Heb je ooit op een koude winterdag aan de muur achter de radiator gevoeld? Dan heb je vast gemerkt hoe warm de wand daar kan worden. Zonde dat radiatoren de helft van hun rendement naar de muur waaraan ze hangen stralen in plaats van naar de kamer. Door reflecterende radiatorafscherming aan te brengen kun je dit warmteverlies drastisch verminderen en het comfort in huis verhogen.

In het kort: Radiatorfolie aanbrengen is een goedkope manier om energie te besparen, maar doe het wel meteen goed. In sommige gevallen kun je de folie het best rechtstreeks op de radiator bevestigen en soms is het beter om de folie op de muur achter de radiator aan te brengen. In dit artikel leggen we uit hoe je dat doet.

Ook interessant: De helft minder warmte verliezen? Raamisolatie: een koud kunstje!

Er zijn verschillende manieren waarop warmte zich verplaatst (zie daarvoor ook dit artikel over warmteoverdracht). Radiatoren produceren voornamelijk stralingswarmte. Wanneer ze tegen de wand hangen, stralen ze niet alleen warmte naar binnen uit, maar ook richting de muur. 25 procent van de warmte die zo’n radiator richting wand uitstraalt, verdwijnt gewoon als nutteloze energie in de muur, zeker als je dunne wanden hebt. Reflecterende folie zorgt dat je de stralingswarmte aan de achterkant terugkaatst. Tests hebben aangetoond dat een radiator die voorzien is van zo’n reflecterend scherm een winst van 5°C oplevert, gemeten op 30 centimeter van de radiator.

Wat is radiatorfolie?

Radiatorfolie is een zelfklevende isolerende en warmte-reflecterende folie die lijkt op aluminiumfolie. Goede radiatorfolie zorgt behalve voor reflectie ook voor een thermische onderbreking. Afhankelijk van het type folie kun je hiermee het warmteverlies tot 95% verminderen. Er zijn verschillende soorten radiatorfolie op de markt en tal van bedrijven verkopen ze online. Kies bij voorkeur het type met een dunne isolatielaag. De kern van hard- of zachtschuim maakt de folie steviger, bovendien werkt dit als warmteweerstand. In de bouwmarkt vind je twee soorten, één met schuim en één met aluminium. De dikte van het type met schuim zorgt dat deze soms moeilijker aan te brengen is. Daarom bestaat er een dunnere variant met aluminium. Er is ook folie op de markt die gemaakt is van goedkope noppenfolie, die is minder doeltreffend. Hou rekening met de standaardafmetingen van de rol. Er bestaat trouwens ook vensterbankfolie die wordt toegepast bij radiatoren die direct onder een vensterbank hangen. Deze folie heeft een gebogen vorm om de warme lucht beter in de kamer te leiden. 

©Evgen - stock.adobe.com

Lukt het ook met gewone aluminiumfolie?

Doe het niet! Radiatoren isoleren met aluminiumfolie is ronduit prutswerk. Aluminiumfolie is gewoon niet stevig genoeg om gemakkelijk achter de radiatoren aan te brengen. Het kreukt en scheurt gemakkelijk en het resultaat ziet er belachelijk uit. Het is alleen verantwoord als je in aanmerking probeert te komen voor een aflevering in het realityprogramma ‘Help, mijn man is klusser!’ 

Moet ik alle radiatoren isoleren?

Plaats in ieder geval isolerende folie achter de radiatoren die aan buitenmuren hangen, omdat die het meeste warmte van binnen naar buiten trekken. Bij binnenmuren is het afhankelijk van hoe vaak de betreffend kamers worden gebruikt. Als het gaat om een radiator aan een scheidingsmuur tussen twee slaapkamers die allebei gebruikt worden, dan wordt de warmte die door de muur gaat niet als verloren beschouwd. Hangt de radiator aan een scheidingsmuur waarbij de kamer ernaast niet wordt verwarmd, dan loont het de moeite om het warmteverlies te beperken en de radiator te isoleren.

