December is voor veel van ons een dure maand. We trekken aan de lopende band onze pinpas voor cadeaus, diners, kerstdecoraties en nieuwe outfits, en dan zitten we ook nog met de hoge energieprijzen. Naast je huis winterklaar maken kun je gelukkig een hoop doen om de feestdagen niet nog duurder te maken dan ze al zijn. Wij geven je tien tips.

Tip 1: Zet tijdens het gourmetten de verwarming lager

In veel huishoudens wordt nog ieder jaar het gourmetstel van zolder gehaald. Groot gelijk, want er is weinig gezelliger dan samen rond sissende pannetjes bijkletsen over van alles en nog wat. Daarnaast is het nog goedkoop ook: voor drie uur gourmetten betaal je gemiddeld slechts één euro aan elektriciteit. En omdat de gourmet veel warmte afgeeft, kun je ook nog de verwarming flink wat lager zetten. Drink er een rood wijntje bij en je zult die paar graden verschil waarschijnlijk niet eens merken. Eenmaal uitgegeten? Houd elkaar dan warm met een verhit potje 30 Seconds, Monopoly of Wie is het.

Lees ook: Zo voorkom en verwijder je vieze luchtjes na het gourmetten

Tip 2: Gebruik led-versiering mét een timer

Gebruik je nog oude gloeilampjes voor in de kerstboom? Weg ermee! Met led-verlichting kun je een serieus verschil maken in je portemonnee. Zo verbruikt led-verlichting wel acht keer minder energie dan gloeilampjes. Als je dan ook nog een timer gebruikt, ben je al helemaal goedkoper uit. Een timer voorkomt dat de verlichting aan blijft staan als het buiten licht is, je niet thuis bent of slaapt. Veel verlichting beschikt standaard over een timer, maar je kunt deze voor een paar euro ook los kopen.

Om het verschil in kosten tussen gloei- en led-verlichting met en zonder timer weer te geven, maakte Milieu Centraal een berekening. Hierbij wordt uitgegaan van een snoer van 20 gloeilampjes voor de kerstboom van 25 watt, een kerstster met een gloeilamp van 25 watt, een tien meter lange lichtslang aan de gevel van 160 watt en honderd buitenlampjes in een boom van 25 watt. Staat deze verlichting dertig dagen lang acht uur per dag aan, dan is je verbruik 170 kWh, wat neerkomt op 68 euro (gerekend met een gemiddelde stroomprijs van 40 cent per kWh; gemiddeld prijspeil december 2023). Zet je deze lichten op een timer, dan scheelt dat je al 120 kWh: 48 euro. Verruil je de gloeilampjes ook nog voor LED, dan kom je op basis van dertig dagen uit op een verbruik van slechts 6 kWh: 2,40 euro.

Lees ook: Slimme kerstverlichting: haal de kerstsfeer in huis

©Gea Strucks | fotografie4you.eu

Tip 3: Laat lichten uit en steek kaarsen aan

Lampen verbruiken veel energie, en laten we die in de winter nu nét wat vaker aanhebben. Ga daarom slim om met je verlichting door in een ruimte regelmatig een lamp (of twee) uit te schakelen. Maak in plaats daarvan dankbaar gebruik van het sfeervolle licht van de kerstboom, of steek in deze periode wat vaker kaarsen aan. Kaarsen brengen niet alleen meer sfeer in huis, maar verhogen ook de gevoelstemperatuur.

Tip 4: Houd kerstversiering zoveel mogelijk binnenshuis

Sfeervolle buitenverlichting is o zo gezellig, maar in tijden van hoge energieprijzen loont het om hier een klein beetje mee te dimmen. Laat dat lichtgevende rendier bijvoorbeeld eens in de schuur staan, want als deze acht uur per dag brandt op gloeilampjes van 180 watt, ben je daar zo een paar tientjes in de maand aan kwijt. Hang ook niet je hele tuin vol met lichtsnoeren, want dit kost uiteindelijk veel meer stroom dan enkel één lange sliert kerstboomverlichting. Kun je het niet laten om je tuin te versieren? Gebruik dan zuinige led-verlichting of overweeg verlichting op zonnestroom.   

