Ook in 2024 hebben Kieskeurig.nl en ID.nl de beste televisies laten testen door expert Eric Beeckmans. En met de feestdagen in aantocht is dit het moment om zo'n televisie voor een mooie prijs in de wacht te slepen. Bekijk snel welke tv's er zijn getest, en waar je ze het goedkoopst op de kop kunt tikken!

De televisies van vandaag de dag bieden natuurlijk tal van opties en functies, en verschillen qua gebruikte techniek aanzienlijk van elkaar. Hierdoor kan het lastig zijn om de juiste keuze te maken. Gelukkig helpen wij je op weg, want onze tv-expert Eric Beeckmans heeft de afgelopen maanden tal van modellen getest. De uitgebreide tests kun je per model afzonderlijk verder lezen, maar in dit artikel vatten we ze samen, inclusief tips waar je ze het voordeligst aan kunt schaffen.

Panasonic TV-55Z85AEG - Extra vurig toestel

De Panasonic TV-55Z85AEG is een indrukwekkende 4K-oledtelevisie met een scherp beeld en uitstekende schaduwdetails. Dankzij de nieuwe HCX Pro AI MkII-processor biedt de tv voortreffelijke beeldverwerking en natuurlijke kleuren, zowel in SDR als HDR. Dolby Vision IQ en HDR10+ Adaptive zorgen voor een rijke HDR-ervaring. Gamers kunnen rekenen op lage input-lag en ondersteuning voor 4K120, hoewel 4K144 ontbreekt.

©Panasonic

Qua smart-tv-functionaliteit maakt Panasonic gebruik van Fire TV, dat een soepel gebruik biedt met goede zoekfuncties, maar in België een teleurstellend app-aanbod heeft. Het geluid is degelijk met Dolby Atmos, maar mist DTS-ondersteuning. Daarnaast bieden slechts twee van de vier HDMI-poorten versie 2.1. Het ontwerp is eenvoudig maar solide, met een relatief dikke behuizing en een centrale voetplaat zonder draaifunctie.

Pluspunten
• Uitstekende beeldkwaliteit en schaduwdetails
• Lage input-lag en sterke gamefunctionaliteiten
• Ondersteuning voor HDR10+ en Dolby Vision IQ

Minpunten
• Beperkt app-aanbod in België
• Geen DTS-ondersteuning
• Slechts twee HDMI 2.1-poorten

Sony Bravia K-65XR80 - De hogere prijs waard?

De Sony Bravia K-65XR80 is een 65inch-oledtelevisie die uitstekende beeldkwaliteit levert dankzij het oledpaneel en de XR-processor. Het design is prachtig afgewerkt en de audio is prima, mede door het Acoustic Surface-systeem. Google TV biedt een uitgebreid app-aanbod. Echter, de tv verbergt wat schaduwdetail en de kalibratie in de Professional-modus kan beter.

©Sony

Voor gamers is het jammer dat er slechts twee HDMI 2.1-poorten zijn. Ondanks deze kritiekpunten zet de Sony mooie resultaten neer, maar de prijs ligt wel flink hoger dan concurrenten zoals de LG C4.

Pluspunten
• Prima piekhelderheid en kleurweergave
• Zeer goede beeldverwerking
• Prima audio met Acoustic Surface, Dolby Atmos en DTS:X

Minpunten
• Verbergt veel schaduwdetail
• Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen

LG OLED Evo G4 - Beeldkwaliteit voor de fijnproever

De LG OLED Evo G4 – volledig typemodel OLED65G36LA – is een topmodel in de oled-reeks, dat uitblinkt in beeldkwaliteit en veelzijdigheid. Met een vernieuwde Alpha 11-processor en verbeterde microlenzen biedt de G4 een piekhelderheid van 1615 nits en een kleurbereik van 97% P3. Dit zorgt voor prachtige beelden, vooral in HDR10 en Dolby Vision, hoewel HDR10+ ontbreekt. De tv is ideaal voor gamers dankzij de vier HDMI 2.1-poorten en lage input-lag.

