Internetproviders zijn er in overvloed. Niet voor niets overschreeuwen de aanbieders elkaar met aantrekkelijke acties, torenhoge snelheden en alles-in-één-abonnementen. Vind je het lastig om een goede keuze te maken? In dit artikel leggen we alle relevante details van elke internetprovider bloot.

Tip 01: Internetprovider

Een internetprovider is een bedrijf dat jouw woning toegang biedt tot internet. Klanten ontvangen van de betreffende aanbieder een modem. Dit apparaat zet het inkomende signaal van een traditionele kabel, telefoonlijn of glasvezelkabel om in een internetsignaal. In het modem van de internetprovider is doorgaans ook een (draadloze) router ingebouwd. Lees ook: Zo verbeter je je draadloze thuisnetwerk.

Een router verdeelt de internetverbinding over verschillende apparaten, zoals pc’s, laptops, smartphones, tablets, smart-tv’s en hifi-apparatuur. Zodra je een abonnement bij een internetprovider afsluit, ontvang je een doe-het-zelf-pakket met spullen om een werkende internetverbinding in je woning te realiseren. Als het aansluiten niet lukt, sturen de meeste internetproviders kosteloos een monteur langs.

©PXimport

Tip 02: Alles-in-één

Een belangrijke keuze bij het afsluiten van een internetabonnement is of je ook nog andere diensten wilt afnemen. De meeste internetproviders bieden namelijk ook telefonie en digitale televisie aan. Een groot voordeel is dat een compleet pakket bij één aanbieder in de meeste gevallen goedkoper is dan wanneer je voor telefonie en digitale televisie losse abonnementen afsluit. Daarnaast kun je bij verbindingsproblemen bij één partij terecht en loop je niet het risico dat bedrijven naar elkaar wijzen. Je ontvangt bovendien voor alle diensten één factuur en dat is voor de administratieve rompslomp natuurlijk wel zo prettig.

©PXimport

Tip 03: Welke aansluiting?

Internet is op maximaal drie manieren beschikbaar voor jouw woning, namelijk via de telefoonlijn, televisiekabel en glasvezel. Bij afgelegen huizen is er meestal alleen een analoge telefoonlijn aanwezig. In dat geval ligt een ADSL-abonnement voor de hand, zodat je internet via de telefoonlijn ontvangt. Een nadeel is dat de downloadsnelheid afhankelijk is van de afstand tot aan de wijkcentrale.

De beloofde snelheid van internetproviders wordt dan ook lang niet altijd gehaald. Internet via de kabel biedt in de praktijk wel een constante downloadsnelheid, omdat deze technologie geen last heeft van afstandslimieten. In theorie kan de snelheid wel afnemen wanneer veel mensen in je straat de verbinding tegelijkertijd belasten, maar dat zal niet erg vaak voorkomen. Bij kabelinternet is het overigens verplicht om ook een televisiepakket af te nemen. Kabelabonnementen zonder televisie bestaan namelijk niet. Ziggo domineert momenteel de kabelmarkt, al zijn regionaal ook een kleinere kabelaars erg actief. Wie supersnel internet wenst, kan beter kiezen voor een glasvezelverbinding. Hoewel de dekking in rap tempo verbetert, zijn er momenteel nog ‘slechts’ twee miljoen woningen aangesloten op het glasvezelnetwerk. Desalniettemin is het relatief nieuwe glasvezel sterk in opkomst.

©PXimport

Echt glasvezel?

©PXimport

Tip 04: Postcodecheck

Afhankelijk van de aanwezige kabels naar jouw woning, zijn er diverse internetabonnementen beschikbaar. Relevant zijn hierbij vragen als: uit hoeveel koperdraden bestaat de telefoonlijn? Ligt er een kabel- en/of glasvezelverbinding? Dergelijke informatie is lang niet altijd even gemakkelijk te achterhalen. Om die reden bieden de meeste internetproviders een postcodecheck aan. Je vult je postcode en huisnummer in, waarna je ziet welke internetabonnementen er voor jouw adres beschikbaar zijn. Wie interesse heeft in glasvezel kan hiervoor terecht op www.eindelijkglasvezel.nl. Deze website is opgericht door Reggefiber: het bedrijf dat glasvezelnetwerken in Nederland aanlegt.

