Eigenlijk is het heel vreemd dat de Sony Xperia 1-lijn nooit echt aanslaat bij het grote publiek. Want op papier bieden de smartphones vaak een ongeëvenaarde ervaring aan als het gaat om software- en cameragebruik. Kan Sony met de Mark 6 het tij keren?

Om dat tij voor de Xperia 1-lijn te kunnen keren, moet Sony vooral slagen maken als het gaat om het updatebeleid en het ontwerp. Ook het langzame laden, de hoeveelheid camera-apps en die afwijkende beeldverhouding (die we als minpunten classificeerden in onze review van de in 2023 uitgebrachte Sony Xperia 1 V) zijn zaken waar naar gekeken moet worden. Om de Mark 6 toch wat aantrekkelijker te maken voor 'de gewone consument' heeft de Japanse elektronicagigant besloten sommige dingen anders aan te pakken. De Sony Xperia 1 VI kost 1399 euro en is dus flink aan de prijs – maar is de 1 VI dan nu dat geld eindelijk waard?

In vergelijking met de Mark 5 valt vooral meteen op dat de Mark 6 breder is. Het verschil is weliswaar drie millimeter, maar daardoor voelt de Sony Xperia 1 VI meer aan als een traditionele smartphone. Het toestel is daarnaast drie millimeter korter, maar dankzij het oled-scherm van 6,5 inch voelt het nog steeds alsof je met flink toestel rondloopt. Maar dat is niet anders dan bij bijvoorbeeld de Google Pixel 8 Pro of Samsung Galaxy S24 Ultra. Met dat laatste toestel deelt de 1 VI trouwens de schermverhouding – die bedraagt nu 19,5:9.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Welkome wijzigingen

Voorheen was de beeldverhouding 21:9 – fantastisch voor bioscoopfilms, maar in de dagelijkse smartphonepraktijk bleek het toch minder fijn. Werkt 21:9 voor jou wel, dan kun je óf het model van vorig jaar óf de veel goedkopere Xperia 10 VI overwegen. Sony heeft daarnaast nog wat opvallende, maar welkome wijzigingen doorgevoerd aan het scherm. Zo is de resolutie van 1080 bij 2340 pixels een stuk lager dan voorheen, maar ook veel energiezuiniger. Ook is het fijn om te zien dat het display dynamisch kan schakelen tussen 1 en 120 hertz, op basis van de content.

Dankzij het dynamische schakelen wordt de accu iets verder ontzien. Gecombineerd met de redelijk energiezuinige Qualcomm Snapdragon 8 Gen 3-processor merk je dat je het soms tot wel twee volle dagen uithoudt met een batterij. Met een oplaadsnelheid van dertig watt duurt het ongeveer anderhalf uur voordat de accu van 5000 mAh weer helemaal vol is. Draadloos laden kan ook, maar dan mag je de oplaadtijd verdubbelen. In de doos zitten dankzij de nieuwe EU-regels geen opladers of kabels, dus daar moet je zelf voor zorgen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nergens op ingeleverd

Sony sleutelde dus wat aan de basis van de Sony Xperia 1, zonder in te leveren op wat het toestel uniek maakt. Denk dan aan een aparte knop voor het maken van foto's en video's, de koptelefoonaansluiting en de sleuf voor een microSD-kaart. Sony houdt stug vast aan dergelijke opties, waardoor er een product ontstaat dat daadwerkelijk een andere smartphone-ervaring kan aanbieden in het high-end segment. Verder is er 256 GB aan opslagruimte en wordt het toestel beschermd door Gorilla Glass Victus 2 en IP65- en IP68-certificaten.

Een ander aspect dat we altijd kunnen waarderen aan de Sony Xperia 1, en dus ook aan de Mark 6, is de omvang van de cameramodule. Kijken we bijvoorbeeld naar de Xiaomi 14 Ultra, op-en-top een moderne camerasmartphone, dan valt het verschil in modules flink op. We stellen het op prijs dat de lenzen minder protserig aanwezig zijn, het gewicht ontzettend meevalt en dat dat gewicht beter verdeeld voelt. Tot slot is het vermeldenswaardig dat de Sony Xperia 1 VI beschikt over 12 GB aan werkgeheugen. Je krijgt dus flinke specs voor die hoge prijs.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Een beter updatebeleid, maar…

Voordat we ingaan op de specificaties en prestaties van de camera, belichten we nog even kort de software. Traditiegetrouw is het zo dat Sony de Android-ervaring marginaal aanpast. Wat ons betreft een voordeel, omdat je dan weinig tot geen apps en functies tegenkomt die aanvoelen als overbodig. Over apps gesproken: tijdens het instellen is het mogelijk aan te geven welke standaardapps je wel en níet wilt hebben. Haast een unicum in smartphoneland, en een ontwikkeling die we ook graag zouden zien terugkomen bij concurrerende smartphonefabrikanten. Dat neemt niet weg dat er ook apps op staan waar je waarschijnlijk niets mee doet. Je kunt ook niet elke app verwijderen; dat is dan weer jammer.

Vergeleken met eerdere premium Xperia's is het updatebeleid aanzienlijk verbeterd. Met drie grote software-updates en vier jaar aan beveiligingsupdates is Sony er nog lang niet*, maar dit is al wel twintig tot dertig procent meer dan voorgaande jaren. Het lijkt erop dat Sony dus qua zowel hardware als software meer naar de community luistert, en dat levert langzaamaan een betere smartphone op.

*Ter vergelijking: Samsung en Google bieden tot zeven jaar aan upgrades en updates aan, zowel binnen de hogere als lagere prijsklassen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Drie lenzen in een compacte module

Waar altijd veel om te doen is, is het camerasysteem van de Sony Xperia 1-modellen. Sony is immers hofleverancier als het gaat om camerasensoren voor andere smartphones. Dus is het niet meer dan logisch dat de gigant uit Japan op zijn eigen toestellen de betere ervaring kan aanbieden. Het kan immers de software perfect afstellen op de hardware, en dat gebeurt dan ook. De camera-app biedt zowel toegankelijke als allerlei professionele functies aan, die je ook tegenkomt op de Alpha-camera's. Je hebt dus opties te over op dit systeem.

Tussen de Xperia 1 V en Xperia 1 VI is er echter niet heel veel veranderd. Het grootste verschil zit 'm in de telelens, die nu brandpuntafstanden van 85 tot 170 mm ondersteunt. Verder komen we een hoofdcamera van 48 megapixel tegen, plus twee lenzen van twaalf megapixel (de telelens en een ultragroothoeklens). Om optimaal gebruik te kunnen maken van allerlei opties, heb je geen verschillende apps nodig. In plaats daarvan heeft Sony nu alle mogelijkheden in één app verzameld, en dat komt de overzichtelijkheid ten goede.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Vooral een natuurlijke weergave

Hoewel je de meeste foto's in twaalf megapixel schiet, is het nu ook mogelijk foto's in de volle 28 megapixel te maken. De sensor is daarnaast groot genoeg voor het creëren van een natuurkijk bokeheffect zonder daarvoor te hoeven leunen op speciale modi, al presteert de Xiaomi 14 Ultra hier iets beter in door een nog grotere sensor te gebruiken. Omdat beide camerasystemen echter dezelfde basis gebruiken, komen de foto's en video's ook redelijk overeen met de prestaties van vorig jaar. De beelden ogen veelal natuurlijk en ontzettend kleurrijk.

Dat laatste komt onder meer door aangepaste algoritmes, waardoor vooral de HDR-stand beter fungeert. Daardoor zul je mogelijk minder snel grijpen naar de Pro-stand, al heb je daar als fotograaf natuurlijk veel meer opties tot je beschikking. Ondanks dat stelt de automatische stand niet teleur. De beelden hebben weinig ruis en de beeldvervorming van de groothoeklens is zo goed als afwezig. Onthoud echter dat de scherpte toeneemt wanneer je begint in te zoomen. Daardoor kan er een bloeiend effect ontstaan bij randen, hoeken en rechte lijnen.

De avondmodus is nog steeds niet zo goed als we zouden willen zien, maar we hebben wel het idee dat een omgeving wat natuurlijk wordt vastgelegd dan bij concurrerende premium toestellen. Foto's zijn wat donkerder dan je wellicht gewend bent. Erger vinden we de ruis die soms te zien is. Verder is het jammer dat Sony de Pro Video-modus pas op een later moment dit jaar uitrolt naar de smartphone. De Xperia 1 is vaak een fantastisch stuk gereedschap voor contentmakers, maar die moeten nu dus even wachten totdat Sony die modus officieel gaat uitrollen.

©Wesley Akkerman

Sony Xperia 1 VI kopen?

Het voelt een beetje flauw om te zeggen, maar de Sony Xperia 1 VI is de beste Xperia 1 die Sony uitbracht. Ironisch genoeg heeft de fabrikant dat bereikt door meer op de concurrentie te gaan lijken, en ook naar de community te luisteren. Sommige dingen zijn nog wat jammer, maar hoeven niet per se een aanbeveling in de weg te zitten. Het laden is langzaam, de softwaresupport is nog steeds ondermaats (doch al wat beter) en de avondfotografie kan beter. Maar het prachtige en veelzijdige scherm maakt een hoop goed, en het ontwerp nu ook.

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.