Matter is een smarthomestandaard die producten van verschillende fabrikanten moet samenbrengen, zonder dat je daar al te veel moeite voor hoeft te doen. Versie 1.0 is nu gereed en arriveert in november. Bedrijven kunnen zich nu aanmelden voor het certificatieproces.

Wanneer je smarthome-apparaten in huis plaatst, dan doe je dat waarschijnlijk met het idee je leven gemakkelijker te maken. Je wil processen automatiseren en anders met een simpele stemopdracht of schakeling ervoor zorgen dat iets op gang komt. In de praktijk werkt dit prima, mits je producten van dezelfde fabrikant of binnen hetzelfde ecosysteem koopt.

Zo moet je erop letten dat een apparaat Google Assistent ondersteunt wanneer je veel doet met het Google-systeem. En anders moet je op zaken letten als Apple Homekit, IFTTT of misschien wel Samsung Smartthings. En in andere gevallen moet je kunnen leunen op Zigbee of Z-Wave (dit zijn smarthomeprotocollen).

Kortom: leuk, al die mogelijkheden, maar echt overzichtelijk is het allemaal niet. Matter moet hier als nieuwe standaard een positieve draai aan geven.

Wat is Matter?

Als we helemaal teruggaan naar de basis van Matter dan zien we dat het een opensource standaard is die producten met een internetverbinding aan elkaar koppelt. De standaard wordt beheerd door non-profitorganisatie Connectivity Standard Alliance en moet ervoor zorgen dat je niet meer hoeft te letten op wat je koopt. Je kunt producten, ongeacht de fabrikant, gewoon door elkaar gebruiken. Het maakt dan niet meer uit of een product specifiek Siri, Google Assistent of Amazon Alexa ondersteunt: dankzij Matter is er dus een nieuwe verbindende factor.

Aan deze standaard werken partijen als Amazon, Google en Apple al sinds 2019, toen nog in de vorm van Project CHIP (Project Connected Home Over IP). Het doel van de standaard was destijds hetzelfde als nu. Op moment van schrijven zien we dat meer dan 280 bedrijven zich hebben aangemeld voor het project.

Enkele belangrijke partijen die zich aanmeldden voor Matter zijn natuurlijk de genoemde giganten. Maar je hebt ook nog de Zigbee Alliance, IKEA, Legrand, Resideo, Samsung SmartThings, Schneider Electric, Signify, Silicon Labs, Somfy en Wulian. Vooral de Zigbee Alliance is hier een belangrijke speler, omdat er dan ineens ontzettend veel apparaten in je netwerk kunnen verschijnen. Zigbee is ook zo’n protocol voor een gedeelde ondersteuning.

Wanneer gaat dit precies gebeuren?

De eerste release van Matter werkt straks met wifi, Thread (een ander smarthomeprotocol) en bluetooth low-energy en is per 3 november 2022 beschikbaar. Dat kondigt de Connectivity Standard Alliance aan via de eigen website. De release heeft lang op zich laten wachten. Zo zou die eerder al in 2021 plaatsgevonden hebben, maar dat feest ging niet door. Nu kunnen fabrikanten zich echter aanmelden voor het certificatieproces en kunnen slimme producten de Matter-stempel ontvangen.

Naast het versimpelen van het gebruik van slimme apparaten, zal ook de installatie voortaan gemakkelijker gaan. Wanneer je straks een product met zo’n Matter-stempel in huis hebt staan, dan verschijnt die vanzelf op het scherm van je smartphone en kun je meteen beginnen met koppelen. Daarnaast is het goed om te weten dat de apparaten onderling niet afhankelijk zijn van de cloud; en dat moet de sleutel tot succes worden. Die eigenschap zorgt ervoor dat je niet meer afhankelijk bent van één stemassistent of smarthomesysteem.

Helaas is het zo dat Matter bij de lancering nog wat beperkt is. Het protocol ondersteunt vooralsnog alleen slimme lampen, stopcontacten en lichtknoppen, airco’s en verwarmingen, verschillende sensoren, sloten, media-apparaten en gordijnen. Later verschijnen er ook nog categorieën voor onder meer slimme stofzuigers, beveiligingscamera’s.

©PXimport

Slimme lampen nodig voor Matter? Kijk op Bol.com!

