ID.nl logo
Veilig klussen: ontspannen werken met elektra
© Halfpoint
Huis

Veilig klussen: ontspannen werken met elektra

Als klusser doe je graag zoveel mogelijk zelf. Dus ook problemen met de elektra ga je zelf te lijf. Dat is geen probleem, zolang je maar rekening houdt met de veiligheid. In deze handleiding lees je wat je moet weten voordat je aan de elektra gaat sleutelen.

Wil je een nieuwe lamp installeren of een extra stopcontact aanleggen? Dan is het belangrijk om te weten hoe de elektra in jouw huis werkt. In dit artikel bespreken we hoe je veilig klust aan elektra en lees je wat je vooral niet moet doen. • Basiskennis en veiligheid • De groepenkast: wat je moet weten • Elektriciteitsdraden: kleuren en aansluitingen

Lees ook: Zelf een stopcontact aanleggen of verplaatsen

Basiskennis en veiligheid

Denk altijd aan je eigen veiligheid! Klussen aan elektra vraagt om de nodige voorzichtigheid. Maar omdat het gevaar "onzichtbaar" is, wordt er lang niet altijd veilig geklust. Een stuk basiskennis over hoe elektra werkt is essentieel om veilig te werken. Zorg er verder altijd voor dat je voorzichtig en rustig te werk gaat. Dat is belangrijk voor je eigen veiligheid, maar je doet het ook om brandgevaar te voorkomen. Slecht geïsoleerde kabels, kapotte aansluitingen en overbelasting zijn defecten die tot brand kunnen leiden. Minder zwaarwegend is schade aan apparatuur, maar dat is ook een risico wanneer je onverantwoord klust aan elektra.

©Dimarik

Wat zijn de gevaren van een schok?

Het gevaar van een schok wordt bepaald door de stroomsterkte, uitgedrukt in ampère. In combinatie met de weerstand van een menselijk lichaam (meer dan 10 kilo-ohm) is er wel weer een hoge spanning (voltage) nodig om echt tot gevaar te leiden. Praktisch verwoord komt het erop neer dat een 1,5 volt batterij eigenlijk nooit een gevaar oplevert. Maar het stroomnet van 230 volt wel.

Vanaf een stroomsterkte van 1 milliampère is een schok voelbaar en vanaf ongeveer 5 milliampère is zo'n schok pijnlijk. In aanraking komen met een schok boven de 30 mA is potentieel dodelijk. Maar kleinere schokken kunnen ook brandwonden en (blijvend) letsel veroorzaken, met name aan het zenuwstelsel en aan de bloedvaten. Rechtstreekse elektrocutie door stroom uit het thuisnetwerk komt in Nederland zelden voor. Maar er zijn jaarlijks wel honderden gewonden met al dan niet blijvend letsel. Door veilig en verantwoord te werk te gaan zijn die incidenten te voorkomen.

Groepenkast: wat je moet weten

Via de groepenkast wordt elektriciteit in de woning verdeeld. Bovendien wordt er de veiligheid van de complete stroominstallatie gegarandeerd. Dus een beetje kennis is wel zo handig wanneer je aan de elektra gaat sleutelen.

Een enkele groep kan maximaal 16 ampère aan. In combinatie met de spanning van 230 volt kan er in totaal 16 x 230 = 3680 watt per groep aangesloten worden. Sluit dus nooit apparaten met gezamenlijk meer dan 3680 watt aan op een enkele groep.

Een groep zit verbonden aan een aardlekschakelaar. In Nederland zitten er maximaal 4 groepen op zo’n schakelaar. De aardlekschakelaar controleert de stroomsterkte die door het circuit loopt. Kort uitgelegd moet de som hiervan 0 zijn. Als het afwijkt is er mogelijk sprake van een gevaarlijke situatie, zoals kortsluiting. In dat geval schakelt de aardlekschakelaar de stroom uit om erger te voorkomen. Als bij jou thuis de stroom uitvalt, is dat dus meestal een preventiemaatregel.  