Tip 5: Zet de kerstboom niet voor de verwarming

Het staat zo leuk: een kerstboom in de erker. Maar als de verwarming hier ook staat, is dit niet het beste idee. De kerstboom blokkeert dan namelijk veel warme lucht. Ook droogt een kerstboom uit door hitte, waardoor hij sneller naalden verliest en je misschien al tijdens de feestdagen niet meer van je pronkstuk kunt genieten. Zet ‘m dus liever aan de andere kant van de kamer en plaats ook geen andere grote objecten, zoals een bank of stoelen, voor de verwarming.  

Lees ook: Meer warmte voor minder geld? Dit moet je weten over radiatorfolie

Tip 6: Kies voor een alternatieve kerstboom

Een kerst zonder weldadig versierde kerstboom in de woonkamer is bijna ondenkbaar, of toch wel? Er zijn tegenwoordig heel wat varianten op de traditionele kerstboom te vinden die niet alleen net zo sfeervol staan, maar je ook geld kunnen besparen. Een hip kerstboomwandkleed, een kerstboom van opgestapelde boeken of een steigerhouten kerstboom: de opties zijn eindeloos. Vaak worden in dit soort ‘kerstbomen’ veel minder lichtjes en andere versieringen gestopt, wat ze een stuk goedkoper maakt. Kijk ook kritisch naar de rest van je kerstversiering; vervang die lichtgevende kerstster aan de deur bijvoorbeeld eens voor een met ballen opgevulde kerstkrans.    

©Novoselov

Tip 7: Doe een warme kersttrui aan

Heb je nog een oude kersttrui in de kast liggen die je oma vroeger voor je heeft gebreid? Trek deze wat vaker aan en zet dan meteen de verwarming een graadje lager. Doordat deze truien meestal van wol zijn gemaakt en lekker dik gebreid zijn, houden ze warmte heerlijk vast. Koop er ook een paar goede pantoffels bij en verwen jezelf gedurende de dag met warme drankjes om op temperatuur te blijven. Die ene graad verschil klinkt misschien verwaarloosbaar, maar kan je op jaarbasis vele tientallen euro's besparen. Niet thuis? Vergeet de verwarming dan niet op 15 graden te draaien.  

Tip 8: Gebruik elektronische apparaten bewust

In de wintermaanden zijn we veel binnen. Vaak vullen we die tijd op met vermaak via elektronische apparaten: denk aan de televisie en de computer, maar bijvoorbeeld ook aan de oven tijdens een middagje bakken. Veel van zulke apparaten verbruiken veel energie, zelfs als we ze niet gebruiken. Om geld te besparen, is het verstandig om je sluipverbruik in de winter tot een minimum te beperken. Laat apparaten niet op standby staan en haal ze zoveel mogelijk uit het stopcontact. Extra tip: verruil dat potje op de PlayStation of die zoveelste film eens voor een gezellig bordspelletje.

Lees ook: Let op de kleintjes: pak sluipverbruik aan!

©Bernadett

Tip 9: Kook slim

Of je er nu van houdt of niet, onder koken kom je met kerst niet uit. Pak je dit dan ook nog groots aan, dan kan dat flink in de kosten lopen. Niet alleen boodschappen kosten geld, maar ook het gebruik van keukenapparatuur. Probeer daarom wanneer het kan slim te koken. Vul de waterkoker met niet meer water dan nodig, plaats deksels op pannen om warmteverlies te voorkomen en vermijd gerechten die lang in de oven moeten. Je kunt je kerstdiner ook helemaal energiezuinig aanpakken en gaan (kaas)fonduen – om de fondue warm te houden, heb je alleen een waxinelichtje nodig. Of spreek af dat iedereen een gerecht meeneemt; fijn voor je portemonnee én hartstikke gezellig.

Tip 10: Koop duurzame cadeaus

De wereld verduurzamen kan alleen samen. Inspireer anderen daarom door duurzame cadeaus te kopen. Sla de elektronicawinkel dit jaar over en duik eens een boekenwinkel in voor inspirerend leesvoer of een goed spel. Met cadeaus om warm te blijven, zoals een mooie deken of een warme kruik, maak je mensen in de winterperiode ook altijd blij. Kijk ook eens bij de kringloopwinkel voor speelgoed voor je kleine neefje: wedden dat-ie niet eens doorheeft dat het tweedehands is? Voor de echte gadgetliefhebber kun je op zoek gaan naar energiezuinige alternatieven, zoals een zonnelader voor de smartphone, een waterbesparende douchekop of een slimme thermostaat.