©LG Electronics

WebOS 24 zorgt voor een uitgebreide smart-tv-ervaring, met vijf jaar updates. De audioprestaties zijn goed, met ondersteuning voor Dolby Atmos, al kan een soundbar voor een betere ervaring zorgen. Minpunten zijn de advertenties op het Home-scherm en een hoge lanceringsprijs.

Pluspunten
• Sublieme piekhelderheid
• Alpha 11-processor met uitstekende beeldverwerking
• Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision

Minpunten
• Advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+

4TCL 115X955 - Groot, groter, grootst

De TCL 115X955 is een indrukwekkende 115inch-televisie die uitzonderlijke prestaties biedt dankzij zijn miniled-technologie. Met 20.000 dimming zones en een piekhelderheid tot 5000 nits, levert deze tv fenomenale beeldkwaliteit met nauwkeurige kleuren en uitgebreide HDR-ondersteuning. Hoewel het formaat en gewicht van de tv hem minder geschikt maken voor gemiddelde woonkamers, toont het toestel wel de mogelijkheden van de beste miniled-technologie.

©TCL

Het VA-paneel heeft een indrukwekkend contrast van bijna 50.000:1 met dimming. De televisie ondersteunt alle HDR-formaten, inclusief Dolby Vision IQ Precision Detail. De beeldverwerking is uitstekend, hoewel er ruimte is voor verbetering bij anti-banding en het behoud van detail in de achtergrond. TCL's Google TV-interface is snel en biedt een breed scala aan apps. De tv heeft een nieuwe afstandsbediening en een 6.2.2-audioconfiguratie, maar een externe audio-oplossing wordt aangeraden vanwege de uitstekende beeldkwaliteit.

Pluspunten
• Bioscoopwaardig beeldformaat
• Record piekhelderheid
• Intens contrast met 20.000 zones

Minpunten 
• Erg prijzig
• Scherpte accentueert detail te sterk

Philips 65PUS8909 - Strijdvaardig, maar is dat voldoende?

De Philips The One 65PUS8909/12 is een solide middenklasse-tv, maar mist de vooruitgang die concurrenten wel tonen. Het apparaat biedt een aantrekkelijk design met driezijdig Ambilight en is uitgerust met een uitstekend 144Hz-paneel, ideaal voor sportliefhebbers en gamers dankzij de vier HDMI 2.1-poorten. Het nieuwe Titan OS is snel en gebruiksvriendelijk, hoewel het app-aanbod nog kan groeien.

©TP Vision

De beeldkwaliteit is over het algemeen goed, maar het contrast en de helderheid blijven beperkt, waardoor donkere scènes minder indrukwekkend zijn. HDR-prestaties zijn voldoende, mede dankzij Dolby Vision. De audiokwaliteit is adequaat voor dagelijks gebruik, maar voor een intensere audio-ervaring is een soundbar aan te raden. De afstandsbediening kan verbeterd worden, en hoewel het toestel mooi is, vinden we de prijs aan de hoge kant gezien de concurrentie van merken zoals TCL en Hisense, die meer waarde bieden voor vergelijkbare modellen.

Pluspunten
• Mooi design
• Driezijdig Ambilight
• Degelijke kijkhoek en goede bewegingsscherpte

Minpunten 
• Beperkt contrast en helderheid
• Lichte uniformiteitsproblemen
• Titan OS nog niet volwassen

Samsung QE55S95D - Geen hinderlijke reflecties meer

De Samsung QE55S95D is een premium QD-oledtelevisie die vooral uitblinkt door zijn mat afgewerkte scherm, dat hinderlijke reflecties minimaliseert. Dat is ideaal voor lichte omgevingen. De derde generatie QD-OLED biedt een opvallende helderheid en een breed kleurbereik, met een piekhelderheid van 1793 nits. Hoewel de beeldkwaliteit uitstekend is met perfect contrast en goede bewegingsscherpte, ontbreekt nog steeds ondersteuning voor Dolby Vision.