©PXimport

Tip 05: Downloadsnelheid

De snelheid van de geleverde internetverbinding bepaalt grotendeels de prijs van het abonnement. Om die reden is het belangrijk om te bepalen welke snelheid voor jouw huishouden gewenst is. Ook het internetgedrag van overige gezinsleden speelt hierbij een belangrijke rol. Gebruik je internet alleen maar om websites te openen en af en toe een video te kijken via NPO Gemist, dan volstaat een goedkoop ADSL-abonnement tot 20 Mbit/s prima. Zijn er meerdere gezinsleden die graag films streamen via diensten als Netflix en internettelevisie, dan is het slim om voor een snellere internetverbinding te kiezen.

Met een ADSL- of kabelverbinding tot 40 of 50 Mbit/s kun je in de meeste gevallen probleemloos uit de voeten. Snellere verbindingen zijn vooral interessant wanneer meerdere gezinsleden tegelijkertijd films streamen en netwerkgames spelen. Ook mensen die vaak zware filmbestanden downloaden via bittorrent of de nieuwsgroepen (usenet), weten een supersnelle internetverbinding ongetwijfeld te waarderen. Dankzij de opkomst van VDSL (zie kader) wordt internet via de telefoonlijn steeds sneller, al is dat ook afhankelijk van het aantal koperdraden naar jouw woning. De maximale snelheid die internetproviders momenteel leveren via deze technologie is 100 Mbit/s. Ziggo biedt met kabelinternet momenteel een maximale snelheid aan van 300 Mbit/s. Glasvezel gaat zelfs nog een stapje verder. Er zijn al aanbieders die een downloadsnelheid van 500 Mbit/s beloven en de limiet van deze verbinding is daarmee nog niet lang niet bereikt.

©PXimport

VDSL

Tip 06: Uploadsnelheid

De downloadsnelheid van je internetprovider bepaalt hoe snel je websites laden en hoe snel je bestanden vanaf downloadnetwerken binnenhaalt. Vanaf jouw computer kun je ook gegevens het web op sturen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het uploaden van een video naar Facebook of het publiceren van een artikel (met beelden) op een eigen website. Hierbij speelt de uploadsnelheid een belangrijke rol. Deze waarde ligt bij ADSL-, VDSL- en kabelabonnementen over het algemeen een stuk lager dan de downloadsnelheid. Bij nagenoeg alle glasvezelabonnementen zijn de download- en uploadsnelheid exact gelijk. Wanneer de uploadsnelheid voor jou belangrijk is, kies je dus het beste voor glasvezel.

©PXimport

Speedtest

Ben je benieuwd welke download- en uploadsnelheid je met de huidige internetverbinding haalt? Doe dan een speedtest. Zorg er allereerst voor dat er in je woning geen apparaten zijn ingeschakeld die gegevens vanaf internet ophalen, bijvoorbeeld een smart-tv met een Netflix-stream. Kies een pc of laptop die via kabel met internet is verbonden en surf naar www.speedtest.net/nl. Klik op TEST STARTEN en wacht de uitkomst af. Voor ADSL- en VDSL-abonnementen is de afstand tot aan je wijkcentrale een bepalende factor voor de downloadsnelheid. Via www.speedtest.nl/adsl zie je precies hoe ver je van zo’n centrale bent verwijderd. Vul hiervoor je postcode in en klik op Zoek.

©PXimport

Tip 07: Eenmalige kosten

Naast de maandprijs van het abonnement, is het ook slim om nauwkeurig naar de eenmalige kosten te kijken. Sommige providers berekenen namelijk zogeheten aansluitkosten. Wanneer je de verbinding niet zelf instelt, controleer dan ook het tarief voor de monteur. De meeste providers berekenen overigens inmiddels geen aansluit- of montagekosten meer, maar dat geldt helaas niet voor alle aanbieders. Soms vraagt een internetprovider een bedrag voor een snelle levering van internet. Wanneer je bijvoorbeeld via XS4ALL binnen één dag online wilt, betaal je voor deze service eenmalig 65 euro extra. Enkele internetproviders vragen ook een borgsom voor de geleende apparatuur, zoals Fiber.

©PXimport

Tip 08: Contractduur

Besef dat je met een abonnement bij een internetaanbieder meestal een contract voor één of twee jaar aangaat. Je zit gedurende deze periode dus aan het abonnement vast. Wel is het meestal mogelijk om je abonnement op te waarderen, bijvoorbeeld wanneer je toch een hogere downloadsnelheid wilt hebben. Wil je tijdens de contractduur het abonnement evengoed beëindigen? In dat geval brengt de internetprovider hiervoor extra kosten in rekening. In het ergste geval worden de resterende maanden in één keer aan je gefactureerd. De opzegtermijn van een internetabonnement na afloop van het contract is meestal een maand. Wanneer je van de internetprovider een brief ontvangt met een aankondiging van een verhoogd tarief, ben je automatisch contractvrij. Je stapt dan kosteloos naar een andere aanbieder over voordat de verhoging ingaat.

