Duik in de wereld van elektrische installaties en begrijp beter hoe je huis is bedraad. Ontdek alles wat je moet weten over de kleurcodering van elektrische bedrading in Nederlandse huizen.

Of je nu een doe-het-zelver bent, een professional in opleiding of gewoon nieuwsgierig, dit uitgebreide artikel geeft je een overzicht van de betekenis van de kleuren bruin, blauw, zwart en groen-geel in moderne huizen, en de kleurcombinaties die je in oudere woningen kunt tegenkomen.

Lees ook: Checklist klustools: elektrisch gereedschap dat elke doe-het-zelver moet hebben

Pas op bij zelf doen

Het is van (levens)belang om te weten welke draadkleuren waarvoor staan in de elektrische bedrading van je huis. Maak je hier fouten mee, dan kunnen er zeer gevaarlijke situaties ontstaan. Vandaar dat het wettelijk verplicht is om fase, nul, schakeldraad en aarde van een specifieke kleur te voorzien. We zetten ze hieronder voor je op een rij. Alvast een tip vooraf: lees ook ons artikel over veilig werken met elektriciteit grondig door.

©wip-studio - stock.adobe.com

Zelf aan de slag met elektriciteit in huis is prima te doen, maar zorg wel dat je over voldoende (basis)kennis beschikt.

Bruin: de fasedraad

Omdat er in huis wisselspanning wordt gebruikt, tref je een nuldraad en een fasedraad aan. De fasedraad voert de eigenlijke spanning en die wisselt 50 keer per seconde (50 Hertz) van richting. De fasedraad is bruin gekleurd. Gevoelsmatig lijkt bruin misschien een wat meer onschuldige kleur, maar het is toch echt de meest gevaarlijke. Die bruine draad is ook het exemplaar wat je een dodelijke elektrische schok kan geven. Heel voorzichtig mee zijn dus! Vanzelfsprekend zet je sowieso altijd eerst de hoofdschakelaar in de meterkast uit als je gaat werken aan elektriciteit, maar vergeten is menselijk. Kortom: heb respect voor die bruine draad!

Spanningszoeker gebruiken

Meten is weten, om de fase te achterhalen kun je gebruik maken van een spanningszoeker (meestal in de vorm van het bekende schroevendraaiertje). Houd je duim op het geleidende vlak aan de bovenkant en de schroevendraaierkant tegen een afgestript stukje draad. Heb je de netspanning in de meterkast aan staan (extra goed opletten dus!) dan gaat er een lampje branden. Dat hoort alleen op de fasedraad en eventueel de schakeldraad te gebeuren. Gebeurt het ook op de nul of – veel ernstiger – de aarddraad dan zit er iets fout in je installatie!

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Met zo’n simpele spanningszoeker bepaal je in een handomdraai wat de fase is: het neonlampje in de schroevendraaier gaat dat branden.

Blauw: de nuldraad

De blauwe draad is de nuldraad. In theorie zou je die beet kunnen pakken zonder daar ernstige consequenties van te ervaren. Echter: omdat je nooit honderd procent zeker weet of een van de vorige bewoners van jouw huis knullig aan het knutselen is geweest met de elektrische installatie geldt ook nu weer: veiligheid boven alles en beter niet aan zitten als de hoofdschakelaar nog niet uitgezet is.

Zwart: schakeldraad

De zwarte draad komt van een schakelaar af. In principe sluit je een enkelpolige lichtschakelaar aan de ene kant op de fasedraad (bruin) aan, waarna je aan de ‘uitgang’ een zwarte draad naar de lamp trekt. Op de lamphouder sluit je dan de zwarte en blauwe draad aan. Waarna geldt: schakelaar aan, lamp aan.

©splitov27 - stock.adobe.com

Groen-geel: aarddraad

De groen-gele draad is een extreem belangrijke, want deze zorgt, bij apparaten voorzien van een metalen behuizing, voor jouw veiligheid. Elk apparaat (en dat is bijvoorbeeld ook een metalen lamp waarin een aardaansluiting zit) waarop is aangegeven dat het geaard moet worden, moet dat ook. Een wasmachine aansluiten op een ongeaard stopcontact is bijvoorbeeld levensgevaarlijk. Bij een lek kan dan bijvoorbeeld de hele vloer om het apparaat heen onder spanning komen te staan. Let dus altijd op meegeleverde instructies en aardingsvoorwaarden en houd je daaraan.

