Inmiddels staan smartphones met een 5 inch scherm of groter te boek als standaardformaat. Wie liever een compact formaat zoekt én goede specs om de komende jaren mee door te komen, komt bij de Compact-lijn uit van de Xperia Z. Deze vijfde is de nieuwste in de reeks van klein-maar-fijn-toestellen.

De Xperia Z5-lijn bestaat uit drie toestellen. De gewone Z5, met een 5,2 inch Full-HDscherm, de Z5 Premium (5,5 inch scherm met de megalomane resolutie van 3840 bij 2160) en deze Z5 Compact die een 4,6 inch scherm heeft. Die schermdoorsnede is omgerekend zo'n 11,7 cm. Jammer is wel dat de resolutie van dit scherm nog lager is (1280 x 720). Natuurlijk zou een QHD-resolutie overkill zijn voor een relatief klein schermpje, maar Full-HD had niet misstaan, want je ziet meteen dat het scherm wat korrelig en onscherp is. Maar het schermpaneel is sowieso niet om over naar huis te schrijven, zeker niet voor een smartphone in deze prijscategorie. Het contrast is ook niet in orde, wit is erg grijs en kleuren wat aan de doffe kant. Maar gelukkig kun je hier als gebruiker aan sleutelen. Zonde, vooral ook omdat het schermpaneel verder behoorlijk helder is. Lees ook: de beste smartphones die je kunt kopen

Duurloper

Ik vermoed dat een van de beweegredenen van Sony om geen Full HD-schermpaneel te gebruiken de accuduur is. Het toestel heeft ondanks zijn kleine formaat een flinke 2700 mAh-batterij. Hoe meer pixels een scherm heeft, hoe hoger het energieverbruik en het scherm is al de grootste stroomvreter van een smartphone. Een lagere resolutie komt dus de accuduur behoorlijk ten goede en dat merk je! Iedere dag opladen is geen noodzaak meer, twee dagen hield de accu probleemloos vol. Ik ben ook erg benieuwd hoe lang de accuduur is wanneer het toestel een update heeft gekregen naar Android 6.0, aangezien deze Androidversie grote verbeteringen kent voor energiebesparing. Tijdens het testen moesten we het echter doen met Android 5.1.

©PXimport

Klein maar fijn!

Bloatware

Sony heeft een goede reputatie opgebouwd met hun Android-skin. Android wordt heel erg intact gelaten en de veranderingen zijn meestal oppervlakkig, zodat het uiterlijk meer Sony uitstraalt. Deze luxe uitstraling wordt echter behoorlijk bevlekt door de bloatware die op het toestel staat. Ik weet dat Sony het financieel moeilijk heeft op de smartphone-markt. Maar om een toestel in deze premium prijsklasse zo te vervuilen is stuitend. Dan heb ik het niet over de Sony-apps zelf. Deze prima. Het eigen updatecentrum voor deze apps is al wat vervelend, waarom niet gewoon de Play Store hiervoor inzetten? Facebook, Spotify en Vine zijn voorgeïnstalleerd. Vooruit. Hier zijn nog aardig wat gebruikers van. Maar Kobo Books? Dropbox, terwijl Drive er natuurlijk ook op staat? Amazon Shopping, terwijl Amazon niet eens in Nederland beschikbaar is? Het ergste is nog AVG's antivirus: compleet overbodig, vraagt onnodig veel permissies en valt je ook nog eens lastig als je het niet gebruikt. Stuitend.

Zelfde Z5

Verder beschikt de Z5 Compact nagenoeg dezelfde specificaties als de gewone Z5. Dezelfde SnapDragon 810-processor en 2GB werkgeheugen, dezelfde 23 megapixelcamera, 32 GB opslaggeheugen dat uitgebreid kan worden met een geheugenkaart en een vingerafdrukscanner die ingebouwd zit in de aanknop aan de rechterkant van het toestel. De positionering is uitermate slim, wanneer je op de knop drukt ontgrendel je het toestel ook meteen. Bovendien gaat dit zo snel dat het heel natuurlijk aanvoelt. Veel toestellen hebben de vingerafdrukscanner op de achterkant zitten, waarbij je toch steeds even moet zoeken. De vingerafdrukscanner aan de voorkant vereist weer een extra knop. Daarom is de vingerafdrukscanner op dit toestel de slimste toepassing ervan die ik tot nu toe heb gezien.

