Een kwart van ons energieverbruik gaat naar warmwater. Wil je de kosten zo laag mogelijk houden, dan kan een zonnestroomboiler de oplossing zijn. Deze boiler produceert warm water met behulp van zonnepanelen en verhoogt het zelfverbruik van zonnestroom. Hoe kan dat? En is een zonnestroomboiler dan niet hetzelfde als een zonneboiler?

Lees ook: Zo verbruik je zelf meer van je eigen zonnestroom

Zonnestroomboiler: rechtstreeks stroom van de zonnepanelen

Een zonnestroomboiler is een boiler met een verwarmingselement dat water via zelfopgewekte stroom van zonnepanelen verwarmt. Die elektriciteit van deze boiler is anders dan de stroom die je thuis uit het stopcontact haalt. Alle toestellen in huis werken op wisselstroom (AC, alternating current). Zonder al te technisch te worden: bij wisselstroom wisselt de positieve pool 50 keer per seconde met de negatieve pool. Fotovoltaïsche zonnepanelen (PV-panelen) produceren echter gelijkstroom (DC, direct current). De ene pool blijft constant positief, de andere pool negatief, net zoals bij een autobatterij. Daarom zijn onze zonnepanelen verbonden met een omvormer die gelijkstroom omzet in wisselstroom die bruikbaar is voor onze verlichting en elektrische toestellen. Een zonnestroomboiler heeft een verwarmingselement op gelijkstroom. Dat maakt dat dit toestel rechtstreeks stroom tapt van de zonnepanelen zonder dat die elektriciteit nog langs de omvormer moet. Doordat de zonnepanelen rechtstreeks worden aangesloten op het verwarmingselement van de boiler gaat er geen elektrische energie verloren. De zonnestroomboiler maakt dus heel efficiënt gebruik van de zelfopgewekte zonnestroom. 

©BS | ID.nl

Meer zelfverbruik

Met het verdwijnen van de salderingsregeling is het belangrijk dat je zoveel mogelijk zelfopgewekte zonnestroom verbruikt in plaats van die terug te leveren. Wanneer de salderingsregeling wordt afgeschaft, ontvang je voor verkochte stroom slechts een paar cent per kWh (0,03 - 0,09 euro), terwijl je voor de ingekochte stroom gemiddeld 0,31 euro betaalt. Met een zonnestroomboiler verhoog je het verbruik van zelfopgewekte stroom van je zonnepanelen. Wie vandaag zonnepanelen op zijn dak heeft, gebruikt gemiddeld slechts 30 procent van de eigen opgewekte stroom. De rest wordt geïnjecteerd in het stroomnet. Met een zonnestroomboiler verbruik je tot 80 procent van de zelfgeproduceerde zonnestroom. Hierdoor verminderen ook de vaste terugleveringskosten. 

Bij te veel en te weinig zon

De sturing van deze boiler monitort wat er gebeurt met de zonnestroom die je zonnepanelen produceren. De stroom van de PV-panelen zal eerst worden gebruikt om het tapwater te verwarmen. Pas wanneer het sanitair water de ingestelde temperatuur heeft bereikt, schakelt de thermostaatregeling de zonnestroom door naar de omvormer. In de zomer als er veel elektriciteit is, stuurt de zonnestroomboiler het overschot aan elektrische energie naar de omvormer die de stroom omzet in wisselstroom zodat die nuttig kan worden gebruikt of terug het net in gaat. Leveren de zonnepanelen te weinig energie, dan kan het water worden naverwarmd door elektriciteit van het net of door gas. Samengevat: een zonnestroomboiler haalt zijn stroom rechtstreeks van de PV-zonnepanelen zonder tussenkomst van de omvormer. Daarom noemt men dit vaak ook de PV-boiler. Zo'n zonnestroomboiler kost ongeveer twee keer zoveel als een klassieke boiler. 

Zonneboiler: verwarmen met zonnewarmte in plaats van elektriciteit

Een zonneboiler werkt met andere zonnepanelen dan degene die stroom opwekken. Hier gaat het om vlakke plaatcollectoren of buizencollectoren op het dak die door de zon worden verwarmd. We hebben het dus over thermische panelen in plaats van fotovoltaïsche panelen. Deze panelen sturen de warmte via een gesloten circuit gevuld met vloeistof naar de boiler. Sommige mensen denken ten onrechte dat in deze opstelling het warm water van de douche eerst door de dakcollectoren is gepasseerd. Maar dat is onmogelijk, want het circuit tussen de thermische panelen en de boiler is gesloten en gevuld met water gemengd met glycol (antivries). Uiteindelijk draagt dit circuit door middel van een warmtewisselaar de energie van de zonnepanelen over aan de inhoud van de boiler. Afhankelijk van de capaciteit is zo'n buffervat 300 tot 1000 liter groot. Dit is een duurder systeem dan de zonnestroomboiler. De terugverdientijd ligt tussen de 15 à 18 jaar, want het gaat om een complexe installatie.

Lees ook het uitgebreide artikel Dit moet je weten over de zonneboiler

©Studio Harmony

Installatie zonneboiler is complexer

De installatie van een zonneboiler of zonnecollector is ingewikkelder. Er zijn pompen en leidingen nodig die naar dak gaan om daar de vlakkeplaat of de heatpipes te bereiken. Als je rekening houdt met de aanschaf, installatie en rendement, dan wint de zonnestroomboiler. Op dit ogenblik kennen we alleen de NIBE PV boiler die zowel een gelijkstroom- als een extra wisselstroomelement heeft om zowel in de zomer als tijdens de donkere dagen het maximale rendement te halen. Ook bij de zonneboiler kan een andere energiebron zoals een gasbrander of een warmtepomp bijspringen door middel van een naverwarmer. Een zonneboiler kan zijn opgewekte warmte in de zomer soms niet kwijt. Dat kan een probleem zijn in periodes dat je geen warm water verbruikt, bijvoorbeeld wanneer je met vakantie bent. 

Hybride zonnestroomboiler

Naast de normale zonnestroomboilers bestaan er ook hybride zonnestroomboilers. Die hebben naast het gelijkstroomelement (DC) nog een verwarmingsspiraal met indirecte verwarming via de cv-ketel of warmtepomp, of een weerstand op wisselstroom (AC) voor de verwarming via het stroomnet. Hierdoor is de voorraad water in de hybride zonneboiler altijd ingesteld op 55°C, meer dan voldoende voor de douche. Wanneer de PV-panelen meer stroom leveren, kan de temperatuur zelfs oplopen tot 75°C. De term 'hybride' slaat hier op het feit dat de zonnestroomboiler verschillende energiebronnen aanspreekt: zonnestroom en een cv-ketel of het stroomnet.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.