Houd je van een strakke keuken? Dan is inbouwapparatuur een logische keuze. Wil je een magnetron, dan sta je voor de keuze: ga je voor een combi-magnetron die meer kan dan alleen opwarmen, of volstaat een simpele solo-magnetron? Het antwoord hangt vooral af van hoe je kookt, maar natuurlijk ook van hoeveel ruimte je hebt. Meer daarover lees je hier.

Lees ook: Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je alles precies goed op

Er zijn twee dingen belangrijk bij het kiezen van een inbouw-magnetron. We kijken daarom eerst naar de mogelijkheden van combi- en solomagnetrons, daarna zoomen we in op alles wat je moet weten over inbouwmaten.

Wat kun je met een combi-magnetron?

Met een combi-magnetron kun je meer dan alleen restjes opwarmen of iets ontdooien. Dit type combineert een gewone magnetronfunctie met hetelucht én vaak ook een grillstand. Dat betekent dat je er bijvoorbeeld ook een ovenschotel in kunt bakken of een pizza knapperig krijgt.

Zo'n alleskunner is vooral handig als je maar één nis in je keuken hebt voor een inbouwmodel. Of als je het gewoon prettig vindt om zo min mogelijk spullen in je keuken te hebben, maar wel van alles wilt kunnen bereiden. Het is daarbij wel goed om te weten dat de grillfunctie in een combi-magnetron meestal wat minder krachtig is dan die in een losse oven. Voor het braden van grote stukken vlees of regelmatig bakken van taarten en koekjes ben je waarschijnlijk beter af met een aparte inbouw-oven.

Wat doet een solo-magnetron (en wat niet)?

Een solo-magnetron is eenvoudiger, compacter en goedkoper. Geen oven, geen grill, gewoon een magnetronfunctie. We hebben het dan over snel iets opwarmen of ontdooien. De bediening is vaak simpel: een draaiknop, een paar standen en klaar. Heb je al een oven of kook je niet zo uitgebreid? Dan heb je aan een solo-magnetron voldoende.

©Sergey

Inbouwmaten: hoogte, breedte en diepte

Bij inbouwmodellen draait het niet alleen om functies, maar ook om afmetingen. De standaard nishoogte ligt meestal op 38 of 45 centimeter. Solo-magnetrons vallen vaak in de categorie van 38 cm, terwijl combi-magnetrons meestal 45 cm hoog zijn. Heb je een keuken met een vaste kolomindeling, dan bepaalt dit vaak al welk type je kwijt kunt.

De nisbreedte is vrijwel altijd 56 centimeter, ongeacht het type magnetron. Dat betekent dat de kast waarin je de magnetron plaatst, deze breedte moet bieden. De exacte maat kan per model een paar millimeter verschillen, dus het is slim om altijd de inbouwtekening van het toestel erbij te pakken vóór je tot aanschaf overgaat.

Voor de nisdiepte bestaat er geen vaste standaard. De meeste modellen vragen om een nis van zo'n 55 centimeter diep, maar er zijn ook compactere varianten die in een minder diepe kast passen. Ook hier geldt: kijk naar de technische tekeningen van het specifieke model om zeker te weten of het past. Vergeet bovendien niet te controleren of er rondom voldoende ventilatieruimte blijft – vooral bij combi-magnetrons is dat belangrijk.

Kom je er niet uit? Laat je goed voorlichten bij je keukenspecialist. Het zou toch heel vervelend zijn als je een magnetron zou kopen die net niet goed blijkt te passen!

©Dmitri Maruta

Installatie en aansluiting

Voor beide types heb je meestal genoeg aan een geaard stopcontact. Maar let op: combi-magnetrons hebben een hoger vermogen, vooral als de oven en grill tegelijk werken. Een combi-magnetron kan makkelijk 3000 watt vragen. Gebruik dus geen verlengsnoer of stekkerblok, maar sluit hem aan op een aparte groep als dat nodig is.

Vind je het nog steeds moeilijk om te kiezen? Zes scenario's

1. Alleenstaande in klein appartementJe woont alleen, hebt een kleine keuken en kookt niet uitgebreid. Vaak gaat het om snelle maaltijden of iets opwarmen.
Kies dan voor een solo-magnetron. Die is compacter, voordeliger en doet precies wat je nodig hebt. De extra functies van een combi-magnetron blijven waarschijnlijk toch ongebruikt.