©PXimport

Aan de achterkant vinden we een 23 megapixelcamera.

Camera

Zoals gezegd heeft de Xperia Z5 ondanks zijn formaat geen concessies gedaan op de hardware. Ook de camera is hetzelfde als de andere Z5-evenknieën. Z'n voorganger liet in de cameratest wat steekjes vallen. Ook de camera van de Z5-serie is niet de beste die je kunt krijgen. Er zijn wel voordelen, je kunt foto's met ontzettend veel megapixel schieten, 23! Dat kan handig zijn als je ze vergroot wilt afdrukken. Standaard maakt de camera overigens foto's in 8 megapixel. Ook de autofocus werkt razendsnel, je drukt op het scherm en de camera is er direct op gefocust. Helaas is de camera zelf iets langzamer, wat je merkt als je foto's in donkere omgevingen maakt of bewegende objecten fotografeert. In dat soort situaties treedt er net even te makkelijk bewegingsonscherpte op, door die langzamere cameraverwerking. In goede lichtomstandigheden zijn de resultaten echter prima. Gevorderde fotografen kunnen daarbij hun hart op met extra mogelijkheden als het aanpassen van de witbalans, ISO en vele foto-effecten. En natuurlijk de sluiterknop aan de zijkant van het toestel. Helaas is het niet mogelijk om foto's in RAW-formaat te maken.

©PXimport

De rand is van plastic, dat is wel wat jammer.

Xperia Zwem

Het meest kenmerkende eigenschap van Xperia Z-toestellen is het feit dat ze waterdicht zijn. Natuurlijk is dat bij de Z5 ook het geval, ondanks dat Sony vanwege garantie-perikelen niet meer aanraadt het toestel onder water te gebruiken. In onze test ging dat natuurlijk prima, het toestel sluit je waterdicht af met een klepje voor de geheugen- en simkaart. De sluiterknop aan de rechterkant maakt het mogelijk om onder water ook foto's te maken (aangezien touchscreen dan niet functioneert).

Begrijpelijk is wel dat bij een waterdichte constructie een uitneembare accu niet tot de opties behoort. De rand van het toestel, waar de afsluitklepjes zich bevinden, is gemaakt van plastic. Niet het duurzame materiaal dat je verwacht van een premium-smartphone. Aanvankelijk vermoedde ik dat de achterkant ook van plastic gemaakt was. Maar het blijkt een soort dof glas te zijn (melkglas). Het voelt wel iets minder premium aan dan bij het gewone glas dat we op de Xperia Z3 zagen, hoewel het met de bouwkwaliteit wel snor zit. Het toestel is wel een slagje dikker dan zijn voorganger en grotere Z5-toestellen.

Conclusie

In de basis is de Xperia Z5 Compact een zeer prettig en handzaam toestel, dat all-round prima is en positief opvalt door z'n prettige accuduur en vingerafdrukscanner. Alleen biedt de smartphone niet het premium-gevoel dat je wel zou verwachten voor de prijs van zo'n 550 euro, door het mindere schermpaneel, dikte en bloatware. Eigenlijk kun je beter een Z3 Compact kopen, voor zo'n 350 euro heb je vergelijkbare specificaties en dunner, steviger aanvoelend bouwmateriaal.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zoek je een goede tablet met een riant scherm? We hebben vijf interessante producten voor je op een rijtje gezet.

