ID.nl logo
16 wachtwoordmanagers getest: welke is de beste?
© Reshift Digital
Huis

16 wachtwoordmanagers getest: welke is de beste?

Een wachtwoordmanager is een digitale kluis die je gebruikersnamen en wachtwoorden van onlinediensten veilig bewaart, net als betaalgegevens en persoonlijke notities. De inhoud van de kluis moet ondanks de strenge beveiliging gemakkelijk te gebruiken zijn. Wij testen zestien wachtwoordmanagers, waaronder KeePass en LastPass, op functionaliteit, gebruiksgemak én prijs. Welke wachtwoordmanager is de beste?

Laten we eerlijk zijn, er is weinig zo vervelend als inloggen. Zeker wanneer voor iedere website of onlinedienst een apart wachtwoord is gemaakt dat voldoet aan het beveiligingsadvies om toch maar lange en complexe wachtwoorden te gebruiken. Begrip voor iedereen die overal hetzelfde korte wachtwoord gebruikt, neemt dan al snel toe. Toch zijn eenvoudige wachtwoorden net als hergebruik niet aan te raden. Lekt het wachtwoord uit, dan is geen enkel account nog veilig. Het repareren van zo’n datalek is, als het al nog mogelijk is, een helse klus. Een betere oplossing voor de spagaat tussen irritatie en veiligheid, is het gebruik van een wachtwoordmanager. Dat is een applicatie of webdienst die jouw wachtwoorden en gebruikersnamen veilig bewaart in een versleutelde database, net als bijvoorbeeld betaalgegevens en persoonlijke documenten zoals je paspoort en rijbewijs en notities. De toegang tot de versleutelde database wordt afgeschermd met een hoofdwachtwoord. Omdat dat het enige wachtwoord is dat je nog hoeft te onthouden, mag dat best lang en complex zijn.

©PXimport

De kluis

Voor de database is het belangrijk dat de versleuteling sterk genoeg is om niet gemakkelijk gekraakt te kunnen worden. Zonder uitzondering bieden de geteste wachtwoordmanagers in elk geval de techniek AES-256 en dat is momenteel voldoende. Een belangrijk verschil is wel de plek waar de wachtwoordkluis wordt bewaard. Hierbij is er een duidelijk onderscheid tussen wachtwoordmanagers die de kluis in de cloud bewaren, zoals Amazon AWS of Microsoft Azure, en wachtwoordmanagers die de gebruiker zelf laten kiezen en ook de mogelijkheid geven de kluis op de eigen pc of NAS of een zelf te bepalen synchronisatieplatform als OneDrive, Google Drive of Dropbox te plaatsen. En er zijn wachtwoordmanagers die beide doen. De eerste groep is het grootst, met bekende namen als 1Password, Dashlane, LastPass, Keeper en Synology, dat opvallend genoeg dus bij de eigen wachtwoordmanager geen optie biedt deze op een NAS te bewaren. Wachtwoordmanagers die de gebruiker zelf laten kiezen waar hij zijn digitale kluis bewaart, zijn KeePass en verwante producten als Enpass en KeePassXC. Bitwarden en StrongBox bieden zowel de cloud als de mogelijkheid zelf de opslag van de kluis te regelen.

©PXimport

Cloudopslag

Een vorm van cloudopslag is handig, maar dat hoeft dus geen opgelegde keuze van de wachtwoordmanager te zijn. Middels synchronisatie zijn de beveiligde inloggegevens niet alleen op de pc, smartphone of Mac beschikbaar, maar op alle apparaten. Die toegang is er dan via een app van de wachtwoordmanager of een desktopversie voor Windows, macOS of Linux – maar bijna altijd ook via de webbrowser.

