Inmiddels staan smartphones met een 5 inch scherm of groter te boek als standaardformaat. Wie liever een compact formaat zoekt én goede specs om de komende jaren mee door te komen, komt bij de Compact-lijn uit van de Xperia Z. Deze vijfde is de nieuwste in de reeks van klein-maar-fijn-toestellen.

De Xperia Z5-lijn bestaat uit drie toestellen. De gewone Z5, met een 5,2 inch Full-HDscherm, de Z5 Premium (5,5 inch scherm met de megalomane resolutie van 3840 bij 2160) en deze Z5 Compact die een 4,6 inch scherm heeft. Die schermdoorsnede is omgerekend zo'n 11,7 cm. Jammer is wel dat de resolutie van dit scherm nog lager is (1280 x 720). Natuurlijk zou een QHD-resolutie overkill zijn voor een relatief klein schermpje, maar Full-HD had niet misstaan, want je ziet meteen dat het scherm wat korrelig en onscherp is. Maar het schermpaneel is sowieso niet om over naar huis te schrijven, zeker niet voor een smartphone in deze prijscategorie. Het contrast is ook niet in orde, wit is erg grijs en kleuren wat aan de doffe kant. Maar gelukkig kun je hier als gebruiker aan sleutelen. Zonde, vooral ook omdat het schermpaneel verder behoorlijk helder is. Lees ook: de beste smartphones die je kunt kopen

Duurloper

Ik vermoed dat een van de beweegredenen van Sony om geen Full HD-schermpaneel te gebruiken de accuduur is. Het toestel heeft ondanks zijn kleine formaat een flinke 2700 mAh-batterij. Hoe meer pixels een scherm heeft, hoe hoger het energieverbruik en het scherm is al de grootste stroomvreter van een smartphone. Een lagere resolutie komt dus de accuduur behoorlijk ten goede en dat merk je! Iedere dag opladen is geen noodzaak meer, twee dagen hield de accu probleemloos vol. Ik ben ook erg benieuwd hoe lang de accuduur is wanneer het toestel een update heeft gekregen naar Android 6.0, aangezien deze Androidversie grote verbeteringen kent voor energiebesparing. Tijdens het testen moesten we het echter doen met Android 5.1.

©PXimport

Klein maar fijn!

Bloatware

Sony heeft een goede reputatie opgebouwd met hun Android-skin. Android wordt heel erg intact gelaten en de veranderingen zijn meestal oppervlakkig, zodat het uiterlijk meer Sony uitstraalt. Deze luxe uitstraling wordt echter behoorlijk bevlekt door de bloatware die op het toestel staat. Ik weet dat Sony het financieel moeilijk heeft op de smartphone-markt. Maar om een toestel in deze premium prijsklasse zo te vervuilen is stuitend. Dan heb ik het niet over de Sony-apps zelf. Deze prima. Het eigen updatecentrum voor deze apps is al wat vervelend, waarom niet gewoon de Play Store hiervoor inzetten? Facebook, Spotify en Vine zijn voorgeïnstalleerd. Vooruit. Hier zijn nog aardig wat gebruikers van. Maar Kobo Books? Dropbox, terwijl Drive er natuurlijk ook op staat? Amazon Shopping, terwijl Amazon niet eens in Nederland beschikbaar is? Het ergste is nog AVG's antivirus: compleet overbodig, vraagt onnodig veel permissies en valt je ook nog eens lastig als je het niet gebruikt. Stuitend.

Zelfde Z5

Verder beschikt de Z5 Compact nagenoeg dezelfde specificaties als de gewone Z5. Dezelfde SnapDragon 810-processor en 2GB werkgeheugen, dezelfde 23 megapixelcamera, 32 GB opslaggeheugen dat uitgebreid kan worden met een geheugenkaart en een vingerafdrukscanner die ingebouwd zit in de aanknop aan de rechterkant van het toestel. De positionering is uitermate slim, wanneer je op de knop drukt ontgrendel je het toestel ook meteen. Bovendien gaat dit zo snel dat het heel natuurlijk aanvoelt. Veel toestellen hebben de vingerafdrukscanner op de achterkant zitten, waarbij je toch steeds even moet zoeken. De vingerafdrukscanner aan de voorkant vereist weer een extra knop. Daarom is de vingerafdrukscanner op dit toestel de slimste toepassing ervan die ik tot nu toe heb gezien.

