ID.nl logo
Psycholoog over smartphone-verslaving: we zouden ons méér moeten vervelen
© DimaBerlin - stock.adobe.com
Gezond leven

Psycholoog over smartphone-verslaving: we zouden ons méér moeten vervelen

Het is wellicht confronterend, maar we weten allemaal best dat we wat minder tijd op ons telefoon zouden moeten doorbrengen. Gezien het aantal uren dat we dagelijks naar het schermpje staren, lijkt ons leven compleet te zijn overgenomen door onze telefoon. Dat beïnvloedt niet alleen onze psychische gesteldheid, maar heeft ook enorme impact op onze gezondheid. Wat gebeurt er als je je telefoon een keer voor langere tijd weglegt? Ik sprak psycholoog Sabine Klaver over de negatieve effecten van je telefoongebruik en wat een smartphone-detox met je kan doen.

📱 Marit van ID.nl heeft een bijzondere uitdaging gehad: een maand lang zonder smartphone. Want ook al brengt zo'n ding veel leuks met zich mee – social media bijvoorbeeld – het vergt ook heel veel van je tijd. In plaats daarvan gebruikte ze een Nokia, zo eentje waarmee je alleen kunt sms’en en bellen. Hoe haar dat verging kun je hier teruglezen: Marit gaat offline.

Is het gebruik van je telefoon echt zo ongezond?

“Kort antwoord: ja. Allereerst zijn er fysieke problemen, zoals een 'Whatsapp-duim', nekklachten door steeds naar zo’n schermpje te kijken en een slecht slaapritme. Maar mentale klachten zijn er helaas ook veel. We krijgen (te) veel prikkels binnen, onze aandacht verslapt en er kunnen gevoelens van eenzaamheid en minderwaardigheid ontstaan. Mensen zijn immers altijd op zoek naar bevestiging; we willen graag worden gezien en gewaardeerd. Die behoefte is heel menselijk. Maar door social media wordt dat op een negatieve manier versterkt.”

Is er dan een verband tussen geluk en social media?

“We denken dat geluk ons hoogste levensdoel is, maar dat is eigenlijk een leugen, want dat is helemaal niet haalbaar. En social media is een middel dat die leugen continu voedt: we worden non-stop bestookt met alleen maar geweldige beelden, hoogtepunten uit de levens van mensen die je al dan niet kent. Maar je vergeet dat die beelden slechts een fractie van iemands leven zijn.En hoewel ons brein best in staat is daar onderscheid in te maken, ervaren we dat niet zo. Net als bij een spannende film: je wéét dat het acteurs zijn, maar toch zit je op het puntje van je stoel.

We worden non-stop bestookt met alleen maar geweldige beelden, hoogtepunten uit de levens van mensen die je al dan niet kent

- Sabine Klaver, psycholoog

Daarom zul je bij het zien van die beelden op social media altijd denken: jeetje, iedereen doet het geweldig en ik zit me thuis kapot te vervelen – ik doe vast iets verkeerd. We kunnen dat niet op een andere manier interpreteren, en dat heeft een enorme impact op ons geestelijke welzijn. Zolang daar voldoende kwalitatieve tijd met mensen in je omgeving tegenover staat, is zoiets wel te behappen, maar dat is nu juist het probleem: dat gebeurt steeds minder. Het is daarom écht belangrijk dat je een goede balans vindt tussen contact op social media en contact in het echte leven. Dat zorgt voor een gezonde buffer voor wat er online allemaal gebeurt.”

Watch on YouTube

Bekijk alle video's in de Smartphone detox collectie op YouTube

Ik heb zelf net een maand zonder telefoon achter de rug. Is dat dan de oplossing?

“Digitaal afkicken met een smartphone-detox is nog niet eens zo’n slecht idee. Het is namelijk makkelijker om je telefoongebruik vanaf een nulpunt weer langzaam op te bouwen naar een level dat prettig is voor jezelf, dan vanaf continu telefoongebruik afbouwen naar het gewenste gebruik. Het maakt je ook bewust van de positieve effecten; jij hebt die nu zelf ervaren, waardoor dat als motivatie kan dienen om het allemaal anders te doen.”

Klaar met je telefoon?

Lees eens een spannend boek!

In het begin was ik er nog vrij sceptisch over, maar ik merkte al snel veranderingen in m'n gedrag en gevoel. Ik had veel meer aandacht voor de dingen om me heen en kon me veel beter concentreren, bijvoorbeeld op werk. Ook mijn slaapritme is enorm verbeterd. Ik slaap nu hele nachten door en wordt niet meer midden in de nacht wakker. Ik was alleen wel bang om me te gaan vervelen; is dat terecht?

“Ja, die angst is terecht – alle gevoelens zijn valide – maar het is niet nodig. Integendeel zelfs; je hersenen hebben het soms echt nodig om verveeld te raken. Dat is beter voor het aanmaken van herinneringen en heilzaam voor je aandachtigheid, maar ook beter voor het nemen van beslissingen en je creativiteit. Wat we nu veel zien gebeuren door die telefoon, is dat we elke minuut opvullen om onze eigen gedachten te overstemmen. Er gebeurt altijd wel iets. Als er iets is wat we meer moeten doen, is dat we ons meer moeten vervelen. Dat is juist superpositief! Verveling als in mijmeren en eventjes niksen is gewoon heel gezond. De andere effecten die jij hebt ervaren zijn ook logisch en heel fijn. Jij weet nu als geen ander wanneer je weer terugvalt in het oude patroon. En dat is een goede stok achter de deur!”

Effecten van 31 dagen zonder telefoon:

Hoewel er wel degelijk apps zijn die ik heb gemist in de 31 dagen dat ik zonder telefoon heb geleefd, zijn er toch echt een hoop positieve effecten te benoemen:

  • Betere concentratie en meer aandacht
  • Creatiever en zelfverzekerder
  • Rust in mijn hoofd, relaxed gevoel
  • Vrolijker/opgewekter, de hele maand door
  • Leukere, diepere gesprekken
  • Langere en diepere slaap
  • Nieuwe hobby’s ontdekt
  • Minder geshopt (als je net als ik uit verveling vaak online gaat shoppen)

Ik vond het wel lastig dat ik niet altijd wist wat vrienden en familie aan het doen waren, maar daardoor waren de gesprekken veel leuker toen ik ze in het echt sprak.

“We zien dat verminderd telefoongebruik leidt tot minder eenzaamheid, terwijl je juist denkt socialer bezig te zijn als je op social media zit. Maar hoe intensiever je social media gebruikt, hoe meer eenzaamheid er ontstaat. Je voelt wel even verbinding als je via WhatsApp een lief bericht krijgt van een vriendin, maar dat is wel minder effectief dan als je dat bij een live interactie ervaart. Die echte contactmomenten hebben we echt nodig voor ons welzijn.”

©Suzanne Klaver

Sabine Klaver is psycholoog en maakt mentale gezondheid op allerlei manieren bespreekbaar. Zo maakt ze onder andere podcasts, geeft ze lezingen en schrijft ze artikelen over psychologische thema's.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: vijf 5.1-surroundsets voor minder dan 300 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: vijf 5.1-surroundsets voor minder dan 300 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Met de feestdagen voor de deur kijken we dit keer naar 5.1-surroundsets voor de woonkamer. Want wat is er nou leuker om je favoriete film of serie te kijken met supergoed geluid? Of bij het gamen? Voor minder dan 300 euro welteverstaan.

Een 5.1 speakerset is een geluidssysteem dat is opgebouwd uit zes verschillende luidsprekers. Het cijfer 5 staat voor de satellietluidsprekers: een middenkanaal voor spraak, twee speakers voorin (links en rechts) en twee speakers die je achter je plaatst. De .1 verwijst naar de subwoofer, die specifiek de lage bastonen voor zijn rekening neemt. Doordat deze luidsprekers rondom de luisterpositie worden geplaatst, komt het geluid vanuit verschillende richtingen op je af. Dit creëert een ruimtelijk effect waardoor je bij het kijken van films en series of het spelen van games wordt omringd door geluid.

Logitech Z906

Deze set is ontworpen om meerdere audiobronnen tegelijkertijd te kunnen verwerken. Je sluit tot zes apparaten aan, zoals een televisie, gameconsole of computer, via de beschikbare digitale optische, digitale coaxiale of analoge ingangen. De set beschikt over een bedieningsconsole die je stapelt bij je apparatuur en een draadloze afstandsbediening voor bediening vanaf de bank. Het systeem levert een continu vermogen van 500 watt en is THX-gecertificeerd, wat betekent dat het voldoet aan specifieke prestatie-eisen voor bioscoopgeluid. De decodering ondersteunt Dolby Digital en DTS-soundtracks. Naast de subwoofer krijg je vier satellietluidsprekers en een middenkanaal die je flexibel kunt plaatsen.

RMS of uitgangsvermogen?

Bij het vergelijken van specificaties kom je vaak de termen RMS en totaal uitgangsvermogen tegen, en het is slim om vooral op die eerste te letten. RMS staat voor het continue vermogen en geeft eerlijk weer wat de speakers constant kunnen leveren zonder dat het geluid vervormt. Je kunt het zien als de basissnelheid die een hardloper een uur lang volhoudt, terwijl het totaal uitgangsvermogen of piekvermogen slechts een korte sprint van enkele seconden is. Fabrikanten zetten dat hogere piekvermogen vaak groot op de doos als marketingmiddel, maar als je wilt weten hoe krachtig de set echt is tijdens een hele film, concert, serie of game, geeft de RMS-waarde je het meest betrouwbare beeld.

Sony HT-S40R

Bij dit systeem worden de achterste luidsprekers aangestuurd door een draadloze versterker, waardoor er geen kabels van de soundbar voorin de kamer naar achteren hoeven te lopen. De soundbar zelf beschikt over drie kanalen en werkt samen met de subwoofer en de twee achterspeakers voor de 5.1-weergave. Het totale uitgangsvermogen bedraagt 600 watt. Voor de connectiviteit maak je gebruik van HDMI ARC, een optische ingang of een analoge aansluiting. Daarnaast is er Bluetooth 5.0 aanwezig voor het streamen van audio vanaf mobiele apparaten. De soundbar kan aan de muur worden bevestigd of voor de televisie worden geplaatst.