Verder is het zo dat de Google Home- en Apple Woning-apps ondersteuning hebben voor Matter en dat je met die apps dus veel meer apparaten kunt bedienen dan voorheen. Bovendien krijgen sommige hubs, die je mogelijk al in huis hebt staan, ook een upgrade. Zo liet Signify, eigenaar van Philips Hue, al weten dat de Hue-bridge een Matter-update krijgt, waardoor je je lampen ook kunt opnemen binnen het nieuwe netwerk.

Aangezien er ook bedrijven zijn die al vroeg toegang kregen tot de technologie, kan het gebeuren dat we elk moment de eerste Matter-producten gaan tegenkomen. Wellicht krijgen we die producten per 3 november te zien, tijdens het lanceringsevenement in Amsterdam.

Certificering is begonnen
(update: 4 november 2022)

Tijdens het lanceringsevenent op 3 november heeft de organisatie achter Matter bekendgemaakt dat het certificeren van sommige producten (uit de eerdergenoemde categorieën) inmiddels begonnen is. Een belangrijk product dat onder meer dat certificaat kreeg, is de bridge van het Philips Hue-systeem voor slimme lampen. Met het certificaat op zak kan Signify, het bedrijf achter het systeem, binnenkort een update uitbrengen die daadwerkelijk de Matter-support toevoegt.

Helaas is nog niet precies duidelijk wanneer die update arriveert. Maar wanneer het zover is, dan worden alle lampen van het merk ondersteund, met uitzondering van de Hue Sync Box en Tap Dial-switch. Ook een belangrijk detail: voorlopig moet je de hub blijven gebruiken, terwijl eerder gezegd werd over Matter dat hubs niet nodig zouden zijn. Wellicht geldt dat voor nieuwe producten in de toekomst; maar voor de oude modellen geldt dat de bridge dus moet blijven liggen.

De Philips Hue-bridge is niet het enige product met een Matter-certificaat op zak. Ook de smarthomehub Dirigera van Ikea krijgt in de toekomst een Matter-update en hetzelfde geldt voor de hub van het Chinese merk Aqara. Verder liet de Poolse slimme slotenmaker Nuki eerder al van zich horen en liet zelfs een demo zien van een nieuw prototype. Maar daardoor kwamen er ook aspecten van Matter aan het licht die wellicht een wat minder positief beeld schetsen van de standaard.

Gebruikers van een aantal Apple-producten hoeven niet lang te wachten. De HomePod mini en de Apple TV-modellen uit 2021 en 2022 ondersteunen namelijk allemaal Matter. Ook kunnen ze dienst doen als Thread-grensrouter; een protocol waar Matter dan weer dankbaar gebruik van maakt. Als je Matter naar de genoemde Apple-producten wil brengen, dan hoef je daarvoor alleen maar je hardware te updaten. Check nu of softwareversie tvOS 16.1 beschikbaar is voor je.

Tot slot kijken we nog even naar de Nanoleaf Essentials-lijn. Dit is een lijn van normale lampen, die onder meer concurreren met Philips Hue, Wiz en Ikea, bijvoorbeeld. Met de producten A19, BR30, GU10 en een nieuwe ledstrip laat het merk zien Matter serieus te nemen. Naast Matter ondersteunen ze ook Thread en bluetooth. Ze zijn vanaf het eerste kwartaal in 2023 verkrijgbaar. Op moment van schrijven is de europrijs helaas nog niet bekend; die houd je dus tegoed.

©PXimport

Overzicht: producten met Matter

Aangezien we ons nog in de beginfase van Matter beginnen, kan het lastig zijn om te weten welke producten nu wel of niet Matter ondersteunen. Daarom houden we hieronder een lijst bij van belangrijke producten en platformen die het smarthomeprotocol ondersteunen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.

PowerPoint is voor velen nog steeds het standaardprogramma voor het maken van professionele presentaties. Maar wie geen geld wil uitgeven én makkelijker wil samenwerken, kan ook prima uit de voeten met Google Presentaties. Deze gratis webapp draait in de browser. Licenties, versieconflicten en het rondsturen van bijlagen behoren daarmee tot het verleden. We leggen uit hoe je eenvoudig overstapt.

Om je eerste slide te maken, heb je alleen een Google-account nodig. Log in op Drive (https://drive.google.com) en kies rechtsboven Nieuw, gevolgd door Google Presentaties (https://slides.google.com). Er opent automatisch een leeg bestand in een nieuw tabblad. Dat wordt opgeslagen in de cloud terwijl je typt. Links staat de dia-navigator, centraal het canvas, rechts het eigenschappenvenster.

