Sony zet volledig in op miniled voor het topmodel, een plaats die tot vorig jaar nog voorbehouden was voor een qd-qledmodel. De Bravia 9 (K-65XR90) belooft tophelderheid en uitstekend contrast dankzij een hoog aantal dimming zones. De beeldkwaliteit moet die van een studiomonitor benaderen, maar Is dat ook zo?

We beginnen meteen maar positief: we hebben zelden een mooier afgewerkte tv gezien dan deze Sony. Ondanks de miniled-achtergrondverlichting is hij nauwelijks vijf centimeter dik. Een kader is er uiteraard niet, maar rondom kreeg de tv een mooie donkerzilveren rand die het profiel mooi accentueert.

De vlakke rug heeft een vierkantmotief en er zijn inzetstukken bijgeleverd, zodat je alle aansluitingen kunt wegwerken voor een perfect vlakke afwerking. De metalen donkerzilveren voeten kun je op vier posities monteren, aan de uiteinden of meer naar het midden, telkens in een hoge of lage positie. Een echt stijlicoon in de woonkamer, maar wel eentje met het nodige gewicht. Want met 32,4 kilo (zonder voet) is dit een van de zwaarste 65inch-modellen die we tot nu toe hebben bekeken.

📺Lees ook: Kieskeurig.nl's grote tv-test: dit zijn de 15 beste televisies van 2024

Aansluitingen

Ondanks zijn topmodel-status moet ook deze Sony het toch stellen met vier HMDI-poorten, waarvan slechts twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync Compatible). Op een topmodel verwachten we eigenlijk vier HDMI 2.1-poorten. De tv ondersteunt geen 144Hz verversingsfrequentie, terwijl concurrenten dat wel doen, maar het is geen groot gemis. De meerwaarde is beperkt en dan nog alleen voor pc-gamers. De input-lag scoort geen topresultaat, maar blijft wel goed, we meten 19,7ms in 4K60 en 10,7ms in 2K120.

❔Lees zeker ook: Wat is Dolby Atmos, DTS:X en surroundgeluid?

©Eric Beeckmans | ID.nl

De resterende aansluitingen zijn twee usb-poorten, een dubbele tv-tuner met één CI+-slot, en een optische digitale audio-uitgang die gedeeld wordt met de S-Center speakeraansluiting. Met S-center kun je de tv als centerkanaal gebruiken met een externe Sony audio-oplossing. Live tv opnemen is ook mogelijk, daarvoor sluit je eenvoudig externe usb-opslag aan. Tot slot is de televisie ook voorzien van bluetooth, wifi en een ethernetaansluiting. 

Beeldverwerking en softwareproblemen

We hadden tijdens het testen wat problemen met de televisie. Een keer herkende hij onze HDMI-beeldsignalen niet, een andere keer leek hij vast te zitten in bepaalde beeldinstellingen, waardoor we een overmatig aangescherpt beeld te zien kregen. In beide gevallen waren de problemen opgelost door de televisie te herstarten.

Sony moet dus absoluut nog werken aan de stabiliteit van de software. Los van die problemen levert de XR-processor zeer goede beeldverwerking. De upscaling is prima, met de opmerking dat Reality Creation iets krachtiger te werk gaat dan vroeger, zodat we het vaak uitschakelden om overmatig aangescherpt detail te vermijden. Vooral in dvd-content kon dat een probleem zijn. De ruisonderdrukking levert erg goed werk.

©Sony

De Bravia 9 beschikt nog steeds over de instelling Soepele Gradatie, waarmee je kleurovergangen vloeiend kunt maken zonder hinderlijke strepen. Die instelling was op de Bravia 8 verdwenen. De bewegingsscherpte is goed, maar er gaat duidelijk wat detail verloren in snel bewegende beelden.

Je kunt in MotionFlow de voor die techniek gebruikte helderheidsfunctie aanpassen om dat te verbeteren, maar daardoor krijg je dan een zichtbare dubbele rand rond bewegende voorwerpen en dat is juist veel storender. In de hoogste stand flikkert het beeld bovendien.

