ID.nl logo
Mis nooit meer Uitzending Gemist
© Reshift Digital
Huis

Mis nooit meer Uitzending Gemist

Toen ik begin dit jaar in Oostenrijk was, wilde ik op mijn laptop wat programma's terugzien via Uitzending Gemist. Bij de hotelbalie vernam ik het nieuws van het Charlie Hebdo-drama in Parijs. Op mijn kamer probeerde ik het nieuws terug te kijken, maar er verscheen een regioblokkade op mijn scherm.

Uiteraard lukte het me via de Oostenrijkse televisie en de Nederlandstalige zender BVN evengoed om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws. Helaas niet op de manier die ik graag zou willen, want ik was benieuwd hoe de Nederlandse journaals en talkshows de zaak belichtten. Omdat ik tijdens mijn volgende vakantietrip naar Frankrijk niets wil missen, heb ik mijn laptop, tablet en smartphone volledig geprepareerd voor het omzeilen van regioblokkades. Lees ook: 5 apps om je ideale vakantie te plannen.

01 Beweegredenen

Internet is oorspronkelijk opgezet om iedereen vrije toegang tot informatie te verschaffen. Ik ben dan ook benieuwd wat de beweegredenen van televisiemaatschappijen zijn om deze informatievrijheid te beperken tot een specifieke regio. Op de website van de NPO staat vermeld dat bepaalde programma's wegens rechtenkwesties niet beschikbaar zijn in het buitenland. Ook live-uitzendingen zijn om die reden geblokkeerd. Dat is in feite onterecht, want als Nederlandse belastingbetaler heb je indirect meebetaald aan programma's van de publieke omroep. De gemist-diensten van RTL en SBS geven eveneens aan dat ze van bepaalde tv-programma's niet de buitenlandse uitzendrechten bezitten. Volg de stappen uit deze basiscursus om vanuit het buitenland evengoed je favoriete programma's terug te kijken.

©PXimport

01 Als je vanuit het buitenland tv-programma's wilt terugkijken, verschijnt er vaak een regioblokkade.

01 Nederlands IP-adres

Aan de hand van het IP-adres weten gemist-diensten precies vanuit welk land je verbinding maakt met internet. De oplossing laat zich raden, want je hoeft alleen maar een Nederlands IP-adres aan te nemen. Toch is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. De meeste omzeilmethoden gaan namelijk ten koste van de bandbreedte. Hierdoor is de kans groot dat video's haperen. Nederlandse proxyservers laat je om die reden het beste links liggen, want die zijn simpelweg te traag.

Ook het anonimiteitsnetwerk Tor is niet geschikt voor het kijken naar Uitzending Gemist in het buitenland, aangezien dit programma telkens willekeurige IP-adressen gebruikt uit verschillende landen. Daarnaast is het lastig om Adobe Flash werkend te krijgen in de Tor Browser, waardoor het niet lukt om video's af te spelen. Het beste maak je vanuit het buitenland verbinding met een Nederlandse VPN-server. VPN staat voor Virtual Private Network. Je creëert daarmee een virtuele tunnel naar een server in Nederland, waarna je vervolgens wordt doorverwezen naar de gewenste gemist-dienst. De bezochte website ziet alleen het IP-adres van de VPN-aanbieder, waardoor het net lijkt of je vanuit Nederland bezoekt.

02 Hola plug-in

Hola is een gratis VPN-aanbieder die functioneert via een peer-to-peernetwerk. Hierbij geven gebruikers via virtuele tunnels elkaar toegang tot websites waarbij er een regiorestrictie geldt. Deze dienst werkt vanuit de meeste landen probleemloos, al kunnen we je geen garanties geven. Omdat Hola zeer gebruiksvriendelijk is en niets kost, raden we je aan om het eerst eens uit te proberen wanneer je van plan bent om met een computer of notebook naar uitzendingen te kijken. Werkt het niet? Dan kun je altijd nog een andere VPN-aanbieder uitproberen (zie stap 5). Surf met de browser Chrome of Firefox naar www.hola.org en klik op Get Hola, it's free. Voeg de plug-in vervolgens toe aan je browser. In Uitzending Gemist of een andere Nederlandse videodienst open je daarna een tv-programma. Klik boven in de browser op het pictogram met het vlammetje om de instellingen van Hola te openen. Je klikt vervolgens op het vlaggetje, waarna je kiest voor Nederland. De Nederlandse vlag verschijnt in de browser. In de meeste gevallen kun je de uitzending nu terugkijken.