2. Jong gezin met ruime keuken en aparte ovenJe kookt regelmatig, hebt kinderen en genoeg ruimte in de keuken. Je hebt al een oven.
Dan is een solo-magnetron de logische aanvulling. Ideaal voor kinderhapjes, snel ontdooien en tussendoor snel iets opwarmen.

3. Gezin in kleine keuken zonder ovenJe kookt vaak en met plezier, maar hebt maar één vrije nis beschikbaar.
Ga dan voor een combi-magnetron. Zo combineer je magnetron, oven en grill in één apparaat. Let op de inhoud (minimaal 25 liter) als je regelmatig voor meerdere mensen kookt.

4. Kookliefhebbers met grote keuken

Jullie koken uitgebreid en hebben een royale keuken met plaats voor meerdere inbouwapparaten.
Kies voor een solo-magnetron in combinatie met een aparte oven. Zo heb je altijd het juiste apparaat tot je beschikking, wat je ook wilt bereiden.

5. Starter met beperkt budgetJe bent bezig met je eerste keuken en het budget is krap.
Begin met een solo-magnetron. Die is voordelig, eenvoudig en biedt alles wat je in de basis nodig hebt. Later kun je altijd nog uitbreiden.

6. Ouder echtpaar dat het graag simpel houdtDe kinderen zijn uit huis, je kookt kleinere porties en zoekt vooral gemak.
Een solo-magnetron volstaat prima. Hij is overzichtelijk in gebruik, neemt minder ruimte in en is perfect voor kleine gerechten of restjes van de vorige dag.

Met iOS 26 en de komst van de nieuwe iPhone 17-serie zet Apple een grote stap vooruit. Van het spectaculaire Liquid Glass-design en slimmere Apple Intelligence tot handige vernieuwingen in Berichten, Camera, Telefoon en CarPlay: ontdek hoe deze update je iPhone mooier, slimmer én persoonlijker maakt.

Vloeibaar glas

Volgende maand verschijnt iOS 26, en het belooft de grootste visuele update sinds iOS 7 te worden. Het nieuwe Liquid Glass-design geeft de interface een transparante, glasachtige uitstraling die door het hele systeem is doorgevoerd. Van de iconen en widgets tot het vergrendelscherm: alles oogt dieper, dynamischer en levendiger. Kleuren passen zich subtiel aan je achtergrond aan, waardoor de iPhone meer dan ooit een persoonlijke uitstraling krijgt. Apple wil hiermee een consistentere visuele ervaring over al zijn apparaten creëren, zodat je iPhone naadloos aansluit bij iPadOS, macOS en zelfs visionOS. Niet iedereen is echter onverdeeld enthousiast: sommige testers vinden dat de extra transparantie ten koste kan gaan van de leesbaarheid in fel licht. Wij denken dat dat een kwestie van wennen is.

©Apple

Apple Intelligence slimmer en veelzijdiger

Apple Intelligence, het AI-platform dat in iOS 18 voorzichtig zijn intrede deed, krijgt in iOS 26 een flinke upgrade. Waar het voorheen vooral als slimme assistent achter de schermen werkte, wordt het nu nadrukkelijker zichtbaar in het dagelijks gebruik. Realtime-vertaling in Berichten, FaceTime en telefoongesprekken gebeurt volledig op je toestel, wat niet alleen snel maar ook privacyvriendelijk is. Visual Intelligence kan teksten, datums, locaties of gezichten in foto's en screenshots herkennen en direct acties aanbieden. Zo kun je een adres in één tik openen in Kaarten of een datum meteen in je agenda zetten.

Met Image Playground maak je creatieve beelden door stijlen en elementen te combineren, terwijl Genmoji gepersonaliseerde emoji's oplevert die passen bij jouw stemming of situatie. Deze functies zijn vooral handig voor wie vaak visueel communiceert en snel iets unieks wil delen. Ze laten ook zien hoe Apple AI wil verweven met creativiteit, zonder dat het gebruik ingewikkeld wordt.

