ID.nl logo
23 mesh-systemen vergeleken
© Reshift Digital
Huis

23 mesh-systemen vergeleken

Inmiddels doen we deze grote wifi-mesh-test voor het vierde jaar op rij. Vier jaar geleden was het een niche-alternatief voor de traditionele router. Inmiddels hebben we het punt bereikt dat wanneer je op zoek bent naar gewoon goede wifi, je eigenlijk niet om mesh heen kunt. Wij haalden 23 verschillende wifi-systemen door de test en gingen op zoek naar de beste opties voor jou.

We hebben een flink aantal nieuwe systemen dit jaar. Er zijn ook systemen bij die gebruikmaken van de jongste generatie wifi 6 (802.11ax). Maar de primaire insteek van deze test blijft ongewijzigd: jij wilt gewoon goede wifi in huis met zo min mogelijk gedoe. Al de wifi-mesh-systemen in deze test doen precies dat: met behulp van een aantal verschillende units (ook nodes, satellieten of accesspoints genoemd) op handige plekken in je huis, heb je overal goed bereik en goede snelheden. Uiteraard zonder kabels te trekken; één van de grootste bezwaren tegen een traditionele accesspoint-opstelling.

Eén kanttekening blijft echter ook na vier jaar mesh ongewijzigd: hoe goed wifi-mesh-systemen ook zijn geworden, er gaat nog altijd niets boven bekabeling als je huis dat toestaat. Indien je bekabeling in huis hebt, kun je alsnog een mesh-oplossing overwegen en die bekabeling (deels) als fundament inzetten. Kijk dan naar systemen die in de tabel de eigenschap ‘bedrade backhaul mogelijk’ hebben.

We hebben voor dit artikel in totaal zelfs 28 systemen getest, 5 van deze systemen zijn officieel echter niet meer te koop. Soms vind je ze nog in de aanbieding, de complete tabel inclusief deze vijf extra mesh-systemen vind je hier.

Testmethode

Onze opstelling voor wifi 5 is een exacte kopie van vorige jaren. We testen nabij de router, zetten een tweede accesspoint op de verdieping daarboven en het eventuele derde punt op de bovenste verdieping. Sets van drie worden ook getest als set van twee: de zolder-1-hop-test simuleert dus de prestaties op de bovenste (tweede) verdieping zonder dat daar ook een accesspoint wordt geplaatst. Let op: in een ideale situatie gebruik je de derde satelliet niet om één lange keten te plaatsen, maar om vanaf de router in een andere richting het signaal te versterken.

Voor wifi 6 gebruiken dezelfde opstelling, maar hiervoor gebruiken we een nieuwere wifi6-client, waarmee hogere snelheden mogelijk zijn. De prestaties tussen de wifi5- en wifi6-modellen zijn dus niet één op één te vergelijken. We bespreken in deze test eerst de modellen met wifi 5, en pas daarna de opties en de voor- en nadelen van de producten met wifi 6.

Klasse-verschil

We splitsen mesh-systemen in verschillende categorieën: dualband- en triband-oplossingen. De laatste kenmerkt zich door een extra ingebouwde draadloze radio, die specifiek bedoeld is voor communicatie tussen de satellieten. Dualband-oplossingen, te herkennen in de tabel aan de afwezigheid van een backhaul-stream of de AC1200-, AC1300- of AC1750-klasse, dienen vooral om het bereik van je netwerk te vergroten, maar kennen een beperkte capaciteit. Als meerdere intensieve gebruikers tegelijk gebruikmaken van de verschillende dualband-toegangspunten, is dat vragen om problemen. Hiermee zijn ze primair bedoeld als betaalbare oplossingen voor huishoudens met weinig (gelijktijdige) gebruikers.

Wil je bijvoorbeeld met z’n vieren gelijktijdig op verschillende plekken in huis werken, kijk dan naar een systeem met die zogeheten dedicated backhaul. De extra capaciteit tussen de verschillende punten voorkomt dat één actieve downloader in de huiskamer de 4K-Netflixstream of Fortnite-liefhebber op zolder frustraties bezorgt.

Hoewel onze testresultaten na uitvoerig testen en frequent hertesten tot stand zijn gekomen, blijft het slechts één enkele situatie. Draadloze prestaties blijven sterk situatieafhankelijk. Het is dus goed mogelijk dat de prestaties in onze panden anders liggen dan een andere test; een onvermijdelijk kwaad. Zelfs onze voorzichtig gewogen test kan geen garanties bieden dat een product ook in jouw omgeving goed gaat werken; alleen een fysieke kabel staat écht garant voor zekerheid.