©PXimport

Aan de achterkant vinden we een 23 megapixelcamera.

Camera

Zoals gezegd heeft de Xperia Z5 ondanks zijn formaat geen concessies gedaan op de hardware. Ook de camera is hetzelfde als de andere Z5-evenknieën. Z'n voorganger liet in de cameratest wat steekjes vallen. Ook de camera van de Z5-serie is niet de beste die je kunt krijgen. Er zijn wel voordelen, je kunt foto's met ontzettend veel megapixel schieten, 23! Dat kan handig zijn als je ze vergroot wilt afdrukken. Standaard maakt de camera overigens foto's in 8 megapixel. Ook de autofocus werkt razendsnel, je drukt op het scherm en de camera is er direct op gefocust. Helaas is de camera zelf iets langzamer, wat je merkt als je foto's in donkere omgevingen maakt of bewegende objecten fotografeert. In dat soort situaties treedt er net even te makkelijk bewegingsonscherpte op, door die langzamere cameraverwerking. In goede lichtomstandigheden zijn de resultaten echter prima. Gevorderde fotografen kunnen daarbij hun hart op met extra mogelijkheden als het aanpassen van de witbalans, ISO en vele foto-effecten. En natuurlijk de sluiterknop aan de zijkant van het toestel. Helaas is het niet mogelijk om foto's in RAW-formaat te maken.

©PXimport

De rand is van plastic, dat is wel wat jammer.

Xperia Zwem

Het meest kenmerkende eigenschap van Xperia Z-toestellen is het feit dat ze waterdicht zijn. Natuurlijk is dat bij de Z5 ook het geval, ondanks dat Sony vanwege garantie-perikelen niet meer aanraadt het toestel onder water te gebruiken. In onze test ging dat natuurlijk prima, het toestel sluit je waterdicht af met een klepje voor de geheugen- en simkaart. De sluiterknop aan de rechterkant maakt het mogelijk om onder water ook foto's te maken (aangezien touchscreen dan niet functioneert).

Begrijpelijk is wel dat bij een waterdichte constructie een uitneembare accu niet tot de opties behoort. De rand van het toestel, waar de afsluitklepjes zich bevinden, is gemaakt van plastic. Niet het duurzame materiaal dat je verwacht van een premium-smartphone. Aanvankelijk vermoedde ik dat de achterkant ook van plastic gemaakt was. Maar het blijkt een soort dof glas te zijn (melkglas). Het voelt wel iets minder premium aan dan bij het gewone glas dat we op de Xperia Z3 zagen, hoewel het met de bouwkwaliteit wel snor zit. Het toestel is wel een slagje dikker dan zijn voorganger en grotere Z5-toestellen.

Conclusie

In de basis is de Xperia Z5 Compact een zeer prettig en handzaam toestel, dat all-round prima is en positief opvalt door z'n prettige accuduur en vingerafdrukscanner. Alleen biedt de smartphone niet het premium-gevoel dat je wel zou verwachten voor de prijs van zo'n 550 euro, door het mindere schermpaneel, dikte en bloatware. Eigenlijk kun je beter een Z3 Compact kopen, voor zo'n 350 euro heb je vergelijkbare specificaties en dunner, steviger aanvoelend bouwmateriaal.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een fijne tablet waarmee je vlot kunt werken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPad Air (2025)

In de zéér recent verschenen 2025-versie van de iPad Air zit Apples eigen M3-chip. Die telt acht rappe rekenkernen, zodat veeleisende apps vlot werken. Zo is het spelen van 3D-games geen enkel probleem. Volgens het Amerikaanse merk is de genoemde processor bijna twee keer zo snel als eerdere iPads met een M1-chip. Bovendien verbruikt deze chipset ook nog eens minder energie. Ondanks het ruime 11inch-scherm weegt de aluminium behuizing nog geen halve kilo. Ideaal voor wie een tablet graag meeneemt. De goedkoopste uitvoering heeft 128 GB interne opslagcapaciteit. Kies tussen de kleurstellingen grijs, beige, blauw en paars. Tegen een meerprijs kun je ook een exemplaar met 256 GB (grijs/paars), 512 GB (grijs/beige/blauw/paars) of 1 TB (grijs) opslag overwegen.