Een goede aarding is trouwens alleen mogelijk als er in de meterkast een officiële aardingskabel aanwezig is. Is die er niet, laat die dan beslist aanleggen!

©salita2010 - stock.adobe.com

De groen-gele aarddraad is de belangrijkste als het om je eigen veiligheid gaat; besteed hier dus altijd extra aandacht aan!

Oude kleuren

Zoals beloofd nog even de draadkleuren op een rijtje die je in echt oudere huizen soms nog aantreft:

Groen = fase

Rood = nul

Grijs = aarddraad

Zijn dit draden met een kunststof omhulsel en ziet alles er nog goed uit, dan hoef je die niet te vervangen. Maar bij uitbreidingen dien je dan wel extra aandacht te geven aan het koppelen van moderne kleuren met de oude kleurcodering. Zitten er in jouw antieke huis nog met katoen omwonden draden, dan is het een goed idee deze wél te vervangen door moderne draden. Is een klus, maar zorgt wel voor een veilige en up-to-date installatie waar je – als je het goed doet – je vingers nooit meer aan zult branden.

Nuki brengt een slim slot op de markt dat voor veel mensen betaalbaar zou moeten zijn: de Nuki Smart Lock Go kost namelijk 149 euro. Wie echter extra's zoals een wifi-module en een batterypack wil, moet daar 98 euro bij optellen. Wat kun je verwachten van dit slot? Je leest het in deze review.

De Nuki Smart Lock Go is onderdeel van een productlancering waar nog twee andere slimme sloten onder vallen: de Lock Pro (van de vijfde generatie) en de Lock Ultra. Daar waar de laatstgenoemde modellen een nieuw ontwerp hebben gekregen (dat doet denken aan de Tedee), oogt de Smart Lock Go als een typisch Nuki-product. De buitenkant is bovendien gemaakt van plastic. Verder is het product redelijk log, aangezien er ruimte moet zijn voor vier AA-batterijen. En dat terwijl de twee duurdere varianten opgeladen worden via usb-c en een interne accu hebben.

Leg je de drie modellen naast elkaar, dan zie je al snel dat de Smart Lock Go een samenvatting is van eerdere Smart Locks, maar dan voor een lagere prijs. De Pro en Ultra lijken sterk op elkaar, met als grootste verschil de diepte. Hierdoor biedt de Pro meer ruimte voor fysieke sleutels. De Ultra vereist een cilinderwissel (je hebt er dus een nieuwe sleutel voor nodig) – maar daardoor is hij wel dunner. Daarnaast openen de Pro en Ultra een deur in ongeveer anderhalve seconde, terwijl de Nuki Smart Lock Go daar ruim zes seconden over doet.

©Wesley Akkerman

Verschillende accessoires

Maar goed, voor 150 euro mag je misschien ook niet heel veel verwachten. En om eerlijk te blijven: je krijgt best wat premium functies bij de Go-versie. Het systeem is compatibel met de cilinder die in de voordeur zit, ondersteunt Matter, kan op afstand bediend worden en biedt ruimte aan voor uitbreiding. Verschillende accessoires die het merk hiervoor uitbracht werken met de Go. Denk dan aan het Keypad (voor een sleutelloze ontgrendeling) en het batterypack. Het keypad kost 89 euro (zonder vingerafdrukscanner) of 159 euro (met die genoemde scanner).

Zo'n keypad is handig, maar niet per se een must. Het batterypack van 49 euro is dat voor sommige gebruikers misschien wel: daarmee voorkom je namelijk gedoe met losse (oplaadbare) batterijen. Het slot werkt ook zonder, dus strikt nodig is het niet. Wat ons meer stoort, is de manier waarop de wifi-module werkt. Die zit er wel in, maar functioneert niet meteen. Om die te activeren, moet je online 49 euro betalen. Pas daarna is de module ontgrendeld en kun je hem gebruiken.

