ID.nl logo
Doen, want het is écht rendabel: spouwmuurisolatie
© stockcreations
Energie

Doen, want het is écht rendabel: spouwmuurisolatie

Heb je last van kou in huis? Dat kan uit de muur komen: uit de spouwmuur om precies te zijn. De spouw is een ruimte die tussen de binnen- en de buitenmuur zit. Door deze ruimte op te vullen met isolatiemateriaal, houd je de warmte beter binnen en de kou beter buiten. Hoe je dat aanpakt, leggen we uit in dit artikel.

Dit artikel in het kort: Hoe je een spouwmuur herkent | Waar je op moet letten voordat je je spouwmuur daadwerkelijk gaat isoleren | Hoe wordt spouwmuurisolatie aangebracht? | Zelf doen of een vakman inschakelen | Wat kost een vakman? | De bekendste materialen voor het isoleren van je spouwmuur | Wat kun je besparen met spouwmuurisolatie?

Ook interessant: Dakisolatie, dé manier om warmte in huis te houden

Zo herken je een spouwmuur

Kijk je vanaf de buitenkant naar een huis, dan is het moeilijk te zeggen of je met een spouwmuur te maken hebt of niet. Je kunt dat echter wel opmaken uit andere informatie. Zo kun je in de bouwplannen van je woning kijken of bij de voor- of achterdeur checken hoe dik je muren zijn. Bij 25 centimeter en meer is er waarschijnlijk sprake van een spouwmuur. Is je huis van voor 1920, dan is de kans dat er een spouwmuur is erg klein. Tussen 1920 en 1975 werden er volop spouwmuren gebruikt. Dat was na 1975 ook nog, met als plus dat die muren vanaf dat jaartal vaak meteen bij de bouw al werden geïsoleerd.

Waar je op moet letten voordat je je spouwmuur daadwerkelijk gaat isoleren

Je hebt gekeken, je hebt met een spouwmuur te maken en je wilt deze laten isoleren. Even wachten nog: dat je met dit type muur te maken hebt, wil namelijk niet zeggen dat je ook direct tot isolatie kunt overgaan. De breedte van de ruimte tussen de muren moet namelijk minimaal 5 centimeter zijn. Een smallere tussenruimte kan ook worden geïsoleerd, maar dan zit er vaak wat meer ‘rommel’ tussen de muur, in de vorm van een cementbrug of andere vervuiling. Er moet dan een ander isolatiemateriaal worden gekozen en er kan minder dik worden geïsoleerd. Het is dus niet onmogelijk, alleen vergt het een net even andere aanvliegmethode.

Zijn er verder nog voorwaarden? Ja: er mag geen scheur in je gevel zitten. Sommige gevels moeten eerst geïmpregneerd worden, want het is de bedoeling dat er zo min mogelijk vocht naar de spouw gaat. Zeker een gevel die flink geraakt wordt bij slagregens heeft een laagje impregnatie nodig om het vocht tegen te houden en te voorkomen dat het in je spouw terecht komt. En nog belangrijker: sinds augustus van 2023 zijn huiseigenaren verplicht om eerst een ecologisch onderzoek te laten uitvoeren naar de aanwezigheid van beschermde vleermuizen! Doe je dat niet, dan kun je rekenen op een boete.

Zo wordt spouwmuurisolatie aangebracht

Is je muur geschikt en wil je de spouwmuur laten isoleren, dan hoef je niet bang te zijn voor ingewikkelde, grote verbouwingen. Sterker nog: de stenen blijven gewoon intact. Bij spouwmuurisolatie worden er gaatjes gemaakt in de voegen en daar wordt dan isolatiemateriaal doorheen gespoten. Hierdoor is de klus ook nog eens snel geklaard (vaak binnen een dag) en merk je er zelf als bewoner eigenlijk weinig van. Tenminste: van het aanbrengen, want als het isolatiemateriaal er eenmaal zit, dan merk je op een positieve manier zeker verschil. Daarover later meer.

©corlaffra - stock.adobe.com

💡 Het voordeel van spouwmuurisolatie is dat je geen rommel in huis hebt: alle werkzaamheden vinden aan de buitenkant van je huis plaats.

Zelf doen of een vakman inschakelen?

Spouwmuurisolatie doen is eigenlijk geen klus om zelf te doen: je kunt er beter een vakman voor in de arm nemen. Die kan een goede beoordeling doen van de staat van de spouwmuur en op basis daarvan adviseren wat de beste oplossing is. Soms moet de vervuiling van tussen de muren eerst worden weggehaald, voordat isolatie mogelijk is. Omdat elke vakman zo zijn eigen kijk heeft, kun je het beste van meerdere spouwmuurisolatiebedrijven een offerte opvragen. Het kan flink schelen: het ene bedrijf kan zelfs zeggen dat isolatie geen optie is, terwijl een ander meteen aan de slag kan.