Met behulp van de geïntegreerde vingerafdrukscanner log je altijd en overal veilig in. Vanzelfsprekend is iPadOS 18 al op deze tablet aanwezig. Je hebt toegang tot allerlei AI-tools, waardoor je onder meer supersnel fotocorrecties toepast. Bovendien kun je vanuit de apps Siri en Schrijfhulp de bekende AI-dienst ChatGPT aanspreken. Het heldere 11inch-scherm leent zich met een respectabele resolutie van 2360 × 1640 pixels perfect voor het kijken van films, series en tv-programma's. Tot slot is er van de iPad Air ook een grotere versie met een 13inch-scherm te koop.

Apple iPad Pro (2024)

De 2024-versie van de iPad Pro is momenteel de snelste tablet van Apple. Dankzij de M4-chip voer je de meest complexe taken zonder enige vertraging uit, zoals AI-toepassingen en 3D-games. Deze processor bevat namelijk negen of tien (bij 1TB- en 2TB-uitvoering) vliegensvlugge rekenkernen. Verder zijn de beeldprestaties van het dubbellaagse 11inch-oledscherm indrukwekkend. Zowel foto's als video's ogen op een resolutie van 2420 × 1668 pixels haarscherp. Voor gamers en creatieve professionals komt de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz goed van pas. Bewegende beelden verschijnen vloeiend op het scherm. Daarnaast bedraagt de piekhelderheid maar liefst 1600 cd/m².

Naar eigen zeggen is deze iPad Pro tot dusver de dunste Apple-tablet (5,3 mm). De gerecyclede aluminium behuizing weegt bovendien maar 444 gram. Kortom, een handzame metgezel voor onderweg. Fijn is dat de selfiecamera Face ID ondersteunt. Hierdoor kun je via een gezichtsscan vlot inloggen. De betaalbaarste versie heeft 256 GB opslagruimte, waarbij je kunt kiezen tussen de kleurstellingen zwart en zilver. Als alternatief koop je deze tablet met 512 GB (zwart/zilver), 1 TB (zwart/zilver) of 2 TB (zwart/zilver) opslagcapaciteit. Verder is de iPad Pro ook met een groot 13inch-scherm te koop. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Samsung Galaxy Tab S10+

Zoek je een zéér rappe Android-tablet met een riant scherm? Kijk dan eens goed naar de eigenschappen van de Samsung Galaxy Tab S10+. Het 256 GB-model is in de kleurstellingen grijs en zilver beschikbaar. Vind je dat te krap, dan kies je voor 512 GB opslag (grijs/zilver). Overigens voeg je met een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB eenvoudig extra opslagruimte toe. Het ruime 12,4inch-amoledscherm telt 2800 × 1752 pixels, zodat je op een behoorlijke resolutie video's kunt streamen. Samsung heeft het scherm voorzien van een matte coating. Hierdoor kun je ook in sterk verlichte ruimtes comfortabel werken.

Voor de rekenprestaties is de MediaTek Dimensity 9300+-processor verantwoordelijk. Deze chipset heeft acht kernen, waarbij de rapste core goed is voor een kloksnelheid van 3,4 GHz. Voeg daar 12 GB werkgeheugen aan toe en je merkt nergens vertraging. Met behulp van een vingerafdrukscanner kun je veilig bij Android 14 inloggen. Nuttig om te weten is dat de fabrikant dit product tot 31 oktober 2031 ondersteunt. Je ontvangt dus voor de komende jaren volop (beveiligings)updates en upgrades van het besturingssysteem. Naast de besproken uitvoeringen is deze tablet ook met een 5G-simkaartslot verkrijgbaar. Samsung levert bij alle modellen een goede stylus mee.

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

Samsung Galaxy Tab S10 Ultra

Als je graag op een heel grote tablet werkt, is de Samsung Galaxy Tab S10 Ultra een logische keuze. Het amoledscherm heeft een indrukwekkend schermdiagonaal van 14,6 inch. Lees hierop bijvoorbeeld de digitale krant, speel 3D-videospelletjes of creëer eigen animaties. Dankzij een respectabele resolutie van 2960 × 1848 pixels verschijnen foto's, video's en webpagina's scherp in beeld. Ondanks de behoorlijke omvang valt het gewicht van 723 gram mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm en is dus waterdicht. Er is bij dit product een stylus inbegrepen.