©Wesley Akkerman

Geen misleiding, maar…

Dat is geen ontwikkeling waar we vrolijk van worden. Het onderdeel zit er tenslotte al in. Dit roept de vraag op waar het heen gaat: fabrikanten die functies inbouwen maar pas beschikbaar maken na betaling, onder het mom van 'we willen de consument de keuze geven'. Het doet denken aan het BMW-abonnement voor stoelverwarming: je betaalt maandelijks voor iets dat bij andere merken gewoon inbegrepen is. Misschien is dit nog een test, maar in dat geval hopen we dat die faalt.

Met die wifi-module kun je het slimme slot op afstand bedienen – iets wat we toch wel cruciaal vinden. Misleiding willen we het niet noemen, hoe verleidelijk dat ook is. Nuki geeft op de website namelijk duidelijk aan dat je Remote Access op elk moment kunt activeren via een eenmalige betaling – maar toch zit het ons niet lekker. Want om toegang te krijgen tot alle functies die al ín het slot zitten, betaal je in totaal 200 euro. Tel je ook nog het batterypack erbij op, dan zit je nog maar een paar tientjes onder de prijs van de Smart Lock Pro.

©Wesley Akkerman

Een klein verschil

De Smart Lock Pro kost 269 euro en heeft zowel een interne accu als een ontgrendelde wifi-module. Bovendien is dat apparaat veel compacter en oogt het meer premium. Goed, nu kun je zeggen: Nuki richt zicht met de Go op een specifieke doelgroep. Dat is leuk en wel, maar dat neemt niet weg dat het verschil tussen de Go en Pro klein wordt wanneer je de nodige upgrades uitvoert. Hoef je geen ontgrendeling op afstand en ben je oké met losse batterijen, dan kan de Go ondanks alles alsnog een goede keuze zijn. Het slot heeft veel goede kwaliteiten.

Zo is de versleuteling op orde. Wanneer het slot communiceert met een smartphone, dan gebeurt dat op basis van eind-tot-eind-versleuteling, op het niveau waar banken ook mee werken (evenals concurrerende sloten). De montage is bovendien zo gepiept. Binnen vijf minuten zit de Go op je deur. Alleen jammer dat maar één van de twee montage-adapters een plakstrip heeft. En laat nou net de variant die wij nodig hadden die strip missen. Een simpele posterstrip lost dat op, maar handig is anders.

©Wesley Akkerman

Vertrouwen uitstralen

Verder kunnen we het waarderen dat de Nuki Smart Lock Go een zogenaamde retrofit-oplossing is. Dat houdt in dat het slot zelf niet wordt vervangen, maar dat er een motortje over je bestaande sleutel heen komt (net zoals bij dit slot van Yale). Die sleutel zit aan de binnenkant van de deur. Tik je op de knop in de app (of op het apparaat zelf), dan draait de Smart Lock Go de sleutel voor je om: open of op slot. Aan de buitenkant kun je de deur gewoon blijven openen met een sleutel, zolang je cilinder een paniekfunctie heeft.

Mochten de batterijen dus leeg zijn op het moment dat je thuiskomt, dan is de kans vrij klein dat je voor een gesloten deur staat – zolang je je sleutels bij je hebt. En check van tevoren of je cilinder zo'n paniekfunctie heeft. Dat doe je door aan beide kanten een sleutel in het slot te steken en te kijken of je hem alsnog op slot kunt doen of van het slot kunt halen. Over batterijen gesproken: zodra het accuniveau onder de twintig procent zakt, krijg je automatisch een melding. Zo kom je niet plotseling voor verrassingen te staan. Dat geeft vertrouwen.

©Wesley Akkerman

Thread-ondersteuning

Wat Nuki eveneens goed bedacht heeft, is de ondersteuning voor Thread. Dit is een smarthomeprotocol dat producten onderling met elkaar laat communiceren, waardoor er meer integraties mogelijk zijn. Dankzij Thread is het alsnog mogelijk de Smart Lock Go op afstand te bedienen, zonder dat je daar bijna 50 euro extra voor hoeft neer te leggen. Maar dan heb je wel een hub nodig. Gelukkig bestaan daar verschillende opties voor (zoals de Google TV Streamer). Na het koppelen kun je het slot ontgrendelen via de Google Home-applicatie.