D-Link Covr

D-Link doet net als eerdere jaren met z’n Covr-1203 en 2202 mee in de AC1200/AC1300- en AC2200-klasse. We zien gelijk één nieuwe trend die we ook bij praktisch elke andere fabrikant zien: wifi-systemen zijn (onder andere dankzij de Corona-crisis) bijna allemaal wat in prijs gestegen.

D-Link heeft zijn zaken inhoudelijk goed voor elkaar. De installatie is kinderlijk eenvoudig, zowel de app als webinterface zijn prima en de torentjes elegant vormgegeven en afgemeten. De prestaties zijn niet uitzonderlijk, maar vallen prima in hun klasse en ook het bereik en de betrouwbaarheid is door de jaren heen geen probleem geweest.

Net als vorig jaar, zeker gezien de iets hogere prijs, vallen ze echter ook nog altijd een beetje tussen wal en schip voor de winst. Ze zijn iets duurder dan enkele alternatieven die ook nog iets sneller zijn. In deze test beoordelen we toch echt primair de prestaties en de prijs-prestatieverhouding. Het is er wel één om in de gaten te houden, met de juiste prijs zou dit een prima keuze zijn.

D-Link Covr-2202

Prijs
€ 249,- (voor 2 nodes)
Websitewww.d-link.com8Score80

  • Pluspunten

  • De eenvoudigste installatie

  • Keurige prestaties en bereik

  • Minpunten

  • Concurrentie iets sneller op zelfde prijspunt

D-Link Covr-C1203

Prijs
€ 179,- (voor 3 nodes)
Websitewww.d-link.com8Score80

  • Pluspunten

  • De eenvoudigste installatie

  • Keurige prestaties en bereik

  • Charmant compact design

  • Minpunten

  • Concurrentie iets sneller en goedkoper

©PXimport

TP-Link Deco

TP-Link was een mesh-bouwer van het eerste uur en dat zien we vandaag de dag terug in een ruim assortiment en een goed uitgewerkte gebruikerservaring. De installatie is goed, de app werkt goed en biedt alle gangbare functionaliteit: van gastnetwerk tot opties voor ouderlijk toezicht. De prestaties zijn over de hele linie erg goed.

Omdat TP-Link ook nog eens heel goedkoop is, kroonden we ze vorige jaren tot winnaar in de instap- en middenklasse, titels die ze dit jaar weten te behouden. Vooral de spotgoedkope dualband Deco M4 doet het goed. Zolang jij genoegen neemt met een oplossing die wel veel bereik en vlotte snelheden biedt, zonder de hogere capaciteit voor een druk gezin, is er eigenlijk geen betere keuze.

De Deco M9 Plus blijft dé keuze in de triband-middenklasse waar wel capaciteit is voor veel actieve gebruikers. Vorig jaar was Netgear met de Orbi RBK23 iets goedkoper, inmiddels gaan die twee kemphanen nek-aan-nek wat betreft de prijs en gebruikerservaring. TP-Link is gemiddeld echter wat sneller en geeft je ook een Zigbee-netwerk om wat smarthome-apparaten aan te koppelen. Hoe dan ook, met het oog op alle alternatieven is de M9 Plus één van de beste mesh-systemen die je kunt kopen.

TP-Link Deco M4

Prijs
€ 149,- (voor 3 nodes)
Websitehttp://nl.tp-link.com9Score90

  • Pluspunten

  • Beste prijs-kwaliteitverhouding in zijn klasse

  • Goede dekking en prestaties

  • Gebruiksvriendelijk

  • Minpunten

  • Beperkte capaciteit

©PXimport

TP-Link Deco M5

Prijs
€ 194,- (voor 3 nodes)
Websitehttp://nl.tp-link.com8Score80

  • Pluspunten

  • Prijs

  • Goede dekking en prestaties

  • Gebruiksvriendelijk

  • Minpunten

  • Beperkte capaciteit

TP-Link Deco M9 Plus

Prijs
€ 299,- (voor 3 nodes)
Websitehttp://nl.tp-link.com10Score100

  • Pluspunten

  • Goede dekking, capaciteit en prestaties

  • Gebruiksvriendelijk

  • Zigbee en bluetooth

  • Minpunten

  • Geen

©PXimport

Linksys Velop

Ook Linksys was er vroeg bij op de mesh-markt, en heeft door de jaren heen grote stappen gemaakt wat betreft gebruikservaring. Die was in het begin treurig, maar is vandaag de dag meer dan prima. De Linksys-apparaten hebben voldoende functies, daarin doen ze niet onder voor een stevige router. En de prestaties van de triband-variant zijn keurig in orde. De dualband-versie hoeven we het niet over te hebben, die is niet snel genoeg én veel te duur om te kunnen concurreren.