De Galaxy Tab S10 Ultra heeft dezelfde processor als de eerder besproken Galaxy Tab S10+. Goed nieuws, want deze MediaTek Dimensity 9300+-chipset biedt prima prestaties. De versies met 256 GB (grijs/zilver) en 512 GB (grijs/zilver) opslag hebben 12 GB werkgeheugen. Doe je veel geavanceerde taken tegelijkertijd, dan haal je met het 1 TB-model (grijs) een tablet met 16 GB RAM in huis. De Galaxy Tab S10 Ultra is eventueel ook inclusief 5G-simkaartslot te koop. Lees hier een uitgebreide review op ID.nl.

Lenovo Idea Tab Pro (ZAE40020SE)

Voor alledaags gebruik is deze recent verschenen tablet prima geschikt. De scherp geprijsde Lenovo Idea Tab Pro heeft een groot 12,7inch-scherm met 2944 × 1840 pixels. Dat is een prettig formaat voor taken als webwinkelen, bankieren, video's streamen en natuurlijk internetten. Bovendien zijn de acht rekenkernen van de MediaTek Dimensity 8300-processor snel genoeg om spelletjes uit de Play Store soepel te verwerken. De snelste core is afgeregeld op een respectabele kloksnelheid van 3,35 GHz. Verder heeft de tablet 8 GB werkgeheugen.

Onder de motorkap bevindt zich een opslagdrager van 256 GB. Hierop is Android 14 voorgeïnstalleerd. Wil je meer lokale opslag, dan prik je een microSD-kaart van maximaal 1 TB in de behuizing. Ten opzichte van diverse andere tablets in deze prijsklasse onderscheidt de Idea Tab Pro zich met een behoorlijk geluid. Hiervoor zijn er vier speakers van de bekende audiofabrikant JBL ingebouwd. Lenovo levert bij dit product een stylus mee.

Steeds meer draadloze in-ears en koptelefoons bieden in hun app een test die de weergave aanpast aan je gehoor. "Maar ik ben helemaal niet slechthorend," denk je misschien. Toch is zo'n functie best handig. Waarom, dat lees je hier.

Ook interessant: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Als je bij een gehoortest (formeel: een audiogram) denkt aan een bezoek aan de audioloog of gespecialiseerde arts, dan heb je natuurlijk niet ongelijk. Bij acute hoorschade of een sterke terugval van wat je kunt horen, kom je bij zo'n specialist terecht.

Het doel van zo'n onderzoek is bepalen welke frequenties iemand nog hoort. Het normale 'bereik' van een mens wordt vaak omschreven als lopende van 20 Hz (een zeer lage bastoon) tot een hele hoge 20.000 Hz of 20 kHz. Dit bereik is wel heel theoretisch. Er bestaan grote fysieke verschillen tussen mensen en hierdoor bestaat er een enorme variatie in wat iemand kan horen. 

©Denon

Grafische voorstelling van een gehoorcurve in de Denon-app.

Waarom je gehoor toch niet zo goed is

Bovendien is 20 tot 20.000 kHz het meestal optimale scenario. Volwassenen halen het bijna nooit, want al vanaf een jonge leeftijd neemt het gehoor af. Volgens sommige bronnen begin je zelfs vanaf 18-20 jaar frequenties te 'verliezen'. Het is een natuurlijk proces, dat vooral de hoogste en laagste frequenties aantast. Wel is die terugval aanvankelijk heel beperkt en subtiel.  

Het woord 'verliezen' is dus eigenlijk niet zo geschikt, want eerst word je minder gevoelig voor een bepaalde toon.  Je kunt die frequentie dus nog wel horen, als het maar luid genoeg weerklinkt. Maar omdat dit terugval meestal geleidelijk is, valt het minder op. Je beluistert ook zelden één geïsoleerde toon, maar complexer geluid, zoals muziek met veel instrumenten en gezang. Dan merk je niet op dat de hi-hat van de drum iets minder uit de mix springt.  

Als het gehoorverlies iets toeneemt, kan het wel zijn dat muziek minder ruimtelijk of driedimensionaal overkomt. Dat komt omdat heel hoge tonen geluidsinformatie bevatten die ons brein iets vertelt over de ruimte waarin gespeeld wordt. Wanneer je bassen minder goed hoort, kunnen stemmen of muziek dun klinken.

Wat doet een gehoorfunctie in een app?