Het voordeel van synchronisatie is duidelijk: je hebt altijd toegang tot de kluisinhoud én wordt op één van de apparaten een set inloggegevens toegevoegd of aangepast, dan zijn die geüpdatete gegevens automatisch ook op alle andere apparaten beschikbaar. Toegang tot de kluis via de browser ontbreekt logischerwijs bij de wachtwoordmanagers zonder cloudopslag, zoals KeePass, KeePassXC, Enpass en Strongbox, maar ook bij F-Secure ID-Protection en NordPass. Deze laatste manager heeft webtoegang inmiddels wel aangekondigd. Cloudopslag betekent overigens niet dat de makers van de wachtwoordmanager bij de gegevens in de kluis kunnen. Allemaal gebruiken zij een zero-knowledge security-architectuur, waarbij de gegevens op het apparaat worden versleuteld en dan pas worden verstuurd naar de cloud. Zonder gebruikerswachtwoord heeft niemand toegang.

Wachtwoorden opschrijven?

De gele post-it onder het toetsenbord of tegen de rand van de monitor is niet de juiste plek om wachtwoorden op te schrijven. Maar anders dan vaak wordt gezegd, is wachtwoorden opschrijven op zichzelf geen slechte zaak. Belangrijk is wel waar je ze opschrijft en vervolgens bewaart. Een stevig schrift op een plek waar niet iedereen direct bij kan, is een prima plek om gebruikersnamen en wachtwoorden op te schrijven. En dat geldt zeker voor het hoofdwachtwoord van de digitale kluis van de wachtwoordmanager. Dit wachtwoord wil je niet kwijtraken of vergeten! Sommige wachtwoordmanagers bieden de optie de belangrijkste inloggegevens en noodsleutels uit te printen. Ook dat is een prima manier om jezelf tegen het grootste wachtwoordonheil te beschermen, namelijk het verlies van toegang tot je wachtwoordkluis.

Gebruiksgemak

De langdurige en structurele beveiliging van de inloggegevens en andere informatie in de kluis staat en valt met het gebruiksgemak van de wachtwoordmanager. Een belangrijk onderdeel hiervan is het gemak waarmee de gegevens in de kluis zich laten gebruiken. Veel wachtwoordmanagers bieden daarom een of meer extensies voor de bekende browsers. Deze nemen het invullen van gebruikersnamen en wachtwoorden en soms ook andere formuliergegevens, zoals namen en adressen, uit handen. Eén keer inloggen op de kluis en de browserextensie doet de rest. Ook het toevoegen van nieuwe inloggegevens of het updaten ervan gaat bij online diensten met een webextensie erg snel en eenvoudig.

Een alternatief voor webextensies is autotype, waarbij vanuit de op de achtergrond geopende wachtwoordmanager met één toetscombinatie de benodigde gegevens worden opgeroepen en automatisch worden ingevuld. Vooral KeePass en afgeleiden bieden deze mogelijkheid, al worden er zeker voor KeePass vanuit de community rondom deze gratis opensource-wachtwoordmanager ook alternatieve webextensies aangeboden. Het gemak en vertrouwen daarvan is vaak van lagere kwaliteit dan wanneer deze uitbreidingen van de makers van de wachtwoordmanager zelf komen.

De enige wachtwoordmanager zonder browserextensies is SecureSafe. Deze biedt wel de mogelijkheid sites te openen en dan snel in te loggen. SecureSafe is ook een van de wachtwoordmanagers zonder offline toegang. Zonder internettoegang is gebruik van wachtwoorden beperkt tot de mobiele applicatie. Op Windows en Mac worden de gegevens niet ook lokaal bewaard en versleuteld; elke keer dat er een gebruiksnaam en wachtwoord nodig is, worden die uit de online kluis gehaald.

©PXimport

Webdienst, software en apps

Gebruik je een pc of laptop, dan biedt een desktopapplicatie vaak de beste gebruikerservaring. Opvallend is dat Dashlane en LastPass de ontwikkeling daarvan hebben gestopt en alleen nog een webapp bieden, een versie van hun wachtwoordmanager die volledig draait binnen de browser. Software installeren is niet nodig en de gebruikerservaring is identiek ongeacht het besturingssysteem. Nadelen zijn er ook, zoals grotere afhankelijkheid van de aanbieder en toch ook wel het gemis van een echt programma. Dit laatste heeft ook NordPass, dat zijn applicaties bouwt op Electron, een cross-platform framework dat prima werkt, maar nooit het gevoel geeft met een echt programma te werken. Overigens stapt ook 1Password in elk geval voor de Mac-software hierop over.