©Marcus Hofmann

Schakel altijd de stroom uit

Ga je klussen aan elektra? Zet dan je voor begint altijd de stroom uit in de groepenkast. Als alles overzichtelijk in groepen is ingedeeld schakel je alleen de stroom in de betreffende ruimte of ruimtes uit. Zorg er wel altijd voor dat je echt 100 procent zeker weet welk apparaat, stopcontact of lamp bij een bepaalde groep hoort. Is dat niet het geval? Gebruik dan een spanningzoeker of multimeter om na te gaan of de stroom echt is afgesloten nadat je een groep hebt uitgeschakeld. De stroom in de complete woning uitschakelen is meestal niet nodig. Maar als het echt een chaos is en je hebt geen spanningzoeker, is dat wel de meest veilige optie.

Een spanningzoeker gebruiken

Met een spanningzoeker meet je eenvoudig of iets onder spanning staat. Dat wordt aangegeven door een ledlampje. Een spanningzoeker ziet eruit als een schroevendraaier. Steek de voorkant in een van de polen van een stopcontact en houd je duim of andere vinger het metalen gedeelte van het handvat. Als het lampje oplicht, is er sprake van spanning.

⚡ Spanning? Safety first!

(gebruik dus een spanningzoeker)

Wandcontactdoos meten met een multimeter

Een multimeter is veelzijdiger. We leggen hier kort uit hoe je spanning op een wandcontactdoos meet. Daarvoor sluit je het zwarte meetsnoer aan op de COM-ingang. Sluit het rode meetsnoer aan op de V-uitgang. Zet de draaischakelaar op de volt en kies voor een bereik van minstens 230 V (meer is ook goed). Steek elk van de snoeren in een opening in het stopcontact en lees de spanning af op het beeldscherm.

Schakel bij twijfel een elektricien in

Is het nogal een chaos in je meterkast en weet je niet goed waar je moet beginnen? Aarzel dan niet om een professional in te schakelen. Voor de veiligheid moet een groepenkast voldoen aan bepaalde veiligheidseisen. Die zijn wettelijk vastgelegd volgens bepaalde normeringen. Als er aan jouw elektra geknutseld is door bijvoorbeeld een vorige bewoner, is de kans aanwezig dat jouw groepenkast niet meer aan de veiligheidsnormen voldoet. Zelf knutselen aan de groepenkast raden we ten zeerste af.

Lees ook: Help, kortsluiting! Zó vind je de boosdoener

Elektriciteitsdraden: kleuren en aansluitingen

Om apparaten aan te sluiten op je stroomnetwerk, maak je gebruik van elektriciteitsdraden. We leggen kort uit wat de kleuren betekenen en hoe je er veilig mee werkt.

Kleuren: een korte uitleg

Om met elektra aan de slag te gaan is enige basiskennis over stroomdraden geen overbodige luxe. De kleuren van elektriciteitskabels bepalen wat hun rol is in een circuit.

🟫 Bruin is de fasedraad. Stroom wordt hierdoor aangevoerd.
🟦 Blauw
is de nuldraad en voert stroom af en vormt samen met de bruine draad een gesloten stroomkring.
🟨 🟩 Geel/Groen
is de aardedraad. Deze ligt er voor de veiligheid en zorg voor ontlading tijdens bijvoorbeeld kortsluiting. Sommige oude woningen hebben deze draad niet. In dat geval raden we je aan om ze voor de veiligheid aan te (laten) leggen.
⬛ Zwart
is voor een (extra) schakelaar. Je hebt zwarte draden daarom lang niet altijd nodig.

Lees ook: De kleuren van stroomdraden: dit moet je erover weten!

Elektriciteitsdraden strippen

Voor het strippen van elektriciteitsdraden gebruik je een striptang. Daarop zit een schroefje om de doorsnede in te stellen. Zorg ervoor dat je het omhulsel van een draad eraf trekt en het onderliggende koper niet beschadigt.