Het geleidelijk minder gevoelig worden voor bepaalde frequenties is wat functies zoals Personi-Fi bij JBL of Geluidspersonalisatie van Teufel proberen aan te pakken. Via een test in een app wordt achterhaald welke frequenties je minder goed hoort. Veel fabrikanten vertrouwen hiervoor op een test afkomstig van een gespecialiseerd bedrijf, zoals AudioDo of Mimi. Dit Duits technologiebedrijf biedt ook een eigen app aan (enkel iOS) waarmee je jouw gehoor kunt testen. Bij Sennheiser vind je er eentje voor zowel iPhones als Android-apparaten.

©Jamie Biesemans

The Personi-Fi-test, in de JBL Headphones-app, neemt wat tijd in beslag.

Niet elke test is hetzelfde, maar meestal moet je in de app aangeven of je biepjes nog hoort die steeds stiller worden. Dat gebeurt bij sommige tests tegen een achtergrond van ruis. Dat maakt het net wat moeilijker, maar meet wel realistisch of je een bepaalde frequentie hoort als er ook ander geluid is.

Op basis van de testresultaten wordt een geluidspreset gecreëerd die de frequenties die je minder goed hoort versterkt. Het doel is te zorgen dat je alle frequenties op hetzelfde niveau waarneemt. Na de test kun je meestal de preset in- en uitschakelen terwijl een track speelt. Dan pas hoor je goed wat je mist.

Welke merken bieden het aan?

Steeds meer merken bieden een soort gehoortest aan in hun app. JBL is er duidelijk een grote fan van, want JBL's eigen Personi-Fi en Personi-Fi 2 vind je op heel wat apparaten. Naast Teufel bieden onder meer Beyerdynamic, Creative, Focal, Nothing, Skullcandy een test van Mimi aan. Het 'personal sound' van AudioDo vind je onder meer bij de Clam Elite van Fresh 'n Rebel en bij PSB.

©Fresh 'n Rebel

De Audiodo-test helpt je een betere geluid te krijgen bij een Fresh 'n Rebel-hoofdtelefoon.

In de Sound Connect-app van Sony vind je een iets andere aanpak. Je speelt een lied naar keuze, waarbij je in de app vijf opties krijgt die een iets andere klank bieden. Kies je een van de vijf, dan krijg je opnieuw vijf opties om de weergave fijn af te regelen. Dit mag dan wel niet een echte gehoortest zijn, het brengt je wel bij een klankweergave die je misschien beter ligt. De Sound Connect-app gebruik je met bijna alle Sony-hoofdtelefoons en -oordoppen, waaronder de populaire WH-1000XM5 en WF-1000XM5.

Een andere aanpak: meten

Bij de tests waar het hierboven over ging, moet je zelf aangeven of je een bepaalde toon hoort. Er is echter ook een andere methode. Sommige fabrikanten hebben in hun oordoppen of koptelefoons een soort automatisch meetsysteem ingebouwd dat bepaalde zaken van het gehoor zelf kan meten. 

Bose bijvoorbeeld biedt de CustomTune-functie aan bij zijn draadloze oordoppen. Doe je de Bose-oortjes in, dan klinkt er heel even een geluid dat doet denken aan een krekel. Microfoons in de oordoppen meten de minireflecties in je oor, wat informatie geeft over hoe jouw fysieke gehooreigenschappen (zoals de grootte en lengte van de gehoorgang) bepalen wat je juist hoort. 

©Denon

De Denon Headphones-app creëert via een meting persoonlijk geluid.

Bij Denon's PerL-oordoppen wordt technologie van Nura ingezet om je oren aan een uitgebreide meting te onderwerpen. Dit is een test waarbij je gewoon moet luisteren. Net zoals bij Bose meten de oortjes zelf en wordt er een aangepaste geluidspreset gebouwd. Het interessante aan deze techniek is dat het niet enkel frequenties meet die je minder goed hoort, maar ook kan bepalen of je sommige tonen net te hard binnenkrijgt. 

Welke techniek er precies toegepast wordt is minder belangrijk. Wel loont het de moeite om een functie die je gehoor test uit te proberen, zelfs al denk je niet echt last te hebben van gehoorschade of -verlies. Onvermijdelijk mis je toch iets, al valt het misschien niet op. Een persoonlijk geluidsfunctie kan je echt helpen om een betere klankkwaliteit en ruimtelijkheid te ervaren.