Vorig jaar schreven we dat Linksys een écht helder voordeel mist, en dat is ook dit jaar het geval. Dat is spijtig, want de Velop tri-band doet het op geen enkel vlak slecht, maar weet ook op geen enkel vlak genoeg te overtuigen om hem tot een winnaar te maken. Mocht Linksys de triband-variant ruim onder de prijs van de Deco M9 Plus of RBK23 kruipen, dan is het wel degelijk een interessante optie. Ook als je liever een zwarte behuizing hebt trouwens, want dat bieden die twee concurrenten niet en Linksys wel.

Linksys Velop Dual-band

Prijs
€ 249,- (voor 3 nodes)
Websitewww.linksys.com5Score50

  • Pluspunten

  • Featureset in orde

  • Minpunten

  • Bereik

  • Snelheid

Linksys Velop Tri-band

Prijs
€ 299,- (voor 3 nodes)
Websitewww.linksys.com8Score80

  • Pluspunten

  • Goede prestaties

  • Goede featureset

  • Minpunten

  • Te duur

Netgear Orbi

De Netgear Orbi RBK50 (of RBK53 voor de kit van drie stuks) was onze testwinnaar van de afgelopen drie jaren. Een compliment, want drie jaar aan de top staan lukt zelden. Dit jaar is het wel tijd om die titel in te leveren. Toch blijft Orbi onverminderd één van de betere mesh-oplossingen op de markt. De installatie is eenvoudig en de backhaul is dermate krachtig dat je de satelliet praktisch overal neer kunt zetten zonder je zorgen te moeten maken over de prestaties. Het netwerk is snel en heeft flink wat capaciteit voor veel actieve gebruikers en als ‘oudje’ is hij tegenwoordig voor heel scherpe prijzen te vinden. Gezien de nieuwe testwinnaars niet gek veel sneller zijn, blijft de Netgear er nog altijd eentje om in de gaten te houden.

De Orbi RBK23 blijft ook een goed alternatief in de middenklasse, en een geduchte concurrent voor de nipt snellere Deco M9 Plus. Ook hier is de gebruikerservaring goed, net als de prestaties, het bereik en de capaciteit.

Over de jongste Orbi-telg zijn we echter minder te spreken. De nieuwe RBK13 Mini oogt leuk, maar biedt minder functionaliteit en weinig imposante testresultaten gezien de prijs. Vooralsnog doet Netgear het vooral goed in de midden- en topklasse. Het instapsegment laat het vooralsnog beter aan de concurrenten over.

Als zakelijke gebruiker kun je de Orbi Pro SRK60 nog overwegen. De prestaties komen grofweg overeen met de RBK50, maar de SRK60 heeft een extra ssid voor intern gebruik en optionele muur- en plafondinstallatie. Dit wel tegen een hele flinke meerprijs. Wij zouden zakelijk gezien een bedraad accesspoint-systeem aanschaffen, maar als dat echt geen optie is dan valt hier wat voor te zeggen.

Orbi RBK50

Prijs
€ 349,- (voor 2 nodes)
Websitewww.netgear.nl9Score90

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Uitstekende prestaties

  • Uitstekend bereik

  • Minpunten

  • Hoge prijs

  • Fysiek erg groot

©PXimport

Orbi RBK23

Prijs
€ 229,- (voor 3 nodes)
Websitewww.netgear.nl9Score90

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Uitstekende prestaties en bereik

  • Scherpe prijsstelling

  • Minpunten

  • Deco M9 Plus is nipt sneller

Orbi RBK13

Prijs
€ 169,- (voor 3 nodes)
Websitewww.netgear.nl6Score60

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijk

  • Redelijke prestaties

  • Minpunten

  • Mogelijkheden

  • Prestaties

©PXimport

Ubiquiti AmpliFi

De iets oudere AmpliFi HD maakte jaren terug al grote indruk met zijn tot in de puntjes verzorgde verpakking, productpresentatie en app-ervaring. Helaas kostte deze dualband-oplossing toen meer dan menig triband-alternatief, en momenteel kost hij zelfs meer dan de apparaten in de AC3000-klasse. Hoe mooi en verfijnd hij ook mag zijn, zo kun je niet concurreren. De jongere Ubiquiti AmpliFi Instant kende vorig jaar een vergelijkbaar lot, simpelweg door voor een AC1200/1300-oplossing veel te prijzig te zijn vergeleken met de Deco M4.

