'Je kunt snel en gemakkelijk energie besparen!' Het klinkt als een cynische dooddoener, maar er is wel degelijk een manier om de energierekening te drukken zonder bijkomende investeringen. Hoe? Door het sluipverbruik aan te pakken! Het stiekeme verbruik van elektrische apparaten kan oplopen tot 8 procent van het totale verbruik, terwijl je op dat moment in de waan bent dat deze apparaten netjes zijn uitgeschakeld. Voor een gemiddeld gezin betekent dat gemakkelijk 200 euro per jaar.

Bij sluipverbruik of sluimerverbruik staan apparaten niet écht uit. Ze bevinden zich in de standby-modus waarbij ze toch nog energie verbruiken. Veel elektrische toestellen worden nooit of zelden helemaal uitgeschakeld. Voor een koelkast is het essentieel dat die continu draait, maar een computer met randapparatuur, een telefoonlader, een koffiezetapparaat of een decoder hoeft niet continu ingeplugd te zijn. Natuurlijk heeft niet elk elektrisch apparaat sluipverbruik. Als een waterkoker uit staat, is er geen stroomverbruik omdat er geen gesloten stroomcircuit is. Zoek de sluipverbruikers daarom onder de elektrische apparaten met een externe stroomtoevoer via een kabel of een adapter. Meestal verraden deze toetellen dat ook aan de hand van een standby-lampje.

Ook lezen: Energie besparen doe je met deze slimme apparaten!

Vele kleintjes…

Het loont dus de moeite om sluimerverbruikers aan te pakken. En dat is goed zoeken, want vaak gaat het om kleinschalig verbruik. Met de stroomprijs van € 0,45 per kWh (dankzij het prijsplafond dat op 1 januari 2023 in Nederland is ingesteld) kost een apparaatje van slechts 1 watt per uur je € 3,95 per jaar (8.760 uur x € 0,45 : 1.000).

Een mooi voorbeeld is een van de kleinste verbruikers: de telefoonoplader die je gemakshalve dag en nacht in het stopcontact laat zitten. Vroeger verbruikten die opladers veel meer stroom dan nu. Tegenwoordig zijn telefoonopladers zo zuinig dat ze per uur slechts 2 watt verbruiken als je ze non-stop in het stopcontact laat zitten. Hierdoor loopt het verbruik toch al snel op tot 17,52 kWh oftewel € 7,89 op jaarbasis. Dat lijkt mee te vallen, maar in een gezin waar er vier van dat soort adapters in het stopcontact blijven zitten, spreken we al snel over tientallen euro’s. 

Maak de som

Op basis van de gegeven stroomprijs tonen we hoeveel je kunt besparen door de klassieke sluipverbruikers aan te pakken. Je kunt zelf de optelsom maken van het aantal apparaten die bij jou thuis in stand-by modus staan. 

Televisie 

Nieuwe led-tv’s hebben weinig sluipverbruik. Je wint dus weinig door de stekker van het toestel uit de wanddoos te trekken in plaats van hem op stand-by te laten staan. Het gewone verbruik van de tv zelf verschilt wel beduidend per type. Let bij de aankoop dus op het energielabel: dat gaat van A tot G, waarbij A het zuinigst is. Vaak lees je op dat label ook het energieverbruik per 1.000 gebruiksuren. Dat is een goede manier om verschillende beeldschermen met elkaar te vergelijken.

Het energielabel voor televisies is op 1 maart 2021 vernieuwd. Het zuinigste model heeft label A (donkergroen) en het minst zuinige toestel heeft label G (rood). De plusjes die je vroeger achter sommige letters zag staan, zijn verdwenen; die riepen alleen maar vragen op. Ga je dus een nieuwe televisie kopen, kijk dan naar een toestel met een donkergroen label en vergelijk het stroomverbruik per 1.000 uur. Houd er rekening mee dat een groter scherm ook een hoger energieverbruik met zich meebrengt. Vooral de resolutie is bepalend voor het energieverbruik. Die resolutie loopt van HD-ready en Full-HD naar UltraHD/4K en zelfs 8K. Een groot 4K-scherm verbruikt minder dan een 8K-toestel. Vergelijk in de winkel het 4K- en 8K-scherm en probeer of je het verschil echt ziet. 