De andere aanbieders hebben in elk geval een echt programma voor Windows, vaak ook voor macOS en soms ook Linux. Althans, op Synology na, dat nog volop zijn wachtwoordmanager aan het ontwikkelen is en op dit moment alleen webtoegang en extensies biedt. Uitzondering is daarnaast Strongbox, dat nog nadenkt over uitbreiden naar Windows, en zich helemaal richt op het Apple-ecosysteem met software voor macOS en iOS. Tot slot is er Bitwarden, opensource en beschikbaar voor Windows, macOS én Linux, maar waarvan ook afgeleiden bestaan, zoals Vaultwarden (voorheen Bitwarden_RS), dat zich op een NAS laat installeren. Je draait dan een eigen Bitwarden-cloud, bent vrij van kosten en licenties, maar moet wel zelf voor de NAS, de beveiliging én back-ups zorgen.

©PXimport

Gratis of betaald

Van de meeste wachtwoordmanagers bestaat een gratis versie, maar die kent wel een of meer beperkingen om de betaalde versie te promoten. De prijs daarvan verschilt van enkele euro’s tot bijna driehonderd euro bij NordPass, dat er wel een megakorting op geeft, waardoor de prijs vergelijkbaar wordt met de duurste andere producten. Maar of je dat wilt, is maar de vraag. De licentie is bijna altijd een abonnement, waarbij een langere periode goedkoper is. Enpass en Strongbox bieden de mogelijkheid in één keer een levenslange licentie te nemen. KeePass en KeePassXC zijn gratis. Deze laatste is compatibel met KeePass en ook beschikbaar voor macOS en Linux. Toch volstaat voor velen het gratis origineel, zeker omdat de ontwikkeling van KeePass onverminderd voortgaat. Wie bereid is iets tijd te steken in het toevoegen van uitbreidingen en het leren kennen van deze wachtwoordmanager, houdt eigenlijk weinig te wensen over. C2 Password van Synology is ook gratis.

Veilig?

Wachtwoordmanagers zijn verantwoordelijk voor het veilig opslaan van al jouw wachtwoorden en dus is het van belang dat je een betrouwbare partij kiest. De diensten die in dit artikel worden besproken hebben door de jaren heen een aardig trackrecord opgebouwd, maar het kan evengoed voorkomen dat een wachtwoordmanager ten prooi valt aan hackers. Dat gebeurde vrij recent nog bij LastPass. Een “onbevoegde partij” kreeg toegang tot delen van de ontwikkelomgeving van LastPass via een ontwikkelaarsaccount. Daarbij zijn broncodes buitgemaakt, naast technische data over het LastPass-platform. Het is niet de eerste keer dat LastPass ten prooi viel aan hackers. In 2021 werd bekend dat hackers toegang hadden gekregen tot master passwords van diverse gebruikers. Een master password is het wachtwoord dat je in LastPass gebruikt om toegang te krijgen tot al je opgeslagen wachtwoorden. LastPass ontkende toen dat er wachtwoorden waren gelekt, maar diverse gebruikers kregen wel degelijk mails met de waarschuwing dat een onbekende een poging had gedaan om in te loggen op hun accounts. Een goede back-up van je wachtwoorden is dus belangrijk.

©PXimport

Familielicentie

Wil je dat jouw gezinsleden hun wachtwoorden en belangrijke gegevens ook goed beveiligen, kijk dan of er ook een familielicentie wordt aangeboden. Voor de prijs van doorgaans twee of drie normale licenties krijg je dan het gebruiksrecht voor vijf of zes gezinsleden. Let ook op de mogelijkheid om veilig wachtwoorden en andere gegevens te delen. Samen met noodtoegang, waarmee je anderen toegang tot een account of hele kluis kunt geven in geval van ziekte of erger, zijn dat handige opties voor gebruik in gezinsverband. Hoe verleidelijk het ook mag zijn om hierbij naar de wachtwoordmanagers van de bekende antimalwareleveranciers te kijken, geen daarvan voldoet echt. Zowel Kaspersky, maar zeker F-Secure en Trend Micro leggen het juist op bruikbaarheid en compleetheid af tegen de andere wachtwoordmanagers.

