'Je kunt snel en gemakkelijk energie besparen!' Het klinkt als een cynische dooddoener, maar er is wel degelijk een manier om de energierekening te drukken zonder bijkomende investeringen. Hoe? Door het sluipverbruik aan te pakken! Het stiekeme verbruik van elektrische apparaten kan oplopen tot 8 procent van het totale verbruik, terwijl je op dat moment in de waan bent dat deze apparaten netjes zijn uitgeschakeld. Voor een gemiddeld gezin betekent dat gemakkelijk 200 euro per jaar.

Bij sluipverbruik of sluimerverbruik staan apparaten niet écht uit. Ze bevinden zich in de standby-modus waarbij ze toch nog energie verbruiken. Veel elektrische toestellen worden nooit of zelden helemaal uitgeschakeld. Voor een koelkast is het essentieel dat die continu draait, maar een computer met randapparatuur, een telefoonlader, een koffiezetapparaat of een decoder hoeft niet continu ingeplugd te zijn. Natuurlijk heeft niet elk elektrisch apparaat sluipverbruik. Als een waterkoker uit staat, is er geen stroomverbruik omdat er geen gesloten stroomcircuit is. Zoek de sluipverbruikers daarom onder de elektrische apparaten met een externe stroomtoevoer via een kabel of een adapter. Meestal verraden deze toetellen dat ook aan de hand van een standby-lampje.

Ook lezen: Energie besparen doe je met deze slimme apparaten!

Vele kleintjes…

Het loont dus de moeite om sluimerverbruikers aan te pakken. En dat is goed zoeken, want vaak gaat het om kleinschalig verbruik. Met de stroomprijs van € 0,45 per kWh (dankzij het prijsplafond dat op 1 januari 2023 in Nederland is ingesteld) kost een apparaatje van slechts 1 watt per uur je € 3,95 per jaar (8.760 uur x € 0,45 : 1.000).

Een mooi voorbeeld is een van de kleinste verbruikers: de telefoonoplader die je gemakshalve dag en nacht in het stopcontact laat zitten. Vroeger verbruikten die opladers veel meer stroom dan nu. Tegenwoordig zijn telefoonopladers zo zuinig dat ze per uur slechts 2 watt verbruiken als je ze non-stop in het stopcontact laat zitten. Hierdoor loopt het verbruik toch al snel op tot 17,52 kWh oftewel € 7,89 op jaarbasis. Dat lijkt mee te vallen, maar in een gezin waar er vier van dat soort adapters in het stopcontact blijven zitten, spreken we al snel over tientallen euro’s. 

Maak de som

Op basis van de gegeven stroomprijs tonen we hoeveel je kunt besparen door de klassieke sluipverbruikers aan te pakken. Je kunt zelf de optelsom maken van het aantal apparaten die bij jou thuis in stand-by modus staan. 

Televisie 

Nieuwe led-tv’s hebben weinig sluipverbruik. Je wint dus weinig door de stekker van het toestel uit de wanddoos te trekken in plaats van hem op stand-by te laten staan. Het gewone verbruik van de tv zelf verschilt wel beduidend per type. Let bij de aankoop dus op het energielabel: dat gaat van A tot G, waarbij A het zuinigst is. Vaak lees je op dat label ook het energieverbruik per 1.000 gebruiksuren. Dat is een goede manier om verschillende beeldschermen met elkaar te vergelijken.

Het energielabel voor televisies is op 1 maart 2021 vernieuwd. Het zuinigste model heeft label A (donkergroen) en het minst zuinige toestel heeft label G (rood). De plusjes die je vroeger achter sommige letters zag staan, zijn verdwenen; die riepen alleen maar vragen op. Ga je dus een nieuwe televisie kopen, kijk dan naar een toestel met een donkergroen label en vergelijk het stroomverbruik per 1.000 uur. Houd er rekening mee dat een groter scherm ook een hoger energieverbruik met zich meebrengt. Vooral de resolutie is bepalend voor het energieverbruik. Die resolutie loopt van HD-ready en Full-HD naar UltraHD/4K en zelfs 8K. Een groot 4K-scherm verbruikt minder dan een 8K-toestel. Vergelijk in de winkel het 4K- en 8K-scherm en probeer of je het verschil echt ziet. 

Decoder

De decoder/mediabox die is aangesloten op de televisie verbruikt meestal veel stroom, zelfs als hij in de gewone standby-stand staat. Nieuwe decoders hebben daarom een eco-stand die zuiniger is. Heb je een oude decoder, dan kun je beter de stekker uit het stopcontact trekken als je hem niet gebruikt (of de schakelaar van de stekkerdoos omzetten). Besef dan wel dat het iets langer duurt voordat de decoder weer is opgestart als je hem opnieuw aan zet. Bij veel tv-toestellen heb je niet eens een decoder nodig, omdat ze een ingebouwde tv-ontvanger hebben als je via de kabel of satelliet tv-kijkt. Daarnaast kun je bij veel providers ook tv-kijken via een app. 