Inmiddels is de AmpliFi Instant echter sterk in prijs gedaald. Nog niet tot het niveau van de prijsvechter, maar wel tot het punt dat er écht wat te zeggen valt voor de ultra compacte vormgeving, goede prestaties, een handig display en een enorm uitgebreide app. Er is ook geen ander mesh-systeem dat je zo snel installeert als deze. Ubiquiti is inmiddels een interessante speler geworden als je liever een iets luxer alternatief hebt dan de prijsvechters.

Ubiquiti AmpliFi HD

Prijs
€ 349,- (voor 3 nodes)
Websitewww.amplifi.com6Score60

  • Pluspunten

  • Gebruiksvriendelijke en informatierijke app

  • Zeer goede router

  • Display op router leuk en handig

  • Minpunten

  • Mesh bereik en capaciteit blijven achter

  • Onredelijke prijsstelling

©PXimport

Ubiquiti AmpliFi Instant

Prijs
€ 159,- (voor 2 nodes)
Websitewww.amplifi.com8Score80

  • Pluspunten

  • Razendsnelle installatie

  • Gebruiksvriendelijke en informatierijke app

  • Display op router leuk en handig

  • Minpunten

  • Ietwat hoge prijs

Google Nest Wi-Fi

De eerste generatie Google WiFi wist ons niet echt te bekoren. Het was een aardig product, maar Google vroeg de hoofdprijs voor een dualband-systeem en écht concurrerend was hij niet.

De nieuwe Google Nest WiFi is echter een compleet ander verhaal en een echt buitenbeentje in deze test. Zo is elk accesspoint ook een Google Assistant én een – overigens best aardige – speaker. Jawel, elk accesspoint speelt synchroon muziek af als je dat graag wilt. Ook de aansluitingen zijn opvallend, maar dan negatief: zo hebben de satellieten simpelweg geen lan-poorten voor vaste systemen. Een enorm breekpunt als je iets bekabeld wilt aansluiten of een ethernet-backhaul wilt gebruiken.

Als dualband-systeem heeft Google niet de capaciteit voor een heel actief gezin, maar kijken we naar de prestaties dan doet hij het met één device echt heel erg goed. Dat maakt het lastig om objectief een score toe te wijzen, maar maakt zijn doelgroep wel overduidelijk: een single of jong gezin, op zoek naar een hoge snelheid en goed bereik. En met een duidelijke voorkeur voor een hip design, een beetje muziek en een superstrakke applicatie boven veel aansluitingen of een uitgebreide webinterface.

Google Nest Wi-Fi

Prijs
€ 259,- (voor 2 nodes)
Websitehttp://store.google.com8Score80

  • Pluspunten

  • Uitstekende snelheden

  • Uitstekende app ervaring

  • Tevens een speaker

  • Minpunten

  • Geen lan-poorten op satelliet

  • Geen dedicated backhaul

  • Geen webinterface

©PXimport

Synology MR2200ac

Ook Synology is een buitenbeentje, maar wel een interessante. Deze nas-fabrikant doet wel vaker iets met wifi, maar heeft niet de productieaantallen om écht te kunnen concurreren met de TP-Links en Netgears van deze wereld. Op gebied van prestaties doet dit bedrijf het goed, maar de prijs-prestatieverhouding loopt scheef.

Synology moet dan ook op zoek naar zijn eigen meerwaarde, maar in tegenstelling tot enkele concurrenten doet Synology dat prima. Zo doorloop je bij de installatie veel meer stappen en opties, en het beheer draait hier niet om een mooi vormgegeven app, maar om een extreem uitgebreide webinterface die je – vergelijkbaar met de nas-systemen – kunt uitbreiden met extra functionaliteit. Er zijn zelfs apps van derden te downloaden om nóg verder te gaan. Zelf zijn we enorm te spreken over het feit dat we met gebruikersprofielen en verschillende apparaten per gebruiker uitgebreide rapporten konden maken over het gebruik van onze kinderen. Profielen die ook overeenkomen met de profielen op de Synology-nas.