©PXimport

02 Hola laat je in het buitenland onder een Nederlands IP-adres surfen.

03 iOS

Naast een computer kijk je wellicht ook op andere apparaten vanuit het buitenland naar Nederlandse televisie. Dat komt mooi uit, want Hola is ook op smartphones en tablets beschikbaar. Wanneer je over een iPhone of iPad beschikt, zoek je in de applicatiewinkel naar de app Hola Privacy VPN. Na de installatie maak je eerst een account aan. Vervolgens vraagt Hola toestemming om enkele VPN-instellingen op het iOS-apparaat te wijzigen. Bevestig met Ok, let's do it en kies voor Installeer om het VPN-profiel toe te voegen. Via Volgende / Installeer / Installeer / Gereed pas je de wijzigingen definitief toe. Je hoeft nu alleen nog maar de VPN-server te activeren. Navigeer naar Instellingen / Algemeen / VPN en tik daarna op Hola Netherlands om via een Nederlands IP-adres te surfen. Daarna zet je de schakelaar achter Geen verbinding aan. In de Hola-app controleer je tot slot of je via een Nederlandse VPN-server surft. Zolang het iOS-apparaat is verbonden met wifi, wordt al het internetverkeer omgeleid via de VPN-server. Overigens mag je deze mobiele versie van Hola slechts zeven dagen gratis gebruiken. Daarna kost een abonnement vijf dollar per maand of vijftig dollar per jaar.

©PXimport

04 De Android-app van Hola geeft je razendsnel toegang tot geblokkeerde videosites.

04 Android

Hola heeft ook voor Android-toestellen een app ontwikkeld onder de naam Hola gratis VPN. In tegenstelling tot de iOS-app kost deze toepassing geen geld. Bovendien hoef je nauwelijks instellingen te configureren.

Open de Play Store om de app te installeren. Tik op Browser en surf naar de website van de gemist-dienst. Zodra je de Nederlandse vlag hebt geselecteerd, bekijk je alle uitzendingen probleemloos vanuit het buitenland. Houd er wel rekening mee dat je hiervoor alleen de meegeleverde browser van Hola kunt gebruiken.

Kijk je liever naar uitzendingen via de apps van NPO (Uitzending Gemist) en RTL XL? In dat geval heb je een andere VPN-app nodig.

Media Hint

Media Hint werkt op vergelijkbare wijze als Hola, met het verschil dat je deze dienst slechts zeven dagen gratis kunt gebruiken. Daarna betaal je hiervoor 3,95 dollar per maand of 39,50 dollar per jaar. De oude browserextensie kun je nog gratis gebruiken, hiervoor heb je echter wel Firefox nodig.

05 Betaalde VPN-dienst

Het nadeel van gratis VPN-aanbieders als Hola is dat ze lang niet altijd en overal vlekkeloos werken. Wanneer je vaak in het buitenland verblijft, loont het de moeite om in zee te gaan met een commerciële VPN-aanbieder. Het voordeel hiervan is dat je computer of mobiele apparaat rechtstreeks verbinding maakt met de VPN-server, zonder dat je afhankelijk bent van andere gebruikers. Er zijn talloze aanbieders beschikbaar. Let hierbij goed op de eigenschappen. Zo kun je alleen naar gemist-diensten kijken wanneer de VPN-server zich in Nederland bevindt. Verder dient de verbinding snel genoeg te zijn voor het weergeven van videobeelden. Sommige aanbieders bieden een proefperiode aan, zodat je het gratis kunt uitproberen. Een voorbeeld hiervan is de dienst VyprVPN van Golden Frog. Je mag deze dienst vrijblijvend drie dagen uitproberen. Ga naar www.goldenfrog.com en kies achtereenvolgens voor VyprVPN /Start een gratis proef / Begin gratis proefperiode. Vul het volledige formulier in. Een nadeel is dat je betaalgegevens van PayPal of een creditcard dient achter te laten. Als je VyprVPN binnen drie dagen annuleert, ontvang je geen rekening. Klik onderaan op Begin gratis proefperiode om je definitief in te schrijven. Klik daarna op de bevestigingslink die je op het opgegeven e-mailadres ontvangt en meld je aan met de inloggegevens.

06 VPN-verbinding configureren

Nadat je een VyprVPN-account hebt aangemaakt, kom je in een online beheerpaneel terecht. Klik aan de linkerkant op VyprVPN voor Windows of VyprVPN voor Mac. Dubbelklik op het zojuist gedownloade exe-bestand en neem de installatiewizard door. Bij enkele virusscanners gaan de alarmbellen af omdat je internetverkeer wordt omgeleid. Dit mag je gerust negeren. Geef het programma toestemming om een virtuele netwerkadapter te installeren.

Zodra het programma verschijnt, klik je op Log in. Typ je e-mailadres en het wachtwoord dat je bij het aanmaken van je account hebt gebruikt. Je klikt daarna op het locatiepictogram en kiest voor Toon alle server locaties. In het keuzemenu selecteer je Netherlands, waarna je bevestigt met Verbinden. Merk op dat er onder VyprVPN nu een ander IP-adres staat vermeld. Je kunt nu een willekeurige browser openen en Nederlandse uitzendingen terugkijken. Via het tandwielpictogram en Opties stel je eventueel in om automatisch met de VPN-server te verbinden zodra je Windows opstart.

©PXimport

06 VyprVPN is een gebruiksvriendelijke VPN-dienst waarbij je simpel een Nederlands IP-adres selecteert.

GemistDownloader

Je kunt er ook voor kiezen om televisieprogramma's in Nederland te downloaden, waarna je ze in het buitenland bekijkt op je laptop of tablet. Een handig hulpprogramma hiervoor is GemistDownloader. Tijdens de installatie installeer je desgewenst de bijbehorende browserplug-in, al is dat niet noodzakelijk. In het hoofdscherm geef je aan vanaf welke gemist-dienst je een tv-programma wilt downloaden, bijvoorbeeld NPO of RTL XL. Open in de browser de gewenste uitzending en kopieer de volledige weblink naar het lege invoerveld van GemistDownloader. Geef verder aan in welk bestandsformaat en welke resolutie je het videobestand wilt bewaren. Via Opslaan als selecteer je de doellocatie. Bevestig met Start downloaden om de uitzending op te slaan.

©PXimport

Met GemistDownloader sla je uitzendingen van gemist-diensten lokaal op.

07 Mobiele apps

Als je lid bent van VyprVPN, kun je zonder extra kosten de apps voor iOS en Android gebruiken. Je downloadt de apps vanuit de App Store of Play Store. Log vervolgens in met je gebruikersnaam en wachtwoord. Bij gebruik van Android kun je meteen aan de slag. Via het locatiepictogram kies je Nederland. Met Verbinden geef je de app toestemming om een VPN-verbinding op te zetten. Ten opzichte van Hola heb je nu als voordeel dat je ook de gemist-apps vanuit het buitenland kunt gebruiken. Op een iPhone of iPad kost het iets meer moeite om de VPN-functie te activeren. Na de installatie bevestig je met VyprVPN profiel installeren. Tik driemaal op Installeer om het VPN-profiel toe te voegen. Onderaan selecteer je middels het locatiepictogram een Nederlandse VPN-server. Druk daarna op Verbinden.

08 Abonnement opzeggen

Tijdens een buitenlandse weekendtrip, hoef je geen betaald account te nemen bij VyprVPN. Om te voorkomen dat deze aanbieder geld afschrijft, zet je het abonnement voortijdig stop. Surf naar www.goldenfrog.com en log rechtsboven via Controle Paneel in met je accountgegevens. Klik links op Account en kies bij iedere dienst voor Service verwijderen. Klik tot slot op Log Out om het online beheerpaneel af te sluiten.

©PXimport

08 Zet je account tijdig stop wanneer je niet wilt dat VyprVPN geld afschrijft van je creditcard of PayPal-rekening.

Eigen VPN-server

In plaats van in zee te gaan met een Nederlandse VPN-aanbieder, kun je ook zelf een eigen VPN-server inrichten. Het voordeel hiervan is dat het geen geld kost en meestal prima werkt. Je maakt vanuit het buitenland contact met je computer, NAS of router, waarna je via je eigen Nederlandse IP-adres kunt surfen. Voorwaarde is wel dat je een statisch IP-adres instelt en je router toestemming geeft om inkomende verbindingen te verwerken. Op onze website vind je een uitgebreide workshop over het instellen van je eigen VPN-server.

09 Deze zomer

Vol goede moed neem ik aankomende zomer mijn geprepareerde laptop, tablet en smartphone mee naar mijn vakantiebestemming in Frankrijk. Met behulp van Hola en VyprVPN kan het bijna niet misgaan, al blijft het natuurlijk altijd de vraag of gemist-diensten IP-adressen van VPN-servers in de toekomst niet blokkeren. Daarnaast is een stabiele wifi-verbinding natuurlijk een vereiste om videobestanden te streamen. Om teleurstellingen te voorkomen, is het een idee om voor de zekerheid de harde schijf vol te pompen met behulp van GemistDownloader. Daar kom ik de zomer wel mee door!

▼ Volgende artikel
Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt
© Leonid Iastremskyi
Energie

Waarom je luchtreiniger in de herfst meer doet dan je denkt

Veel mensen denken dat een luchtreiniger vooral nuttig is in het voorjaar en de zomer, als het pollenseizoen in …uhm volle bloei staat. Maar ook – of juist – in de herfst is zo’n apparaat een echte hulp voor een gezonder binnenklimaat in huis. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

Dit artikel in het kort

Een luchtreiniger doet meer dan alleen pollen, rook en huisstofmijt uit de lucht halen. Zeker in de herfst, als we minder ventileren, helpt hij de lucht in beweging te houden, allergenen te verminderen en de luchtkwaliteit op peil te houden. In dit artikel lees je wat er verandert zodra het kouder wordt, hoe je het effect van je luchtreiniger vergroot met slim ventileren en waar je op let bij gebruik en plaatsing voor een stabieler binnenklimaat.

Lees ook: Schimmel in je badkamer? Zo kom je er voor eens en altijd vanaf!

Open deur: minder ventilatie = minder frisse lucht

Waar in de zomer ramen en deuren openstaan, houden we in de herfst juist alles vaker dicht. Dat houdt de warmte binnen, maar doordat de lucht minder goed circuleert blijven vocht, stof en geuren langer hangen. In badkamers, keukens en woonkamers met goed sluitende kozijnen merk je dat direct: de lucht voelt wat bedompter aan en ruikt sneller muf. Een luchtreiniger helpt dat te voorkomen door fijnstof, pollen en andere kleine deeltjes actief uit de lucht te filteren. Zo blijft het binnenklimaat merkbaar frisser, ook wanneer de ramen dicht blijven.

Luchtfiltering uitgelegd

De meeste luchtreinigers gebruiken een HEPA-filter dat microscopisch kleine deeltjes opvangt. Sommige modellen combineren dat met een koolstoffilter dat geuren en vluchtige stoffen neutraliseert. Zo verdwijnt niet alleen stof, maar ook kookluchtjes en sigarettenrook sneller uit de ruimte. Een goed HEPA-filter verwijdert tot 99,97 procent van de deeltjes van 0,3 micrometer of groter, waaronder fijnstof, pollen en schimmelsporen.

Minder allergieklachten

Wie gevoelig is voor huisstofmijt of schimmelsporen, merkt dat klachten vaak toenemen in de herfst. Dat komt doordat vocht en temperatuur in huis precies de omstandigheden bieden waarin deze allergenen goed gedijen. Een luchtreiniger helpt door de lucht continu in beweging te houden en allergenen te vangen. Wat je wel moet weten: schimmelsporen worden door een filter grotendeels uit de lucht gehaald, maar de bron – vaak vochtige muren of slecht geventileerde ruimtes – moet je nog steeds aanpakken. Zonder die bronbestrijding blijft het probleem terugkomen. Een luchtreiniger helpt dus vooral bij de symptomen, niet bij de oorzaak.

De ideale stand

Laat de luchtreiniger liever langdurig op lage stand draaien dan af en toe kort op volle kracht. Zo blijft de luchtkwaliteit stabiel. Veel luchtreinigers meten zelf de luchtkwaliteit met sensoren en schakelen automatisch een tandje bij als dat nodig is. Op lage stand gebruiken ze meestal 20 tot 40 watt, vergelijkbaar met een ledlamp.

©Philips

Ventileren en luchtvochtigheid

Een luchtreiniger is geen vervanger voor ventilatie. Ventileren blijft nodig om koolstofdioxide, vocht en geur af te voeren. Wie de ramen regelmatig openzet en daarnaast een luchtreiniger laat draaien, houdt de lucht zowel vers als schoon. De luchtreiniger pakt de fijne stofdeeltjes aan, terwijl ventilatie zorgt dat nieuwe zuurstof binnenkomt.

In de herfst speelt ook de luchtvochtigheid een rol. Door de verwarming kan de lucht binnen te droog worden, en daar doet een luchtreiniger weinig aan. Wil je het binnenklimaat prettig houden, combineer hem dan met een luchtbevochtiger.