Ook lezen: In elke kamer energie besparen? Dat lukt je met deze tips!

Meten is weten

Pak sluipverbruik stapsgewijs aan. Schaf een energiemeter aan die je tussen het stopcontact en het toestel plaatst. De energiemeter toont in realtime het energieverbruik van het apparaat. Je hebt al goede energiekostenmeters voor een euro of 20. Ook als je een onverklaarbaar hoge stroomrekening hebt, is het hiermee vrij eenvoudig om de dader te achterhalen. Een koelkast waarvan de thermostaat defect is, vind je anders niet zo snel.

Vaak geeft dit eenvoudige metertje de doorslag om oude apparaten naar het milieuplein te brengen. Wandel door het huis en begin waar lichtjes branden of bij toestellen die warmte afgeven. Natuurlijk meet de energiemeter het totale verbruik, maar als je alleen wilt weten wat een apparaat in stand-by verbruikt, dan laat je het bijvoorbeeld een volledige nacht meten daarna maak je de berekening per dag en vervolgens per jaar. Na een paar dagen leer je met deze energieverbruiksmanager waar je winst kunt behalen.

Let op: de energiemeters voor Nederlandse stopcontacten zijn anders dan die voor de Belgische markt.

Met een energiemeter achterhaal je het verbruik en het sluipverbruik. | Foto LogiLink.com

Wat te doen?

Als je eenmaal weet waar de grootste sluipverbruikers zitten, kun je simpelweg de stekker verwijderen als je het toestel voor langere tijd niet gebruikt (of je kunt een stekkerdoos met schakelaar plaatsen). Op een stekkerblok met aan-uitschakelaar sluit je bijvoorbeeld de computer met al zijn randapparatuur aan. Op die manier elimineer je met één druk op de knop een aantal verwante sluipverbruikers.  

Met de schakelaar op de stekkerblok schakel je in één keer alle verwante sluipverbruikers uit.

Standby-killer

Daarnaast is er ook zoiets als de standby-killer (vanaf zo'n 11 euro), een bijzonder effectieve manier om sluipverbruik te voorkomen. Je stopt de standby-killer in het stopcontact en daarna plug je de stekker van bijvoorbeeld de televisie in de standby-killer. Wanneer de televisie op stand-by wordt gezet, schakelt de standby-killer na 5 tot 10 minuten de netspanning uit. Als je de televisie opnieuw wilt aanzetten, vangt de standby-killer eerst het signaal van de afstandsbediening op en daarna zet hij de televisie opnieuw in stand-by. Druk nog een keer op de afstandsbediening en de televisie gaat aan.

Kijk wel uit met de digicorder. Als die geprogrammeerd is om een programma op te nemen, moet die uiteraard wel elektrische voeding blijven krijgen. Dit hulpmiddel is eigenlijk alleen winstgevend bij oude televisies. Moderne led-toestellen hebben weinig sluipverbruik. 

De stand-by-killer schakelt na 5 tot 10 minuten het sluipverbruik uit. | Foto GooBay.com

 💡Wil jij jouw huis verder verduurzamen?

Voordat je een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser aanschaft, is één ding belangrijk: de juiste maten weten. Een paar millimeter kan het verschil maken tussen een strakke keuken of een dure miskoop. Hoe meet je de nis precies op? Hoeveel ventilatieruimte is nodig? En waar moet je rekening mee houden bij aansluitingen?

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Bij het kiezen van inbouwapparatuur voor je keuken is precisie alles. Een afwijking van slechts een paar centimeter kan ervoor zorgen dat je nieuwe koelkast, oven, of vaatwasser onmogelijk in de daarvoor bestemde ruimte past. Of het nu gaat om een inbouwkoelkast, een espressomachine of een diepe oven: een haastig genomen maat is zelden een goed idee. Laten we daarom stap voor stap kijken hoe je dit voorkomt, zodat je straks geen verrassingen tegenkomt tijdens de installatie.

Algemene meetprincipes 

Voordat je begint met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik een precieze rolmaat en een digitale schuifmaat voor de beste resultaten. Meet niet alleen de buitenkant van je keukenkasten, maar focus op de binnenafmetingen van de nis: breedte, hoogte en diepte. Houd daarnaast rekening met de benodigde ventilatieruimte, meestal 2 tot 5 centimeter aan de achter- en zijkanten. Check ook waar stopcontacten, wateraansluitingen en doorvoeren voor kabels zitten. Deze details zijn minstens zo belangrijk als de afmetingen zelf.

©Andrey Sinenkiy

Hier let je op bij een:

Inbouwkoelkast of -vriezer 

Bij koelkasten en vriezers is de nishoogte een cruciale maat, die per model sterk kan verschillen. Veelvoorkomende hoogtes zijn 88, 140 en 178 centimeter, maar er zijn uitzonderingen. Let ook goed op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme heeft doorgaans 1 tot 2 centimeter extra ruimte in de breedte nodig. Voor de diepte geldt dat 55 centimeter meestal volstaat, al kan dat oplopen tot 60 centimeter bij modellen met een ventilator aan de achterzijde.

Inbouwoven en -magnetron 

Hoewel deze toestellen op het eerste gezicht standaard lijken, kunnen de afmetingen verschillen. De nisbreedte is meestal 56 centimeter, terwijl de voorzijde van het toestel vaak 59,5 centimeter breed is. Dit zorgt ervoor dat het front mooi aansluit op de keukenkast. De hoogte is een belangrijk aandachtspunt: compacte ovens beginnen bij 45 centimeter, terwijl standaardmodellen 60 centimeter nodig hebben. Bij magnetrons is het slim om rekening te houden met bedieningspanelen die kunnen uitsteken en extra ruimte bovenin vragen.

Inbouwvaatwasser 

Bij vaatwassers draait het vooral om de hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 centimeter, maar dankzij verstelbare poten heb je hier wel wat 'bewegingsruimte'. Minstens zo belangrijk is de plinthoogte: meet van de vloer tot de onderkant van de kast en niet alleen de zichtbare plint. Vergeet ook de waterslang niet—reken op zo'n 5 centimeter extra diepte om voldoende ruimte te houden voor de aansluiting.

Inbouw-espressomachine 

Espressomachines zijn compact, maar nauwkeurig meten blijft belangrijk. De standaardbreedte ligt meestal rond de 56 centimeter, maar de diepte kan variëren. Afhankelijk van het model neemt het waterreservoir aan de achterkant 40 tot 55 centimeter in beslag. Let ook op de kleppen: bij een machine die naar voren opent, is extra ruimte nodig om koffiebonen of cups eenvoudig te vervangen.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Voorkom deze veelgemaakte fouten 

Een veelvoorkomend probleem is dat apparatuur nét niet past, ondanks zorgvuldig meten. Dit komt vaak doordat ventilatieruimte of aansluitingen over het hoofd worden gezien. Een handige tip: plak een stuk tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het toestel komt en markeer daarop de positie van stekkers en leidingen. Controleer ook of de nis waterpas is, vooral bij koelkasten met schuiflades. Een scheve ondergrond kan voor problemen zorgen, dus stel de keukenkast indien nodig bij voordat je gaat installeren.

Bij renovaties spelen vaak afwijkende maten een rol. Oudere keukens kunnen dikkere kastwanden of ongewone nisdieptes hebben. Meet daarom niet alleen de huidige situatie, maar vergelijk deze met de afmetingen van het nieuwe toestel. Twijfel je? Overweeg dan advies van een keukenexpert, zeker bij complexe combinaties zoals een oven met een ingebouwde magnetron.

En dit moet je echt altijd als laatste doen...

Het klinkt als een open deur, maar het blijft de beste garantie op succes: meet alles minimaal twee keer. Schrijf de maten op en leg ze naast de technische specificaties van het apparaat. Let daarbij op details als verstelbare poten, een uitklapbaar bedieningspaneel of deuruitsparing. Zo voorkom je dat je keukenproject verandert in een puzzel met ontbrekende stukken. Want uiteindelijk draait het erom dat alles naadloos samenvalt – letterlijk én figuurlijk.

Het heeft even geduurd, maar de winter is eindelijk (zo goed als) voorbij. De zomertijd is ingegaan, 's morgens vroeg hoor je de vogels weer en de zon zien we ook steeds vaker. Tijd dus om lekker veel buiten te zijn om je tuin helemaal zomerklaar te maken. Dit zijn de tuinklusjes die je in april allemaal kunt doen.

📆Handig: onze tuinkluskalender voor heel het jaar rond

Planten afharden

Planten die je in de afgelopen maanden binnen hebt gehouden, kun je nu langzaam laten wennen aan de lagere buitentemperaturen. Begin in de tweede helft van april door ze overdag buiten te zetten en 's avonds weer naar binnen te halen, bijvoorbeeld in de schuur of garage. Hoewel de lente begonnen is, kunnen de nachten nog koud zijn, zeker omdat de IJsheiligen nog niet voorbij zijn. Sommige nachten kan het zelfs nog vriezen. Geef kuipplanten een meststof met langdurige werking, zodat ze voldoende voeding hebben voor de komende maanden. Bescherm eenjarige planten, jonge gewassen en bloesembomen tegen nachtvorst met een vliesdoek.