Gezien Synology geen pakketten maakt en de MR2200ac per stuk verkoopt, is het geen concurrent voor iedereen die ‘gewoon goede wifi’ zoekt. Maar voor bezitters van een Synology-nas en voor mensen die op zoek zijn naar veel tweakopties, is het wel een gewoon goed product.

Synology MR2200ac

Prijs
€ 127,- (per node)
Websitewww.synology.com9Score90

  • Pluspunten

  • Zeer uitgebreide mogelijkheden

  • Goede prestaties

  • Minpunten

  • Prijs

  • Voor ervaren gebruikers

AVM FRITZ!Mesh Set (7590+2400)

AVM kiest voor een oplossing die eigenlijk tussen router en mesh-systeem in zit: een router waar je losse mesh-satellieten op kunt aansluiten. Huidige bezitters van een Fritz!Box, XS4ALL-klanten bijvoorbeeld, kunnen simpelweg mesh-uitbreidingen kopen voor hun router. AVM verkoopt tegenwoordig ook kant-en-klare pakketten met een Fritz!Box 7590 en Fritz!Repeater 2400 Mesh-punt in één doos.

Dit levert je een redelijk prijzige combinatie op, die niet direct indruk maakt op papier. Zo ontbreekt een dedicated backhaul. Je koopt wel een enorm luxe router met alle toeters en bellen, en bovenal betrouwbaarheid. Deze routers worden namelijk ook veelvuldig ingezet bij zakelijke dsl-verbindingen om die reden.

Die positie maakt een goede vergelijking maken met mesh-oplossingen lastig, want AVM’s doelgroep is eigenlijk die gebruiker voor wie een typische mesh-oplossing net wat te eenvoudig is. AVM’s doelgroep is die gebruiker die juist de complete routerfunctionaliteit zoekt en vervolgens vooral een wens heeft om richting één of twee zwakke plekken in huis de wifi te versterken. Als je dat overweegt, is het goed te weten dat de combinatie goed werkt en dat de mesh-prestaties goed zijn. Maar bij gebrek aan dedicated backhaul zouden we niet adviseren veel actieve gebruikers op de satellieten te zetten.

AVM FRITZ!Mesh Set

Prijs
€ 269,- (voor 3 nodes)
Websitehttp://nl.avm.de8Score80

  • Pluspunten

  • Goede prestaties

  • Extreme featureset van de router

  • Dubbelt als dsl-modem

  • Minpunten

  • Dualband

  • Prijs

  • Vooral bedoeld als goede router

©PXimport

ASUS ZenWiFi en Lyra

Viermaal is scheepsrecht voor ASUS. Zijn eerste Lyra mesh-systeem maakte geen indruk en de opvolgende Lyra Trio bleek ook geen goed antwoord op TP-Link en Netgear. De AX6100 leek dat even te worden, want dat was het eerste mesh-product dat wifi 6 (deels) inzette, echter bleek die in de praktijk ook gewoon niet op te kunnen tegen de beste wifi 5-opties. Wifi 6 wordt bij dat systeem ook maar op één van de drie radio’s gebruikt. Alle drie worden ze nog verkocht, geen van deze drie is echt interessant.

Inmiddels is het wel raak voor ASUS met de ZenWiFi AC. Opvallend genoeg is dit pas het tweede mesh-systeem in de AC3000-klasse, oftewel met een 4x4 dedicated backhaul voor zowel prestaties als capaciteit. Over de ZenWiFi AC kunnen we heel kort zijn: hij troeft de Orbi RBK50 af wat betreft prestaties en combineert dat met praktisch volledige routermogelijkheden. Je kunt het simpel houden via de app op je telefoon, maar als je wilt heb je een extreem uitgebreide webinterface tot je beschikking. Met daarin alle denkbare opties van vpn, ouderlijk toezicht en de mogelijkheid om drie verschillende gastnetwerken op te zetten. De prijs is fors, maar dan heb je wel zowel de best presterende, als het uitgebreidste mesh-systeem op de markt.