Handige app-vernieuwingen

De Berichten-app krijgt een paar functies die groepsgesprekken levendiger maken. Polls maken het makkelijker om bijvoorbeeld samen een restaurant te kiezen, terwijl gepersonaliseerde achtergronden elk gesprek een eigen sfeer geven. In de Telefoon-app pakt Apple veelgevraagde verbeteringen aan: spam wordt automatisch gefilterd, onbekende nummers kun je direct screenen, en met Hold Assist neemt je iPhone het wachten bij een klantenservice van je over. Zo kun je iets anders doen totdat er een medewerker beschikbaar is.

CarPlay profiteert ook van de update. Multitouch-bediening maakt inzoomen en schuiven in Kaarten eenvoudiger, en Live Activities tonen onderweg actuele informatie, zoals de status van je bestelling of sportuitslagen. De gloednieuwe Apple Games-app bundelt al je games op één plek, inclusief aanbevelingen, ranglijsten en prestaties. Dit moet het gamen op iOS zichtbaarder en socialer maken. Daarnaast krijgen Apple Music, Kaarten en Wallet subtiele maar nuttige verbeteringen, zoals songtekstvertalingen voor buitenlandse nummers en live-vluchtinformatie rechtstreeks in Wallet.

Slimme details

Naast de grote veranderingen bevat iOS 26 talloze kleine verbeteringen die het dagelijks gebruik nét wat fijner maken. De wekker­snooze kun je straks zelf instellen, zodat je niet vastzit aan de standaard negen minuten. Als je cameralens vuil is, krijg je een melding om wazige foto’s te voorkomen. Bij het opladen toont de iPhone nu hoelang het duurt tot 80 of 100 procent, wat handig is als je haast hebt of juist de batterij wilt sparen.

De nieuwe Adaptive Power Mode leert van je gebruikspatroon en past het energieverbruik daarop aan, zodat je net wat langer vooruit kunt. Screenshots kunnen voortaan direct in HDR worden opgeslagen, wat vooral op de nieuwste displays voor helderdere en scherpere beelden zorgt. En wie graag speelt met vormgeving, kan het vergrendelscherm voorzien van een afbeelding met 3D-effect die reageert op de beweging van je toestel.

Nieuwe iPhone 17-serie

Zoals elk jaar verschijnt iOS 26 samen met een nieuwe generatie iPhones. De iPhone 17-serie bestaat uit de iPhone 17, de 17 Pro, de 17 Pro Max en de compleet nieuwe iPhone 17 Air. Deze toestellen krijgen de gloednieuwe A19-chip, die niet alleen sneller is maar ook zuiniger, en geoptimaliseerd is voor de meest geavanceerde AI-functies in iOS 26.

De displays bieden ProMotion-technologie met verversingsfrequenties tot 120 Hz, waardoor animaties en scrollen nog vloeiender ogen. De camera's zijn verbeterd, met bij de Pro-modellen een nieuwe 48MP-telefoto­lens en een 24MP-selfiecamera. Bovendien is er ondersteuning voor wifi 7, zodat downloads en streaming razendsnel gaan. Voor wie het maximale uit iOS 26 wil halen, vormen deze nieuwe toestellen de perfecte match.

Nog even geduld...

In Nederland en de rest van de EU zullen sommige functies helaas niet direct beschikbaar zijn. Apple stelt bepaalde mogelijkheden uit vanwege regelgeving zoals de Digital Markets Act (DMA). Het gaat onder meer om locatie-gebaseerde diensten zoals Visited Places en enkele AI-functies. Daarnaast ondersteunt Apple Intelligence de Nederlandse taal nog niet volledig; live-vertaling en automatische samenvattingen in onze taal worden pas later in 2025 toegevoegd. Dat betekent dat we in eerste instantie vooral profiteren van de visuele vernieuwingen en de universele functies.

Beschikbaarheid en compatibiliteit

iOS 26 wordt in september uitgerold voor iPhones met minimaal een A13-chip, waardoor de iPhone XR, XS en XS Max dit jaar afvallen. De meest geavanceerde Apple Intelligence-functies zijn alleen beschikbaar op toestellen met een A17 Pro-chip of nieuwer, zoals de iPhone 15 Pro, 15 Pro Max, de iPhone 16-reeks en de nieuwe iPhone 17-modellen. Heb je zo'n toestel, dan kun je straks zonder beperkingen genieten van alles wat iOS 26 te bieden heeft.