ID.nl logo
Review TCL 65C855 - Een subtopper met ambitie
© TCL
Huis

Review TCL 65C855 - Een subtopper met ambitie

TCL toont ambitie en probeert continu bestaande modellen te verbeteren. Dat zien we bij het hele aanbod. De sterke prijs-kwaliteitverhouding van dit model is fijn en gelukkig beknibbelt TCL niet op kwaliteit. Sterker nog: deze 65C855 levert bijzonder mooie prestaties voor een zeer interessante prijs.

Fantastisch
Conclusie

TCL mikt op een steeds hogere positie in de markt, maar de verbeterde specificaties vertalen zich niet altijd in betere prestaties, zo blijkt. Dat is misschien niet zo verrassend, aangezien de prestaties van dit model al uitstekend waren, zeker in deze prijsklasse. De TCL 65C855 moet afrekenen met twee schoonheidsfoutjes, de ietwat vreemd geplaatste volumeknop was te vermijden geweest. Voor de Dolby Atmos-bug verwachten we dat TCL met een software-update komt. Net als vorig jaar levert de dynamische tonemapping geen sterk verbeterd beeld op, maar ook zonder die functie is de tv ook in staat om prachtige HDR-beelden te tonen. Voor een scherpe prijs heeft de 65C855 een zeer goede beeldkwaliteit, prima geluidskwaliteit, Google TV én de nodige gamefeatures. Of je nu in een goed verduisterde ruimte zit of in een kamer met veel daglicht: deze TCL laat je genieten, naar wat voor films, series, sport of games je ook kijkt.

Plus- en minpunten
  • Prijs
  • Uitstekend contrast en zwartdetail
  • Zeer goede en verfijnde lokale dimming
  • Prachtige HDR-beelden
  • Mooie audioprestaties, Dolby Atmos en DTS:X
  • Slecht geplaatste volumeknop
  • Dynamische HDR-tonemapping werkt maar matig
  • Mogelijke Dolby Atmos-bug

Specificaties TCL 65C855

Adviesprijs: 1.599 euro • Type: Ultra-HD-lcd-tv (MiniLED FALD, 48 x 28 zones, Quantum Dot) • Schermformaat: 65 inch (165 cm), vlak • Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.0, 2x v2.1, eARC/ARC, ALLM, VRR, 4K120), 1x mini-jack voor composiet-video en stereo-cinch, 1x optisch digitaal uit, 1x usb, 2x antenne, bluetooth (A2DP, HID) • Extra’s: Dolby Vision IQ, HDR10+, HDR10, HLG, wifi 6 (802.11b/g/n/ac/ax) ingebouwd, Android TV 12, usb/DLNA-mediaspeler, Airplay 2, DVB-T2/C/S2, CI+-slot • Afmetingen: 1446 × 869 × 298 mm (incl. voet) • Gewicht: 23,8 kg (incl. voet) • Verbruik (per 1000 uur): SDR 102 kWh (F) / HDR 350 kWh (G)

De 2023-versie van deze tv was best goed afgewerkt en mooi, maar erg elegant was hij niet. De 2024-versie van de 65C855 (ofwel het 65inch-model C855) ziet er daarentegen erg goed uit, zeker voor zijn prijs. Aan de voorzijde zie je enkel een metalen lijntje van het kader rond het scherm, dat TCL ietwat overbodig versiert met een klein etiket rechtsboven met het opschrift ‘Premium QD Miniled’. In profiel is hij nu erg slank, de rug is bovendien volledig vlak met een lichte welving aan de zijdes, waardoor het toestel er nog slanker uitziet. De centrale voet is verstevigd en de dunne metalen voetplaat is een stevige basis.

Aansluitingen

TCL heeft al enkele jaren dezelfde aansluitingen en die zijn niet zeer uitgebreid (ook nu niet), maar aan de andere kant missen de tv’s ook geen belangrijke aansluitingen. De C855 heeft geen hoofdtelefoonaansluiting meer en gezien de populariteit van bluetooth is dat begrijpelijk. Voor HDMI zijn er vier poorten, waarvan twee de volledige HDMI2.1-bandbreedte van 48 Gbit/s (voor 4K120) leveren. Voor gamers is er ondersteuning voor ALLM, VRR (HDMI VRR, AMD FreeSync en Nvidia G-Sync-compatibel) en 4K120. Pc-gamers kunnen op HDMI 1 zelfs tot 4K op 144 Hz of tot Full HD op 240 Hz.