Trust GXT 658 Tytan

Dit geluidssysteem is eigenlijk voornamelijk bedoeld voor games en in combinatie met een pc of gameconsole, waarbij de houten subwoofer het middelpunt vormt. De basweergave is gesynchroniseerd met geïntegreerde LED-verlichting die reageert op het ritme van het geluid. Het systeem schakelt automatisch naar een stand-by modus wanneer het niet in gebruik is. De set wordt geleverd met een afstandsbediening waarmee je onder andere de bas en het volume regelt. De kabels voor de achterste luidsprekers hebben een lengte van 8 meter, wat plaatsing in grotere ruimtes mogelijk maakt zonder verlengsnoeren. Het piekvermogen ligt op 180 watt.

Hisense AX5100G

Dit audiosysteem ondersteunt Dolby Atmos-technologie voor een ruimtelijke geluidsweergave. De set bestaat uit een soundbar, een losse subwoofer en twee achterluidsprekers. Met een totaal vermogen van 340 watt worden de verschillende frequenties verdeeld over de speakers. Je hebt de beschikking over diverse equalizer-modi, waaronder instellingen voor nieuws, film en games. Aansluiten op de televisie gaat via HDMI eARC, maar er zijn ook opties voor USB en een optische kabel. De achterspeakers plaats je achter de luisterpositie om het surround-effect van de 5.1-opstelling te completeren.

Sony HT-S20R

Je installeert dit systeem met een soundbar, subwoofer en twee bedrade achterspeakers. De soundbar verzorgt de linker-, rechter- en middenkanalen, terwijl de externe subwoofer de lage tonen voor zijn rekening neemt. Het systeem heeft een totaal vermogen van 400 watt en ondersteunt Dolby Digital. Via de USB-poort speel je audiobestanden direct af van een geheugenstick. Voor de verbinding met de televisie gebruik je HDMI ARC, maar als je televisie dit niet ondersteunt, zijn er optische en analoge ingangen beschikbaar. De set beschikt over diverse geluidsmodi die je met een knop op de afstandsbediening selecteert.

▼ Volgende artikel
AOC lanceert betaalbare 420Hz-gamingmonitor voor competitieve spelers
© AGON by AOC | KateStudio/Shutterstock
Huis

AOC lanceert betaalbare 420Hz-gamingmonitor voor competitieve spelers

AOC brengt met de Gaming 25G4KUR een monitor op de markt die volledig is afgestemd op competitieve gamers. Het 24,5-inch scherm haalt een verversingssnelheid tot 420 Hz en biedt snelle reactietijden, Adaptive-Sync en ergonomische instelmogelijkheden.

Supersnel beeld voor competitieve spelers

De AOC Gaming 25G4KUR (adviesprijs 259 euro) is bedoeld voor wie elke milliseconde telt. Dankzij een overklokte verversingssnelheid van 420 Hz (400 Hz standaard) en een responstijd tot 0,3 milliseconde reageert het scherm vrijwel direct op elke actie. Dat maakt hem geschikt voor snelle shooters, esports-toernooien en spelers die vloeiende bewegingen en minimale vertraging willen.

Het 24,5-inch formaat is populair onder professionele esports-spelers, omdat het speelveld overzichtelijk blijft zonder dat de ogen veel hoeven te bewegen. De Full HD-resolutie zorgt ervoor dat hoge framerates haalbaar zijn, zelfs met een middenklasse grafische kaart.

©AGON by AOC

Heldere kleuren en vloeiende beelden

De 25G4KUR gebruikt een Fast IPS-paneel met brede kijkhoeken en een kleurdekking van 121 procent sRGB. Het scherm is compatibel met NVIDIA G-SYNC. Adaptive-Sync, zorgt ervoor dat beelden vloeiend blijven zonder haperingen of tearing. DisplayHDR 400 biedt bovendien een iets hoger contrast en betere helderheid dan standaard SDR-monitoren.

Ontworpen voor urenlang gamen

AOC rust de monitor uit met functies die lange gamesessies comfortabeler moeten maken. De flicker-free achtergrondverlichting en blauwlichtreductie verminderen vermoeide ogen, terwijl de ergonomische standaard in hoogte verstelbaar is en kantel-, draai- en rotatiefuncties heeft. Via AOC's G-Menu-software kunnen spelers profielen aanmaken, instellingen aanpassen en de Low Input Lag-modus activeren.

MiniLED-monitor in januari

In januari 2026 brengt AOC nog een nieuw model uit: de Gaming U27G4XM. Deze 27-inch 4K-monitor gebruikt MiniLED-technologie met 1152 local dimming-zones en heeft een DisplayHDR 1000-certificering. Dankzij de hoge helderheid (1200 nits) en het diepe contrast biedt hij beeldkwaliteit die dicht in de buurt komt van OLED, maar zonder risico op inbranden. De U27G4XM krijgt een adviesprijs van 449 euro.