De Xperia X is een premium-smartphone in een gloednieuwe X-lijn, die de Xperia Z vervangt. De Xperia X oogt als een nieuw Sony-juweel. Maar helaas zet de X de teloorgang van Z door.

Sinds de introductie van de Xperia Z heb ik altijd al een zwakje gehad voor de smartphones van Sony. Ontwikkelaars durfde te vernieuwen, met bijvoorbeeld een waterdichte behuizing. De toestellen zagen er fraai en onderscheidend uit en konden qua specs, beeldscherm en camera prima meekomen met de grote concurrenten Apple en Samsung. Bovendien was ik altijd erg positief over de keurige accuduur en subtiele skin die over Android werd gelegd. Lees ook: Welke smartphone heeft de beste camera?

©PXimport

Gek genoeg hebben de Xperia Z’s nooit het succes gekend dat ze verdienden en het klad begon er een beetje in te komen, waardoor het laatste Xperia Z5-model al steekjes liet vallen. Bovendien liet de mooie Android-skin steeds meer overbodige bloatware zien zoals antivirus-apps. Terwijl de concurrentie op alle fronten voorbij streefden: bijvoorbeeld op de camera, op de prijs of bouwkwaliteit. Sony leek stil te zitten, en in de smartphone-wereld is stilstand achteruitgang. Een nieuwe X-lijn zou door Sony een mooi aangrijppunt kunnen zijn om weer positief op te vallen.

Hartenbreker

Maar hier is waar mijn hart (dat voor de eerste Xperia Z’s juist sneller klopte) breekt. De Xperia X is niet onderscheidend, maar Sony vraagt daar wel de hoofdprijs voor.

Aan het uiterlijk ligt het niet. De smartphone ziet er net als de andere Xperia’s mooi uit en de bouwkwaliteit is uitstekend met een mooi afwerking van licht gebold glas en metaal. Mede dankzij z’n prima schermformaat (5 inch, 12,7 cm) ligt het toestel goed in de hand. Aan de rechterkant zit de vingerafdrukscanner in de aan-knop verwerkt, wat mij betreft is dit de ideale implementatie van zo’n scanner. Het vastpakken en indrukken plus ontgrendelen tegelijk voelt heel natuurlijk, en werkt bovendien erg vlot.

©PXimport

Gepiel en gepeuter

Aan de linkerkant vind je een klepje dat je kunt losmaken om de sim- en geheugenkaart te plaatsen. Hier is geen paperclip of ander prikkertje voor nodig. Voor peuteraars als ik niet echt een vooruitgang, want je trekt eenvoudig het simkaartslot naar buiten. Dat zou in principe niet zo erg zijn, ware het niet dat Sony het toestel steeds opnieuw laat opstarten als het klepje loskomt. Het is meerdere malen voorgekomen dat ik een benchmark opnieuw moest starten door m’n onbewuste gepiel, daar had ik bij de vorige Xperia Z’s nooit last van, ondanks dat deze ook klepjes had. Voor velen zal dit geen problemen opleveren, maar wie zich ermee kan identificeren kan maar beter meteen een hoesje voor de Xperia X bijbestellen.

Hoewel de bouwkwaliteit weer snor zit, heeft het toestel een opvallende concessie. De Xperia X is niet waterdicht. En dat terwijl Sony zich hier altijd juist mee onderscheidde en andere smartphone-fabrikanten dit nog steeds aan het overnemen zijn. En terecht, het is gewoon een prettig gevoel dat een regenbui of omgevallen glas cola je niet meteen een dure telefoon kosten.

Middelmaat

Sony laat de steken vallen bij de specificaties. Een Snapdragon 650-processor (hexacore, maximaal 1,8 GHz) is een leuke processor voor een smartphone in de middenklasse. Prestaties zijn dan ook niet geweldig, vooral als je wilt gamen. En dat verwacht je wel van een smartphone die bij het uitbrengen zo’n 650 euro moest kosten. Het is dan ook niet gek dat de winkelprijs van de Xperia X al flink daalt. Intussen kun je de smartphone voor zo’n 500 euro krijgen, maar dat lijkt nog steeds wat duur. Vooral als je het vergelijkt met bijvoorbeeld de OnePlus 3, die betere specs biedt dan de Xperia X voor zo’n 400 euro.