Met MotionFlow kun je er ook voor zorgen dat snelle camerabewegingen vloeiend weergegeven worden. We merkten wel dat de aarzelingen en beeldfouten die op de Bravia 8 verdwenen waren, hier wel nog zichtbaar waren.

Prachtig contrast, indrukwekkende helderheid

De Sony XR90 heeft een ambitieus doel, hij moet de prestaties van Sony's nieuwste masteringmonitor benaderen. Die monitor, de BVM-HX3110, wordt gebruikt in filmstudio's en kan een piekhelderheid van 4.000 nits halen. De XR90 kreeg daarvoor een nieuwe miniled-achtergrondverlichting met een hoog aantal zones, op ons 65inch-model waren dat er 54×28 (1512). Daarmee plaatst Sony zich naast de Hisense 65U8NQ (1600 zones) en de TCL 65C855 (1344 zones).

Het lcd-paneel is uitgerust met een anti-reflectiefilm en kijkhoekfilm, en inderdaad is de kijkhoek is bijzonder breed. Zelfs vanuit een stevige hoek bekeken blijven het contrast en kleur goed bewaard. Enkel intense HDR-contrasten kunnen vaag de zones zichtbaar maken. Die lagen storen het contrast wel een beetje, want zonder lokale dimming komen we maar op ongeveer 2.600:1. Niet slecht, maar voor een modern lcd-paneel is het eerder matig.

Met de lokale dimming geactiveerd schiet dat echter naar 19.240:1 of zelfs naar oled-niveaus op eenvoudigere testpatronen. De dimming reageert snel en correct, en Sony vindt een uitstekende balans tussen heldere accenten intens weergeven en diepzwart bewaren. De uniformiteit is top in donkere beelden, maar in heldere beelden hadden we een heel vage donkere vlek centraal in beeld, dat gaf soms wat dirty screen-effect.

©Sony

En ja, deze Sony haalt naast uitstekend contrast ook een record helderheid. Op het 10%-venster meten we in de Professional HDR-beeldmodus een piekhelderheid van 3258 nits, en zelfs op het volledig wit beeld haalde de tv nog 848 nits. Doe er een kleurbereik van 93% P3 bij en de kaarten liggen perfect voor top HDR-beelden. En die levert de XR90 absoluut.

Zowel in Dolby Vision als HDR10 toont deze Sony hoe tastbaar een beeld kan worden met een uitzonderlijk dynamisch bereik. Hij bewaart nagenoeg alle witdetail en levert zelfs in heel heldere delen van het beeld nog duidelijke kleuren. Een echt plezier om naar te kijken. De Professional-beeldmodus is bovendien uitstekend gekalibreerd. In HDR maakt hij de middentinten weliswaar iets te helder, maar dat vergeven we graag. In donkere beelden behoudt hij heel veel zwartdetail, zodat je elke nuance kunt zien.

Geluid

Het zou echt jammer zijn als dit prachtige beeld niet vergezeld zou worden door dito geluid. We zijn dan ook erg blij dat ook de audioprestaties prima zijn. Het Acoustic Multi-Audio+-systeem is een 2.2.2-kanaalsopstelling van 70 watt.

Het systeem bestaat uit twee voorwaarts gerichte luidsprekers, ondersteund door twee woofermodules, twee tweeters in het frame links en rechts op halve hoogte en (nieuw dit jaar) twee beam-tweeters bovenaan achteraan. Die opstelling maakt het mogelijk om geluid te positioneren in het scherm, en de beam-tweeters verbeteren de surround en hoogteplaatsing van geluid.

©Eric Beeckmans | ID.nl

We haalden flink wat volume uit die opstelling, met een erg goede basondersteuning. De bas zakte wat in als je het volume heel hoog zet, maar de vervorming blijft goed onder controle. Muziek klinkt dan ook erg goed op deze tv. En ja, ook surround klinkt naar tevredenheid, de beam-tweeters dragen wezenlijk bij aan de onderdompeling in het geluid. De verbeterde Voice Zoom-functie maakt het mogelijk om dialogen netjes te boosten zonder ook de rest van de soundtrack luider te maken. Een goede soundbar is uiteraard nog steeds beter, maar is voor deze televisie absoluut niet vereist.

