December is voor veel van ons een dure maand. We trekken aan de lopende band onze pinpas voor cadeaus, diners, kerstdecoraties en nieuwe outfits, en dan zitten we ook nog met de hoge energieprijzen. Naast je huis winterklaar maken kun je gelukkig een hoop doen om de feestdagen niet nog duurder te maken dan ze al zijn. Wij geven je tien tips.

Tip 1: Zet tijdens het gourmetten de verwarming lager

In veel huishoudens wordt nog ieder jaar het gourmetstel van zolder gehaald. Groot gelijk, want er is weinig gezelliger dan samen rond sissende pannetjes bijkletsen over van alles en nog wat. Daarnaast is het nog goedkoop ook: voor drie uur gourmetten betaal je gemiddeld slechts één euro aan elektriciteit. En omdat de gourmet veel warmte afgeeft, kun je ook nog de verwarming flink wat lager zetten. Drink er een rood wijntje bij en je zult die paar graden verschil waarschijnlijk niet eens merken. Eenmaal uitgegeten? Houd elkaar dan warm met een verhit potje 30 Seconds, Monopoly of Wie is het.

Lees ook: Zo voorkom en verwijder je vieze luchtjes na het gourmetten

Tip 2: Gebruik led-versiering mét een timer

Gebruik je nog oude gloeilampjes voor in de kerstboom? Weg ermee! Met led-verlichting kun je een serieus verschil maken in je portemonnee. Zo verbruikt led-verlichting wel acht keer minder energie dan gloeilampjes. Als je dan ook nog een timer gebruikt, ben je al helemaal goedkoper uit. Een timer voorkomt dat de verlichting aan blijft staan als het buiten licht is, je niet thuis bent of slaapt. Veel verlichting beschikt standaard over een timer, maar je kunt deze voor een paar euro ook los kopen.

Om het verschil in kosten tussen gloei- en led-verlichting met en zonder timer weer te geven, maakte Milieu Centraal een berekening. Hierbij wordt uitgegaan van een snoer van 20 gloeilampjes voor de kerstboom van 25 watt, een kerstster met een gloeilamp van 25 watt, een tien meter lange lichtslang aan de gevel van 160 watt en honderd buitenlampjes in een boom van 25 watt. Staat deze verlichting dertig dagen lang acht uur per dag aan, dan is je verbruik 170 kWh, wat neerkomt op 68 euro (gerekend met een gemiddelde stroomprijs van 40 cent per kWh; gemiddeld prijspeil december 2023). Zet je deze lichten op een timer, dan scheelt dat je al 120 kWh: 48 euro. Verruil je de gloeilampjes ook nog voor LED, dan kom je op basis van dertig dagen uit op een verbruik van slechts 6 kWh: 2,40 euro.

Lees ook: Slimme kerstverlichting: haal de kerstsfeer in huis

©Gea Strucks | fotografie4you.eu

Tip 3: Laat lichten uit en steek kaarsen aan

Lampen verbruiken veel energie, en laten we die in de winter nu nét wat vaker aanhebben. Ga daarom slim om met je verlichting door in een ruimte regelmatig een lamp (of twee) uit te schakelen. Maak in plaats daarvan dankbaar gebruik van het sfeervolle licht van de kerstboom, of steek in deze periode wat vaker kaarsen aan. Kaarsen brengen niet alleen meer sfeer in huis, maar verhogen ook de gevoelstemperatuur.

Tip 4: Houd kerstversiering zoveel mogelijk binnenshuis

Sfeervolle buitenverlichting is o zo gezellig, maar in tijden van hoge energieprijzen loont het om hier een klein beetje mee te dimmen. Laat dat lichtgevende rendier bijvoorbeeld eens in de schuur staan, want als deze acht uur per dag brandt op gloeilampjes van 180 watt, ben je daar zo een paar tientjes in de maand aan kwijt. Hang ook niet je hele tuin vol met lichtsnoeren, want dit kost uiteindelijk veel meer stroom dan enkel één lange sliert kerstboomverlichting. Kun je het niet laten om je tuin te versieren? Gebruik dan zuinige led-verlichting of overweeg verlichting op zonnestroom.   