De lage input-lag van 11,6 ms (in 4K60) en 7,2 ms (in 2K120) is uitstekend. Het is een goede keuze van TCL om ARC/eARC op een van de HDMI2.0-poorten te zetten: wie toch voor een soundbar kiest, hoeft geen HDMI2.1-aansluiting op te offeren.

Alle aansluitingen zitten op zijkant, zodat ze wandmontage niet hinderen. TCL kiest nog steeds voor een enkelvoudige tv-tuner, en je kunt live-tv niet opnemen of pauzeren. Wat betreft wifi heeft de fabrikant de stap naar wifi 6 gezet en kun je rekenen op een snellere en betrouwbaardere verbinding.

Nog meer dimming-zones

TCL lijkt echt volop in te zetten op de voordelen van miniled. Na een verdubbeling van het aantal zones vorig jaar, zien we dat aantal dit jaar nog eens meer dan verdubbelen. De achtergrondverlichting is nu onderverdeeld in 48 × 28 (1344) zones. Dat vinden we ronduit indrukwekkend. Gecombineerd met het VA-paneel, dat zelf al een goed contrast levert, biedt deze tv uitstekende contrastprestaties. Donkere balken boven en onder de film blijven mooi zwart. De processor stuurt de vele zones foutloos aan. Kleine lichtaccenten zijn mooi zichtbaar en zelfs tegen een donkere achtergrond veroorzaken ze geen problemen. Halo’s rond zeer heldere voorwerpen zijn nauwelijks zichtbaar, tenzij in zeer extreme HDR-beelden. Ook snel bewegende objecten veroorzaken geen foutief oplichtende zones.

Tot slot is er ook veel schaduwnuance zichtbaar. In HDR is het wel mogelijk dat erg donkere beelden een beetje scherpte verliezen, vermoedelijk door de dimming, maar zelfs dan is de prestatie nog puik. Het VA-paneel heeft een uitstekende uniformiteit, alleen in de heldere testbeelden doken wat minimale afwijkingen op die we niet zagen in gewone beelden.

Opgelet met de kijkhoek: die is goed, maar tevens beperkter dan oled. Wie vanuit een te schuine hoek kijkt, verliest contrast en zeker in HDR kun je dan soms wel de zones zien.

Geen extra helderheid, wel meer diepte

Meer zones betekent vaak ook betere piekhelderheid. TCL maakt in dit model bovendien gebruik van alweer nieuwe minileds, maar toch zien we geen uitgesproken verbetering. De metingen geven waardes aan die overeenkomen met die van het voorgaand model. En dat is echt nog steeds meer dan uitstekend. De piekhelderheid in de goed gekalibreerde HDR Film-beeldmodus kwam uit op 2246 nits op het 10%-venster. Het volledig witte beeld haalde 934 nits. Dat het kleurbereik van de quantum dots onveranderd is, is dan weer geen verrassing, 96% P3 is overigens een topresultaat. Zelfs zonder verbetering blijft dit TCL-model in de kop van het peloton zitten.

Meer weten over al die termen? Lees ook: Tv-jargon: dit betekenen al die technische termen en afkortingen

Al dat licht en kleur correct inzetten, is ook een belangrijke vereiste voor het beste beeld. Met ondersteuning voor HDR10+ en vooral Dolby Vision IQ zit je op dat vlak al gebeiteld. Zeker Dolby Vision IQ levert dankzij de Precision Detail-implementatie (nieuw dit jaar) de mooiste beelden. Precision Detail diept het contrast nog wat verder uit, waardoor details scherper in beeld komen en er een gevoel van diepte in het beeld zit.

Wat betekent HDR voor een televisie en wat voor verbetering mag je eigenlijk verwachten? 📺 Lees ook: Wat is HDR?