©Tang: ROM | Lasklem: Wytrazek | stock.adobe.com

Draden aan elkaar verbinden

In Nederland is de lasklem het meest gebruikte hulpmiddel om draden te verbinden. Lasklemmen hebben als voordeel dat ze doorzichtig zijn, zodat je kunt zien of alles goed zit aangesloten. Daarnaast zijn ze voorzien van klemmetjes om de draden vast te houden, zodat je niet hoeft te prutsen met van die kleine schroefjes. De wat ouderwetse kroonsteentjes hebben die voordelen niet. Maar ze worden nog wel gebruikt, vooral voor het aansluiten van lampen.

Lees ook: Zelf inbouwspotjes installeren? Dat is makkelijker dan je denkt!


Vraag een offerte aan voor een elektricien :

▼ Volgende artikel
Welke vaatwasprogramma’s en functies heeft je vaatwasser, en wanneer gebruik je ze?
Huis

Welke vaatwasprogramma’s en functies heeft je vaatwasser, en wanneer gebruik je ze?

Na een uitgebreid diner of gewoon een simpele doordeweekse maaltijd is het heerlijk dat je de afwas niet met de hand hoeft te doen. De vaatwasser regelt het wel. Maar met al die programma's en knopjes is het niet altijd duidelijk wat je nou precies wanneer moet gebruiken. Daarom zetten we de belangrijkste vaatwasprogramma's én functies voor je op een rij.

Dit artikel in het kort:

  • Dit zijn de vaatwasprogramma's die je het meest tegenkomt
  • De extra opties en programma's op je vaatwasser uitgelegd

Ook interessant om te lezen: Bespaar 30 procent energie met deze tips voor je vaatwasser!

De meest gebruikte vaatwasprogramma's

Vrijwel elke vaatwasser beschikt over een basisset van vijf tot zes programma's. Daarnaast zijn er vaak nog aanvullende functies die je met een druk op de knop kunt inschakelen. We beginnen bij de standaardprogramma’s die je op vrijwel elk apparaat zult vinden:

Standaardprogramma (55-65°C)

Ideaal voor licht vervuilde vaat zoals ontbijtborden, kopjes en bestek. Laat je er pannen met aangekoekte etensresten in meedraaien? Dan is dit programma meestal niet krachtig genoeg. Vaak is dit het hoofdprogramma, tenzij de machine een automatisch programma heeft.

Autoprogramma (50-70°C)

De slimme keuze voor normaal bevuilde vaat. De machine scant hoe vuil alles is en past daar automatisch de temperatuur, duur en waterhoeveelheid op aan. Hoe viezer de vaat, hoe intensiever het programma.

Ecoprogramma (rond 50°C)

Wil je energie en water besparen? Dan is het ecoprogramma de beste optie voor je dagelijkse afwas. Het resultaat is vergelijkbaar met het autoprogramma, al duurt het gemiddeld wel vier uur. Langzamer, maar zuiniger.

©Suzi Media

Het Ecoprogramma is het meest zuinige programma voor gewoon vieze vaat. Je bespaart er gemiddeld tot 30 procent stroom en 25 procent water mee (vergeleken met het standaardprogramma). Om wasbeurten te besparen, zet je de vaatwasmachine pas aan als-ie helemaal vol zit. Door consequent de vaatwasser pas te laten draaien als-ie vol zit, bespaar je gemiddeld 15 procent op je energieverbruik.

Kort programma (40-45°C)

Heb je vooral borden en glazen gebruikt die nauwelijks vuil zijn? Dan is dit programma handig. Het is snel klaar, maar droogt vaak minder goed en verbruikt relatief veel energie. Sommige vaatwassers hebben in plaats hiervan een 'kort'-knop met hetzelfde effect.

Intensief programma (70-75°C)

Voor vieze pannen, ovenschalen en andere sterk vervuilde vaat is dit de krachtigste optie. Het schoonmaakresultaat is uitstekend, maar het programma verbruikt ook meer stroom en water.

Glas- of delicaat programma

Glaswerk en gevoelige items vragen om een zachte aanpak. Dit programma gebruikt minder agressieve temperaturen en past de waterhardheid aan om glascorrosie te voorkomen. Het droogt ook wat langer voor een glanzend resultaat.

