winters de warmte over van het warmere materiaal naar het koudere. Koudebruggen zijn zelfs tijdens zomerdagen een probleem. Langs die warmtelekken komt dan warmte naar binnen, waardoor de temperatuur stijgt terwijl je het binnen eigenlijk zo koel mogelijk probeert te houden.

Ook lezen: Dakisolatie, dé manier om warmte in huis te houden

Energieverlies en schimmel

Vaak zijn koudebruggen het gevolg van slordigheid of onwetendheid tijdens de constructie van de woning. In het verleden werd de mate van afwerking waardoor dit probleem wordt voorkomen maar al te vaak onderschat. Die ene niet-geïsoleerde betonbalk zal niet veel verschil maken... of toch wel?

Tegenwoordig is bij nieuwbouw de afwerking steeds belangrijker. Gelukkig maar, want zo’n koudebrug is niet alleen een warmtelek, hij trekt ook condensatie aan. Het vocht in de binnenlucht slaat neer op de koudste oppervlakken in de woning. Daar condenseert het, ontstaan er druppels en veroorzaakt het schimmel. Daarom is het belangrijk dat een koudebrug snel wordt verholpen. Typische pijnpunten zijn de niet-geïsoleerde betonnen draagbalk boven een raam of een gebrekkige geïsoleerde rolluikkast. Ook vloerplaten die tegen de buitenmuur aan zijn gemonteerd, komen vaak voor.

Oorzaken

Het zou niet mogen, maar soms wordt de fout aan de tekentafel gemaakt en heeft de architect de binnen- en buitenconstructie niet op de juiste manier van elkaar ontkoppeld. Zo mag een buitenmuur niet rechtstreeks op de fundering of op de vloerplaat rusten. Maar de meest voorkomende oorzaak blijft slordigheid in de uitvoering, waardoor er onderbrekingen in de isolatie ontstaan.

Ook mortelresten in de spouw tussen de binnen- en de buitenmuur vormen een brug. Een minder gekende koudebrug is verouderd buitenschrijnwerk. Bij oude raamprofielen was nog geen sprake van thermische onderbreking, zodat de warmte ook langs die kant kan ontsnappen.

Thermografie

Je kunt ook professionele hulp inschakelen van een gespecialiseerd bedrijf dat door middel van thermografie een onderzoek uitvoert. Vraag uiteraard eerst prijsvoorstellen aan bij verschillende bedrijven. Vroeger was zo’n thermografisch onderzoek omslachtig en daardoor behoorlijk prijzig. Vandaag de dag is zo’n infraroodcamera een klein draagbaar toestel en is deze service een stuk goedkoper.

Met deze camera fotografeert de expert de oppervlakken. Het resultaat is een foto die door middel van kleuren aangeeft waar de warmtelekken en koudebruggen zitten. Hoe roder de kleur, hoe warmer het oppervlak en hoe blauwer de kleur, hoe kouder het oppervlak. Voer deze test uit bij koud weer, want de temperatuurverschillen komen het best aan het licht als er minstens 10°C verschil is tussen de binnen- en de buitentemperatuur. Daarna maakt de expert thermische foto’s van de buitengevels. De zones waar de warmte ontsnapt, zul je aan de rode kleur herkennen.

©Dario Sabljak

Voorkomen

Omdat voorkomen altijd belangrijker is dan genezen, hebben we acht tips om koudebruggen te vermijden.

🔴 Zorg dat de volledige woning is voorzien van isolatie en let daarbij op dat de isolatie van het ene onderdeel naadloos aansluit bij het volgende onderdeel. De dakisolatie moet bijvoorbeeld aansluiten bij de muurisolatie. Die muurisolatie moet vervolgens ook naadloos overlopen naar de vloerisolatie.

🔴 De meeste mensen spuiten polyurethaanschuim (PUR) tussen het buitentimmerwerk en de binnenmuur. Dat is goed, maar onvoldoende. Zorg ook dat de aansluiting van het buitentimmerwerk luchtdicht is.

🔴 Vergeet geen isolatie aan te brengen tussen de binnen- en buitendorpels van deuren en ramen.

🔴 Een heikel punt zijn rolluiken en screens. Werk deze af met kunststofisolatie; als je voldoende ruimte hebt, kun je ook rotswol gebruiken. Daarna kit je de kieren af met elastische siliconen.

🔴 Boor liefst geen leidingen door de isolatieschil.

🔴 Let vooral goed op bij de stalen draagdelen, muur- en balkonfundering en muur-kozijnaansluiting.

🔴 Stort ook geen beton voor lateien (dat zijn draagbalken boven ramen en deuren) die tegen de buitenmuur komen. Zorg dat hier isolatie tussen zit.

🔴 Omdat je alles zo goed mogelijk luchtdicht afwerkt, is het nodig dat je een degelijk ventilatiesysteem gebruikt. 

Verhelpen

Heb je een koudebrug gevonden, dan blijft de vraag hoe je die het best kunt verhelpen. De oplossing is afhankelijk van de aard van het probleem en in bepaalde gevallen is er niet echt een goede oplossing. Gaat het om verouderd timmerwerk of enkelvoudige beglazing, dan is de remedie simpel: vervangen die handel! Bij een niet-geïsoleerde raambalk volstaat het om een dunne isolatie (bijvoorbeeld 2 cm polyurethaan) om de koudebrug aan te brengen. Als je de koudebrug kunt inpakken met isolatie, zowel aan de binnen- als de buitenkant, is het probleem opgelost. Als inpakken niet lukt, denk dan na of je de koudebrug kunt doorslijpen, zodat het contact tussen binnen en buiten wordt onderbroken. Omdat de koudebrug zich vaak diep in de constructie bevindt, is dat geen eenvoudige klus.

In extreme gevallen moet de volledige gevel met een isolatielaag worden bedekt. Op die manier plaats je een extra beschermlaag (een soort tweede huid) rondom de woning. Omdat die isolatie aan de buitenkant wordt aangebracht, verlies je binnen geen ruimte. Daardoor zijn meteen alle koude bruggen opgelost. Het is wel een stevige investering, want eigenlijk plaats dan je een nieuwe gevel. Als het gaat om een koudebrug aan de muuraanzet of de fundering, dan wegen de kosten van deze ingreep meestal niet op tegen het resultaat. In dat geval is het een onmogelijke klus.

Hulp nodig bij het isoleren van jouw huis?

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.