Ook standaard HDR10-beelden zien er erg knap uit. De tv toont heel wat witdetail en speelt zijn intense kleuren bijzonder goed uit. Enkel in zeer heldere scènes verliest de tv wat witdetail, maar dat verstoort het beeld niet. Dynamische tonemapping zou dat moeten oplossen, maar hier zien we geen verbetering tegenover vorig jaar. Als je deze instelling activeert, worden donkere en middentinten iets helderder en win je een beetje witdetail. Wij zien er geen echte meerwaarde in, zeker de hogere standen maken het beeld te helder. Kijk je bij veel omgevingslicht, dan is het wel een mogelijke keuze.

Goede beeldverwerking 

Volgens TCL zijn er wat kleine verbeteringen in de beeldverwerking, maar we zagen tijdens de test zelf in elk geval geen opvallende verschillen. De upscaling is goed, maar niet uitzonderlijk, en zeker bij content van lage kwaliteit en/of resolutie, zoals dvd, is het beeld wat zacht. In de Film-beeldmodus optimaliseer je dat door de scherpte iets te verhogen.

De processor werkt willekeurige ruis goed weg, maar blijft wat worstelen met MPEG-ruis die zichtbaar is als blokvorming in beeld. Gelukkig heeft de processor meer succes bij het elimineren van kleurstroken in zachte kleurovergangen, die laat enkel wat punten liggen bij de zwaarste tests.

De bewegingsscherpte is prima en net als vorig jaar biedt TCL de optie om het beeld op een verversingssnelheid van 240 Hz te laten werken. Met Full-HD-beelden gaat dat zonder compromissen, maar met 4K-beelden offer je in ruil voor die verhoogde verversingssnelheid een beetje verticale resolutie op. Dat verlies is beperkt en voor sport lijkt het ons een prima keuze, omdat je dan maximale bewegingsscherpte hebt. Voor games en film houd je het beter op 120 of 144 Hz, we denken dat de verbeterde bewegingsscherpte niet opweegt tegen het resolutieverlies (hoe klein ook).

Google TV

TCL kiest met Google TV voor een zeer goede smart tv-omgeving met het grootste aanbod aan apps. Andere pluspunten zijn Chromecast en Airplay, en de aanbevelingen gesorteerd per genre over verschillende diensten heen. Dat laatste is overigens alleen een pluspunt als je veel streaming-abonnementen hebt, anders zie je vooral aanbevelingen voor programma's die je toch niet kunt kijken.

De gebruikservaring is vlot, het toestel reageert snel op al onze commando’s. TCL zet zowel de ingangen als een reeks belangrijke instellingen in een lint onderaan het scherm in beeld. Dat lint roep je op met één knop op de afstandsbediening. Een volledig overzicht van de mogelijkheden vind je in het artikel over Google TV of in de review van de TCL 65C845

Speciale afstandsbediening

Over de nieuwe afstandsbediening zijn onze gevoelens gemengd. Op het eerste gezicht ziet die er modern en luxueus uit. Het cijfertoetsenbord is weg, wat de afstandsbediening compacter maakt. Het lage profiel van de toetsen en de zilverkleurige afwerking versterken het luxegevoel. Maar in gebruik ontdekken we ook wat minpunten: zo is de toetsaanslag relatief zwaar, en heeft hij een vrij luide en goedkoop klinkende klik. En waar is de volumeknop? Die is verhuisd naar de zijkant van de afstandsbediening. Om die te gebruiken moet je je grip aanpassen, bijzonder onhandig. TCL moet dat ergens ook beseft hebben, de zijwaartse toetsen van de D-pad kun je ook gebruiken om het volume aan te passen.

©TCL

Degelijke audiokwaliteit

TCL leunt nog steeds op Onkyo voor de audio-oplossing. Dit model kreeg een configuratie van 6x 10 watt, 2.2.2-kanaals, met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X. Dat laatste is nieuw, daarmee kun je nu alle high-end filmsoundtracks op deze tv beluisteren. Tijdens onze Dolby Atmos-test ging er echter wel iets mis, want een deel van het geluid leek soms weg te vallen.