In één winter terugverdiend

Radiatorfolie is niet de beste oplossing om de warmte binnen te houden. Er gaat niets boven een vakkundige isolatie van de buitenmuren, het dak en de bodem. Maar het is wel een van de meest voordelige ingrepen die je kunt doen om te besparen op de energierekening. Volgens onderzoek van Milieu Centraal Nederland bespaar je per m² radiatorfolie ongeveer 10 m³ gas per jaar. Als de radiator voor een glazen raam of pui staat, scheelt het zelfs nog meer. Bij enkel glas mag je rekenen op 50 m³ gas per 1 m² en bij dubbel glas 25 m³ gas per jaar. Op de energierekening vertaalt dat zich snel in enkele tientallen euro’s. Voor een rol van 3 m² betaal je tussen de 10 en 20 euro. Voor een rol tape nodig om de folie te kleven ben tussen de 5 en 10 euro kwijt. Speciale magneten om op de radiator te plaatsen kosten tussen 6 en 12 euro.

Zo onzichtbaar mogelijk

Radiatorfolie moet je nauwkeurig plaatsen, anders heeft het alsnog weinig effect. Je kunt de radiatorfolie zowel tegen de muur achter de radiator als tegen de achterkant van de radiator bevestigen. Voor de werking van de folie maakt dit niet veel uit. Meestal staan de richtlijnen op de verpakking. De meest voor de hand liggende optie is dat de radiatorfolie tegen de achterkant van de radiator wordt bevestigd omdat je dan het minst van de folie ziet. Je kunt de folie snijden met een schaar of een scherp mes. Er is geen speciaal gereedschap nodig. 

Tegen de muur

Als je kiest voor bevestiging tegen de wand, knip je de folie eerst op maat, maar maak hem zowel in de hoogte als in de breedte tien centimeter kleiner. Op die manier zie je niets van de folie, omdat die verstopt zit achter de radiator. Plak de achterkant van de radiatorfolie – dat is de kant van de schuimlaag - tegen de muur. Dit kun je doen met dubbelzijdige aluminiumtape. Soms is het lastig om de folie netjes strak te laten hangen terwijl je ermee bezig bent. Een beproefde truc is dat je onderaan de folie enkele wasknijpers als gewicht aanbrengt om de folie netjes te laten doorhangen. Vervolgens druk je de folie van boven naar beneden aan en ten slotte haal je de knijpers weg.

Het gemakkelijkste werkt radiatorfolie met magneten. In tegenstelling tot de andere bevestigingsmethoden kun je dit type ook bevestigen op moeilijker bereikbare plaatsen. Bovendien kun je de folie dan makkelijk verwijderen om schoon te maken.

Bij een radiator die slechts uit één enkele plaat bestaat, is het trouwens sowieso beter om geen radiatorfolie aan de radiator zelf te kleven. Anders pak je de plaat in waardoor je de warmteafgifte van de radiator beperkt. Bevestig de radiatorfolie in dat geval aan de muur.

©Evgen - stock.adobe.com

Tegen de radiator

Ook als je de folie rechtstreeks tegen de radiator wilt bevestigen, meet je eerst de radiator op, maar dan maak je hem vijf centimeter minder hoog en breed. Het beste gebruik je de speciale magneetband die in de verpakking is meegeleverd zodat je de folie later ook gemakkelijk kunt verwijderen. Bevestig de magneetband op de folie. Zorg dat je de glanzende kant naar de radiator keert. Om de folie strak naar beneden te hangen, kun je opnieuw de wasknijpertruc toepassen. Let er wel op dat er aan de achterkant geen bevestigingsonderdelen in de weg zitten.

