'Je kunt snel en gemakkelijk energie besparen!' Het klinkt als een cynische dooddoener, maar er is wel degelijk een manier om de energierekening te drukken zonder bijkomende investeringen. Hoe? Door het sluipverbruik aan te pakken! Het stiekeme verbruik van elektrische apparaten kan oplopen tot 8 procent van het totale verbruik, terwijl je op dat moment in de waan bent dat deze apparaten netjes zijn uitgeschakeld. Voor een gemiddeld gezin betekent dat gemakkelijk 200 euro per jaar.

Bij sluipverbruik of sluimerverbruik staan apparaten niet écht uit. Ze bevinden zich in de standby-modus waarbij ze toch nog energie verbruiken. Veel elektrische toestellen worden nooit of zelden helemaal uitgeschakeld. Voor een koelkast is het essentieel dat die continu draait, maar een computer met randapparatuur, een telefoonlader, een koffiezetapparaat of een decoder hoeft niet continu ingeplugd te zijn. Natuurlijk heeft niet elk elektrisch apparaat sluipverbruik. Als een waterkoker uit staat, is er geen stroomverbruik omdat er geen gesloten stroomcircuit is. Zoek de sluipverbruikers daarom onder de elektrische apparaten met een externe stroomtoevoer via een kabel of een adapter. Meestal verraden deze toetellen dat ook aan de hand van een standby-lampje.

Ook lezen: Energie besparen doe je met deze slimme apparaten!

Vele kleintjes…

Het loont dus de moeite om sluimerverbruikers aan te pakken. En dat is goed zoeken, want vaak gaat het om kleinschalig verbruik. Met de stroomprijs van € 0,45 per kWh (dankzij het prijsplafond dat op 1 januari 2023 in Nederland is ingesteld) kost een apparaatje van slechts 1 watt per uur je € 3,95 per jaar (8.760 uur x € 0,45 : 1.000).

Een mooi voorbeeld is een van de kleinste verbruikers: de telefoonoplader die je gemakshalve dag en nacht in het stopcontact laat zitten. Vroeger verbruikten die opladers veel meer stroom dan nu. Tegenwoordig zijn telefoonopladers zo zuinig dat ze per uur slechts 2 watt verbruiken als je ze non-stop in het stopcontact laat zitten. Hierdoor loopt het verbruik toch al snel op tot 17,52 kWh oftewel € 7,89 op jaarbasis. Dat lijkt mee te vallen, maar in een gezin waar er vier van dat soort adapters in het stopcontact blijven zitten, spreken we al snel over tientallen euro’s. 

Maak de som

Op basis van de gegeven stroomprijs tonen we hoeveel je kunt besparen door de klassieke sluipverbruikers aan te pakken. Je kunt zelf de optelsom maken van het aantal apparaten die bij jou thuis in stand-by modus staan. 

Televisie 

Nieuwe led-tv’s hebben weinig sluipverbruik. Je wint dus weinig door de stekker van het toestel uit de wanddoos te trekken in plaats van hem op stand-by te laten staan. Het gewone verbruik van de tv zelf verschilt wel beduidend per type. Let bij de aankoop dus op het energielabel: dat gaat van A tot G, waarbij A het zuinigst is. Vaak lees je op dat label ook het energieverbruik per 1.000 gebruiksuren. Dat is een goede manier om verschillende beeldschermen met elkaar te vergelijken.

Het energielabel voor televisies is op 1 maart 2021 vernieuwd. Het zuinigste model heeft label A (donkergroen) en het minst zuinige toestel heeft label G (rood). De plusjes die je vroeger achter sommige letters zag staan, zijn verdwenen; die riepen alleen maar vragen op. Ga je dus een nieuwe televisie kopen, kijk dan naar een toestel met een donkergroen label en vergelijk het stroomverbruik per 1.000 uur. Houd er rekening mee dat een groter scherm ook een hoger energieverbruik met zich meebrengt. Vooral de resolutie is bepalend voor het energieverbruik. Die resolutie loopt van HD-ready en Full-HD naar UltraHD/4K en zelfs 8K. Een groot 4K-scherm verbruikt minder dan een 8K-toestel. Vergelijk in de winkel het 4K- en 8K-scherm en probeer of je het verschil echt ziet. 