©Samsung

Samsungs vernieuwde Smart Hub-interface is gebruiksvriendelijk en biedt diverse functies. Ondanks het hoogwaardige design en de uitstekende beeldprestaties, blijft de geluidskwaliteit achter. De 4.2.2 70W-opstelling mist diepe bassen, waardoor een soundbar bijna noodzakelijk is voor een bioscoopwaardige geluidservaring. Met vier HDMI 2.1-aansluitingen is de tv ideaal voor gamers, en de One Connect Box biedt een nette oplossing voor kabelbeheer.

Pluspunten
• Perfect contrast
• Zeer groot kleurbereik
• Zeer goede beeldbewerking

Minpunten 
• Geen ondersteuning voor Dolby Vision
• Zwakke geluidskwaliteit

Philips 65OLED908 - Fraai beeld én geluid

De Philips 65OLED908 biedt een indrukwekkende combinatie van beeld en geluid, mede dankzij de samenwerking met Bowers & Wilkins voor een uitstekende audio-ervaring. Het toestel beschikt over een nieuw oledpaneel met microlens-array-technologie, wat resulteert in een zeer hoge piekhelderheid en een kleurbereik van 96% P3. De Philips P5-processor zorgt voor uitmuntende beeldverwerking, hoewel er kleine tekortkomingen zijn in schaduwdetail en kleurstroken.

©TP Vision

De tv ondersteunt HDR-formaten zoals Dolby Vision en biedt driezijdig Ambilight voor een meeslepende kijkervaring. Voor gamers zijn er twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor functies als VRR en ALLM. De gebruiksvriendelijke Google TV-interface, samen met de vernieuwde afstandsbediening met verlichte toetsen, verbetert de gebruikservaring. Ondanks enkele minpunten, zoals het ontbreken van een uitgebreider surround-geluid, is deze tv een solide keuze voor wie geen externe soundbar wil.

Pluspunten
• Zeer hoge piekhelderheid
• Uitstekende audio van Bowers & Wilkins
• Slimme lichtsensor

Minpunten
• Beperkt schaduwdetail
• Geen effectieve oplossing voor kleurstroken

Sony XR-55A80L - Fijne maar prijzige oledtelevisie

De Sony XR-55A80L is een veelzijdige oledtelevisie die uitblinkt in beeldkwaliteit en geluid. Het oledpaneel levert prachtige beelden met uitstekende kalibratie en beeldverwerking, ideaal voor films, sport en games. De Acoustic Surface-technologie zorgt voor indrukwekkend geluid direct uit het scherm, ondersteund door Dolby Atmos. Met Google TV biedt de A80L een uitgebreide smart-tv-ervaring met een breed scala aan apps en gepersonaliseerde aanbevelingen.

©Sony

De tv heeft echter slechts twee HDMI 2.1-poorten en kan Dolby Vision niet combineren met 4K120/VRR, wat een beperking kan zijn voor gamers. Ondanks dat het ontwerp aantrekkelijk is, is de prijs hoger dan die van vergelijkbare modellen van concurrenten. De Sony XR-55A80L is een uitstekende keuze voor wie op zoek is naar hoogwaardige beeld- en geluidskwaliteit, en bereid is om een hogere prijs te betalen.

Pluspunten
• Uitstekend zwart en kleurweergave
• Prima audio met Acoustic Surface
• Google TV voor uitgebreide smart-tv-ervaring

Minpunten
• Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen
• Dolby Vision en 4K120 niet te combineren
• Hogere prijs dan concurrenten

TCL 65C855 - Een subtopper met ambitie

De TCL 65C855 is een televisie die indrukwekkende prestaties biedt voor zijn prijs. TCL heeft zich gericht op verbeteringen, hoewel niet alle specificaties resulteren in betere prestaties. Het model biedt uitstekende beeldkwaliteit met goed contrast, verfijnde lokale dimming, en prachtige HDR-weergaven.