Via de Nuki-app kan dat daarna nog steeds niet. Daar kun je het slot, zolang je de wifi-module niet vrijkoopt, alleen via bluetooth bedienen. Ook voor instellingen moet je bluetooth inschakelen. Nu hebben wij dat niet de hele dag aanstaan. En dan is het best onhandig dat je die verbinding eerst moet activeren voordat je iets kunt aanpassen. Met de wifi-module gaat dat een stuk soepeler: dan pas je alles aan zonder gedoe, ook als je niet thuis bent. Die module kan dus het verschil maken in hoe prettig het systeem werkt.

De basis op orde

Binnen de app tref je veel (instel)mogelijkheden aan. Je ziet hier altijd het batterijpercentage en kunt instellen of je een ledlampje wilt zien branden of niet. Met de nachtmodus kun je bepalen of Nuki het slot na een bepaalde tijd automatisch op slot doet. Ook schakelt het dan over op een energiebesparende modus. Verder is er de autolock (waarbij het slot zichzelf op slot doet als het voor een lange periode niet gebruikt wordt), terwijl Lock 'n' Go de deur automatisch na een paar seconden voor je op slot doet wanneer je hem vlak daarvoor ontgrendelde.

Je kunt een vergrendelingslog bekijken, gebruikers toevoegen en natuurlijk enkele accessoires koppelen. Daarmee voldoet Nuki aan alle basale functies die we verwachten van een slim slot. Tot slot is er de auto-unlockfunctie. Daarmee kun je het slot automatisch laten ontgrendelen wanneer je komt aanlopen. Het kan gebeuren dat het slot zichzelf opendraait zodra je voorbij loopt, maar over het algemeen hebben we hier weinig problemen mee ondervonden: je moet redelijk dichtbij staan voordat het slot een actie onderneemt.

Nuki Smart Lock Go kopen?

Naar onze mening is dit slimme slot iets voor een beperkte groep gebruikers. Het kan een goede keuze zijn als je weinig waarde hecht aan internetbediening, het prima vindt om alles via bluetooth te regelen, het niet bezwaarlijk vindt om losse (oplaadbare) batterijen te gebruiken en er geen problemen mee hebt dat dat de buitenkant volledig van plastic is – voor 149 euro kun je immers geen premium afwerking verwachten. Threads-ondersteuning is een mooie toevoeging, maar alleen nuttig als je al een hub in huis hebt.

Ben je wel iemand die graag zijn of haar slot via het internet bedient en ben je dat gedoe met batterijen zat? Dan kom je uit op 247 euro voor het volledige systeem – slechts een paar tientjes minder dan de Smart Lock Pro, die een ontgrendelde wifi-module en oplaadbare accu heeft.

Hoor je bij die laatste groep en kies je voor Nuki, dan zijn die paar tientjes extra de overweging waard. Zoek je echter een slim slot met lokale bediening of heb je al een Thread-hub, dan kun je de Go overwegen – dan is dit het beste en simpelste slimme slot van dit moment.

Wist je dat je met een staafmixer veel meer kunt dan alleen soepen en sauzen maken? Met een beetje creativiteit vorm je je staafmixer om tot een echte alleskunner in de keuken. Wij geven je alvast wat inspiratie.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aankoop van een staafmixer

Een staafmixer is klein maar fijn: hij neemt nauwelijks ruimte in in je keukenkastje, is licht en makkelijk in gebruik én je bereidt er een breed scala aan gerechten mee. Voor het maken van soepen en sauzen wordt de staafmixer veruit het meest gebruikt, maar ook voor onder andere dressings, smoothies, babyvoeding en zelfs desserts haal je deze veelzijdige keukentool uit de kast. Met de juiste opzetstukken vervangt een staafmixer zelfs de blender én keukenmachine. Krijg je al zin om aan de slag te gaan? Dit kun je allemaal met een staafmixer maken. 

Soepen 

Soep maken met een staafmixer: veel makkelijker wordt het niet. Het enige wat je nodig hebt is gesnipperde ui, fijngemalen knoflook en wat grof gesneden groenten. Fruit alles even aan in de pan, doe er bouillon bij en laat het een kwartiertje of langer koken, afhankelijk van hoe hard de groenten zijn die je gebruikt. Als de groenten zacht zijn, pureer je het geheel direct in de pan tot een fluweelzacht mengsel. Voeg wat zout en peper toe en klaar is je verse soep. 

