De cloud is niet voor iedereen een succes gebleken. In diverse gevallen kan een nas fijner zijn voor de opslag van bestanden. Wat kun je eigenlijk allemaal met een nas? Wij leggen het voor je uit.

Een nas is eigenlijk een simpele pc die veelal draait op een variant van Linux. De primaire functie van een nas is het delen van bestanden. Omdat een nas tegenwoordig meer een mini-server is, is er nog veel meer mogelijk. Een nas is behalve voor jezelf ook te gebruiken met bijvoorbeeld je hele gezin. Je kunt voor iedere gebruiker een eigen gebruikersaccount aanmaken en ervoor zorgen dat gebruikers niet bij elkaars bestanden kunnen, en je kunt ook mappen aanmaken waar juist alle gezinsleden bij kunnen. Er zijn nas-apparaten in verschillende prijsklassen die zich onderscheiden op prestaties en functionaliteit.

Processor en RAM

Net als een computer bevat een nas een processor en RAM-geheugen. Gebruik je een nas voornamelijk voor het opslaan van bestanden en/of het streamen naar een beperkt aantal apparaten, dan zal een nas met een singlecore-processor en 512 MB RAM voldoen. Zelfs met 256 MB RAM kun je waarschijnlijk nog uit de voeten. Wil je echter streamen naar meerdere gebruikers tegelijkertijd, of de nas inzetten voor meerdere taken tegelijk zoals streamen, downloaden en foto's bekijken, dan is een exemplaar met een dualcore-processor en 1 GB RAM meer geschikt.

©PXimport

Aantal schijfposities

Nas-apparaten zijn er in uitvoeringen voor een verschillend aantal schrijven. Zo zijn er varianten voor één, twee, vier of vijf schijven. Uiteraard geldt min of meer dat hoe meer schijfposities de Nas biedt, hoe duurder het apparaat is en hoe meer je erop kunt opslaan. Daarnaast biedt een Nas met twee of meer schijven de mogelijkheid om de data te beschermen tegen het falen van een schijf middels RAID.

Voor thuisgebruik is een nas met twee schijfposities een goed compromis tussen prijs en mogelijkheden, al worden nas-systemen met vier schijfposities ook steeds populairder. Tegenwoordig zijn er nas'en te koop met een opslagcapaciteit van 4 TB. Je zou op een dualbay-NAS (twee schijven) dus 8 TB kwijt kunnen. Veel gebruikers kiezen voor de bescherming van RAID1, waardoor er 4 TB op past. Ga je de nas alleen maar gebruiken om minder belangrijke zaken als films en muziek te delen, dan kan een nas zonder deze beveiligingstechniek volstaan.

In dit artikel hebben we wat 2- en 4bay-nas'en getest. Sla dit artikel niet over als je een nas overweegt, want de aanschaf ervan kan door het enorme aanbod erg complex zijn. Hoewel een model voor vier schijven vrijwel altijd duurder is dan een NAS voor twee schijven, is de prijs per TB opslagcapaciteit die overblijft na RAID 1 (twee schijven) of RAID 5 (vier schijven) bij een model met vier schijven veel gunstiger. Ook kun je besluiten om niet direct alle vier schijfposities te vullen, zeker in combinatie met een slimme RAID-variant zoals Synology SHR. Zet je wensen dus vooral op een rijtje als je een nas wil kopen.  

Welke schijven?

Nas'en worden zowel met als zonder opslag verkocht. Kies je voor een lege nas-behuizing, dan zul je er zelf harde schijven bij moeten kopen. Je kunt in principe iedere SATA-schijf in een nas stoppen, maar het is verstandig om te controleren of een schijf op de compatibiliteitslijst van de nas staat. De nas-fabrikant heeft de harde schijf dan getest op een goede werking in combinatie met de nas. Zowel Western Digital als Seagate maken je het gelukkig eenvoudig een geschikte schijf te vinden.

Beide fabrikanten hebben een reeks harde schijven die speciaal bedoeld zijn voor gebruik in een nas en doorgaans op de genoemde compatibiliteitslijsten staan. Western Digital noemt zijn nas-schijven WD Red, bij Seagate moet je naar NAS HDD kijken. Ook HGST, een dochteronderneming van Western Digital, biedt nas-schijven onder de naam DeskStar NAS.

©PXimport

Usb-poorten

Bijna alle nas-apparaten zijn voorzien van één of meerdere usb-poorten. De goedkopere exemplaren hebben usb2.0-poorten terwijl de duurdere nas-apparaten zijn voorzien van snellere usb3.0-poorten. Usb-poorten kunnen gebruikt worden voor het aansluiten van usb-opslag zodat je een back-up kunt maken van de gegevens op de nas. Andersom kan vaak ook: je kunt gegevens van een usb-schijf of usb-stick eenvoudig naar een nas kopiëren. Daarnaast hebben veel nas-apparaten een ingebouwde printserver zodat je een usb-printer kunt delen met je netwerk. Als je deze mogelijkheid wilt gebruiken, controleer dan voor aanschaf of jouw usb-printer compatibel is met de printserver op de nas. In de praktijk werkt namelijk niet iedere usb-printer samen met iedere printserver. De luxere nas-apparaten bevatten naast de usb-poorten ook een eSATA-aansluiting, zodat een extra schijf nog veel sneller kan zijn.

