Zelf inbouwspotjes installeren? Dat is makkelijker dan je denkt!
Ga je zelf inbouwspots installeren? Goed plan! Want spotjes zijn erg veelzijdig: je gebruikt ze net zo gemakkelijk om een ruimte te verlichten als om accenten te leggen voor extra sfeer. Bij ID.nl laten we er graag ons licht đź’ˇ over schijnen.
Inbouwspots passen perfect bij een hobbyklusser die graag alles zelf in de hand heeft. Want je bepaalt exact waar ze komen en hoeveel je er ophangt. In deze handleiding lees je hoe je zelf installeert. • Planning en indeling van de spotjes • Elektra voor de spotlampen verzorgen • De lichtspots aansluiten en monteren
Lees ook: Veilig klussen: ontspannen werken met elektra
Gereedschap
• Boormachine
• Gatenzaag (opzetstuk voor boormachine)
• Striptang
• Schroevendraaier
• Rolmaat
• Potlood
Materialen
• Spotlampen
• Installatiedraad
• Lasklemmen
Voor de veiligheid
• Veiligheidsbril
Voor je begint
We beginnen met een korte inleiding om alles op een rijtje te zetten. Het is bijvoorbeeld goed om te weten dat inbouwspots een transformator nodig hebben om netstroom om te zetten naar het juiste voltage, over het algemeen is dat 12V. Bij de meeste winkels koop je een totaalpakket, dus spots met een ingebouwde transformator of een losse transformator voor de complete set. Stel je zelf wat samen? Let er dan op dat je de totale wattage niet overstijgt. Daarvoor vermenigvuldig je het aantal spots met de wattage per spot. Dat mag niet meer zijn dan de maximale belasting die op de transformator vermeld staat.
Licht uit, inbouwspot aan!
Heel veel keuze bij BolEen verlaagd plafond voor inbouwspots
Inbouwspots kun je niet in een solide, betonnen plafond plaatsen. Er is namelijk ruimte nodig om de warmte af te voeren. Daarom kun je inbouwspots alleen plaatsen in een verlaagd plafond. Voor ledlampen is een hoogte van 10 cm voldoende, want ledlampen worden niet zo warm. Halogeenlampen zijn minder efficiënt en kunnen erg heet worden. De ruimte tussen vals en echt plafond moet daarom minstens 20 cm bedragen. Heb je geen verlaagd plafond? Kies dan voor opbouwspots of maak er een groter project van en verlaag een gedeelte van je plafond.
Bepaal de locatie van de spots
Het mooie van spots is dat je helemaal zelf bepaalt hoeveel je er installeert en waar je ze plaatst. Maar er zijn wel een aantal vuistregels. Spotjes worden eigenlijk nooit dichter dan 30 cm van elkaar gemonteerd. Verder is een afstand van meer dan een meter te groot: de spots vormen dan geen mooi geheel meer. Bepaal met een rolmaat en potlood waar de spots moeten komen. Zorg ervoor dat ze in een rechte lijn terechtkomen door ook de afstand vanaf de muur op te meten.
Gaten boren met de gatenzaag
Weet je precies waar de spots moeten komen? Dan gaan we nu de gaten in het plafond boren! Op de verpakking van je inbouwspots staat hoe groot het gat in het plafond moet zijn voor de installatie, waarschijnlijk ergens tussen de 6 en 9 cm.
Er zit een afdekrand rond iedere spot. Dus ook als je niet de exacte maat gatenboor in huis hebt, is een paar millimeter groter meestal geen probleem. Zet altijd een veiligheidsbril op tijdens het boren.
©wichientep
Gebruik de aansluiting voor de plafondlamp
Dan gaan we nu verder met de elektra. Schakel voor je begint de stroom in de ruimte uit! We sluiten de spotlampen aan door gebruik te maken van de elektra voor de plafondlamp, vaak is dat een centraaldoos. Want dan kunnen we gebruik maken van de al bestaande schakelaar op de muur (tip: vervang de schakelaar op de muur door een dimmer zodat je nĂłg meer controle hebt). Daarbij kiezen we voor parallelschakeling, zodat de overige spotjes het nog doen wanneer er eentje mocht uitvallen.
Voor de verbindingen gebruiken we lasklemmen. Dat zijn koppelstukjes waarmee je gemakkelijk een aantal elektradraden aan elkaar verbindt. Je hebt er per spot twee nodig en nog twee voor de connectie met de centraaldoos. De goede oude kroontjes, ook wel bekend als lusklem, zijn ook prima te gebruiken. In plaats een klemmetje wordt de draad vastgezet met een schroefje. Dat is iets meer gepriegel, vandaar dat lasklemmen de voorkeur hebben.
Even voor het overzicht: we verlengen de bruine (fase) en blauwe (nul) draden vanaf de centraaldoos met een lasklem. Vervolgens gebruiken we voor ieder spotlicht een lasklem om deze draden parallel te schakelen, wederom met zowel de bruine als de blauwe draad. We leggen het hieronder in detail uit.
©Sergey Dzyuba | bbsferrari
De stroomdraden en spots verbinden
Vanuit de centraaldoos koppel je een fasedraad en nuldraad door met een lasklem. Vervolgens verbind je die weer met iedere spotlamp. Je hebt lasklemmen nodig met minstens drie verbindingspunten. Meer is ook goed, want je kunt de openingen die je niet gebruikt gewoon leeg laten. Met een striptang verwijder je steeds 1,5 tot 2 centimeter van het omhulsel van de draad.
đź’ˇ Belangrijk:gebruik een lasklem alleen voor dezelfde kant van het circuit. Dus koppel alleen fasedraden of nuldraden in een klem.
De fasedraad steek je in een van de openingen met klemmetje van een lasklem. Vervolgens trek je, vanuit dezelfde lasklem, een nieuw stukje fasedraad naar de spotlamp. De derde opening in de lasklem gebruik je om de draad door te schakelen naar de volgende spot. Voor de nuldraad doe je in feite hetzelfde. Maak de spotlamp nog niet vast aan het circuit. Dat doen we voor het gemak pas als alle lasklemmen geschakeld zijn.
Werk zo door tot aan de laatste spotlamp in je systeem. Daar heb je nog maar twee openingen van de lasklem nodig (je hoeft dan immers niet meer de draden door te schakelen). Zorg ervoor dat de draden niet te kort zijn, want dan wordt het veel lastiger om de spots te installeren. Alle bedrading zit straks verstopt achter het verlaagde plafond, dus daar zie je niks van.
Lees ook: 🔌 Spannend verhaal: zelf een stopcontact aanleggen of verplaatsen
©Dmitriy
De lichtspot in het plafond installeren
Verbind nu per spotlamp een fasedraad en een nuldraad vanaf een lasklem. Je bent nu klaar met de elektra! Je hoeft nu alleen nog maar de spotjes volgens de handleidingen te installeren.
©ronstik
Inbouwspot in een kast
Wil je de spots in een kast ophangen? Dan kun je eventueel gebruik maken van een verlengsnoer: daarmee is het hele project een stukje eenvoudiger en korter. Door in de kast een gat te maken voor het snoer leg je hier eenvoudige een stekkerdoos in een steek je de stekker gewoon in het stopcontact.