Decoder

De decoder/mediabox die is aangesloten op de televisie verbruikt meestal veel stroom, zelfs als hij in de gewone standby-stand staat. Nieuwe decoders hebben daarom een eco-stand die zuiniger is. Heb je een oude decoder, dan kun je beter de stekker uit het stopcontact trekken als je hem niet gebruikt (of de schakelaar van de stekkerdoos omzetten). Besef dan wel dat het iets langer duurt voordat de decoder weer is opgestart als je hem opnieuw aan zet. Bij veel tv-toestellen heb je niet eens een decoder nodig, omdat ze een ingebouwde tv-ontvanger hebben als je via de kabel of satelliet tv-kijkt. Daarnaast kun je bij veel providers ook tv-kijken via een app. 

Ook lezen: In elke kamer energie besparen? Dat lukt je met deze tips!

Meten is weten

Pak sluipverbruik stapsgewijs aan. Schaf een energiemeter aan die je tussen het stopcontact en het toestel plaatst. De energiemeter toont in realtime het energieverbruik van het apparaat. Je hebt al goede energiekostenmeters voor een euro of 20. Ook als je een onverklaarbaar hoge stroomrekening hebt, is het hiermee vrij eenvoudig om de dader te achterhalen. Een koelkast waarvan de thermostaat defect is, vind je anders niet zo snel.

Vaak geeft dit eenvoudige metertje de doorslag om oude apparaten naar het milieuplein te brengen. Wandel door het huis en begin waar lichtjes branden of bij toestellen die warmte afgeven. Natuurlijk meet de energiemeter het totale verbruik, maar als je alleen wilt weten wat een apparaat in stand-by verbruikt, dan laat je het bijvoorbeeld een volledige nacht meten daarna maak je de berekening per dag en vervolgens per jaar. Na een paar dagen leer je met deze energieverbruiksmanager waar je winst kunt behalen.

Let op: de energiemeters voor Nederlandse stopcontacten zijn anders dan die voor de Belgische markt.

Wat te doen?

Als je eenmaal weet waar de grootste sluipverbruikers zitten, kun je simpelweg de stekker verwijderen als je het toestel voor langere tijd niet gebruikt (of je kunt een stekkerdoos met schakelaar plaatsen). Op een stekkerblok met aan-uitschakelaar sluit je bijvoorbeeld de computer met al zijn randapparatuur aan. Op die manier elimineer je met één druk op de knop een aantal verwante sluipverbruikers.  

Standby-killer

Daarnaast is er ook zoiets als de standby-killer (vanaf zo'n 11 euro), een bijzonder effectieve manier om sluipverbruik te voorkomen. Je stopt de standby-killer in het stopcontact en daarna plug je de stekker van bijvoorbeeld de televisie in de standby-killer. Wanneer de televisie op stand-by wordt gezet, schakelt de standby-killer na 5 tot 10 minuten de netspanning uit. Als je de televisie opnieuw wilt aanzetten, vangt de standby-killer eerst het signaal van de afstandsbediening op en daarna zet hij de televisie opnieuw in stand-by. Druk nog een keer op de afstandsbediening en de televisie gaat aan.

Kijk wel uit met de digicorder. Als die geprogrammeerd is om een programma op te nemen, moet die uiteraard wel elektrische voeding blijven krijgen. Dit hulpmiddel is eigenlijk alleen winstgevend bij oude televisies. Moderne led-toestellen hebben weinig sluipverbruik. 

 💡Wil jij jouw huis verder verduurzamen?

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.