©Paolo

De meeste vaatwassers geven via een display of projectie aan hoelang het programma nog draait.

Extra functies en speciale programma's

Naast de standaardprogramma's hebben veel vaatwassers ook aanvullende functies die je naar behoefte kunt inschakelen:

Voorspoelen

Geen zin om eerst met de hand af te spoelen? Met deze functie wordt grof vuil verwijderd voordat je het hoofdprogramma start.

Multitablet-functie

Gebruik je all-in-one tabletten? Dan zorgt deze functie ervoor dat het programma daar optimaal op is afgestemd. Vaak wordt de programmaduur iets verlengd en krijg je een melding als het glansspoelmiddel bijna op is.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Uitgestelde start

Handig als je de machine pas ’s nachts wilt laten draaien of op een goedkoper stroommoment. Je kunt vaak instellen hoeveel uur later het programma moet starten.

Hygiëne- of antibacterieel programma

Bij dit programma draait de vaatwasser extra heet – vaak rond de 80°C – om bacteriën te doden. Sommige machines voegen ook een extra spoelbeurt toe voor optimale hygiëne.

Babyprogramma

Speciaal voor jonge gezinnen: dit programma reinigt flesjes, speentjes en babyservies extra grondig op hoge temperatuur.

Halve belading

Geen volle vaatwasser, maar toch dringend wat servies nodig? Kies dan voor halve belading. De machine maakt dan alleen een deel van de vaat schoon (bijvoorbeeld boven- of onderin), en is sneller klaar én zuiniger in verbruik.

Intensieve zone

Sommige vaatwassers hebben een speciale zone – vaak onderin – waar extra krachtige sproeiers actief zijn. Ideaal voor aangekoekte pannen of servies met hardnekkig vuil.

Nieuwe vaatwasser nodig?

Hier vind je de nieuwste modellen voor de beste prijzen!
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 mobiele airco's voor op de slaapkamer
© kucherav
Energie

Waar voor je geld: 5 mobiele airco's voor op de slaapkamer

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf mobiele airco's voor op de slaapkamer gevonden die beschikken over een slaap- of comfortstand of die extra stil zijn. Ideaal voor wie 's nachts een koele kamer wil, zonder wakker te hoeven liggen van het geluid.

🌙 Wat doet de slaapstand?

De slaap‑ of comfortstand is speciaal ontworpen voor de nacht. Jij stelt de gewenste temperatuur in, en de airco verlaagt automatisch de ventilatorsnelheid tot een fluisterstil niveau. Tegelijkertijd dimt het display en schakelt soms zelfs het binnenlicht uit. Sommige modellen passen de temperatuur zelfs geleidelijk aan gedurende de nacht (bijvoorbeeld 1-2 graden warmer worden na een paar uur, omdat je lichaamstemperatuur 's nachts natuurlijk daalt). Je hebt er tijdens het slapen dus vooral plezier van, en geen last.

De'Longhi PAC EM90 Silent

Als je op warme zomernachten echt stil wilt slapen, is de De'Longhi PAC EM90 Silent een uitstekende keuze. Deze mobiele airco is uitgerust met een zogenoemde Stille functie. Het koelvermogen van 2600 W (9800 BTU) maakt hem geschikt voor ruimtes tot circa 90 m³, ruim voldoende voor de meeste slaapkamers. Verder beschikt hij over drie snelheidsstanden, een aparte ontvochtigingsfunctie tot 46 liter per dag en een handige 12-uurs timer. Door de zwenkwieltjes en geïntegreerde handgrepen is de airco makkelijk te verplaatsen, terwijl het compacte ontwerp ervoor zorgt dat hij in vrijwel elke kamer past. Je bedient hem via het display of via de afstandsbediening.