De beste plek om je luchtreiniger neer te zetten

Zet de luchtreiniger niet in een hoek, maar vrij in de kamer zodat lucht rondom het apparaat kan circuleren. In de buurt van een deur of raam werkt vaak het best. Zet hem niet op de grond, maar juist wat hoger – bijvoorbeeld op een kast of bijzettafel. Zo zuivert hij de lucht op borsthoogte (dus de hoogte waarop je lucht inademt) beter en verdeelt hij de schone lucht gelijkmatig door de ruimte.

Betere lucht, beter binnenklimaat

Een luchtreiniger is geen wondermiddel, maar wel een apparaat dat in de herfst meer doet dan veel mensen denken. Hij haalt stof, pollen en schimmelsporen uit de lucht, helpt muffe geur te voorkomen en ondersteunt de ventilatie in huis. Zeker in goed geïsoleerde woningen, waar de lucht snel stil komt te staan, merk je het verschil. De lucht voelt frisser aan, je ademt prettiger en het binnenklimaat blijft in balans – precies wat je nodig hebt in het seizoen waarin we het liefst binnen blijven.



Minder stof = een beter binnenklimaat

Heb jij al een plumeau in huis?
▼ Volgende artikel
Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden
© ID.nl
Huis

Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden

Mediabestanden, zoals foto’s, audio en diverse documenten, bevatten vaak extra informatie over het bestand zelf, de zogeheten metadata. Niet al die gegevens hoeven natuurlijk voor iedereen leesbaar te zijn. Hoe pas je die gegevens aan, en kun je ze ook helemaal verwijderen?

Wat gaan we doen?

We laten je zien hoeveel informatie er in je foto’s, muziek en documenten verstopt zit. Je ontdekt hoe je die metadata zelf kunt bekijken, wissen of juist aanvullen – met slimme tools en praktische ingrepen.

Metadata betekent letterlijk gegevens over gegevens. Het gaat namelijk om informatie die iets over het bestand zelf zegt, maar geen deel uitmaakt van de hoofdinhoud. Bij foto’s kan dit bijvoorbeeld de opnamedatum zijn, maar ook de locatie, cameramodel en instellingen. Muziekbestanden bevatten dan weer gegevens zoals titel, artiest, album, jaartal, albumhoes en songteksten. In video’s vind je informatie terug zoals gebruikte software, resolutie en lengte. Ook in pdf’s en Office-documenten als pdf zitten vaak extra data, zoals auteursnaam, aanmaakdatum en revisies.

Metadata zijn vaak erg handig. Je kunt je vakantiefoto’s bijvoorbeeld automatisch sorteren op locatie of datum, en als fotoliefhebber kun je instellingen zoals iso of sluitertijd analyseren. In muziekbestanden toont je mediaspeler alle informatie in de afspeellijst (inclusief gesynchroniseerde lyrics) en kun je snel tracks per genre of jaar terugvinden. Bij documenten zie je naast de auteur onder meer ook wanneer het bestand is aangemaakt en welke revisies zijn doorgevoerd.

Metadata bevatten vaak interessante informatie over een bestand.

Waarom bewerken?

Metadata zijn dus zeker handig, maar soms bevatten ze informatie die je liever niet deelt of die simpelweg niet klopt. Denk aan foto’s die je online plaatst: je wilt dan meestal geen locatiegegevens meegeven zoals je thuisadres. En misschien ook liever niet welk toestel je gebruikt of dat je bewerkingen hebt uitgevoerd. Anderzijds wil je voor archiveringsdoelen misschien nog trefwoorden toevoegen of locatiegegevens invoeren bij foto’s die je binnenshuis nam.

In veel muziekbestanden zitten onjuiste tags, zoals verkeerd gespelde album- of artiestnamen. Of je wilt ontbrekende albumhoezen of lyrics aanvullen, of extra tags toevoegen om je collectie beter te structureren per jaar, genre of tracknummer.Bij documenten kan het juist gaan om het verbergen van de auteur of doorgevoerde aanpassingen, of om het wissen van revisies met gevoelige inhoud. Soms wil je ook bepaalde metadata eenduidiger gebruiken in meerdere bestanden, bijvoorbeeld voor professionele doeleinden.

De meeste smartphones en camera’s leggen standaard ook de gps-coördinaten van je foto’s vast.

Locatiegegevens in foto's

Laten we starten met foto’s en in het bijzonder met locatiegegevens, want deze kunnen voor veel gebruikers belangrijk zijn. De kans is groot dat je smartphone deze informatie standaard bewaart bij elke foto. Je kunt dit controleren en aanpassen. Op Android open je de camera-app, tik je op het tandwielpictogram voor Instellingen, zoek je naar Locatie opslaan, GPS-tags of Geotagging en schakel je de functie uit. Op sommige toestellen kun je ook instellen dat telkens eerst om je toestemming wordt gevraagd.