Tijdens Black Friday pakt Keukenloods uit met hoge kortingen op populaire inbouwapparatuur van merken als Siemens en Bosch. Wij lichten hier vijf modellen uit die nu extra interessant zijn: stuk voor stuk slimme keuzes voor wie zijn keuken wil vernieuwen of uitbreiden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Keukenloods

Siemens ED851BS16E – kookplaat met geïntegreerde afzuiging

De Siemens ED851BS16E combineert koken en afzuigen in één strak oppervlak. De vier inductiezones zijn flexibel inzetbaar dankzij de combiZone, waarmee je twee zones kunt samenvoegen tot één groter kookvlak. Met de powerBoost-functie breng je water extra snel aan de kook, en de quickStart- en reStart-functies zorgen dat de kookplaat direct reageert of je instellingen behoudt als je hem kort uitzet. De ingebouwde afzuiging verwijdert kookdampen direct bij de bron: je hebt dus geen aparte afzuigkap meer nodig.

Siemens EX875LVB1E – inductiekookplaat met flexzones

De Siemens EX875LVB1E is een ruime inductiekookplaat met vijf kookzones die tegelijk gebruikt kunnen worden. De flexInductie-zone herkent automatisch het formaat van de pan en past het verwarmingsoppervlak daarop aan. Dankzij de dual lightSlider-bediening stel je elke zone met een vloeiende beweging nauwkeurig in, van sudderen tot aanbraden. De powerBoost-functie verhoogt het vermogen tot wel 50 procent, zodat je in korte tijd grote hoeveelheden water of gerechten kunt verhitten. De kookplaat beschikt over zeventien vermogensstanden, een warmhoudfunctie en een overkookbeveiliging, wat koken preciezer én veiliger maakt.

Siemens CM724G1B2 – combi-oven met magnetronfunctie

De Siemens CM724G1B2 is een compacte combi-oven met een inhoud van 45 liter en vijftien verwarmingssystemen, waaronder hetelucht, circulatiegrill en onder- en bovenwarmte. Dankzij de combinatie van oven- en magnetronfuncties bereid je gerechten in minder tijd, zonder dat ze hun structuur of smaak verliezen. Via HomeConnect bedien je hem op afstand, en met de oven-assistent gebruik je spraakcommando's om bijvoorbeeld de voorverwarming te starten. Het TFT-touchdisplay biedt een helder overzicht van programma's en temperaturen, terwijl de soft-close-deur en ledverlichting hem nóg gebruiksvriendelijker maken.

Siemens SN63HX36TN – volledig geïntegreerde vaatwasser

De Siemens SN63HX36TN is een volledig geïntegreerde vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts en een geluidsniveau van slechts 46 dB. Het apparaat beschikt over zes programma's en vier speciale functies, waaronder VarioSpeed Plus om sneller te wassen en HomeConnect voor bediening via wifi. Dankzij de MachineCare-functie blijft de binnenruimte schoon en fris, en met de Infolight zie je via een lichtprojectie op de vloer of het programma nog loopt. Het verstelbare bovenrek en de flexibele indeling zorgen dat ook grote pannen of glazen eenvoudig passen.

Bosch SMH4ECX28E – stille inbouwvaatwasser

De Bosch SMH4ECX28E valt op door zijn stille werking (42 dB) en energieklasse A. De vaatwasser biedt ruimte voor veertien couverts en beschikt over zes programma's en vijf functies, waaronder Extra Droog en SpeedPerfect+. De VarioLade bovenin biedt extra plek voor bestek en klein servies, terwijl het RackMatic-systeem het bovenrek in hoogte verstelbaar maakt. Met HomeConnect bedien je de machine via de app, en de doseerassistent zorgt dat afwasmiddel gelijkmatig wordt verdeeld voor een optimaal resultaat. De roestvrijstalen kuip en de automatische deuropening na afloop van het programma dragen bij aan een grondig en efficiënt droogresultaat.

Of je nu kiest voor een kookplaat met geïntegreerde afzuiging, een smarte combi-oven of een fluisterstille vaatwasser: tijdens Black Friday is het bij Keukenloods hét moment om te investeren in een moderne keuken! Op de speciale Keukenloods Black Friday-pagina vind je alle aanbiedingen!

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.