Asus ZenWiFi ACv (Best getest)

Prijs
€ 349,- (voor 2 nodes)
Websitewww.asus.nl10Score100

  • Pluspunten

  • Top prestaties

  • Uitstekende en extreme featureset

  • Minpunten

  • Niet goedkoop

©PXimport

Wifi 6

Alle tot dusver besproken oplossingen betreffen wifi5-producten, maar inmiddels is wifi 6 hier. Op technisch vlak is wifi 6 enorm interessant. Zo zijn hogere snelheden mogelijk en blijven de prestaties beter op niveau wanneer je veel apparaten in één netwerk hebt. In de praktijk is de meerwaarde vooralsnog beperkt. Recente high-end-telefoons en -laptops hebben een wifi6-chip, maar het gros van de hardware niet. En nog lastiger: mesh-producten met wifi 6 zijn zowel beperkt beschikbaar als enorm prijzig. Hierdoor vinden we het nog niet gepast om een set met wifi 6 tot testwinnaar uit te roepen. We bespreken zo wel drie mesh-sets. Of je op wifi 6 wilt inzetten, zul je vooral zelf moeten afwegen: wat verwacht jij van je netwerk? Ga je op korte termijn geen genoegen nemen met gewoon goede wifi, maar wil je ultieme wifi? En vooral: heb je daar die flinke meerprijs voor over? Ons advies is, zoals bij de meeste hardware: als je vandaag iets nodig hebt, koop dan iets wat nu bij je situatie past. Voor de meeste gebruikers zal dat een goede set met wifi 5 zijn. Heb je niet direct haast met een nieuwe wifi-oplossing, dan is ons advies gewoon even te wachten. De kans is groot dat er – tegen de tijd dat jij het echt nodig hebt –gewoon iets beters is voor minder geld. Let op: mesh-sets met wifi 6 ondersteunen uiteraard ook oudere wifi-apparaten. Je profiteert echter pas van de extra investering zodra je een aantal apparaten met wifi 6 in handen hebt.

TP-Link Deco X60

Opvallend genoeg lopen de eerste drie mesh-systemen met wifi 6 die op de markt zijn, extreem uiteen. De goedkoopste is de opvallend kleine TP-Link Deco X60. Met een wifi6-laptop zien we direct meerwaarde: flink hogere snelheden. Heb je twee wifi6-laptops? Dan zien we de snelheden van de X60 de gigabit ruimschoots voorbij schieten.

De budgetpositie van deze TP-Link wordt echter duidelijk zodra we met de satellieten verbinden: er zit namelijk geen dedicated backhaul op. Daardoor legt hij het daar uiteraard af tegen de veel duurdere ASUS- en Netgear-alternatieven, maar ook tegen de ZenWiFi met wifi 5. Dat zet dit product van TP-Link op een lastige positie, ondanks dat de installatie en app goed voor elkaar zijn.

Als je echter een deel van je huis hebt bekabeld, is het mogelijk om die bekabeling als backhaul in te zetten. Dan profiteer je wel van wifi 6, zonder enorme kosten. In dat geval is de X60 wel ideaal.

TP-Link Deco X60

Prijs
€ 399,- (voor 3 nodes)
Websitewww.tp-link.com8Score80

  • Pluspunten

  • Goede gebruikerservaring

  • Wifi 6

  • Hoge snelheden via bekabelde backhaul

  • Minpunten

  • Matige snelheden via draadloze backhaul

©PXimport

ASUS ZenWifi AX

Net als de ZenWiFi AC doet de ZenWiFi AX het gewoon heel goed. Hij heeft, net als z’n wifi5-broertje, lekker veel mogelijkheden. En hij biedt snelheden die een gigabit-lan-poort praktisch voltrekken. We zien snelheden die zelfs via een satelliet hoger liggen dan menig wifi5-apparaat direct op de router haalt. Dit zijn het soort resultaten waarvoor je zou overwegen meer te betalen.

De meerprijs is echter wel heel extreem: 500 euro voor de kit met twee satellieten, waar we eerder al zagen dat je voor minder dan 300 euro wifi5-kits met drie satellieten kunt vinden. En de echte netwerk-nerd zal teleurgesteld kijken naar de afwezigheid van multigigabit-lan-poorten ondanks de aanwezigheid van een 2,5Gbit-wan-poort. Zo blijf je in je interne netwerk toch tot die een gigabit beperkt.

We vrezen dat hij té veel is voor praktisch elke consument, maar dan net weer niet extreem genoeg voor de echte netwerkfanatiekeling.

