Inmiddels zijn er veel interessante film- en muziekdiensten waarmee je content in uitstekende kwaliteit kunt streamen. Toch is downloaden zeker niet passé. Voor hoge kwaliteitsbestanden moet je namelijk nog altijd op usenet zijn! Wij vertellen je over de laatste ontwikkelingen rondom dit downloadnetwerk.

Tip 01: Voordelen usenet

Hoewel Netflix, Spotify, NPO, Deezer, Pathé Thuis, Tidal en vergelijkbare diensten behoorlijk succesvol zijn, is er nog genoeg reden om voor een uitgebreid downloadnetwerk als usenet (nieuwsgroepen) te kiezen. Bij een abonnement op een streamingdienst download je de bestanden slechts tijdelijk naar een computer, tablet of smartphone waardoor je de bestanden niet in eigen bezit hebt. Offline films kijken is hierdoor niet mogelijk. Dat is bijvoorbeeld erg lastig wanneer je vaak onderweg bent met een laptop of tablet. Verder is de bandbreedte via internet beperkt. Lees ook: Alternatieve videodiensten voor Netflix.

Om die reden zal Netflix niet zo snel een complete blu-ray van 50 GB verspreiden. Voor muziek geldt hetzelfde, want geen enkele online muziekdienst biedt high-res bestanden met een audiokwaliteit van 24bits/48KHz of hoger aan. Op usenet zijn dergelijke kwaliteitsbestanden veelvuldig te vinden. Het actuele aanbod is daarnaast ook nog eens erg verleidelijk. Nieuwe afleveringen van series die onlangs in de Verenigde Staten zijn uitgezonden, kun je in Nederland momenteel niet via een legale weg bekijken. Kortom, er is nog genoeg reden om voor usenet te kiezen. Helaas zijn er wel enkele kanttekeningen. Neem het kader Downloadwetgeving daarom eerst grondig door en beslis daarna of je dit downloadnetwerk op eigen risico wilt gebruiken.

©PXimport

Downloadwetgeving

Vorig jaar is de wetgeving op het gebied van downloaden drastisch gewijzigd. Je mag namelijk geen auteursrechtelijk beschermde bestanden meer uit illegale bron downloaden. Voorheen werd deze handeling gezien als een digitale kopie voor eigen gebruik, maar ruim een jaar geleden bepaalde het Europese Hof dat Nederland een downloadverbod moest invoeren.

Hierdoor is het legale gebruik van usenet uiterst beperkt, want op dit downloadnetwerk zijn er weinig rechtenvrije bestanden beschikbaar. Auteursrechtswaakhond Stichting Brein richt zich vooralsnog op de aanbieders van illegale content, dus het risico op sancties lijkt momenteel klein. Wellicht verandert dat in de nabije toekomst wanneer film- en muziekmaatschappijen zelf stappen ondernemen. In Duitsland krijgen particuliere downloaders bijvoorbeeld al geregeld advocaten op hun dak wat vervolgens na een korte rechtsgang resulteert in hoge boetes. Wanneer je besluit om met usenet bestanden te downloaden, is het gebruik hiervan volledig op eigen risico.

©PXimport

Tip 02: Usenet-toegang

Veel downloaders denken dat het gebruik van usenet in alle gevallen legaal is, omdat zij geld voor hun nieuwsserver betalen via een commerciële usenetprovider. Dat is echter een misvatting. Een betaalde nieuwsserver geeft je alleen maar toegang tot de nieuwsgroepen waarin films en muziek staan opgeslagen. Het zijn echter andere particuliere gebruikers die deze mediabestanden via usenet illegaal aanbieden. De usenetprovider heeft met de inhoud van de nieuwsgroepen dus feitelijk niets te maken.

Ben je nieuwsgierig en wil je eens op usenet snuffelen? Kijk dan eens welke usentproviders een gratis proefabonnement aanbieden. Voorbeelden hiervan zijn Pure usenet, NewsXS en SnelNL. Nadat je gegevens van de nieuwsserver hebt ontvangen, kun je ermee aan de slag! Na de proefperiode neem je desgewenst voor een klein geldbedrag een maandabonnement bij de usenetprovider. Let hierbij op welke downloadsnelheid er maximaal mogelijk is en hoelang de bestanden op de nieuwsserver blijven staan.