©TCL

De audiokwaliteit, ondersteund door Onkyo, is solide met Dolby Atmos en DTS:X, hoewel er een bug in Dolby Atmos zit die met een software-update kan worden verholpen. De volumeknop is onhandig geplaatst. Ondanks deze minpunten biedt de tv veel functies, zoals Google TV en game-opties, en presteert hij goed in zowel donkere als lichte omgevingen.

Pluspunten
• Uitstekend contrast en zwartdetail
• Zeer goede en verfijnde lokale dimming
• Prachtige HDR-beelden

Minpunten
• Slecht geplaatste volumeknop
• Dynamische HDR-tonemapping werkt maar matig
• Mogelijke Dolby Atmos-bug

Hisense 65U79NQ - Prima middenklasser

De Hisense 65U79NQ is een prima middenklasse-tv die zich onderscheidt met verbeterde piekhelderheid ten opzichte van zijn voorganger. Hoewel het contrast niet verbeterd is, biedt de tv voldoende helderheid, contrast en kleurbereik voor zowel doorsnee-kijkers als filmliefhebbers. Gamers krijgen de keuze tussen Full HD op 240Hz of 4K op 144Hz. De Dolby Vision met Precision Detail zorgt voor uitstekende HDR-beelden.

©Hisense

Het gebruiksvriendelijke VIDAA U-platform en de nieuwe afstandsbediening verbeteren het gebruiksgemak. Echter, dynamische tonemapping biedt geen duidelijke verbetering en lokaal dimmen kan een halo-effect veroorzaken. De kijkhoek is beperkt en het app-aanbod kan beter, hoewel er verbeteringen op komst zijn.

Pluspunten• Prima piekhelderheid
• Mooie HDR-beelden
• VIDAA U is gebruiksvriendelijk en snel

Minpunten• Dynamische tonemapping niet altijd een verbetering
• Lokaal dimmen toont soms een halo
• Matige kijkhoek

Philips 55OLED809/12 - Stijlvolle en veelzijdige oledtelevisie

De Philips 55OLED809/12 blinkt uit in beeldkwaliteit en gebruiksgemak. Dit model biedt verbeterde HDR10-prestaties en heeft een vernieuwde gamebalk. De piekhelderheid is opgevoerd, en de Ambilight-technologie zorgt voor een unieke kijkervaring.

©TP Vision

De televisie ondersteunt Dolby Vision en HDR10+, en biedt een uitstekende geluidservaring met Dolby Atmos en DTS:X. Het toestel heeft echter slechts twee HDMI 2.1-poorten, wat een beperking kan zijn voor gebruikers met meerdere high-end apparaten. De prijs is aan de hoge kant, maar de tv levert een uitgebreid pakket aan functies, waaronder Google TV, Airplay 2, en diverse gamerfeatures.

Pluspunten• Goede piekhelderheid en beeldverwerking
• Universele HDR-ondersteuning
• Uitstekend geluid en Dolby Atmos-ondersteuning

Minpunten• Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen

Philips 65OLED959 - Stijlvolle bioscoop-tv

De Philips 65OLED959 is een high-end televisie die speciaal is ontworpen voor bioscoopliefhebbers. Het apparaat combineert uitzonderlijke beeldkwaliteit dankzij het META 2.0-oledpaneel met een zeer hoge piekhelderheid, en kent een indrukwekkend geluidssysteem van Bowers & Wilkins.