Klik bovenin op Naamloze presentatie om de bestandsnaam te veranderen; dat is ook de naam van de link die je later deelt. Via Bestand / Pagina-instelling pas je het formaat aan, bijvoorbeeld breedbeeld 16:9 of klassiek 4:3. Vergeet niet via Bestand / Taal Nederlands te kiezen (als dat niet al goed staat), zodat autocorrectie goed werkt. Handig is ook de toetscombinatie Ctrl+M (zowel Windows als Mac) om nieuwe dia’s in te voegen. Net als in PowerPoint kun je thema’s toepassen: druk op Thema in de werkbalk en blader door de sjablonen. Kies maar een geschikte uit.

Soorten dia’s 

Als je eenmaal meerdere dia’s hebt, klik je met rechts op een miniatuur in de linkerbalk. Daar kies je voor Lay-out toepassen om snel tussen titel-dia, kop-inhoud of twee kolommen te wisselen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een nieuwe dia met alleen een kop, ideaal voor overgangsslides, of juist een wat meer uitgebreide slide.

Door een dia naar boven of beneden te slepen verander je de volgorde. Met Shift selecteer je meerdere slides tegelijk. Wil je een dia dupliceren? Gebruik dan de toetscombinatie Ctrl+D, of Cmd+D op de Mac, en pas alleen de details aan.

Live samenwerken

De echte kracht van Google Presentaties ligt in het gelijktijdig samenwerken zonder gedoe met versienummers. Klik rechtsboven op Delen, voer e-mailadressen in of genereer een link met Iedereen met de link / Bewerker. Via Bekijken / Live aanwijzers / Mijn cursor tonen zien collega’s je cursor live bewegen; hun cursors krijgen elk een eigen kleur. Met het camerapictogram bovenaan kun je een call opzetten met iedereen die aan de presentatie aan het werk is. Reageren gebeurt via Opmerking toevoegen, waarna deelnemers met @naam anderen kunnen taggen en taken kunnen toewijzen.

Wanneer iemand een dia verwijdert, vind je die later terug onder Bestand / Versiegeschiedenis / Versiegeschiedenis bekijken. Daar herstel je elke vorige versie met een klik op Deze versie herstellen in het menu met de drie puntjes. Geef belangrijke mijlpalen een naam, zodat je later sneller kunt terugkeren. Voor offline overleg exporteer je naar PowerPoint via Bestand / Downloaden / Microsoft PowerPoint (.pptx); alle animaties blijven behouden. De omgekeerde route werkt ook: sleep een pptx-bestand naar Drive, open het, en het wordt automatisch geconverteerd zonder lay-outfouten.

Verschillen met PowerPoint 

De grootste vraag bij overstappen is natuurlijk: wat mis ik als ik naar Google Presentaties verhuis? Verrassend weinig, maar er zijn verschillen die je workflow beïnvloeden. PowerPoint staat bekend om zijn uitgebreide animatietijdlijn en de mogelijkheid om meerdere bewegingstrajecten op één object te stapelen. Google Presentaties biedt basale vervaag-, verschuif- en inzoomtransities, maar je kunt nog geen complexe padanimaties tekenen. Ook ontbreken geavanceerde dia-overgangen zoals Morph.

Verder ondersteunt PowerPoint het insluiten van lettertypes in een pptx-bestand, waardoor je presentatie overal identiek blijft. Google Presentaties gebruikt daarentegen webfonts; bij offline export kan daardoor het uiterlijk iets verschuiven. Macro’s in VBA vind je niet terug, maar Apps Script (https://script.google.com) vult veel automatisering toch in.

Daar staat tegenover dat collaboratief werken, automatische versiegeschiedenis en publieksparticipatie standaard zijn en in PowerPoint pas met plug-ins beschikbaar komen. Kortom: heb je vooral statische of licht dynamische presentaties, dan stap je zonder problemen over. Voor complexe animaties kun je altijd PowerPoint achter de hand houden.

Interactieve elementen

Een presentatie springt eruit wanneer beeld, video en interactie worden ingezet. Voeg een foto in via Invoegen / Afbeelding / Uploaden vanaf computer of selecteer de ingebouwde optie Zoeken op internet om rechtenvrije afbeeldingen te vinden. Sleep de hoekgrepen om te schalen.