Op een iPhone open je Instellingen en ga je naar Privacy en beveiliging. Tik op Locatievoorzieningen, scrol naar Camera en kies Nooit of Vraag volgende keer of wanneer ik deel, om telkens zelf te beslissen.

Bij de meeste digitale fotocamera’s werkt het net zo. Ze gebruiken een gps-module of bluetooth met je smartphone om locatiegegevens toe te voegen. Via het menu kun je deze functie ook hier uitschakelen.

Je kunt in Android via de camera-app aangeven dat je de locatie (niet) wilt opslaan.

Metadata foto’s

Om de vaak talrijke metadata van foto’s gestructureerd te bewaren en weer te geven, zijn er in de loop der jaren verschillende metadata-frameworks ontstaan. Het eerste dat echt als standaard doorbrak, was EXIF (EXchangeable Image File format). Vrijwel alle digitale camera’s en smartphones voegen dit automatisch toe, met informatie zoals datum, tijd, gps-coördinaten, cameramerk en diafragma. Om gebruikers ook zelf metadata te laten toevoegen, werd eind vorige eeuw het IPTC-IIM-formaat ontwikkeld (International Press Telecommunications Council - Information Interchange Model), voor gegevens zoals copyright en beschrijvende tags. Hierop volgden nog diverse uitbreidingen.

Begin deze eeuw lanceerde Adobe XMP (eXtensible Metadata Platform), vooral bedoeld voor metadata tijdens fotobewerking. Deze worden ook opgeslagen in het fotobestand zelf of in een apart xmp-bestand (een sidecar genoemd). Alles bij elkaar is dit dus behoorlijk complex, vooral omdat er in één foto metadata van deze drie frameworks tegelijk kunnen voorkomen.

Locatie aanpassen

Sommige apps en diensten verwijderen locatiegegevens automatisch uit foto’s. WhatsApp bijvoorbeeld stript standaard alle metadata. Toch is het veiliger om gevoelige informatie vooraf zelf te wissen. Op een iPhone doe je dat vanuit de Foto’s-app: selecteer de foto, tik op het info-icoon of veeg omhoog. Je ziet een kaart met locatie, en via Pas aan kun je de locatie wijzigen of instellen op Geen locatie. Met Voeg een locatie toe kun je ook zelf gegevens toevoegen. Op Android is dit wat lastiger. Google Foto’s biedt geen optie om locatiegegevens te verwijderen of aan te passen als die al in de EXIF-metadata zitten. Zelf locatiegegevens toevoegen kan wel, maar slechts beperkt. Externe apps bieden dan meer mogelijkheden.

Photo Metadata Remover geeft je de mogelijkheid om een of meerdere foto’s tegelijk te strippen van locatie en andere metadata. Je kiest de bronmap en de doellocatie voor de opgeschoonde bestanden. Wil je metadata wijzigen in plaats van verwijderen, dan gebruik je een gratis app als Photo EXIF Editor - Metadata. Open een fotomap, selecteer een foto en je ziet een reeks EXIF-tags, zoals Geolocation, Captured time, Aperture en Exposure time. Tik op een tag om deze aan te passen. Bij Geolocation krijg je een kaart te zien waarop je een nieuwe locatie aanduidt, die je bevestigt met het vinkje en het diskette-icoontje.

Losse bestanden in XnView

Het is prettiger om de metadata van je foto’s op je pc te bewerken. In beperkte mate kan dat via Verkenner: klik met rechts op een foto, kies Eigenschappen, open het tabblad Details en beweeg je muis over de kolom Waarde om te zien welke items je kunt aanpassen. Voor meer mogelijkheden zijn er gratis externe tools beschikbaar. We denken bijvoorbeeld aan de uitgebreide opdrachtregeltool ExifTool, de flexibele fotobeheerder XnView MP of het Adobe Lightroom-alternatief darktable.Hier focussen we op de handigste functies binnen XnView MP. Start de tool (ook als portable versie beschikbaar) en open een foto via het menu Bestand of de ingebouwde bestandsbrowser. Icoontjes op de miniatuur tonen welke metadata aanwezig zijn (xmp, ipct-iim en exif). Helemaal onderaan vind je het tabblad Info met de metadata op aparte tabbladen. Op het tabblad Kaart bekijk je de locatie. Controleer in het menu Beeld of alle gewenste opties bij Info panelen zijn aangevinkt.

In het menu Metagegevens kies je bij Opschonen welke soorten metadata je wilt verwijderen. Andere opties, die geen verdere toelichting behoeven, zijn GPS-gegevens bewerken en Tijdstempel wijzigen. Met IPTC bewerken en XMP bewerken pas je metadata aan via meerdere tabbladen. Klik hier op Schrijven om je wijzigingen toe te passen. In het Info-paneel zul je merken dat veel aanpassingen tegelijk op zowel ITPC-IIM- als XMP-niveau doorgevoerd worden.

Je kunt metadata verwijderen, maar ook zelf bewerken in XnView MP.

Batch-aanpassingen in XnView

Met XnView MP kun je metadata ook in meerdere foto’s tegelijk aanpassen of verwijderen. Open Hulpmiddelen / Reeks converteren (Ctrl+U) en voeg bestanden of een hele map toe met Bestanden toevoegen of Map toevoegen. Ga daarna naar het tabblad Acties, klik op Actie toevoegen, kies Metagegevens en selecteer een optie als IPTC-IMM/XMP, Metagegevens wissen of XMP. We gaan even uit van deze laatste. Vul de tagvelden die verschijnen naar wens in.

Op het tabblad Uitvoer bepaal je waar de gewijzigde bestanden terechtkomen (dit hoeft zeker niet de bronmap te zijn). Bevestig met Converteren om de aangepaste metadata op te slaan in de geselecteerde foto’s. Je controleert dit via het Info-paneel op het tabblad XMP (onder meer bij het onderdeel dc). Op vergelijkbare manier kun je ook IPTC-IIM-metadata aan meerdere foto’s toevoegen of aanpassen.

Je kunt metadata in één keer ook in meerdere fotobestanden toevoegen.

Metadata in audio

Net als bij foto’s kunnen ook audiobestanden metadata opslaan, in verschillende headers en op uiteenlopende manieren. Het bekendste formaat is ID3 (voornamelijk bij mp3), met informatie als titel, artiest, album, genre en jaar. De latere versie, ID3v2, ondersteunt ook songteksten, albumhoezen en eigen velden. Andere populaire formaten zijn APE en Vorbis Comments, onder meer gebruikt bij FLAC- en OGG-bestanden.

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende praktische redenen om metadata in audiobestanden aan te passen of toe te voegen. Twee uitstekende en gratis tools hiervoor zijn TagScanner en Mp3tag. We nemen deze laatste als voorbeeld. Laat je niet afschrikken door de naam: de tool ondersteunt verschillende audio- en metadataformaten, waaronder de drie hierboven genoemde.

De metadata van een mp3-bestand kan onder andere de albumhoes bevatten die getoond wordt als je het bestand afspeelt.

Losse bestanden in Mp3tag

Download en installeer Mp3tag onder Windows (eventueel als portable versie) en start de app. Sleep een audiobestand naar het hoofdvenster en selecteer het. In het linkerdeelvenster zie je de metadata zoals Titel, Artiest, Album en Jaar. In de kolom Tag verneem je het type metadata, bijvoorbeeld Vorbis Comment, ID3v2.4 of APE. Je past de metadata aan door in een tagveld te klikken en de inhoud te wijzigen of aan te vullen. Klik met rechts op het veld met het cd-icoon, kies Cover toevoegen en verwijs naar een geschikte afbeelding. Gebruik Bestand / Tag opslaan (Ctrl+S) om je wijzigingen te bewaren.

Je kunt ook metadata ophalen via online databases. Mp3tag ondersteunt standaard drie bronnen: freedb (of beter: opvolger gnudb, aangezien freedb niet langer operationeel is), Discogs en MusicBrainz. Deze opties vind je in het menu Tagbronnen. Bij het eerste gebruik van Discogs meld je je aan met een gratis account en autoriseer je Mp3tag met een code. Voor MusicBrainz en freedb is dat niet nodig, al vul je voor freedb wel bij voorkeur een (willekeurig) e-mailadres in via Bestand / Opties bij Tagbronnen / Freedb (de overige gegevens kun je ongewijzigd laten). Je kunt nu allerlei metadata, inclusief coverart, opvragen via deze bronnen.

Je kunt metadata handmatig aanpassen, maar ook online bronnen ter hulp roepen.