Google TV

Net zoals de Bravia 8 gebruikt de Bravia 9 de Mediatek Pentonic MT5897-chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, 6GB RAM en de Mali-G57 GPU. De gebruikerservaring in Google TV is vlot. Het blijft bovendien een van onze favoriete smart tv-systemen. Dat heeft alles te maken met het bijzonder ruime app-aanbod, waar je zowel alle internationale als lokale streamingdiensten vindt.

Maar ook de aanwezigheid van Google Cast en Apple Airplay 2 is een fijne bijkomstigheid. Daarnaast biedt het platform heel uitgebreide aanbevelingen, niet per dienst maar per categorie en dat leidt tot een beter aanbod. Meer detail vind je in het artikel over Google TV. Sony heeft nog een extraatje voor je in petto, Sony Picture Core (het vroegere Bravia Core) is een exclusieve streamingdienst waarmee je films kunt huren of kopen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De tv wordt geleverd met twee afstandsbedieningen. Van de klassieke versie zijn we geen fan, van de moderne des te meer. Die afstandsbediening gebruikt een oplaadbare batterij (op te laden via usb-c), en een eenvoudige maar erg goede lay-out met verlichte toetsen. De toetsaanslag is aangenaam en precies. De instellingen-toets bovenaan rechts brengt je naar het snelmenu voor onder andere beeld- en geluidpresets, en de menu-toets daaronder zet extra functies zoals het on-screen-toetsenbord op het scherm.

Conclusie

Sony heeft voor de Bravia 9 hoge verwachtingen gecreëerd en deze ook kunnen waarmaken. Ondanks wat kleine softwareproblemen zijn we vooral erg onder de indruk van de Sony K-65XR90. De nieuwe miniled-achtergrondverlichting levert niet alleen record-piekhelderheid, maar slaagt er dankzij een hoog aantal dimming zones en uitstekende aansturing ook in om prachtig contrast te tonen. Die combinatie maakt dat de tv uitzonderlijk goed presteert, zowel in donkere als heldere kijkomgeving. Samen met excellente kleurweergave garandeert dat een uitzonderlijke kijkervaring, zowel in SDR als HDR. Het mooie design, de prima audio en Google TV zijn kersen op de taart. Voor dit staaltje technologie betaal je vooralsnog een erg hoge prijs.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een ruimtebesparende was-droogcombinatie? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

AEG LWR73864

Met de AEG LWR73864 kun je zowel wassen als drogen. En hoe, want de wasautomaat ondersteunt een hoge centrifugesnelheid van 1600 rotaties per minuut. Stop maximaal acht kilo kleding in de trommel en profiteer vervolgens van een kortere droogtijd aan de waslijn. Bovendien laat je desgewenst tot vijf kilo kleding in de trommel zitten, waarna je het droogprogramma kunt starten. Een ander pluspunt is het relatief lage energieverbruik. Draai je alleen wasjes, dan resulteren honderd wasbeurten in een verbruik van slechts 42 kilowattuur. Gebruik je óók de droger, dan bedraagt het opgegeven stroomverbruik 265 kilowattuur.

Voor mensen met zonnepanelen komt de startuitstelfunctie goed van pas. Stel de LWR73864 in op een tijdstip dat de zon schijnt. Heb je haast? Kies dan het snelle programma van een uur. Binnen dit tijdsbestek was en droog je één kilo kleding. Verder gebruik je de stoomfunctie om muf ruikende kledingstukken even snel op te frissen. Daarnaast zijn er aparte programma's voor onder meer katoen, synthetica, fijne was en wol. Lees hier enkele ervaringen van consumenten die dit product al hebben gekocht.

Beko B5DT59442W

De Beko B5DT59442W is een ideale 'all-in-one-wasmachine' voor gezinnen. De was- en droogfunctie hebben namelijk een hoge vulcapaciteit tot respectievelijk negen en zes kilo. Minder kleding toevoegen kan natuurlijk ook. Zo wast en droogt dit witgoedproduct één kilo kleding in een uur. Gebruik de knopjes onder het display om de gewenste temperatuur en centrifugesnelheid in te stellen. Bij een maximaal toerental van 1400 rotaties per minuut produceert het apparaat zo'n 76 decibel geluid.

