Een kwart van ons energieverbruik gaat naar warmwater. Wil je de kosten zo laag mogelijk houden, dan kan een zonnestroomboiler de oplossing zijn. Deze boiler produceert warm water met behulp van zonnepanelen en verhoogt het zelfverbruik van zonnestroom. Hoe kan dat? En is een zonnestroomboiler dan niet hetzelfde als een zonneboiler?

Lees ook: Zo verbruik je zelf meer van je eigen zonnestroom

Zonnestroomboiler: rechtstreeks stroom van de zonnepanelen

Een zonnestroomboiler is een boiler met een verwarmingselement dat water via zelfopgewekte stroom van zonnepanelen verwarmt. Die elektriciteit van deze boiler is anders dan de stroom die je thuis uit het stopcontact haalt. Alle toestellen in huis werken op wisselstroom (AC, alternating current). Zonder al te technisch te worden: bij wisselstroom wisselt de positieve pool 50 keer per seconde met de negatieve pool. Fotovoltaïsche zonnepanelen (PV-panelen) produceren echter gelijkstroom (DC, direct current). De ene pool blijft constant positief, de andere pool negatief, net zoals bij een autobatterij. Daarom zijn onze zonnepanelen verbonden met een omvormer die gelijkstroom omzet in wisselstroom die bruikbaar is voor onze verlichting en elektrische toestellen. Een zonnestroomboiler heeft een verwarmingselement op gelijkstroom. Dat maakt dat dit toestel rechtstreeks stroom tapt van de zonnepanelen zonder dat die elektriciteit nog langs de omvormer moet. Doordat de zonnepanelen rechtstreeks worden aangesloten op het verwarmingselement van de boiler gaat er geen elektrische energie verloren. De zonnestroomboiler maakt dus heel efficiënt gebruik van de zelfopgewekte zonnestroom. 

©BS | ID.nl

Meer zelfverbruik

Met het verdwijnen van de salderingsregeling is het belangrijk dat je zoveel mogelijk zelfopgewekte zonnestroom verbruikt in plaats van die terug te leveren. Wanneer de salderingsregeling wordt afgeschaft, ontvang je voor verkochte stroom slechts een paar cent per kWh (0,03 - 0,09 euro), terwijl je voor de ingekochte stroom gemiddeld 0,31 euro betaalt. Met een zonnestroomboiler verhoog je het verbruik van zelfopgewekte stroom van je zonnepanelen. Wie vandaag zonnepanelen op zijn dak heeft, gebruikt gemiddeld slechts 30 procent van de eigen opgewekte stroom. De rest wordt geïnjecteerd in het stroomnet. Met een zonnestroomboiler verbruik je tot 80 procent van de zelfgeproduceerde zonnestroom. Hierdoor verminderen ook de vaste terugleveringskosten. 

Bij te veel en te weinig zon

De sturing van deze boiler monitort wat er gebeurt met de zonnestroom die je zonnepanelen produceren. De stroom van de PV-panelen zal eerst worden gebruikt om het tapwater te verwarmen. Pas wanneer het sanitair water de ingestelde temperatuur heeft bereikt, schakelt de thermostaatregeling de zonnestroom door naar de omvormer. In de zomer als er veel elektriciteit is, stuurt de zonnestroomboiler het overschot aan elektrische energie naar de omvormer die de stroom omzet in wisselstroom zodat die nuttig kan worden gebruikt of terug het net in gaat. Leveren de zonnepanelen te weinig energie, dan kan het water worden naverwarmd door elektriciteit van het net of door gas. Samengevat: een zonnestroomboiler haalt zijn stroom rechtstreeks van de PV-zonnepanelen zonder tussenkomst van de omvormer. Daarom noemt men dit vaak ook de PV-boiler. Zo'n zonnestroomboiler kost ongeveer twee keer zoveel als een klassieke boiler. 

Zonneboiler: verwarmen met zonnewarmte in plaats van elektriciteit

Een zonneboiler werkt met andere zonnepanelen dan degene die stroom opwekken. Hier gaat het om vlakke plaatcollectoren of buizencollectoren op het dak die door de zon worden verwarmd. We hebben het dus over thermische panelen in plaats van fotovoltaïsche panelen. Deze panelen sturen de warmte via een gesloten circuit gevuld met vloeistof naar de boiler. Sommige mensen denken ten onrechte dat in deze opstelling het warm water van de douche eerst door de dakcollectoren is gepasseerd. Maar dat is onmogelijk, want het circuit tussen de thermische panelen en de boiler is gesloten en gevuld met water gemengd met glycol (antivries). Uiteindelijk draagt dit circuit door middel van een warmtewisselaar de energie van de zonnepanelen over aan de inhoud van de boiler. Afhankelijk van de capaciteit is zo'n buffervat 300 tot 1000 liter groot. Dit is een duurder systeem dan de zonnestroomboiler. De terugverdientijd ligt tussen de 15 à 18 jaar, want het gaat om een complexe installatie.

Lees ook het uitgebreide artikel Dit moet je weten over de zonneboiler

©Studio Harmony

Installatie zonneboiler is complexer

De installatie van een zonneboiler of zonnecollector is ingewikkelder. Er zijn pompen en leidingen nodig die naar dak gaan om daar de vlakkeplaat of de heatpipes te bereiken. Als je rekening houdt met de aanschaf, installatie en rendement, dan wint de zonnestroomboiler. Op dit ogenblik kennen we alleen de NIBE PV boiler die zowel een gelijkstroom- als een extra wisselstroomelement heeft om zowel in de zomer als tijdens de donkere dagen het maximale rendement te halen. Ook bij de zonneboiler kan een andere energiebron zoals een gasbrander of een warmtepomp bijspringen door middel van een naverwarmer. Een zonneboiler kan zijn opgewekte warmte in de zomer soms niet kwijt. Dat kan een probleem zijn in periodes dat je geen warm water verbruikt, bijvoorbeeld wanneer je met vakantie bent. 

Hybride zonnestroomboiler

Naast de normale zonnestroomboilers bestaan er ook hybride zonnestroomboilers. Die hebben naast het gelijkstroomelement (DC) nog een verwarmingsspiraal met indirecte verwarming via de cv-ketel of warmtepomp, of een weerstand op wisselstroom (AC) voor de verwarming via het stroomnet. Hierdoor is de voorraad water in de hybride zonneboiler altijd ingesteld op 55°C, meer dan voldoende voor de douche. Wanneer de PV-panelen meer stroom leveren, kan de temperatuur zelfs oplopen tot 75°C. De term 'hybride' slaat hier op het feit dat de zonnestroomboiler verschillende energiebronnen aanspreekt: zonnestroom en een cv-ketel of het stroomnet.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!