Samsung Galaxy Tab S9+ WiFi

Zoek je een krachtige tablet met een groot scherm? De Samsung Galaxy Tab S9+ WiFi heeft een indrukwekkend amoledscherm van 12,4 inch. Dat is een prettig formaat om bijvoorbeeld de digitale krant te lezen of Netflix-series te bingewatchen. Verder draait de aanwezige Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2-processor zijn hand niet om voor zware taken, zoals het spelen van 3D-games of monteren van video's. Deze chipset bevat acht rekenkernen waarvan de snelste cores zijn afgeregeld op een maximale klokfrequentie van 3,36 GHz. In combinatie met 12 GB werkgeheugen kun je vlot op deze tablet werken. Gebruik hiervoor eventueel de bijgesloten drukgevoelige stylus.

Voor beeldbewerkingen komt de respectabele resolutie van 2800 × 1752 pixels goed van pas. Foto's en video's ogen hierop haarscherp. Daarnaast ondersteunt het amoledscherm een vernieuwingsfrequentie van 120 hertz. Je speelt dus snelle games zonder haperingen. De basisuitvoering heeft 256 GB interne opslag. Kies tussen de kleurstellingen grafiet en beige. Je kunt de Galaxy Tab S9+ WiFi ook met 512 GB interne opslag kopen (grafiet/beige). Overigens heeft de waterdichte behuizing een microSD-kaartslot, waardoor je de opslagcapaciteit eenvoudig met maximaal 1 TB kunt uitbreiden. Tot slot is er nog een uitvoering met ondersteuning voor mobiel internet (5G) verkrijgbaar.

Xiaomi Pad 6

De Xiaomi Pad 6 is een krachtige tablet die zich richt op zowel entertainment als productiviteit. Het absolute hoogtepunt is het 11-inch WQHD+ scherm met een verversingssnelheid van 144Hz. Dit zorgt voor een aanzienlijk vloeiender beeld. Onder de motorkap vind je een snelle Snapdragon 870-processor, waardoor zware apps en games moeiteloos draaien.

De tablet heeft een luxe, volledig metalen behuizing en vier luidsprekers met Dolby Atmos-ondersteuning voor een ruimtelijk geluid. De accu van 8840 mAh gaat lang mee en laadt snel op (33W). Let wel dat de optionele stylus niet standaard wordt meegeleverd.

OnePlus Pad

Je koopt met de OnePlus Pad een grote tablet voor een schappelijke prijs. Het lcd-scherm van 11,61 inch bevat 2800 × 2000 pixels, waardoor je films, series en tv-programma's in Full-HD-kwaliteit kunt bewonderen. Er is 128 GB opslagcapaciteit ingebouwd. Naast huisvesting van Android en alle apps blijft er dus nog voldoende ruimte over voor eigen data. Gunstig voor het geval je bijvoorbeeld een complete serie van Netflix offline wilt bekijken. Games zien er trouwens ook fraai uit, want het scherm ondersteunt een hoge vernieuwingsfrequentie van 144 hertz.

Voor het rekenwerk is een octacore-processor van MediaTek verantwoordelijk. De rapste kern levert een maximale kloksnelheid van 3,05 GHz. Daarnaast is er een geheugenmodule met 8 GB RAM geïntegreerd. De OnePlus Pad leent zich prima voor alledaagse toepassingen, terwijl je bijvoorbeeld ook eens een foto kunt bewerken. Deze groene tablet is met zijn aluminium behuizing een echte blikvanger!

Lenovo Tab P12 (ZACH0112SE)

Op zoek naar een betaalbare tablet met een groot scherm? Dan zit je met de Lenovo Tab P12 wel goed, want dit apparaat heeft een indrukwekkende schermdiagonaal van 12,7 inch. De resolutie is met 2944 × 1840 pixels eveneens prima op orde, zodat je foto's en video's in een hoge kwaliteit kunt bekijken. Verder heeft de fabrikant ook aan een goed geluid gedacht. De metalen behuizing bevat vier minispeakers van het bekende audiomerk JBL. Een bluetooth-koptelefoon koppelen kan uiteraard ook.