©PXimport

Oprukkende concurrentie

Hoezeer de wachtwoordmanagers hun best ook doen, de concurrentie zit hen op de hielen. Elke browser beschikt inmiddels wel over een eigen wachtwoordmanager die inlogschermen invult en de inloggegevens tussen verschillende apparaten synchroniseert. Hetzelfde geldt voor de belangrijkste besturingssystemen. Microsoft timmert met Windows Hello en alles wat daarbij hoort stevig aan de weg, zoals ook Apple steeds meer wachtwoordmanagementfunctionaliteit direct in macOS en iOS stopt. De laatste toepassingen vormen daarbij mogelijk een grotere dreiging voor de wachtwoordmanagers dan de eerste. Een wachtwoordmanager in een browser synchroniseert namelijk wel tussen apparaten, maar nooit tussen verschillende browsers. De kans dat Microsoft en Apple hier minder kieskeurig in zijn, is realistisch. Waarom dan toch nog een aparte wachtwoordmanager? Niemand wil met zijn digitale identiteiten gevangen zitten in het ecosysteem van een browser of besturingssysteem.

Conclusie

Ondersteuning voor meerdere browsers en platformen, goede apps voor mobiel gebruik, overal toegang ongeacht plaats en apparaat, ieder gezinslid zijn eigen wachtwoordkluis ook wanneer hetzelfde computeraccount wordt gebruikt, noodtoegang, de mogelijkheid belangrijke documenten en notities veilig op te slaan, onafhankelijkheid van de makers van browsers en besturingssystemen. Allemaal functies die in elk geval voorlopig nog voldoende zijn om het gebruik van een losse wachtwoordmanager te rechtvaardigen. Er is meer dan voldoende aanbod en de juiste keuze komt aan op details en de weging van de soms kleine verschillen. Helemaal gratis kan prima met KeePass, die krijgt van ons het keurmerk Redactietip. Wil je apps op meerdere besturingssystemen of heb je andere specifieke wensen, kies dan uit Bitwarden, StrongBox, Enpass, Roboform, 1Password of Dashlane. Die scoren goed en bieden prima functionaliteit. Omdat ze zo verschillen, is er geen generieke winnaar uit te roepen. Bij de plus- en minpunten kun je zien wat voor jou de beste optie is. Begin vooral met een gratis of proefversie, want als je eenmaal een wachtwoordmanager hebt gekozen, wissel je niet meer zo makkelijk.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

▼ Volgende artikel
Kan je iPhone ook virussen krijgen?
© ID.nl
Huis

Kan je iPhone ook virussen krijgen?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Dit artikel in het kort

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onkwetsbaar. Toch richten de meeste aanvallen zich niet op iOS zelf, maar op de zwakste schakel. En dat is jouw gedrag: dat ene moment dat je klikt, scant of downloadt zonder nadenken. In dit artikel lees je hoe criminelen te werk gaan, waaraan je kunt merken dat er iets mis is met je iPhone en hoe je je telefoon kunt beschermen tegen malware, phishing en andere digitale risico's.

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Let op met AirDrop

Als AirDrop is ingesteld op Iedereen gedurende 10 minuten, kunnen onbekenden jouw toestel zien en je iets sturen, maar er wordt niets automatisch ontvangen. Je krijgt altijd eerst een melding met een voorbeeld van wat iemand wil delen, bijvoorbeeld een foto of document. Pas wanneer je op Accepteren tikt, wordt het bestand opgeslagen.

Het gevaar zit in de verleiding om tóch te klikken. Aanvallers sturen soms misleidende of schokkende beelden met een naam die je nieuwsgierig maakt. Accepteer je zo'n bestand en open je het daarna, dan kan het een link of document bevatten dat je naar een phishingpagina leidt of schadelijke code uitvoert.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.