Tip 5: Zet de kerstboom niet voor de verwarming

Het staat zo leuk: een kerstboom in de erker. Maar als de verwarming hier ook staat, is dit niet het beste idee. De kerstboom blokkeert dan namelijk veel warme lucht. Ook droogt een kerstboom uit door hitte, waardoor hij sneller naalden verliest en je misschien al tijdens de feestdagen niet meer van je pronkstuk kunt genieten. Zet ‘m dus liever aan de andere kant van de kamer en plaats ook geen andere grote objecten, zoals een bank of stoelen, voor de verwarming.  

Lees ook: Meer warmte voor minder geld? Dit moet je weten over radiatorfolie

Tip 6: Kies voor een alternatieve kerstboom

Een kerst zonder weldadig versierde kerstboom in de woonkamer is bijna ondenkbaar, of toch wel? Er zijn tegenwoordig heel wat varianten op de traditionele kerstboom te vinden die niet alleen net zo sfeervol staan, maar je ook geld kunnen besparen. Een hip kerstboomwandkleed, een kerstboom van opgestapelde boeken of een steigerhouten kerstboom: de opties zijn eindeloos. Vaak worden in dit soort ‘kerstbomen’ veel minder lichtjes en andere versieringen gestopt, wat ze een stuk goedkoper maakt. Kijk ook kritisch naar de rest van je kerstversiering; vervang die lichtgevende kerstster aan de deur bijvoorbeeld eens voor een met ballen opgevulde kerstkrans.    

©Novoselov

Tip 7: Doe een warme kersttrui aan

Heb je nog een oude kersttrui in de kast liggen die je oma vroeger voor je heeft gebreid? Trek deze wat vaker aan en zet dan meteen de verwarming een graadje lager. Doordat deze truien meestal van wol zijn gemaakt en lekker dik gebreid zijn, houden ze warmte heerlijk vast. Koop er ook een paar goede pantoffels bij en verwen jezelf gedurende de dag met warme drankjes om op temperatuur te blijven. Die ene graad verschil klinkt misschien verwaarloosbaar, maar kan je op jaarbasis vele tientallen euro's besparen. Niet thuis? Vergeet de verwarming dan niet op 15 graden te draaien.  

Tip 8: Gebruik elektronische apparaten bewust

In de wintermaanden zijn we veel binnen. Vaak vullen we die tijd op met vermaak via elektronische apparaten: denk aan de televisie en de computer, maar bijvoorbeeld ook aan de oven tijdens een middagje bakken. Veel van zulke apparaten verbruiken veel energie, zelfs als we ze niet gebruiken. Om geld te besparen, is het verstandig om je sluipverbruik in de winter tot een minimum te beperken. Laat apparaten niet op standby staan en haal ze zoveel mogelijk uit het stopcontact. Extra tip: verruil dat potje op de PlayStation of die zoveelste film eens voor een gezellig bordspelletje.

Lees ook: Let op de kleintjes: pak sluipverbruik aan!

©Bernadett

Tip 9: Kook slim

Of je er nu van houdt of niet, onder koken kom je met kerst niet uit. Pak je dit dan ook nog groots aan, dan kan dat flink in de kosten lopen. Niet alleen boodschappen kosten geld, maar ook het gebruik van keukenapparatuur. Probeer daarom wanneer het kan slim te koken. Vul de waterkoker met niet meer water dan nodig, plaats deksels op pannen om warmteverlies te voorkomen en vermijd gerechten die lang in de oven moeten. Je kunt je kerstdiner ook helemaal energiezuinig aanpakken en gaan (kaas)fonduen – om de fondue warm te houden, heb je alleen een waxinelichtje nodig. Of spreek af dat iedereen een gerecht meeneemt; fijn voor je portemonnee én hartstikke gezellig.

Tip 10: Koop duurzame cadeaus

De wereld verduurzamen kan alleen samen. Inspireer anderen daarom door duurzame cadeaus te kopen. Sla de elektronicawinkel dit jaar over en duik eens een boekenwinkel in voor inspirerend leesvoer of een goed spel. Met cadeaus om warm te blijven, zoals een mooie deken of een warme kruik, maak je mensen in de winterperiode ook altijd blij. Kijk ook eens bij de kringloopwinkel voor speelgoed voor je kleine neefje: wedden dat-ie niet eens doorheeft dat het tweedehands is? Voor de echte gadgetliefhebber kun je op zoek gaan naar energiezuinige alternatieven, zoals een zonnelader voor de smartphone, een waterbesparende douchekop of een slimme thermostaat.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.