©PXimport

Tip 09: Wifi-hotspots

Tegenwoordig fungeren de routers van bepaalde internetaanbieders ook als wifi-hotspot voor andere abonnees. Het voordeel hiervan is dat je onderweg snel een wifi-verbinding opspoort en daarmee bespaar je het verbruik van een mobiele databundel. Leden van Ziggo hebben op die manier toegang tot zo’n twee miljoen zogeheten WifiSpots. Handig wanneer je bij vrienden of familie op bezoek bent, want de kans is groot dat je zonder extra instellingen van hun internetverbinding gebruikmaakt. Inloggen is makkelijk, want je hebt hiervoor alleen maar je gebruikersnaam en wachtwoord van Ziggo nodig. Naast kabelaanbieder Ziggo biedt KPN onder de noemer Fon een soortgelijke functie aan.

©PXimport

Tip 10: Klantenservice

Bepaal voor jezelf hoe belangrijk een werkende internetverbinding is. Wanneer je vanuit huis werkt, is het bijvoorbeeld uit zakelijk oogpunt zeer vervelend als je geen verbinding met internet kunt maken. Neem in dat geval een internetprovider waarbij de klantenservice op ruime tijden bereikbaar is. KPN heeft zelfs 24 uur per dag een telefonische helpdesk voor zijn klanten klaarstaan. Gebruik je internet vooral voor privédoeleinden, dan is de bereikbaarheid van een helpdesk iets minder belangrijk.

©PXimport

Tip 11: Hardware

Voor het draadloze bereik in je woning is een goede modem/router-combinatie van essentieel belang. Zoek uit welke hardware je krijgt opgestuurd en duik in de specificaties. Belangrijk is vooral de maximale bandbreedte van de draadloze verbinding en het aantal antennes. Over het algemeen geldt: hoe meer, hoe beter! Het verdient aanbeveling om met een internetprovider in zee te gaan die een dualband-ac-router levert. Bepaalde internetproviders sturen een monteur, die na het aansluiten op jouw verzoek de wifi-dekking kan controleren. Wanneer dat onvoldoende is, plaatst de monteur een accesspoint om een betere wifi-dekking te realiseren. Uiteraard kost dat wel extra geld.

©PXimport

Tip 12: Beveiliging

Als extra dienst voorzien sommige internetproviders ook in de beveiliging van pc’s. Zo geeft Ziggo bij zijn kabelabonnementen bijvoorbeeld de virusscanner van F-Secure cadeau. Abonnees downloaden dit programma vanaf hun Mijn Ziggo-pagina. De benodigde licentiecode pluk je eenvoudig uit de accountgegevens. Een nadeel is dat de licentie van F-Secure voor slechts één pc geldig is. Voor een bedrag van 3,95 euro per maand bescherm je maximaal vijf computers. Ook andere internetproviders bieden als extra dienst een beveiligingspakket aan. Tele2 vraagt hiervoor bijvoorbeeld vier euro per maand en werkt hiervoor eveneens samen met de Finse antivirussoftware van F-Secure. Hiermee heb je ook toegang tot een ouderlijk toezicht-module, zodat je precies bepaalt welke websites er voor je kinderen toegankelijk zijn. Sinds 1 juli heeft ook KPN een extra beveiligingspakket. Voor vijf euro per maand beveilig je hiermee drie apparaten.

©PXimport

Tip 13: Spotify

Nog een andere leuke extra voor wie van muziek houdt: internetprovider KPN heeft een deal gesloten met Spotify. Wanneer je een abonnement op Alles-in-1 Standaard of Premium afsluit, heb je kosteloos toegang tot Spotify Premium. Gunstig, want hiermee stream je miljoenen nummers naar al je apparaten en heb je daarbij geen last van advertenties. Bij andere pakketten krijg je 2,50 euro korting op een maandabonnement bij deze Zweedse muziekdienst. Normaal kost Spotify Premium een tientje per maand. Naast KPN biedt ook XS4ALL Spotify-abonnementen aan voor zijn klanten bij Alles-in-1 Smart, Plus of Pro.

©PXimport

Kooptips

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.