©PXimport

Tip 03: Downloadprogramma

Indien je de gegevens van de nieuwsserver toevoegt aan een geschikt downloadprogramma, lukt het om mediabestanden vanaf usenet te downloaden. Er is voldoende freeware beschikbaar waarmee dat mogelijk is. SABnzbd is naar onze mening het prettigste programma om mee te werken met de meeste mogelijkheden. Download het installatiebestand voor Windows, OS X of Linux.

Zodra je de installatieprocedure hebt doorgenomen, opent de freeware in de browser. Je kiest voor Nederlands en bevestigt daarna met Start Wizard. Vul vervolgens alle gegevens van de nieuwsserver in, zoals Server naam, Poort nummer, Gebruikersnaam, Wachtwoord en Verbindingen. Je downloadt desgewenst via een versleutelde verbinding, zodat derden niet zien welke bestanden je binnenhaalt. De nieuwsserver dient dit protocol wel te ondersteunen. Zet in dat geval een vinkje achter SSL en let op dat je een compatibel poortnummer invult. Controleer de verbinding via Test Server. Klik tot slot enkele keren op Volgende om de resterende stappen van de wizard door te nemen. Het is niet nodig om iets te wijzigen.

©PXimport

Tip 04: Opslaglocatie

SABnzbd is nu correct ingesteld om downloads vanaf usenet binnen te halen. Uiteraard wil je graag weten op welke plek gedownloade bestanden terechtkomen. Je stelt hiervoor zelf de gewenste map in. Ga naar Instellen / Mappen. Bij Map voor verwerkte downloads klik je op de knop Browse. Druk op de puntjes en blader naar een geschikte bestandslocatie. Bevestig met OK. Eventueel pas je ook de map met de tijdelijke downloads aan. Via Opslaan bewaart SABnzbd alle wijzigingen.

©PXimport

Tip 05: SpotLite

Je hebt nu alleen nog een nzb-bestand van een film, serie of muziekalbum nodig. Wanneer je dit bestand aan SABnzbd toevoegt, haalt het downloadprogramma de juiste data binnen vanaf usenet. Er zijn gespecialiseerde nzb-websites waarmee je naar leuke mediabestanden kunt zoeken, zoals www.binsearch.info en www.nzbindex.nl. Vaak is het helaas lastig om de juiste bestanden te vinden, vanwege het gebruik van vreemde bestandsnamen. Voor een beter resultaat installeer je de community SpotLite op je systeem. In dit programma brengen gebruikers elkaar op de hoogte van het aanbod, zodat het gemakkelijker is om leuk materiaal te vinden.

Via www.spot-net.nl/spotlite zijn er versies voor Windows, OS X en Linux beschikbaar. Na de installatie vul je de gegevens van de nieuwsserver in. Werp ook een blik op de overige instellingen en klik uiteindelijk op OK. Het duurt even voordat de volledige database is aangemaakt. Onderaan volg je de status.

Tip 06: Nzb-bestand opslaan

In SpotLite gebruik je de categorieën om interessant materiaal te vinden. Verder is er ook een zoekfunctie aanwezig. Kom je een interessante film, serie of muziekalbum tegen, dan dubbelklik je op de titel voor het inzien van extra details. Je vindt er onder meer informatie over het bestandsformaat, de ondertiteling en de kwaliteit. Lees ook globaal de reacties door. Is de sfeer positief, dan mag je ervan uitgaan dat de aangeboden bestanden echt zijn. Wil je het mediabestand downloaden? Klik rechtsboven op het pictogram met de harde schijf en de wereldbol. Kies voor Binsearch.

Zet een vinkje voor de juiste bestandsnaam, waarna je kiest voor Create NZB. Bewaar het bestand vervolgens op de harde schijf. Soms staat er in de SpotLite-beschrijving van voornamelijk Amerikaanse series en films een andere downloadlink vermeld. Dat is een versleutelde link waar opsporingsdiensten meer moeite hebben om de content offline te halen, zodat de kans dat deze bestanden van usenet verdwijnen kleiner is. Klik in dat geval op deze link om het nzb-bestand op te slaan. Let verder op welke bestanden er auteursrechtelijk zijn beschermd, want die mag je volgens de wet niet downloaden.