Uiteraard kun je ook gifjes uploaden via Invoegen / Afbeelding / Gif’s en stickers. Video werkt net zo eenvoudig: kies Invoegen / Video en plak een YouTube-url, of selecteer een Drive-bestand. In de rechterzijbalk stel je in of de video automatisch afspeelt, op een bepaald tijdstip start of stil wordt gezet.

Een hele tabel kun je inladen met Invoegen / Diagram / Uit spreadsheets; de resultaten verschijnen op een dia. Links voeg je toe door de tekst te selecteren en de toetscombinatie Ctrl+K of Cmd+K te gebruiken.

Presentatorweergave en Q&A

Tijdens het presenteren wil je meer dan alleen dia’s tonen; je wilt ook interactie en timing beheren. Start de diavoorstelling via Diavoorstelling rechtsboven met Ctrl+F5, of Cmd+Enter op Mac. Kies via het Pijltje voor Presentatorweergave en de presentatie opent in een nieuw venster terwijl een tweede tab verschijnt met een presentatorvenster. Daar zie je notities, een timer en knoppen om vragen te accepteren.

Activeer Tools voor het publiek / Nieuwe sessie starten en deel de gegenereerde korte url boven in het scherm. Deelnemers stellen anoniem of met naam vragen op hun telefoon of laptop; jij ziet ze binnenkomen en markeert relevante items met Selecteren zodat ze in de dia verschijnen. Wil je tijdelijk pauzeren, druk dan op B om het scherm zwart te maken terwijl je spreekt. Zo bewaak je de regie, beantwoord je vragen en behoud je contact met je publiek in realtime.

Offline en back-ups

Hoewel Google Presentaties online leeft, kun je zonder internet toch presenteren. Open eerst Google Drive, klik op het tandwiel, kies Instellingen en vink Offline aan. Google downloadt automatisch je recentste bestanden, inclusief presentaties. Test de verbinding door wifi uit te schakelen en druk op Presenteren; alles werkt lokaal, inclusief video die in Drive was opgeslagen. Zorg wel dat je de presentatie vooraf opent zodat de media worden opgeslagen en uit het geheugen worden opgehaald.

Maak daarnaast een back-up als pdf: ga naar Bestand / Downloaden / Pdf-document (.pdf). Zo kun je altijd nog dia’s tonen vanaf elke laptop. Google synchroniseert je wijzigingen zodra het netwerk terugkeert, waardoor niets verloren gaat en de versiegeschiedenis intact blijft. Zo presenteer je overal, zelfs in afgelegen conferentieruimtes zonder wifi.

Extensies en automatisering

Wil je functies die verder gaan dan de standaardset, dan biedt de add-onmarkt verrassende mogelijkheden. Open Uitbreidingen / Add-ons / Add-ons toevoegen en zoek bijvoorbeeld naar Slides Toolbox, en loop door de stappen heen. Na installatie verschijnt een zijvenster waarin je met één klik dubbele spaties opruimt, lettergrootte gelijkmaakt of alle objecten exact centreert.

Voor datagedreven dia’s installeer je Autocrat. Daarmee maak je in Google Sheets een tabel, koppel je kolommen aan tekstvelden in je presentatie en laat je het script voor elke rij automatisch een maatwerkdeck genereren. Start de workflow via Extensies / Autocrat / Start en volg de wizard.

Er zijn add-ons voor het maken van video’s, tools voor het schrijven van wiskundige formules en - heel veel - AI-tools om slides of hele presentaties te maken.

Soepel en kosteloos

Met Google Presentaties kun je vrijwel alles doen wat je gewend bent in PowerPoint, maar dan zonder gedoe met licenties of losse bestanden. Je werkt direct in de cloud, kunt tegelijk met anderen aan de dia’s werken en alle versies worden automatisch bewaard.

Voor de uitstraling zijn er genoeg thema’s, sjablonen en uitbreidingen om je presentatie strak vorm te geven. En met de ingebouwde publieksweergave en Q&A-functie betrek je je publiek gemakkelijk. Zelfs zonder internet kun je doorgaan dankzij de offline-modus, waarna alles weer netjes wordt gesynchroniseerd.

Alleen wie ingewikkelde animaties nodig heeft, is soms nog beter af bij PowerPoint, maar voor verreweg de meeste presentaties – op school, werk of privé – is Google Presentaties een soepel en kosteloos alternatief.