Wat kost een vakman?

Dat verschilt – en ook daarom is het dus verstandig om meerdere offertes aan te vragen. De ene offerte zal veel hoger zijn dan de andere. Spouwmuurisolatie is een flinke investering in je huis: het gaat dus niet om een paar euro verschil per offerte. Het kan honderden euro’s schelen. Voor een rijtjeshuis ben je namelijk al gauw 1.500 tot 3.000 euro kwijt. Heb je een vrijstaand huis, dan kijk je al gauw naar een kostenplaatje van 2.000 tot 5.000 euro. Check wel bij je lokale overheid of er subsidie beschikbaar is, want in veel gemeenten zijn hiervoor fondsen waarop je als huiseigenaar aanspraak kunt maken. Ook vanuit de overheid kun je subsidie krijgen, mits je huis gebouwd is voor 2019. https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/isde/woningeigenaren/isolatiemaatregelen#spouwmuurisolatie

💡 Op zoek naar een geschikt bedrijf om de klus te klaren? Kijk naar bedrijven met het SKG-IKOB-keurmerk of Insula-certificering.

Ook interessant: Zelf je woning isoleren? Dit is waar je aan moet denken

Dit zijn de bekendste materialen voor spouwmuurisolatie

EPS-parels

De spouwmuur isoleren wordt met verschillende soorten isolatiemateriaal gedaan. Zo zijn er polystyreen bolletjes (EPS-parels of isoparels genoemd) die enorm goed tegen vocht kunnen. Ze zijn niet schadelijk voor de gezondheid of het milieu. Hoewel dat twee positieve eigenschappen zijn, hebben deze isolerende bolletjes ook nadelen. Qua geluidsisolatie zijn ze wat minder sterk. Ook zijn ze niet zo brandveilig als andere isolatiematerialen. Daar staat weer tegenover dat ze makkelijk te gebruiken zijn in spouwmuren die minder dan 5 centimeter breed zijn. De kosten van EPS-parels zijn zo’n 20 tot 25 euro per vierkante meter.

©"VLADYSLAV SODEL facebook.com/sodel.vlad +380504460796"

Glaswol

Heb je liever een isolatiemateriaal dat brandveiliger is, dan kun je voor glaswol kiezen. Knauf Supafil heeft veel dezelfde eigenschappen als de bovengenoemde parels, maar heeft als voordeel dat het beter presteert qua geluidsisolatie en brandveiligheid. Maar er is ook een nadeel: glaswol is niet geschikt voor smalle spouwruimtes. Het is wel wat goedkoper dan de parels: voor 15 tot 20 euro per vierkante meter is je spouwmuur van deze sterk isolerende glaswol voorzien.

Pur

Een derde veelgebruikte methode van isoleren is spuitisolatie met pur. Dat start als een vloeistof, maar hardt vervolgens uit. Het voordeel is dat daarbij alle hoekjes en gaatjes worden gevuld en dus goed zijn afgedicht. Wel is de geluidsisolatie niet zo goed als bij de twee bovenstaande opties. Ook is pur niet bepaald milieuvriendelijk. Het is wel de meest afdichtende isolatie, waardoor het uiteindelijk het best isoleert, maar daar betaal je ook voor: het kost je 25 tot 30 euro per vierkante meter. Je kunt er zowel bredere als smallere spouwruimtes van isolatie voorzien. Een vakman kan beoordelen welke variant het beste van toepassing is op jouw woning.

💡 Er is geen omgevingsvergunning nodig voor spouwmuurisolatie, waardoor je er eigenlijk meteen mee aan de slag kunt.

💧 Pas op voor vocht! Spouwmuurisolatie kent een risico, en dat risico is vocht. Niet voor niets moet je sommige gevels echt impregneren voordat je tot isolatie overgaat, om te voorkomen dat er vochtproblemen optreden. Het is niet de spouwmuurisolatie zelf die voor vocht zorgt, maar het komt ofwel door bijvoorbeeld regen (als de buitenmuur niet of niet voldoende is geïmpregneerd), ofwel door slechte ventilatie. Sowieso is het verstandig je huis extra regelmatig goed te ventileren wanneer je meer isoleert.

Geld en energie besparen

Spouwmuurisolatie is vaak een goede oplossing waarmee je in één keer enorm veel geld en energie kunt besparen. Volgens Milieu Centraal kun je met een tussenwoning al tot 550 euro per jaar besparen en met een vrijstaande woning zelfs tot 1.800 euro. Het hangt natuurlijk af van de gasprijzen, het energieverbruik, het type woning en de dikte van het isolatiemateriaal hoe hoog de uiteindelijke besparing precies is. Let op: we hebben nu voorbeelden gegeven van verwarmen met gas, maar verwarm je met elektra, dan gaat het nog veel harder: vaak speel je dan al binnen twee jaar quitte, terwijl je met gas moet rekenen op een periode van tussen de twee en zeven jaar voordat je je investering hebt terugverdiend.

Vraag een offerte aan voor isolatie:

▼ Volgende artikel
Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?
© ID.nl
Huis

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

💡 Tip: Gebruik letters voor extra veiligheid

Veel mensen denken dat ze bij het vergrendelen van hun telefoon vastzitten aan een cijfercode, maar dat is niet zo. Je kunt ook kiezen voor een alfanumeriek wachtwoord (een combinatie van cijfers, letters en tekens). Dit is vele malen moeilijker te kraken dan een traditionele cijfer-pincode.

Zo stel je het in:

iPhone: Ga naar Instellingen > Face ID en toegangscode > Wijzig toegangscode. Tik vervolgens op het blauwe tekstje 'Toegangscode-opties' en kies voor 'Aangepaste alfanumerieke code'.

Android: Ga naar Instellingen > Beveiliging > Schermvergrendeling. Kies hier niet voor 'Pincode', maar voor de optie 'Wachtwoord'.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Hoe zit het met privacy?

Een veelgehoorde zorg: "Ik wil niet dat mijn biometrische gegevens in de cloud staan." We kunnen je geruststellen. Bij moderne smartphones worden je gezicht of vinger lokaal opgeslagen in een speciale, zwaarbeveiligde chip in de telefoon (de Secure Enclave). Deze data verlaat je telefoon nooit. Er wordt ook geen foto van je vinger opgeslagen, maar een versleutelde wiskundige code. Zelfs als de servers van de fabrikant gehackt worden, liggen jouw biometrische gegevens niet op straat.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten


Bescherm je smartphone optimaal met een stevig telefoonhoesje.

Zo blijft je toestel in topconditie, hoe je het ook ontgrendelt!
▼ Volgende artikel
Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3
© ID.nl
Huis

Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Brede ondersteuning

Wat erg prettig is aan Gimp is dat het programma beschikbaar is voor verschillende platformen. Voor dit artikel bekeken we versie 3.0.4. Deze versie is er voor Windows, Linux en macOS. Zorg bij Windows voor Windows 10 of hoger en bij macOS voor versie 11 of hoger. Je vindt de nieuwste edities via www.gimp.org/downloads.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Handig: de aangepaste gebruikersomgeving bewaren.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

In het zoekoverzicht kun je zoeken naar specifieke opties die je niet snel kunt vinden.

Meerdere schermen

Als je gebruikmaakt van meerdere schermen, kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Zo kun je de vensters naar een ander scherm verplaatsen. Kies voor Beeld / Verplaatsen naar scherm. Ook kun je individuele vensters naar een ander scherm verplaatsen. Klik op het kleine pictogram rechtsboven (Tabblad configureren) en kies Verplaatsen naar scherm.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Je kunt zelf een afbeelding schalen.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

In de linkeronderhoek vind je details van geselecteerde acties.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

De geschiedenis geeft een overzicht van de gedane bewerkingen.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Gimp heeft een flinke verzameling filters.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Afbeeldingsinfo

Heb je een bestand geopend en wil je alles weten over de afmeting, resolutie, bitdiepte en andere belangrijke gegevens? Kies Afbeelding / Afbeeldingsinfo. Of nog sneller: druk op de toetscombinatie Alt+Enter. Het venster bestaat uit drie tabbladen, waarbij Eigenschappen de meeste informatie bevat. Neem ook een kijkje bij Afbeelding / Metadata / Metagegevens bekijken. Hier vind je aanvullende informatie over het document.

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Bepaal in welke bestandsindeling je de afbeelding wilt bewaren.

Xcf-bestand verkleinen

Afhankelijk van de complexiteit kan een xcf-bestand flink in omvang toenemen. Heb je behoefte aan een compactere omvang, dan kun je een betere compressie selecteren. Kies Bestand / Opslaan (XCF). In het nieuw geopende venster zet je een vinkje bij Dit XCF-bestand opslaan met betere maar tragere compressie. Houd er rekening mee dat je het bestand vervolgens alleen in de nieuwste versies van Gimp kunt gebruiken: in oudere edities kan het mogelijk niet worden ingelezen.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Bespaar tijd door een standaardafbeelding te definiëren.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.