Waar de Xperia X nog wel goede punten mee scoort zijn het beeldscherm en de accuduur. Als je een beetje zuinig te werk gaat is dagelijks laden geen must. Ook toen ik het toestel een paar dagen per ongeluk ongebruikt aan liet staan, was het toestel nog steeds direct klaar voor gebruik. Het scherm is helder en laat kleuren goed tot zijn recht komen, dat is ook goed te zien aan de kunstzinnige standaardachtergrond van de Xperia X. De full-HD-resolutie is keurig voor het schermformaat bij normaal gebruik. Maar voor VR iets minder geschikt.

©PXimport

Ondanks dat de prestaties wat minder zijn bij zware apps draait Android wel vloeiend. Op dit moment is het nog Android 6 (Marshmallow), maar Sony heeft intussen al bekendgemaakt dat er een update aankomt voor Android 7.0. De skin van Sony is zoals vertrouwd minimaal en mooi. Alleen gaat Sony weer flink de mist in met bloatware. Misleidende antivirus, Kobo, Amazon Shopping (terwijl Amazon niet eens actief is in Nederland!), Swiftkey. Als klap op de vuurpijl wordt je ook nog eens door deze apps constant lastiggevallen in het notificatiemenu. Juist op een dure smartphone, die qua specificaties niet meekomt gebruikers hiermee opzadelen valt niet goed te praten.

Camera

De camera’s van Sony zijn altijd een uitstekende keuze voor een betaalbare prijs. Helaas is dat niet altijd zo vanzelfsprekend geweest op smartphones. Sony wist aardig mee te komen, maar verliest hier de concurrentie steeds verder uit het oog. Nog steeds is het raar dat de sensor 23 megapixel telt, maar foto’s standaard in 8 megapixel worden geschoten. Je hoeft gelukkig niet meer diep in de instellingen te duiken om de resolutie maximaal op te hogen. Maar toch voelt die 23 megapixel meer aan als iets waar de marketing-afdeling van Sony mee kan opscheppen, dan dat je er als gebruiker ook echt wat aan hebt.

De kwaliteit is echter niet heel bijzonder. Kleuren komen goed tot hun recht en de focus werkt goed, vooral de toevoeging dat bewegende objecten gevolgd kunnen worden met de focus is handig. Alleen lijken foto’s niet bijzonder scherp, kleuren lopen soms in elkaar over. Bij weinig licht is het erger en treed bovendien snel bewegingsonscherpte op. Dit is een probleem wat ik met het testen van de vorige Xperia’s ook al had. Vooral vergeleken met de cameraprestaties in het donker van de Galaxy S7, is de camera toch wat teleurstellend.

©PXimport

Conclusie

Ik vraag me hardop af wie Sony probeert te bereiken met de Xperia X. Het toestel oogt duidelijk van Sony, maar mist toch identiteit, unieke pluspunten. Alles is middelmaat, behalve de prijs. Bovendien wordt de waterdichtheid ook aan de kant geschoven. Voor een euro of 400 zou dit een leuk toestel zijn, waarbij ik het beeldscherm, accuduur en vingerafdrukscanner in een mooie Sony-behuizing als prettig ervaar. Maar vergeleken met toestellen in dezelfde prijsklasse raad ik de Xperia X af.

Het is Black Friday Week bij Expert. In de winkels én online vind je hoge kortingen op televisies, laptops, wasmachines, drogers, e-readers en slimme apparaten. Dit is dus hét moment om toe te slaan. Hieronder zetten we zeven producten in de spotlight – en je ziet meteen welke korting je krijgt!