Batch-aanpassingen in Mp3tag

Soms wil je metadata van meerdere muziekbestanden tegelijk aanpassen of toevoegen, bijvoorbeeld nummers van dezelfde cd. Dat kan ook in Mp3tag: sleep een map met nummers naar het hoofdvenster of open die via Bestand / Map toevoegen. Selecteer de bestanden die je tegelijk wilt aanpassen; met Ctrl+A selecteer je alles. In het linkerdeelvenster verschijnt dan standaard <houden> bij tagvelden die al ingevuld zijn. Laat je <houden> staan, dan wijzigt Mp3tag dat veld niet. Klik je op het pijlknopje, dan kun je <wissen> kiezen om het veld te legen, een bestaande tag selecteren of zelf iets invoeren. Bevestig ook hier met Ctrl+S om je wijzigingen op te slaan.

Je kunt metadata ook automatisch laten invullen op basis van bestandsnamen. Die bevatten soms bruikbare informatie terwijl de metatags zelf leeg zijn. Selecteer de juiste bestanden en kies Converteren / Bestandsnaam - Tag. Pas het veld Formattering aan zodat het overeenkomt met de structuur van je bestandsnamen, bijvoorbeeld %track% - %artist% - %title%. Onderaan zie je de overeenkomende tags. Klik op Voorbeeld en bevestig met OK. Het omgekeerde kan trouwens ook, via Tag - Bestandsnaam.

Stel je metadata samen op basis van de bestandsnamen (of omgekeerd).

Metadata in documenten

Niet alleen mediabestanden bevatten metadata, dit geldt net zo goed voor ‘gewone’ documenten. Deze informatie kan bijvoorbeeld handig zijn bij het ordenen, zoals op auteur of trefwoorden, en bij het archiveren en zoeken. We beperken ons hier tot twee populaire formaten: pdf en docx. Om de metadata van een pdf te bekijken, open je die in een gratis applicatie als Adobe Acrobat Reader. Klik met rechts op het document en kies Document properties (Ctrl+D). Op het tabblad Description kun je tags invullen zoals Title, Author, Subject en Keywords.

Voor docx-bestanden kun je Verkenner gebruiken: klik met rechts op het bestand, kies Eigenschappen en blader op het tabblad Details door de metadata. Je kunt dit uiteraard ook rechtstreeks in Microsoft Word doen: open het document, ga naar Bestand, kies Info en klik op Alle eigenschappen weergeven.

Ook vanuit Verkenner kun je allerlei metadata van (bijvoorbeeld) docx-bestanden bekijken.

Documenten bewerken

Bij docx-bestanden kun je metadata niet alleen bekijken, maar vaak ook aanpassen, zowel via Verkenner als in Word. Beweeg je muiscursor over een veld en verschijnt er een kader, dan kun je de inhoud wijzigen of wissen. Wil je meerdere metadata tegelijk verwijderen, dan kies je beter een andere aanpak. Dit kan via het tabblad

Details in het eigenschappenvenster van het bestand. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. In het dialoogvenster staat standaard ingesteld dat er een kopie wordt gemaakt zonder eigenschappen, maar je kunt ook de optie De volgende eigenschappen uit dit bestand verwijderen kiezen. Vink dan de gewenste metadata aan of klik op Alles selecteren, en bevestig met OK.

Je kunt ook bewerken vanuit Word: ga naar Bestand, kies Info en klik op Controleren op problemen / Document controleren. Laat alle onderdelen aangevinkt en klik op Controleren. Vervolgens kies je Alles verwijderen bij de onderdelen die je uit het document wilt halen. Rond af met Sluiten.

Vanuit Word kun je aangeven welke extra elementen, waaronder metadata, je uit het document wilt verwijderen.

PDF-bestanden bewerken

Voor het gratis bewerken van metadata in een pdf-bestand gebruik je bijvoorbeeld PDF24 Creator. Start de tool na installatie. In de toolbox onderaan zie je onder meer de knoppen Remove PDFMetadata en Edit PDF metadata. Sleep een of meerdere pdf’s naar het venster. Met de eerste knop verwijder je alle metadata in één keer, met de tweede pas je velden aan zoals Title, Author, Subject en Keywords. Je kunt hiermee helaas geen eigen metadata toevoegen.

Dat kan wel met een zeldzame gratis (online-)tool zoals Sejda. Klik op Change metadata (ook Remove all metadata is hier beschikbaar), vul de gewenste velden in of klik op + Add new field, en geef een naam en waarde op. Bevestig met Add Field en Update PDF Metadata, en download de aangepaste pdf. Je kunt deze eigen velden bekijken met Acrobat Reader, via Document properties op het tabblad Custom.

PDF24 bevat een indrukwekkende toolbox voor pdf-bewerkingen, waaronder verwijderen en aanpassen van metadata.