Het uitgebreide bedieningspaneel telt allerlei wasmodi, zoals Katoen, Eco 40-60, Synthetisch, Wol en Hemden. Koppel je de B5DT59442W via bluetooth aan een smartphone, dan voeg je eventueel extra programma's voor onder andere sportkleding, donkere was en lingerie toe. Volgens de fabrikant helpt de zogenoemde SteamCure-functie om hardnekkige vlekken makkelijker te verwijderen. Reken bij honderd was- en droogcycli op een stroomverbruik van zo'n 306 kilowattuur.

Bosch WNA13400NL

Met een was-droogcombinatie van het Duitse merk Bosch ben je verzekerd van een hoge bouwkwaliteit. Ten opzichte van vergelijkbare apparaten in deze prijsklasse is het lage geluidsniveau een pluspunt. Hoewel de WNA13400NL een behoorlijke centrifugesnelheid van 1400 rotaties per minuut ondersteunt, komt het volumeniveau niet boven de 70 decibel uit. Zet het apparaat dus gerust in de buurt van een slaap- of studeerkamer neer. De wasautomaat biedt een vulcapaciteit van hoogstens acht kilo, terwijl je tot vijf kilo kleding kunt drogen. Bij gebruik van beide functies bedraagt het opgegeven energieverbruik na honderd cycli 313 kilowattuur.

Met behulp van de draaiknop heb je toegang tot flink wat programma's. Het apparaat meet continu de luchtvochtigheid, zodat de kleding droog uit de trommel komt. Voor een snel resultaat was en droog je één kilo kleding in een uur. Verder kun je ook veelgebruikte wasmodi als Katoen, Eco 40-60, Mix, Fijne was en Wol starten. Daarnaast is het kreukherstellende programma het vermelden waard, want dat scheelt wellicht strijkwerk. Ben je vergeten om die verdwaalde sok of onderbroek in de trommel te doen? Dankzij de bijvulfunctie voeg je na aanvang van het wasprogramma naderhand nog een kledingstuk toe. Lees hier wat andere kopers van dit witgoedproduct vinden.

Lees ook: Droger-ergernis nummer 1: in elkaar gedraaid wasgoed. Zo voorkom je het!

LG GD3M108N3

Wie een betaalbare was-droogcombinatie van een bekend merk zoekt, komt al gauw uit bij de LG GD3M108N3. De was- en droogfunctie zijn respectievelijk goed voor een vulgewicht van maximaal acht en vijf kilo. Ondanks het relatief lage prijskaartje is het energieverbruik niet zoveel hoger dan dat van duurdere modellen. Ga bij honderd was- en droogbeurten uit van zo'n 326 kilowattuur. Bovendien stel je de start desgewenst uit naar een tijdstip dat de stroom goedkoop of zelfs gratis is.

Het eenvoudige bedieningspaneel spreekt eigenlijk voor zich. Kies tussen de wasmodi Katoen, Eco 40-60, Mix, Synthetisch, Extra verzorging en Snelwas 30. Je voegt zo nodig na aanvang van het wasprogramma nog een extra kledingstuk toe. De centrifugesnelheid is maximaal 1400 rotaties per minuut. Houd hierbij rekening met een geluidsniveau van 75 decibel. Daarnaast kun je op het bedieningspaneel de gewenste droogtijd instellen. Zijn er problemen? Koppel dan een smartphone en achterhaal de mogelijke oorzaak.

Whirlpool FFWDD 1076258 SV EE

De Whirlpool FFWDD 1076258 SV EE is een perfecte huismaat voor gezinnen van zo'n vier tot zes personen. De wasfunctie ondersteunt namelijk een indrukwekkend vulgewicht van tien kilo. Dankzij de hoge centrifugesnelheid van exact 1551 omwentelingen per minuut komt het wasgoed al vrij droog uit de trommel. Hierdoor hoeven bijvoorbeeld hoodies en spijkerbroeken niet zo lang aan de waslijn te drogen. Bovendien is de geïntegreerde droogfunctie ook nog eens goed voor een capaciteit van zeven kilo.