Toepassingen: grote slaapkamers, ontvochtigen, langdurig gebruik
Bijzonderheden: stille functie, afstandsbediening, energieklasse A

Everglades EV9051

De Everglades EV9051 is een compacte en energiezuinige mobiele airco met een koelvermogen van 2350 W (8000 BTU), goed voor ruimtes tot ongeveer 60 m³. Dat maakt hem bij uitstek geschikt voor slaapkamers of kleinere woonkamers. Dankzij de comfortstand is dit model zeer geschikt voor gebruik tijdens de nacht. De airco is voorzien van twee ventilatiestanden, een ontvochtigingsfunctie en een handige 24-uurs timer. Met de meegeleverde afstandsbediening stel je eenvoudig je gewenste instellingen in. De energieklasse A garandeert bovendien dat hij efficiënt met stroom omgaat. Zijn lichte gewicht en wieltjes zorgen ervoor dat je hem zonder moeite verplaatst van de ene naar de andere kamer.

Toepassingen: middelgrote slaapkamers, flexibel gebruik overdag en 's nachts
Bijzonderheden: comfortstand, timer, afstandsbediening, energieklasse A

Whirlpool PACB29HP

De Whirlpool PACB29HP is meer dan een mobiele airco – het is een alleskunner. Naast verkoelen (2650 W, 9000 BTU) kan dit model ook verwarmen, waardoor je hem het hele jaar door kunt gebruiken. De geavanceerde 6th Sense-technologie meet constant de kamertemperatuur en past automatisch het vermogen aan om de ingestelde temperatuur te behouden. Naast een Slaapmodus heeft hij ook nog een Silent Modus, waarmee het display wordt uitgescakeld en het geluidsniveau met 30% wordt verminderd. Ideaal dus voor voor in de slaapkamer. De PACB29HP is energiezuinig met zijn A+-label en biedt verder een automatische modus, ventilatiefunctie en een Jet-modus voor snelle verkoeling. Ook hier gaat de bediening via het display of via de afstandsbediening.

Toepassingen: slaapkamers tot ±60 m³, verwarmen en koelen, automatische klimaatregeling
Bijzonderheden: 6th Sense-technologie, slaap- en jetmodus, energieklasse A+

Inventum AC125W

Zoek je een mobiele airco met extra power, dan zit je goed met de Inventum AC125W. Dit model beschikt over een indrukwekkend koelvermogen van 3200 W (12000 BTU), goed voor ruimtes tot zo'n 105 m³. Dankzij de slaapfunctie, waarbij langzaam aan steeds minder functioneert, het display automatisch wordt gedimd en en de windsnelheid op de laagste stand staat,  is hij desondanks zeer geschikt voor gebruik in de slaapkamer. De AC125W is uitgerust met een 3-in-1-functie: naast koelen kan hij ook ventileren en ontvochtigen. Dat maakt hem ook nuttig op vochtige dagen. De airco wordt standaard geleverd met een luxe raamafdichtingskit en een afstandsbediening. Het geluidsniveau ligt tussen de 52 en 65 dB, afhankelijk van de gekozen stand.

Toepassingen: grote slaapkamers, multifunctioneel gebruik
Bijzonderheden: stille slaapstand, luxe raamafdichtingskit

AEG AXP26U338CW (ChillFlex Pro)

De AEG ChillFlex Pro is een stijlvolle en stille mobiele airco met een koelcapaciteit van 2600 W (9000 BTU), bedoeld voor ruimtes tot circa 40 m³. In slaapstand verlaagt hij automatisch de ventilatorsnelheid en verhoogt hij de ingestelde temperatuur in twee stapjes van 1°C, zodat je lichaam zich aanpast aan een natuurlijk koelverloop. Deze functies maken hem bijzonder comfortabel voor nachtelijk gebruik. Verder beschikt de deze mobiele airco over een ontvochtigingsfunctie, ventilatiemodus met vier standen, afstandsbediening en een programmeerbare timer. Hij maakt gebruik van milieuvriendelijk R290-koelmiddel en is voorzien van energielabel A.

Toepassingen: ruime slaapkamers, stil en milieuvriendelijk koelen
Bijzonderheden: intelligente slaapstand, R290-koelmiddel, strak design