©PXimport

Webinterface

Hoewel de meeste nas-apparaten draaien op een variant van Linux, zul je hier in de praktijk weinig mee te maken hebben. Een NAS beheer je net als een router via een webinterface. Je bereikt de interface via een IP-adres en de meeste fabrikanten leveren tooltjes mee die dit IP-adres automatisch voor je opsporen. Het is verstandig om je nas een vast IP-adres te geven, zodat je hem altijd eenvoudig kunt bereiken. De webinterfaces van nas-fabrikanten gaan steeds meer op complete besturingssystemen lijken. Je kunt via de webinterface de nas instellen, bestanden beheren en uitbreidingen installeren. Ook bevatten nas'en applicaties om films, muziek en foto's in de browser te bekijken.

©PXimport

Veel mogelijkheden

Iedere nas is geschikt voor het delen van bestanden en een DLNA-mediaserver is ook vrijwel altijd aanwezig, zodat je media gemakkelijk in je netwerk afspeelt. Wil je echter meer, dan kun je het beste kiezen voor een nas die je zelf kunt uitbreiden met nieuwe mogelijkheden. De voorlopers op dit gebied zijn Synology en QNAP, maar ook andere merken als Netgear, Thecus en ASUSTOR bieden ruime uitbreidingsmogelijkheden. Wij gaan kort in op de belangrijkste mogelijkheden van nas-apparaten.

Mediaserver

Een nas is een ideaal apparaat om een film- en muziekcollectie op te slaan. Vrijwel iedere nas bevat daarom een ingebouwde DLNA-mediaserver zodat je mediabestanden kunt streamen naar je mediaspeler of smart-tv. Ook spelcomputers, tablets en smartphones kunnen overweg met DLNA. Op meer geavanceerde nas-apparaten kun je aanvullende mediaservers zoals Plex installeren. Met een Plex Media Server kun je je favoriete films en series streamen op ieder scherm in huis. Het kost even wat tijd en moeite om je eigen server op te zetten, dus het loont om je in te lezen. In dit artikel gaan we aan de slag met Plex.

©PXimport

Downloaden

Vrijwel iedere nas kan zelf bestanden downloaden, wat erg handig is. BitTorrent wordt meestal ondersteund en meer geavanceerde nas'en ondersteunen ook het downloaden uit nieuwsgroepen. Op nas-apparaten die je kunt uitbreiden met packages voor extra functionaliteit (zoals de modellen van Synology en QNAP), kun je ook extra downloadprogramma's als SABnzbd, Sick Beard of Couchpotato installeren.

©PXimport

Foto's delen

Als je foto's op een nas zet, kun je iedereen toegang geven tot deze foto's via een gedeelde netwerkmap of DLNA. Sommige nas-apparaten bieden daarnaast een ingebouwde fotowebsite waarin foto's op een overzichtelijke manier gepresenteerd worden. Dat is niet alleen handig voor jezelf, het is ook ideaal om foto's aan andere mensen te laten zien.

©PXimport

Uitbreidingen

De meer geavanceerde nas'en van bijvoorbeeld Synology, QNAP, Netgear en ASUSTORE kun je zelf uitbreiden met extra mogelijkheden en toepassingen. Deze packages worden niet alleen door de nas-fabrikant zelf ontwikkeld, maar juist ook door de gebruikers zelf. De packages zijn te vinden op de websites va de betreffende merken.

©PXimport

Websites hosten

Op sommige nas-apparaten is het mogelijk om een website te hosten en kun je contentmanagementsystemen als WordPress, Drupal en Joomla! installeren. Je kunt een (test)website binnen je eigen netwerk aanbieden. Het is met een moderne nas ook relatief eenvoudig om het apparaat en dus de website via internet toegankelijk te maken.

©PXimport

Persoonlijke Cloud

Clouddiensten zijn erg populair doordat ze middels apps al je documenten en bestanden eenvoudig beschikbaar maken op al je apparatuur. Ook nas-fabrikanten springen in deze markt en bieden mogelijkheden en mobiele apps aan waarmee je een nas kunt gebruiken als een persoonlijks cloud. Wil je een eigen cloud, dan kun je onder andere terecht bij de nas-fabrikanten LaCie, Synology, QNAP en WD. 

In dit artikel leggen we uit hoe je je Synology-NAS kunt koppelen aan clouddiensten naar keuze, met behulp van Cloud Sync. Heb je geen nas van Synology maar wel van QNAP? Installeer hierop dan HBS 3 Hybrid Backup Sync. Deze app laat zich eenvoudig vanuit de App Center installeren.

©PXimport

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.