De Tab P12 is met name geschikt voor alledaagse apps, zoals Facebook, YouTube, Chrome en simpele spelletjes. Voor veeleisende 3D-games en andere zware toepassingen heeft de MediaTek Dimensity 7050-processor iets te weinig power. Zes rekenkernen presteren op 2 GHz, terwijl de twee resterende cores zijn geklokt op 2,6 GHz. Deze tablet heeft daarnaast 8 GB werkgeheugen en 128 GB interne opslag. Overigens breid je de opslagcapaciteit makkelijk uit met een eigen microSD-kaart van maximaal 1 TB. Lenovo levert bij dit product een stylus mee. Benieuwd naar ervaringen van andere gebruikers? Lees dan deze reviews op Kieskeurig.nl.

Lenovo Tab M11 (ZADA0134SE)

Lenovo bewijst met zijn Tab M11 dat een goede tablet helemaal niet zo veel geld hoeft te kosten. Zo komen diverse onafhankelijke testers op Kieskeurig.nl tot een gemiddelde score van een 9. Vaak benoemde pluspunten zijn onder meer de hoge beeldkwaliteit, de lange accuduur en het goede geluid. Verder vinden gebruikers het prettig dat er al een stylus is inbegrepen. Handig voor wie graag tekeningen of handgeschreven notities maakt. Het lcd-scherm telt 1920 × 1200 pixels. De resolutie is weliswaar wat lager vergeleken met die van duurdere modellen, maar je kunt nog altijd films in Full-HD-kwaliteit streamen. De beelden ogen op het 11inch-scherm dan ook scherp. Ondanks de lage aanschafprijs heeft deze stevige tablet een metalen behuizing.

Voor het opslaan van apps en eigen data bevat de Tab M11 128 GB intern geheugen. Breid dat desgewenst uit met een eigen microSD-kaart van maximaal 1 TB. Het rekencentrum bestaat uit de veelgebruikte MediaTek Helio G88-processor en 4 GB werkgeheugen. Voor basistaken als e-mailen, internetten, webwinkelen en video's streamen is dat ruimschoots voldoende. Nuttig om te weten is dat Lenovo tot januari 2028 software-updates levert, zodat je het apparaat de komende jaren veilig kunt blijven gebruiken.

Het Nederlandse Fairphone vernieuwt zijn Fairbuds XL-hoofdtelefoon. De 2025-editie ziet er fris uit en moet beter geluid bieden dan zijn voorganger. In deze review lees je hoe de 249 euro kostende hoofdtelefoon bevalt.

Fairphone staat bekend om zijn focus op duurzame producten, gemaakt van zo eerlijk gewonnen grondstoffen en in elkaar gezet door Aziatische fabrieksarbeiders die beter behandeld en betaald worden dan gemiddeld in sector. Fairphone's producten zijn daarom wat duurder dan veel concurrerende producten, maar het duurzame karakter kan je wel een beter gevoel geven.

Modulair ontwerp

Als je minder geeft om deze vorm van duurzaamheid, kan de Fairphone Fairbuds XL (2025) nog steeds interessant zijn. Deze hoofdtelefoon is namelijk ook duurzaam voor jou als gebruiker. Je kunt belangrijke onderdelen van de hoofdtelefoon zelf loshalen en vervangen. Fairphone verkoopt reserve-onderdelen via zijn webwinkel, variërend van een batterij en hoofdband tot oorschelpen. De prijzen zijn sympathiek en de uitlegvideo's duidelijk. Bovendien heb je geen speciaal gereedschap nodig om een eventuele reparatie uit te voeren. Echt iedereen die de uitlegvideo bestudeert, lukt het. Mooi, want dankzij deze filosofie kun je de Fairbuds XL (2025) langer blijven gebruiken dan een niet-repareerbare hoofdtelefoon. Dat is op zijn beurt ook weer beter voor het milieu, omdat je een elektronica-aankoop uitstelt.