ASUS ZenWifi AX

Prijs
€ 495,- (voor 2 nodes)
Websitewww.asus.nl9Score90

  • Pluspunten

  • Uitstekende prestaties

  • Wifi 6

  • Extreem uitgebreide mogelijkheden

  • Minpunten

  • Prijs

  • Geen multigigabit-lan

©PXimport

Netgear Orbi RBK852

Mocht je denken dat de nog duurdere Orbi RBK852 dan wel de puntjes op de i zet, dan moeten we je teleurstellen. Netgear gaat weliswaar nog iets verder dan ASUS: de Orbi heeft nog iets meer antennes, capaciteit en snelheid in huis. Maar ook hier zien we een product dat enerzijds veel te extreem is voor de meeste gebruikers en aan de andere kant net weer die paar extra opties mist die een echte netwerkliefhebber zou willen zien om echt geld te willen investeren: lan-poorten die hogere snelheden dan een gigabit aankunnen. Vergis je namelijk niet: de RKB852 kan dat met meerdere apparaten tegelijk eenvoudig aan.

Je kunt (in tegenstelling tot bij de ASUS) met lan-teaming een nas met twee lan-poorten weliswaar naar twee gigabit tillen. Toch is het ontbreken van multigigabit, zeker voor de nabije toekomst, een onnodige beperking die we lastig kunnen slikken voor een prijs van bijna 800 euro voor twee satellieten.

De Orbi RBK852 is extreem snel, goed doordacht en tot dusver enorm indrukwekkend, maar kan de huidige prijs lastig verdedigen. Of hij moet zakken, of Netgear moet zorgen voor minimaal 2,5Gbit/s-poorten.

Netgear Orbi RBK852

Prijs
€ 699,- (voor 2 nodes)
Websitewww.netgear.com9Score90

  • Pluspunten

  • Ultieme prestaties

  • Uitgebreide mogelijkheden

  • Goede gebruikservaring

  • Wifi 6

  • Minpunten

  • Bizarre prijsstelling

  • Geen multigigabit-lan

©PXimport

Conclusie

Kijkende naar de resultaten in wifi 6 zien we duidelijk waar de toekomst ligt. Maar vooralsnog zijn dit prijzige opties, met ook nog wat flinke concessies. Dat maakt ze lastig om te verdedigen. Zeker wanneer we onze doelstelling van gewoon goede wifi nog maar eens herhalen. Heb je niet direct iets nodig? Wacht dan simpelweg nog even, want wifi6-mesh zal binnen nu en een jaar absoluut gangbaar worden.

Zoek je nu een gedegen oplossing, kijk dan naar de systemen met wifi 5. Wil je iets betaalbaars? Dan is de TP-Link Deco M4 voor het tweede jaar op rij ongeslagen: lage prijs, goede prestaties en goede gebruikservaring. Wil je meer capaciteit voor meerdere gebruikers, dan is het wederom TP-Link die erbovenuit springt met de Deco M9 Plus. Goede prestaties en ook prima instaat om een actief gezin van wifi te blijven voorzien. Kortom twee keer een Redactietip voor TP-Link.

Geef je meer om een extreem gelikte app en wat muziek in je huis? Dan is de Google Nest WiFi ook zeker het overwegen waard. Die mist de backhaul, maar presteert alsnog goed en weet ook nog een aardig muziekje te bieden. Ook een Redactietip voor deze outsider dus.

De prijs voor het beste mesh-systeem van dit moment gaat naar de ASUS ZenWiFi AC. Dit systeem biedt niet alleen topsnelheden, maar ook één van de meest extreem uitgebreide routermogelijkheden op de markt. Onderschat de winnaar van de afgelopen drie jaar echter niet: de Netgear Orbi RBK50 is nog altijd een uitstekende optie en bij vlagen goedkoper dan ASUS.

Wil je als bezitter van wifi6-clients toch liever wifi 6? Pak dan de TP-Link X60 wanneer je de satellieten op een bedrade backhaul kunt zetten. De X60 biedt goede prestaties voor een redelijke prijs, maar het gebrek aan dedicated backhaul maakt hem als pure mesh-oplossing nét niet. Als alternatief kun je de ZenWiFi AC overwegen, die het als mesh-oplossing beter doet. De Orbi RBK852 is weliswaar nog iets beter, maar dan moet je wel heel lichtzinnig denken over 800 euro voor een verbetering van je wifi-netwerk.

©PXimport

Twee, of toch drie?

Een lastige vraag is of je een set van twee of van drie apparaten wilt kopen. Het antwoord wordt al wat eenvoudiger wanneer je je bedenkt dat je een extra satelliet bij voorkeur gebruikt om een andere kant op te versterken vanaf je router, niet om een eindeloos lange ketting van satellieten te maken. Bij elke stap verlies je nu eenmaal capaciteit en stabiliteit. Gebruik je één satelliet om het bereik bovenverdiepingen te versterken, en een andere om richting de achterzijde van het huis de tuin mee te pakken, dan is een pakket van drie stuks verstandig. In een appartement of loft waarbij je normaliter simpelweg wat meer bereik wilt hebben in één richting, zijn twee stuks veelal voldoende.