©TP Vision

Het ontwerp is opvallend en modern, met een vernieuwde driezijdige Ambilight Plus, iets wat een unieke kijkervaring biedt. De televisie ondersteunt universele HDR-formaten en is uitgerust met HDMI 2.1-poorten voor gamers. Echter, donkere HDR10-beelden kunnen storende ruis vertonen. Het toestel is verder voorzien van Google TV en ondersteunt AirPlay 2

Pluspunten• Bijzonder design
• META 2.0-oledpaneel met zeer hoge piekhelderheid
• Goede audio dankzij Bowers & Wilkins-luidsprekers

Minpunten
• Storende ruis zichtbaar in heel donkere HDR10-beelden

TCL 55C765 - De lat voor de middenklassers ligt weer hoger

De TCL 55C765 is een uitstekende middenklasse-tv die miniled-technologie naar een breder publiek brengt. Het apparaat biedt indrukwekkend contrast en schaduwnuance dankzij de vele dimmingzones. Het ruime kleurbereik en de hoge piekhelderheid zorgen voor prachtige HDR-beelden, vooral bij Dolby Vision-content. Bewegingsscherpte is uitstekend, wat ideaal is voor gamers en sportliefhebbers.

©TCL

De tv is uitgerust met Google TV, AirPlay 2 en diverse gamingfeatures. Een nadeel is dat de ARC/eARC-functie is verplaatst naar een HDMI 2.1-poort, wat een probleem kan zijn voor hardcore gamers die een soundbar willen aansluiten. Daarnaast is de dynamische HDR-tonemapping matig en is de kijkhoek beperkt. Ondanks enkele minpunten blijft de tv een sterke keuze in zijn klasse.

Pluspunten• Uitstekend contrast en zwartdetail
• Hoge piekhelderheid en ruim kleurbereik
• Zeer goede lokale dimming met veel zones

Minpunten
• HDR10 is te helder gekalibreerd
• Beperkte kijkhoek
• Dynamische HDR-tonemapping werkt maar matig

LG 65QNED91T6A - Kan hij tippen aan de concurrentie?

De LG 65QNED91T6A is een miniled lcd-tv met LG's QNED-technologie die zich richt op het subtop- en middensegment. De tv biedt een ruim kleurbereik en zeer goede beeldverwerking, wat resulteert in mooie HDR-beelden, vooral in een verlichte woonkamer. Het toestel ondersteunt Dolby Vision en biedt een gebruiksvriendelijke WebOS-omgeving met veel apps.

©LG Electronics

Het aantal zones in de achtergrondverlichting is echter beperkt, wat resulteert in een matig contrast en piekhelderheid vergeleken met concurrenten als Hisense en TCL. Bovendien zijn er advertenties op het Home-scherm, wat als storend wordt ervaren.

Pluspunten• Ruim kleurbereik en uitstekende beeldverwerking
• Mooie HDR-beelden met Dolby Vision
• Gebruiksvriendelijk WebOS met veel apps.Minpunten• Beperkt aantal zones in de achtergrondverlichting.
• Matige piekhelderheid en beperkte kijkhoek
• Advertenties op het Home-scherm

Hisense 65U8NQ - Kristalhelder beeld en rijk uitgerust

De Hisense 65U8NQ is een indrukwekkende miniled-tv met een toename van 60 procent in dimmingzones en een verdubbelde piekhelderheid. Het biedt een uitstekende beeldkwaliteit met veel helderheid, kleur en contrast, wat resulteert in levensechte HDR-beelden.

©Hisense

De tv ondersteunt Dolby Vision IQ en HDR10+ en heeft een gebruiksvriendelijk VIDAA U-platform. Het apparaat is uitgerust met HDMI 2.1-poorten en biedt goede audiokwaliteit. Echter, het contrast kan beter gezien het aantal dimmingzones, en er zijn slechts twee HDMI 2.1-poorten. De kijkhoek is matig en het app-aanbod is beperkt, vooral in België.

Pluspunten• Indrukwekkende piekhelderheid en kleurweergave
• Levensechte HDR-beelden met Dolby Vision IQ
• Gebruiksvriendelijk VIDAA U-platform

Minpunten:
• Beperkt aantal HDMI 2.1-poorten
• Matige kijkhoek
• Beperkt app-aanbod

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!