Partnerbijdrage - in samenwerking met Expert

LG 55QNED86A6A 55-inch: 4K QNED EVO-televisie

De LG 55QNED86A6A combineert QNED EVO-technologie met een 55-inch 4K-scherm voor helder beeld en nauwkeurige kleuren. De α8 AI Processor 4K optimaliseert beeld en geluid automatisch, terwijl HDR10 en HLG zorgen voor een breed dynamisch bereik. Dankzij WebOS 25 schakel je snel tussen apps, en met vier HDMI 2.1-poorten sluit je moeiteloos consoles of streamingapparaten aan. Een complete smart-tv voor films, series en gaming.

💡LG 55QNED86A6A: van 849 euro voor 675 euro

Samsung WW11DG6B25LB: grote en zuinige wasmachine

De Samsung WW11DG6B25LB heeft een ruime trommel van 11 kilo en centrifugeert met 1400 toeren. EcoBubble wast grondig op lage temperatuur en Hygiënisch Stomen verwijdert bacteriën en allergenen. Met SuperSpeed is een volle trommel in 39 minuten schoon. Het AI Display leert welke programma's je het meest gebruikt en zet die vooraan. Bovendien is het met een energieklasse van A -10% ook nog eens een zuinige wasmachine.

💡Samsung WW11DG6B25LB: van 819 euro voor 566 euro

Beko BM3T3823W: energiezuinige warmtepompdroger

De Beko BM3T3823W is een energiezuinige warmtepompdroger met een capaciteit van 8 kilo. Dankzij EcoGentle blijven kleuren mooi, terwijl het AquaWave-systeem zorgt voor een zachte trommelbeweging die slijtage beperkt. De vijftien programma's bieden opties voor uiteenlopende stoffen, van katoen tot fijne was. Het overzichtelijke LED-display toont de resterende tijd en maakt elke instelling eenvoudig.

💡Beko BM3T3823W: van 519 euro voor 433 euro

Inventum VVW6008AB: vrijstaande vaatwasser

De Inventum VVW6008AB is een praktische vrijstaande vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts. Met een hoogte van 85 centimeter past hij onder de meeste aanrechtbladen. De indeling is overzichtelijk en de bestekmand houdt messen, vorken en lepels bij elkaar zodat alles goed schoon wordt. Een nuchtere, stille vaatwasser die ontworpen is voor dagelijks gebruik.

💡Inventum VVW6008AB: van 379 euro voor 299 euro

Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): allround laptop

De Acer Aspire Go 15 combineert een slank ontwerp met sterke prestaties. De AMD Ryzen 7 5825U-processor en 16 GB RAM zorgen voor soepele multitasking, terwijl de 512 GB SSD voor snelle opstarttijden zorgt. Het 15,6-inch Full HD IPS-scherm levert scherpe beelden en AMD Radeon Graphics zorgt voor verbeterde grafische prestaties. Een lichte, veelzijdige laptop voor thuis, studie en onderweg.

💡Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): van 599 euro voor 499 euro

Eufy Video Doorbell E340 + Chime: slimme deurbel

De Eufy Video Doorbell E340 toont wie er voor je deur staat in scherpe 1080p- of 1536p-modus. Dankzij de draadloze installatie heb je geen bedrading nodig. Via de Eufy-app bekijk je livebeelden en meldingen op je smartphone. De meegeleverde Chime zorgt dat je het signaal ook zonder telefoon hoort. Een eenvoudige manier om je huis slimmer en veiliger te maken.

💡Eufy Video Doorbell E340 + Chime: van 199 euro voor 119 euro

Kobo Libra Colour (zwart): e-reader met kleurenscherm

De Kobo Libra Colour heeft een 7-inch E Ink Kaleido 3-scherm dat omslagen, illustraties en notities in kleur weergeeft. De e-reader is waterbestendig (IPX8) en biedt 32 GB opslag voor duizenden boeken. ComfortLight PRO vermindert automatisch blauw licht voor prettig lezen. Wie met de Kobo Stylus 2 werkt (optioneel), kan notities en markeringen in kleur maken. Ideaal voor lezen thuis en onderweg.

💡Kobo Libra Colour (zwart): van 239 euro voor 209 euro

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.