TCL heeft ons probleem bevestigd en het is nu wachten op een software-update. Bij onze andere tests liet de tv wel een prima indruk achter. Je kunt flink wat volume halen, waarbij de processor niet hardhandig hoeft in te grijpen om vervorming tegen te gaan. Onze muziek klonk goed, met wat beperkte bas. De hoogte-effecten van Dolby Atmos en DTS:X kwamen licht door in onze filmfragmenten met dank aan de opwaarts gericht Dolby Atmos-luidsprekers – een mooi effect. Voor deze prijs is de audiokwaliteit prima, maar een goede soundbar zal het mooie beeld veel beter aanvullen.

©TCL

Conclusie

TCL mikt op een steeds hogere positie in de markt, maar de verbeterde specificaties vertalen zich niet altijd in betere prestaties, zo blijkt. Dat is misschien niet zo verrassend, aangezien de prestaties van dit model al uitstekend waren, zeker in deze prijsklasse.

De TCL 65C855 moet afrekenen met twee schoonheidsfoutjes, de ietwat vreemd geplaatste volumeknop was te vermijden geweest. Voor de Dolby Atmos-bug verwachten we dat TCL met een software-update komt.

Net als vorig jaar levert de dynamische tonemapping geen sterk verbeterd beeld op, maar ook zonder die functie is de tv ook in staat om prachtige HDR-beelden te tonen. Voor een scherpe prijs heeft de 65C855 een zeer goede beeldkwaliteit, prima geluidskwaliteit, Google TV én de nodige gamefeatures. Of je nu in een goed verduisterde ruimte zit of in een kamer met veel daglicht: deze TCL laat je genieten, naar wat voor films, series, sport of games je ook kijkt.

▼ Volgende artikel
Europese alternatieven voor Amerikaanse online diensten
© shadowmoon30 - stock.adobe.com
Huis

Europese alternatieven voor Amerikaanse online diensten

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

In dit artikel

We kijken naar Europese alternatieven voor Amerikaanse diensten: • Zoekmachines • E-mail en agenda • Kantoor • Cloudopslag • Vertaling • Videosharing • Sociale Media • AI-Chat • VPN Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

Chrome heeft van huis uit acht zoekmachines geconfigureerd.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Zo ziet de webinterface van (een gloednieuw account bij) Tuta eruit.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

De online kantoorsuite van OnlyOffice: Nederlandstalig en mooi overzichtelijk.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

De gratis versie van pCloud: 6 GB ontgrendeld, nog vier te gaan.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Lingva: honderd talen, maar alleen voor zelf ingevoerde tekst.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Op zoek naar geschikte video's op het PeerTube-platform.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

Zojuist aangemeld bij Mastodon: daarmee zijn we klaar voor onze eerste 'toot', met hashtag natuurlijk.

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

De beeldgenerator van Le Chat: een fraaie afbeelding in een paar seconden.

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.

Controleer de VPN-verbinding door te kijken naar wat je ip-adres is.

Nog meer privacy?

Met een screenfilter kan niemand meekijken bij wat jij op je laptop doet
▼ Volgende artikel
Help, de deur van mijn wasmachine gaat niet open! Wat nu?
© StockPhotoPro - stock.adobe.com
Huis

Help, de deur van mijn wasmachine gaat niet open! Wat nu?

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

In dit artikel ontdek je:
  • Waarom de deur van je wasmachine soms geblokkeerd blijft
  • Welke eenvoudige stappen je zelf kunt nemen om de deur te openen
  • Hoe je de noodontgrendeling gebruikt als niets anders werkt
  • Wanneer er sprake is van een defect slot en je een monteur nodig hebt
  • Praktische tips om dit probleem in de toekomst te voorkomen

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma.

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Problemen voorkomen

Met goed onderhoud voorkom je veel ellende. Maak filter en afvoer regelmatig schoon zodat de machine altijd goed leegloopt. Zet de wasmachine pas uit als het programma volledig is afgerond en controleer of er geen kledingstukken klem zitten tussen deur en rubber. Draai af en toe een lege was op hoge temperatuur met een reinigingsmiddel of wat azijn, zodat zeepresten en vuil zich niet ophopen en het deurslot soepel blijft werken.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.