Sauzen 

Net zo makkelijk als dat je met een staafmixer soep maakt, heb je ook in een handomdraai een zelfgemaakte saus klaarstaan — bijvoorbeeld voor in de pasta of curry. Ook hier hoef je niets ingewikkelds voor te doen: je bakt alle ingrediënten even aan in de pan en de staafmixer maakt er vervolgens een gladde saus van. Ideaal, want zo weet je precies wat er in je saus gaat en het is vaak nog goedkoper dan kant-en-klare sauzen ook. 

©karepa

Dips en dressings 

Met een staafmixer maak je ook de allerlekkerste dips: van hummus en pesto tot tapenade en guacamole. Avocado's prakken en tomaten fijnsnijden is dus verleden tijd: dat doet de staafmixer voortaan voor je. Wist je trouwens dat de staafmixer ook een kei is in emulgeren? Zo maak je met een staafmixer heel makkelijk je eigen mayonaise of klassieke vinaigrette. Of wat dacht je van een heerlijke Hollandaisesaus voor bij asperges, vis of Eggs Benedict? 

Smoothies en milkshakes

Het klinkt misschien gek om een smoothie te maken met een staafmixer. Daar heb je toch een blender voor? Nou, met een staafmixer gaat dit in principe net zo makkelijk. Je hebt dan wel een krachtige staafmixer nodig, bijvoorbeeld met een vermogen van boven de 700 watt of een toerental hoger dan 10.000, zodat hij ook harde groenten en bevroren fruit kan pureren. Een smoothie maken met een staafmixer is simpel: gooi wat fruit en groenten bij elkaar en doe er water of yoghurt bij. Voor een wat zoetere smaak kun je een kneepje honing toevoegen. Je kunt met een staafmixer ook milkshakes maken. Dat doe je met melk, vanille-ijs (of een andere smaak) en eventueel extra smaakmakers, zoals vers fruit, chocola of karamel. 

©VI Studio

Babyvoeding

Voor je baby wil je natuurlijk alleen het gezondste van het gezondste. Kant-en-klare babyvoeding bevat vaak onnodige suikers, zout en conserveringsmiddelen. Gelukkig is babyvoeding heel makkelijk zelf te maken, bijvoorbeeld met een staafmixer. Kook of stoom hiervoor eerst wat groenten tot ze zacht zijn, voeg wat water of melk toe en pureer het geheel vervolgens tot de gewenste structuur. Tip: maak grote porties in één keer en vries ze in ijsblokvormpjes in. Zo heb je altijd verse babyvoeding bij de hand. 

Desserts en ijskoffie

Je verwacht het niet meteen, maar met een staafmixer zet je ook de lekkerste desserts op tafel. Je kunt hiermee werkelijk alle kanten op: denk aan een luchtige chocolademousse, een romige pudding, cheesecake, taartvulling en sorbetijs. Er zijn online talloze recepten te vinden van desserts die je met de staafmixer maakt. Toe aan een verfrissende energieboost na de maaltijd? Maak dan ijskoffie met je staafmixer. Giet hiervoor koffie, melk en ijsblokjes in een maatbeker en mixen maar. Check van tevoren wel even of jouw staafmixer krachtig genoeg is om ijsblokjes te crushen. 

Beslag

De staafmixer is ook meester in het bereiden van glad beslag, bijvoorbeeld voor pannenkoeken, muffins en cake. Meng hiervoor eerst de natte ingrediënten in een hoge maatbeker en voeg vervolgens geleidelijk de droge ingrediënten toe, zodat er geen klonten in het mengsel ontstaan én de droge ingrediënten bij het mixen niet door de keuken vliegen. Zet de staafmixer ook niet te hard en beweeg hem rustig op en neer: zo krijg je een glad en gelijkmatig beslag. 

Slagroom  

Voor het kloppen van slagroom heb je echt niet per se een luxe keukenmachine nodig. Een staafmixer klaart dit klusje net zo goed. Je hebt dan wel een garde-opzetstuk en een hoge maatbeker nodig, omdat de slagroom door de kracht waarmee een staafmixer draait wel wat gaat spetteren. Zet de staafmixer daarom ook eerst op de zachtste stand, en voer de snelheid geleidelijk op tot je een stevige en luchtige slagroom hebt.