Wegens de hoge vulcapaciteit heeft dit witgoedproduct een wat hoger energieverbruik. Reken bij honderd was- en droogcycli op 414 kilowattuur. Wel kun je de start van het gekozen programma uitstellen. Handig voor bezitters van zonnepanelen! Verder is het geluidsniveau van tachtig decibel wat aan de luide kant. Het Engelstalige bedieningspaneel bevat onder meer een stoomfunctie. Nuttig voor wie enkele kledingstukken snel wil opfrissen. Naast de gebruikelijke wasprogramma's voor broeken, katoen, wol en synthetica kun je ook een supersnelle was- en droogcyclus activeren. Zodra je één kilo textiel in de trommel doet, trek je de schone en droge kledingstukken al na 45 minuten aan.

De kinderen hebben vriendjes te spelen, bij de buren zijn ze aan het klussen of je bent gewoon even toe aan wat tijd voor jezelf: met een hoofdtelefoon televisie kijken kan soms precies zijn wat je nodig hebt. Maar hoe verbind je jouw draadloze hoofdtelefoon of oordoppen met een tv?

Lees ook: Beter geluid via je bluetooth-koptelefoon? Dit moet je weten over codecs

Welke hoofdtelefoons kun je met je tv verbinden?

Voordat je nu meteen een draadloze koptelefoon gaat aansluiten, is het slim om eerst even te kijken wat bij jouw tv de mogelijkheden zijn voor een bekabelde optie. De meeste televisies hebben namelijk een hoofdtelefoonaansluiting. Alleen die is niet altijd even handig in gebruik. Bij veel nieuwe tv's zit de 3,5mm-aansluiting op een onhandige plek, zoals aan de achterkant. Geen ideale locatie als je tv aan de muur hangt. En een kabel van drie meter door de woonkamer is ook niet bepaald praktisch. 

Gelukkig hebben nieuwe tv's – reken vanaf 2018-2019 – bijna altijd bluetooth aan boord (Sommige tv's, zoals Samsungs vanaf 2022, kunnen zelfs met twee bluetooth-hoofdtelefoons verbinden). Het kan op een budgetmodel dat later verscheen nog ontbreken, maar over het algemeen zal het op een recente televisies aanwezig zijn. 

Daardoor kun je een draadloze koptelefoon aansluiten, of dat nu een over-ear model met grote oorkussens is of oordopjes. Hoewel er verschillende generaties bluetooth zijn (momenteel versie 5.4), is de technologie zo ontwikkeld dat oudere apparaten goed blijven werken. Zelfs een draadloze koptelefoon van tien jaar geleden zou moeten werken. Met bepaalde nieuwe in-ears en hoofdtelefoons kun je bij het tv-kijken zelfs rekenen op ruimtelijke audio.

©Sonos

De Sonos Ace-koptelefoon is uniek omdat hij samenwerkt met een Sonos-soundbar, niet met de tv.

Bluetooth-koptelefoon + tv: wat moet je weten?

Elke tv-fabrikant heeft een eigen smart-tv-platform en menu-indeling. Sommige merken, zoals Panasonic en Philips, gebruiken zelfs verschillende software per model. Nieuwere tv's draaien bovendien op recentere versies, waarin details kunnen verschillen of opties anders worden weergegeven. Bij LG zie je dat bijvoorbeeld terug in de laatste WebOS-updates, waarbij de menu's opnieuw zijn ingedeeld. Daardoor is het lastig om één uitleg te geven die voor alle tv's klopt.

Om een hoofdtelefoon te kunnen koppelen met een tv, moet het audiotoestel in pairing-modus staan. Meestal doe je dat door een bluetooth-knopje lang ingedrukt te houden. Dit knopje vind je op de hoofdtelefoon zelf of op het laaddoosje van je oortjes. Check de handleiding van je oordopjes of koptelefoon wanneer je niet zeker weet waar die button op jouw model zit.

Koppelen met een Android TV of Google TV

Er zijn gelukkig veel tv's met Android TV (de nieuwere versie heet Google TV) waarbij het verbinden van een hoofdtelefoon met je tv op dezelfde manier verloopt. Onder meer Philips, Sony en TCL gebruiken deze software. Druk op de Home-knop (het huisje-icoon) op je afstandsbediening en selecteer rechts boven het tandwiel-icoon om naar de instellingen te gaan. 

