Wakker worden is soms – zeker als het buiten koud en donker is – best moeilijk. Zou het niet heerlijk zijn als de koffie dan al klaar zou staan? Goed nieuws: dat kan. ID.nl laat je zien welke mogelijkheden er zijn om voortaan meteen vanuit je bed aan een bakkie te kunnen.

De huidige generatie keukenapparatuur beschikt steeds vaker over allerlei extra's op het vlak van connectiviteit. En dát biedt interessante mogelijkheden. Zo zijn er de smart koffiezetapparaten (zoals bijvoorbeeld deze volautomatische espressomachine van Siemens). Die beschikken over een ingebouwde computer en uitgebreide bedieningsmogelijkheden. Een deel daarvan kun je aansturen via een app op je smartphone. En sommige exemplaren kun je zelfs naadloos inpassen in home automation-systemen.

Dat laatste is voor veel mensen misschien nog een brug te ver. Feit is dat je met een app-ondersteunde machine al heel ver komt. Nadeel van deze smart koffieapparaten is wel dat ze niet goedkoop zijn. Vooral zonde als je thuis al een goedwerkend koffiezetapparaat hebt of wanneer je geen behoefte hebt aan de keuze uit allerlei koffiespecialiteiten. Laten we dan ook eens eenvoudig beginnen.

Dom koffieapparaat + slim stopcontact = lekker wakker worden!

Wil je een verse pot koffie klaar hebben staan in de ochtend, en heb je een traditioneel filterzet-apparaat? Dan zit je helemaal goed. Prik de koffiemachine in een slim stopcontact en zorg dat de aan/uit-schakelaar van het koffiezetapparaat op aan staat. Dat zorgt ervoor dat als jij je slimme stopcontact de opdracht geeft om op een bepaald tijdstip het aangesloten apparaat van netspanning te voorzien, de koffiezetter zichzelf direct inschakelt. Zorg wel dat je de avond ervoor genoeg water in het waterreservoir hebt gedaan en het juiste aantal scheppen gemalen koffie in het koffiefilter.

Op een slim stopcontact kun je meestal een energieschema instellen. Dat kun je ook ‘misbruiken’ door een aan-tijd in te stellen van bijvoorbeeld 07.00 uur tot 08.00 uur (als je bijvoorbeeld om 07.15 wakker moet zijn). Moet je eens op een ander tijdstip wakker worden, of uitslapen in het weekend, dan kun je het slimme stopcontact ook aanzetten met je smartphone.

©PXimport

Een dampende kop koffie in de ochtend maakt wakker worden een stuk aangenamer

Slim koffiezetapparaat met app

Wil je dat er iets anders dan gewone filterkoffie voor je klaarstaat als je naar beneden komt? Dan zul je uit moeten kijken naar een slimme koffiemachine die je via een app op afstand kunt bedienen. Nadeel is dat dit vaak niet de goedkoopste machines zijn. Wel biedt de app vaak ook extra mogelijkheden, zoals informatie over status, hoeveelheid water en koffiebonen enzovoort. Handig, want zo weet je precies wanneer het weer tijd is om een en ander bij te vullen.

Mogelijkheden genoeg 

Je kunt zoals we hierboven hebben uitgelegd dus heel eenvoudig aan de slag door slimme stopcontacten te gebruiken. Je bedient ze rechtstreeks via een app, of je gebruikt een home automation-hub. Er zijn diverse standaarden voor home automation, zoals Zigbee of de huisautomatiserings-standaard van IKEA.

Heel interessant is het open Matter, dat net van start gegaan is. Door dit open karakter is de kans groot is dat fabrikanten van allerhande slimme apparatuur – dus ook koffiezetapparaten – dit protocol straks standaard inbouwen. Dan wordt integreren van je slimme (keuken)apparatuur wel heel eenvoudig! Via een app op je telefoon bedien je alle apparaten via een gebruiksvriendelijke, uniforme interface. Op iPhones en iPads vind je de app Woning, die compatibel is met diverse standaarden. Het in september 2022 verschenen iOS 16 en iPadOS 16 ondersteunen ook Matter al.

Broodrooster

Op dezelfde manier als het standaardfilter-koffiezettapparaat kun je ook een broodrooster aansluiten. Check eerst of geplaatst brood ook in de broodrooster blijft zitten als er geen netspanning op staat. Bij sommige broodroosters blijft de tray niet naar beneden als er geen netspanning op staat. In dat geval houdt het op en zul je voor een geroosterd boterhammetje toch echt je bed uit moeten komen.

©Lightfield Studios - stock.adobe.com

Waterkoker

In theorie kun je ook je waterkoker aansluiten op een slim stopcontact. Echter: pas daarmee op en doe dat alleen als je honderd procent zeker weet dat jouw slimme stopcontact het grote vermogen van een waterkoker aankan! Is dat niet het geval, dan kan dat tot gevaarlijke situaties of een defect slim stopcontact leiden. Waterkokers een groot vermogen? Ja: een waterkoker die een vermogen ‘trekt’ van meer dan 2000 watt is niet abnormaal. Het water moet immers zo snel mogelijk koken! Mee oppassen dus. Dat geldt trouwens ook als je andere zwaardere apparaten (zoals bijvoorbeeld een elektrische kachel) op een slim stopcontact wilt aansluiten.

Niet vergeten: stel ook een uitschakeltijd in

Als je keukenapparatuur – waaronder je koffiemachine – programmeert en instelt, vergeet dan niet om ook een uitschakeltijd te programmeren. Het is zonde om een apparaat tot het oneindige ingeschakeld te laten staan.

Maak je keuken steeds slimmer

Tot slot: verdiep je zeker eens in de mogelijkheden die moderne ‘connected’ keukenapparaten te bieden hebben – helemaal als je op zoek bent naar een vervanger voor een ouder apparaat. Kijk dan zeker eens naar een slimmere variant; die hoeft lang niet altijd meer hoeft te kosten dan een ‘standaarduitvoering’.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

– Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
– Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
– Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

– Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
– Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
– Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
– Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
– Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

– Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
– Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
– Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
– Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
– Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak