Let op de kleintjes: pak sluipverbruik aan!

'Je kunt snel en gemakkelijk energie besparen!' Het klinkt als een cynische dooddoener, maar er is wel degelijk een manier om de energierekening te drukken zonder bijkomende investeringen. Hoe? Door het sluipverbruik aan te pakken! Het stiekeme verbruik van elektrische apparaten kan oplopen tot 8 procent van het totale verbruik, terwijl je op dat moment in de waan bent dat deze apparaten netjes zijn uitgeschakeld. Voor een gemiddeld gezin betekent dat gemakkelijk 200 euro per jaar.

Bij sluipverbruik of sluimerverbruik staan apparaten niet écht uit. Ze bevinden zich in de standby-modus waarbij ze toch nog energie verbruiken. Veel elektrische toestellen worden nooit of zelden helemaal uitgeschakeld. Voor een koelkast is het essentieel dat die continu draait, maar een computer met randapparatuur, een telefoonlader, een koffiezetapparaat of een decoder hoeft niet continu ingeplugd te zijn. Natuurlijk heeft niet elk elektrisch apparaat sluipverbruik. Als een waterkoker uit staat, is er geen stroomverbruik omdat er geen gesloten stroomcircuit is. Zoek de sluipverbruikers daarom onder de elektrische apparaten met een externe stroomtoevoer via een kabel of een adapter. Meestal verraden deze toetellen dat ook aan de hand van een standby-lampje.

Ook lezen: Energie besparen doe je met deze slimme apparaten!

Vele kleintjes…

Het loont dus de moeite om sluimerverbruikers aan te pakken. En dat is goed zoeken, want vaak gaat het om kleinschalig verbruik. Met de stroomprijs van € 0,45 per kWh (dankzij het prijsplafond dat op 1 januari 2023 in Nederland is ingesteld) kost een apparaatje van slechts 1 watt per uur je € 3,95 per jaar (8.760 uur x € 0,45 : 1.000).

Een mooi voorbeeld is een van de kleinste verbruikers: de telefoonoplader die je gemakshalve dag en nacht in het stopcontact laat zitten. Vroeger verbruikten die opladers veel meer stroom dan nu. Tegenwoordig zijn telefoonopladers zo zuinig dat ze per uur slechts 2 watt verbruiken als je ze non-stop in het stopcontact laat zitten. Hierdoor loopt het verbruik toch al snel op tot 17,52 kWh oftewel € 7,89 op jaarbasis. Dat lijkt mee te vallen, maar in een gezin waar er vier van dat soort adapters in het stopcontact blijven zitten, spreken we al snel over tientallen euro’s. 

Maak de som

Op basis van de gegeven stroomprijs tonen we hoeveel je kunt besparen door de klassieke sluipverbruikers aan te pakken. Je kunt zelf de optelsom maken van het aantal apparaten die bij jou thuis in stand-by modus staan. 

Televisie 

Nieuwe led-tv’s hebben weinig sluipverbruik. Je wint dus weinig door de stekker van het toestel uit de wanddoos te trekken in plaats van hem op stand-by te laten staan. Het gewone verbruik van de tv zelf verschilt wel beduidend per type. Let bij de aankoop dus op het energielabel: dat gaat van A tot G, waarbij A het zuinigst is. Vaak lees je op dat label ook het energieverbruik per 1.000 gebruiksuren. Dat is een goede manier om verschillende beeldschermen met elkaar te vergelijken.

Het energielabel voor televisies is op 1 maart 2021 vernieuwd. Het zuinigste model heeft label A (donkergroen) en het minst zuinige toestel heeft label G (rood). De plusjes die je vroeger achter sommige letters zag staan, zijn verdwenen; die riepen alleen maar vragen op. Ga je dus een nieuwe televisie kopen, kijk dan naar een toestel met een donkergroen label en vergelijk het stroomverbruik per 1.000 uur. Houd er rekening mee dat een groter scherm ook een hoger energieverbruik met zich meebrengt. Vooral de resolutie is bepalend voor het energieverbruik. Die resolutie loopt van HD-ready en Full-HD naar UltraHD/4K en zelfs 8K. Een groot 4K-scherm verbruikt minder dan een 8K-toestel. Vergelijk in de winkel het 4K- en 8K-scherm en probeer of je het verschil echt ziet. 

Decoder

De decoder/mediabox die is aangesloten op de televisie verbruikt meestal veel stroom, zelfs als hij in de gewone standby-stand staat. Nieuwe decoders hebben daarom een eco-stand die zuiniger is. Heb je een oude decoder, dan kun je beter de stekker uit het stopcontact trekken als je hem niet gebruikt (of de schakelaar van de stekkerdoos omzetten). Besef dan wel dat het iets langer duurt voordat de decoder weer is opgestart als je hem opnieuw aan zet. Bij veel tv-toestellen heb je niet eens een decoder nodig, omdat ze een ingebouwde tv-ontvanger hebben als je via de kabel of satelliet tv-kijkt. Daarnaast kun je bij veel providers ook tv-kijken via een app. 

Ook lezen: In elke kamer energie besparen? Dat lukt je met deze tips!

Meten is weten

Pak sluipverbruik stapsgewijs aan. Schaf een energiemeter aan die je tussen het stopcontact en het toestel plaatst. De energiemeter toont in realtime het energieverbruik van het apparaat. Je hebt al goede energiekostenmeters voor een euro of 20. Ook als je een onverklaarbaar hoge stroomrekening hebt, is het hiermee vrij eenvoudig om de dader te achterhalen. Een koelkast waarvan de thermostaat defect is, vind je anders niet zo snel.

Vaak geeft dit eenvoudige metertje de doorslag om oude apparaten naar het milieuplein te brengen. Wandel door het huis en begin waar lichtjes branden of bij toestellen die warmte afgeven. Natuurlijk meet de energiemeter het totale verbruik, maar als je alleen wilt weten wat een apparaat in stand-by verbruikt, dan laat je het bijvoorbeeld een volledige nacht meten daarna maak je de berekening per dag en vervolgens per jaar. Na een paar dagen leer je met deze energieverbruiksmanager waar je winst kunt behalen.

Let op: de energiemeters voor Nederlandse stopcontacten zijn anders dan die voor de Belgische markt.

Wat te doen?

Als je eenmaal weet waar de grootste sluipverbruikers zitten, kun je simpelweg de stekker verwijderen als je het toestel voor langere tijd niet gebruikt (of je kunt een stekkerdoos met schakelaar plaatsen). Op een stekkerblok met aan-uitschakelaar sluit je bijvoorbeeld de computer met al zijn randapparatuur aan. Op die manier elimineer je met één druk op de knop een aantal verwante sluipverbruikers.  

Standby-killer

Daarnaast is er ook zoiets als de standby-killer (vanaf zo'n 11 euro), een bijzonder effectieve manier om sluipverbruik te voorkomen. Je stopt de standby-killer in het stopcontact en daarna plug je de stekker van bijvoorbeeld de televisie in de standby-killer. Wanneer de televisie op stand-by wordt gezet, schakelt de standby-killer na 5 tot 10 minuten de netspanning uit. Als je de televisie opnieuw wilt aanzetten, vangt de standby-killer eerst het signaal van de afstandsbediening op en daarna zet hij de televisie opnieuw in stand-by. Druk nog een keer op de afstandsbediening en de televisie gaat aan.

Kijk wel uit met de digicorder. Als die geprogrammeerd is om een programma op te nemen, moet die uiteraard wel elektrische voeding blijven krijgen. Dit hulpmiddel is eigenlijk alleen winstgevend bij oude televisies. Moderne led-toestellen hebben weinig sluipverbruik. 

 💡Wil jij jouw huis verder verduurzamen?