Rozen, bodembedekkers en zomerbollen planten

Heb je nog geen rozen of heesters geplant? Dan is dit het moment om dat alsnog te doen, zodat ze deze zomer in volle bloei staan. Is het lekker weer in april? Op zonnige dagen kun je ook heiligenbloem of lavendel in de grond zetten. Zorg er wel voor dat je eerst onkruid verwijdert en de bodem losmaakt.

Wil je borderplanten aanplanten? Begin dan met bodembedekkers. Dit is bovendien een ideaal moment om de beplanting een voedingsboost te geven met mest. Heb je in maart eenjarige, tweejarige of vaste planten binnen gezaaid? Dan kun je ze nu voorzichtig verpotten. Nog niet gezaaid? Dat kan nog steeds.

Vanaf half april is het ook een goed moment om zomerbollen te planten. Denk aan lelies, dahlia's, siergember, canna's en gladiolen. Bloembollen die meerdere jaren in de grond blijven, geef je extra voeding met organische mest en een laagje compost. Wil je direct meer kleur in de tuin? Zet dan bakken en potten vol met bloeiende planten. Die zijn nu volop verkrijgbaar bij tuincentra.

©Alexander Raths

Heggen en klimplanten

Haal de heggenschaar maar tevoorschijn, want dit is het moment om hagen zoals taxus, conifeer, liguster en leylandii te snoeien. Zo houd je ze in vorm en voorkom je dat ze te breed uitgroeien. Geef de hagen meteen een speciale haagmeststof en leg een laag bodembedekking, houtsnippers of mulch rondom de wortels. Dit helpt de grond vocht vast te houden in de zomer en verbetert de bodemstructuur. Bovendien remt het de groei van onkruid.

Dunne en dode takken in heesters kun je nu ook verwijderen. De hoofdtakken mag je flink terugsnoeien om de struik voller te laten groeien. Dit geldt ook voor winterjasmijn en forsythia, die na de bloei een snoeibeurt kunnen gebruiken. Winterbloeiende heide knip je eenvoudig terug met een heggenschaar. Vergeet niet om klimplanten, zoals clematis, goed vast te zetten. Het kan deze maand namelijk nog flink waaien.

Meeldauw voorkomen en bestrijden

Meeldauw is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door een schimmel. Vooral bij warm en droog weer, in combinatie met vochtige nachten door dauw, kan deze ziekte zich snel verspreiden. De schimmel laat een wit, poederachtig laagje achter op de bladeren. Dit is niet alleen lelijk, maar ook schadelijk. De schimmel dringt diep door in het plantenweefsel en onttrekt voedingsstoffen, waardoor de plant minder goed groeit. Rozen, ridderspoor, kamperfoelie, begonia's, aardbeien, tomaten, komkommers, courgette en druiven zijn extra gevoelig voor meeldauw.

Om meeldauw te voorkomen is het belangrijk om bij droog weer extra water te geven en ervoor te zorgen dat er voldoende ruimte tussen de planten blijft. Aangetaste bladeren kun je het beste meteen wegknippen en in de vuilnisbak gooien, zodat de schimmel zich niet verder verspreidt. Gooi ze niet op de composthoop! Daarnaast is het verstandig om meeldauwgevoelige planten niet te plaatsen op plekken waar eerder meeldauw heeft gezeten. Mocht een plant toch helemaal onder deze schimmel zitten, dan is een bestrijdingsmiddel de beste oplossing.

©cocci65

Het gazon: maaien, bijzaaien en bemesten

Controleer of het gazon zieke of kale plekken heeft. Wil je die direct aanpakken? Steek de aangetaste plek dan in een vierkante vorm uit en leg er een nieuw, op maat gesneden grasmat in. Opnieuw inzaaien is natuurlijk ook een optie. Vanaf nu kun je het gras weer maandelijks maaien. Lang gras langs de randen werk je bij met een grastrimmer of kantenknipper, zodat het gazon er weer strak uitziet.

Bemesting is belangrijk voor een gezond gazon. Dit doe je in de periode van maart tot en met september minstens drie keer. Heb je in maart nog niet bemest? Dan is het nu de hoogste tijd. Sluit daarnaast de buitenkraan weer aan, zodat de sproeiers in de tuin klaar zijn voor gebruik.

Lees ook: Grasmaaien: fluitje van een cent met deze tips