©Jamie Biesemans

De bluetooth-pairingfunctie in Google TV.

Bij Google TV krijg je dan een venster te zien met verschillende opties, waaronder bluetooth. Druk hierop om het scherm Afstandsbedieningen en accessoires te openen. Is je tv nog uitgerust met Android TV? Dan kom je eerst bij een lijst met instellingen terecht. Scrol naar beneden tot je Afstandsbedieningen en accessoires ziet staan en klik hierop.

Zet in dit scherm bluetooth aan. Druk dan op Accessoire koppelen. Als je hoofdtelefoon in pairingmodus staat, dan zie je het toestel rechts verschijnen. Klik erop en bevestig in het volgende scherm dat je wilt Koppelen. Daarna zou de verbinding gelegd moeten worden.  

Verbinden met een LG-tv met WebOS

Bij LG verloopt het koppelen van een hoofdtelefoon met de tv net iets anders, afhankelijk van de softwareversie. Op recente versies druk je op de adstandsbediening op het tandwiel-knopje, ga je met de cursor naar Geluidsuitgang en druk je rechts tot je bij Bluetooth-apparaat komt. Klik dan op Apparatenlijst. Als je hoofdtelefoon in de pairing-stand staat, dan zie je hem in de lijst verschijnen. Klik hierop om de koppeling te leggen. Bij oudere LG's kan dit duidelijke hulpartikel van LG je wellicht helpen.

©Jamie Biesemans

WebOS2024. Hier zie je de audio-functie.

Hoe koppel je een headset met een Samsung-tv?

Bij Samsung ga je via de afstandsbediening naar de Instellingen en kies je Alle Instellingen. Kies dan de lijst Geluid en klik vervolgens op de optie Geluidsuitvoer. In het volgende scherm kies je voor Luidsprekerlijst Bluetooth. De tv zoekt dan naar bluetooth-apparaten. Selecteer je koptelefoon (die uiteraard in pairing-modus moet staan). Klik op Connect of Verbind.

Bij nieuwe Samsung-tv's kun je én de tv-speaker én een bluetooth-hoofdtelefoon tegelijkertijd gebruiken, elk met een eigen volumeniveau. Dat is handig als iemand in je gezin net wat slechter hoort bijvoorbeeld. Deze functie heet Multi-uitgang geluid.

Wat als je telefoon niet wordt weergegeven?

 Dat je hoofdtelefoon bij het pairen niet verschijnt in de lijst van apparaten op je tv, kan verschillende eenvoudige redenen hebben. Staat de koptelefoon wel echt in de pairing-modus? Sta je met de hoofdtelefoon niet te ver weg? Als de hoofdtelefoon echt heel oud is (denk twaalf jaar of ouder), kan het wel eens zijn dat er een compatibiliteitsprobleem optreedt. Dan zul je toch een andere headset moeten zoeken.

Wat als je tv geen bluetooth heeft?

Misschien heeft je televisie geen bluetooth-functie voor hoofdtelefoons. Of is er te veel vertraging op het geluid bij het kijken (lipsync-problemen). Dan heb je nog wel wat opties.

Er bestaan externe bluetooth-adapters die je op de bekabelde hoofdtelefoonuitgang van je tv kunt aansluiten, bijvoorbeeld van Logitech of Marmitek. Sommige tv's, met name Android TV's, werken zelfs met bluetooth usb-adapters, zoals van Creative of Sennheiser. 

Ten slotte bestaan er ook nog altijd speciale draadloze tv-hoofdtelefoons die je op de hoofdtelefoonuitgang of de optische uitgang van de tv aansluit. Onder meer Philips en Sennheiser bieden ze aan.

Heb je een Apple TV én AirPods? Dan kun je ook de oordoppen van Apple aansluiten op de mediaspeler en ruimtelijke audio beleven bij video die je via de Apple TV afspeelt. Draadloze oordoppen of een hoofdtelefoon kun je ook op andere mediaspelers aansluiten, zoals de nVidia Shield, of op een AV-receiver. En dan is er nog Sonos: hun Sonos Ace-koptelefoon is bijna uniek omdat je het kunt koppelen met een Sonos-soundbar.