©PXimport

Tip 07: Downloaden

Met een nzb-bestand zet je het downloadprogramma eenvoudig aan het werk. SABnzbd herkent in veel gevallen automatisch nzb'tjes. Dubbelklikken op het bestand is dan voldoende om de gewenste data van usenet te plukken. Werkt het op jouw pc niet? Open SABnzbd en klik rechtsboven op NZB toevoegen. Via Bestand kiezen selecteer je het nzb-bestand op de harde schijf. Klik achtereenvolgens op Openen en Ophalen om de downloadtaak te starten. Via het kruisje sluit je vervolgens het kader. Je volgt in het hoofdscherm de voortgang. Zo zie je hoelang het downloadproces nog duurt en hoeveel data er inmiddels al is binnengehaald. Verder geeft de freeware ook aan met welke downloadsnelheid de bestanden op de pc terechtkomen. Na afloop vind je de content terug in de downloadmap die je in tip 4 hebt opgegeven.

©PXimport

Tip 08: Sonarr

Liefhebbers van series downloaden iedere week de nieuwste uitzending naar hun pc, vaak nadat de aflevering op de Amerikaanse televisie is verschenen. Vind je het lastig om iedere keer handmatig naar de recentste uitzending te zoeken in SpotLite? Laat Sonarr dat voor je doen! Zodra de gewenste serie op usenet staat, stuurt dit programma een seintje naar SABnzbd. Vervolgens belanden de gewenste bestanden op je pc. Bedenk overigens wel dat veruit de meeste series auteursrechtelijk zijn beschermd, dus het gebruik van Sonarr is omstreden.

Omdat we deze veelbelovende downloadtechniek je niet willen onthouden, leggen we de werking hiervan in de volgende tip uit. Het gebruik is echter op eigen risico. Surf naar www.sonarr.tv om het programma te downloaden. Er zijn versies voor Windows, OS X en Linux beschikbaar. In dit artikel gaan we uit van de Windows-versie. Neem de installatiewizard door en start het programma op.

©PXimport

Tip 09: Series toevoegen

Je geeft in Sonarr eerst aan welke series je wilt volgen. Klik hiervoor op Add Series en typ een trefwoord. In de resultaten zoek je vervolgens de juiste titel op. Via Select Path / Add a different path geef je aan op welke locatie je de bestanden wilt bewaren. Klik hiervoor op het blauwe pictogram om de bestandsbrowser te openen. Daarna bevestig je met OK en het vinkje. Bij Monitor bepaal je voor welke afleveringen Sonarr een downloadtaak moet aanmaken.

Kies je bijvoorbeeld voor Future, dan downloadt het programma alleen toekomstige uitzendingen. Met All haal je alle beschikbare seizoenen van een serie binnen. Bij Profile bepaal je de gewenste videokwaliteit. Selecteer Any voor de meeste kans, omdat Sonarr dan geen voorwaarden stelt aan de minimale resolutie. In plaats daarvan kun je ook aangeven dat je series minimaal in 720p of 1080p wilt bekijken. Nadat je de juiste instellingen hebt gekozen, klik je op het groene plusteken om deze titel toe te voegen. Klik op Series om de actuele status te bekijken.

©PXimport

Tip 10: SABnzbd koppelen

Sonarr stuurt een seintje naar een downloadclient wanneer er een nieuwe aflevering van je favoriete serie op usenet staat. Hiervoor is het nodig dat je SABnzbd aan Sonarr koppelt. Ga naar Settings en Download Client. Klik op het grote plusteken, waarna je vervolgens kiest voor SABnzbd. Vul een logische naam in. Bij API Key dien je een unieke code van SABnzbd in te vullen. Je vindt die door in het downloadprogramma naar Instellen / Algemeen te navigeren.

Als je een gebruikersnaam en wachtwoord voor SABnzbd hebt ingevuld, vul je die ook in. Bevestig met Save. Verder is het nog nodig om een usenet-zoekmachine in Sonarr te activeren. Ga naar Settings / Indexers. Om toekomstige afleveringen te vinden, volstaat het om Womble's te activeren. Als je ook van plan bent om oude afleveringen met Sonarr op te halen, heb je een account bij een usenet-zoekmachine met ondersteuning voor Newznab nodig. De API-sleutel van deze usenet-zoekmachine kopieer je dan naar Sonarr. Usenet Crawler is bijvoorbeeld een usenet-website die Newznab ondersteunt.

©PXimport

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!