Decoder

De decoder/mediabox die is aangesloten op de televisie verbruikt meestal veel stroom, zelfs als hij in de gewone standby-stand staat. Nieuwe decoders hebben daarom een eco-stand die zuiniger is. Heb je een oude decoder, dan kun je beter de stekker uit het stopcontact trekken als je hem niet gebruikt (of de schakelaar van de stekkerdoos omzetten). Besef dan wel dat het iets langer duurt voordat de decoder weer is opgestart als je hem opnieuw aan zet. Bij veel tv-toestellen heb je niet eens een decoder nodig, omdat ze een ingebouwde tv-ontvanger hebben als je via de kabel of satelliet tv-kijkt. Daarnaast kun je bij veel providers ook tv-kijken via een app. 

Ook lezen: In elke kamer energie besparen? Dat lukt je met deze tips!

Meten is weten

Pak sluipverbruik stapsgewijs aan. Schaf een energiemeter aan die je tussen het stopcontact en het toestel plaatst. De energiemeter toont in realtime het energieverbruik van het apparaat. Je hebt al goede energiekostenmeters voor een euro of 20. Ook als je een onverklaarbaar hoge stroomrekening hebt, is het hiermee vrij eenvoudig om de dader te achterhalen. Een koelkast waarvan de thermostaat defect is, vind je anders niet zo snel.

Vaak geeft dit eenvoudige metertje de doorslag om oude apparaten naar het milieuplein te brengen. Wandel door het huis en begin waar lichtjes branden of bij toestellen die warmte afgeven. Natuurlijk meet de energiemeter het totale verbruik, maar als je alleen wilt weten wat een apparaat in stand-by verbruikt, dan laat je het bijvoorbeeld een volledige nacht meten daarna maak je de berekening per dag en vervolgens per jaar. Na een paar dagen leer je met deze energieverbruiksmanager waar je winst kunt behalen.

Let op: de energiemeters voor Nederlandse stopcontacten zijn anders dan die voor de Belgische markt.

Wat te doen?

Als je eenmaal weet waar de grootste sluipverbruikers zitten, kun je simpelweg de stekker verwijderen als je het toestel voor langere tijd niet gebruikt (of je kunt een stekkerdoos met schakelaar plaatsen). Op een stekkerblok met aan-uitschakelaar sluit je bijvoorbeeld de computer met al zijn randapparatuur aan. Op die manier elimineer je met één druk op de knop een aantal verwante sluipverbruikers.  

©Bjoern Wylezich

Standby-killer

Daarnaast is er ook zoiets als de standby-killer (vanaf zo'n 11 euro), een bijzonder effectieve manier om sluipverbruik te voorkomen. Je stopt de standby-killer in het stopcontact en daarna plug je de stekker van bijvoorbeeld de televisie in de standby-killer. Wanneer de televisie op stand-by wordt gezet, schakelt de standby-killer na 5 tot 10 minuten de netspanning uit. Als je de televisie opnieuw wilt aanzetten, vangt de standby-killer eerst het signaal van de afstandsbediening op en daarna zet hij de televisie opnieuw in stand-by. Druk nog een keer op de afstandsbediening en de televisie gaat aan.

Kijk wel uit met de digicorder. Als die geprogrammeerd is om een programma op te nemen, moet die uiteraard wel elektrische voeding blijven krijgen. Dit hulpmiddel is eigenlijk alleen winstgevend bij oude televisies. Moderne led-toestellen hebben weinig sluipverbruik. 

 💡Wil jij jouw huis verder verduurzamen?

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.