©Rens Blom

©Rens Blom

Heb je al een Fairbuds XL (2023), dan kun je die upgraden. Fairphone verkoopt de vernieuwde drivers (die beter geluid bieden) en oorkussens (die prettiger dragen) los en heeft ze zo gemaakt dat je ze in je bestaande hoofdtelefoon kunt stoppen. Een bijzondere strategie die wij wel waarderen.

Draagcomfort

Als hoofdtelefoon zelf bevalt de Fairbuds XL (2025) goed, zonder op te vallen in dit prijssegment. Hij draagt comfortabel, is opvouwbaar en heeft knopjes bij de oorschelpen die goed op de tast vindbaar zijn. Via de knopjes kun je bijvoorbeeld de ANC-modus inschakelen, die omgevingsgeluiden dempt. De ANC-modus van de Fairphone-hoofdtelefoon werkt aardig maar kan zeker niet tippen aan die van sommige concurrenten. Sony's WH-1000XM5 is al wat ouder, maar kost nu evenveel als de Fairbuds XL (2025) en biedt duidelijk betere onderdrukking van omgevingsgeluiden. Een dergelijke vergelijking kunnen we ook maken voor de transparantiemodus, die omgevingsgeluiden realistisch moet binnenlaten. Deze modus is handig als je de hoofdtelefoon draagt tijdens het fietsen of wandelen.

De accu gaat bij ons gebruik circa 28 uur mee. Een nette score voor een midrange tot afgeprijsde premium hoofdtelefoon. Opladen duurt best lang via de usb-c-poort. Overigens kun je via een geschikte usb-c-kabel ook bedraad muziek luisteren als je de hoofdtelefoon koppelt met bijvoorbeeld je smartphone.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit

Het belangrijkste onderdeel van een hoofdtelefoon is zijn geluidskwaliteit. De Fairbuds XL (2025) klinken overwegend goed, zeker voor wie populaire muziek luistert via streamingdiensten als Spotify. De bas van de hoofdtelefoon vinden we echter wat beperkt, ook al zegt Fairphone dat de bas is verbeterd ten opzichte van de Fairbuds XL uit 2023. De vorige hoofdtelefoon hebben we niet bij de hand, dus wij kunnen deze vergelijking niet maken. Voor podcasts is de 2025-editie van de hoofdtelefoon prima geschikt.

©Rens Blom

Fairbuds-app

Fairphone biedt een gratis smartphone-app waar je de hoofdtelefoon aan kunt koppelen. Deze app is vernieuwd bij de lancering van de Fairbuds XL (2025) en dat was naar onze mening hard nodig. De vorige app had namelijk een onlogische en beperkte equalizer. In de nieuwe app kun je het geluid meer naar eigen hand instellen. De app kan de software van de hoofdtelefoon ook updaten. Verder is de app nog steeds vrij basaal in vergelijking met de apps van merken als Sony en JBL, maar dat komt vooral omdat de Fairbuds XL (2025) weinig poespas biedt.

©Rens Blom

Conclusie: Fairphone Fairbuds XL (2025) kopen?

De Fairphone Fairbuds XL (2025) is niet de hoofdtelefoon met de beste prijs-kwaliteitsverhouding, want voor 249 euro koop je modellen die beter klinken en geavanceerdere functies hebben. Maar die hoofdtelefoons kun je matig tot niet zelf repareren als er een defect optreedt. Juist op dat vlak heeft Fairphone een grote troef in handen, want de Fairbuds XL (2025) kun je grotendeels zelf repareren. Bovendien is de hoofdtelefoon zo duurzaam mogelijk gemaakt. De hoofdtelefoon heeft zo een duidelijke doelgroep: mensen die duurzaamheid belangrijker vinden dan het beste geluid of de meeste snufjes. Voor die doelgroep is het goed om te weten dat de Fairbuds XL (2025) een prima indruk achterlaat.