▼ Volgende artikel
Nieuwe laptop kopen? Zo kies je een laptop die jaren meegaat
© ID.nl
Huis

Nieuwe laptop kopen? Zo kies je een laptop die jaren meegaat

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Dit gaan we doen

We zetten in dit artikel alle keuzes bij elkaar die bepalen welke laptop echt bij jou past. Eerst kijk je naar formaat, scherm en draagbaarheid, daarna naar RAM, opslag en aansluitingen. Vervolgens leggen we uit wat de nieuwste processorfamilies en ARM‑opties betekenen, wat Copilot+-pc's precies zijn, en waar je op let als je wilt gamen, een Chromebook of een MacBook overweegt.

Lees ook: Nieuwe laptop gekocht? Doe dit voordat je er écht gebruik van maakt

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Het schermformaat bepaalt het formaat van je laptop; de grotere 16inch-uitvoering van deze Dell Pro Max heeft ten opzichte van de 14inch-uitvoering ruimte voor een numeriek veld.

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

In navolging van ASUS zien we ook steeds meer andere fabrikanten met laptops voorzien van een oledscherm.

Aanraakscherm en stylus

Op een normale laptop is een aanraakscherm niet heel handig. Wil je werken met een aanraakscherm, dan kun je het best kiezen voor een 2-in-1-laptop. Die zijn er in twee smaken: convertibles met een 360graden-scharnier en detachables. Convertibles lijken het meest op laptops en hebben een vast toetsenbord en touchpad. Als tablet zijn ze wel wat zwaarder en dikker. Detachables zijn primair een tablet en hebben een afneembaar toetsenbord. Vaak zijn ze voorzien van een kickstand, zodat je ze wel als laptop op tafel kunt gebruiken. Als laptop op schoot zijn ze minder handig, maar voor contentconsumptie, zoals het kijken van een film, zijn ze weer heel handig. Vrijwel alle 2-in-1-apparaten zijn geschikt voor gebruik met een drukgevoelige stylus, waardoor dit soort apparaten handig zijn voor wie veel aantekeningen maakt of juist wil tekenen. Wil je zo'n apparaat aanschaffen, let er dan op hoe de pen oplaadt en wordt opgeborgen. Doe je vooral kantoorwerk? Dan voegt touch weinig toe. Betaal er dus alleen voor als je het echt gebruikt.

©HP

Een convertible zoals deze HP Omnibook X Flip 14 kun je als tablet gebruiken dankzij het 360graden-scharnier.

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

De M.2-NVMe-ssd is in veel laptops te verwisselen.

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Een verlicht toetsenbord lijkt een detail, maar is wel erg praktisch.

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Dankzij de multifunctionele usb-c-poort kun je een laptop met één kabel aansluiten op een dockingstation zoals deze HP Thunderbolt 4 W G6.

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Intel verkoopt laptopprocessors in de Core 200- en Core 200 Ultra-reeks.

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

AMD gebruikt de Ryzen 200- en 300 AI-reeks voor veel van zijn laptopprocessors.

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Qualcomm bracht afgelopen jaar goedkopere varianten van de Snapdragon X uit.

Copilot+-pc

Onder de naam Copilot+-pc verkopen laptopfabrikanten laptops met processors die voorzien zijn van een relatief krachtige npu waarop lokale AI-taken uitgevoerd kunnen worden voor extra functies in Windows 11. Dit zijn functies als beeldgeneratie in Paint om een eigen tekening om te zetten in een mooiere variant, Live-ondertitels en filters voor de webcam. Op zich handige extra's, maar wat ons betreft niet zo indrukwekkend dat je per se een Copilot+-pc moet aanschaffen. Verwarrend is daarbij dat Windows 11 op normale laptops en desktops steeds meer AI-functies krijgt, zoals het genereren van afbeeldingen in Paint en slimme assistent Copilot. Waar we vorig jaar alleen nog Copilot+-pc's met een Qualcomm Snapdragon X-processor zagen, zijn er inmiddels ook geschikte processors van Intel en AMD te koop. Intel heeft geschikte processors in zijn Core Ultra 200V-reeks, terwijl AMD geschikte processors in de Ryzen AI 300-reeks aanbiedt. De andere Core Ultra 200-varianten met achtervoegsel U, H en HX voldoen niet aan Microsofts eisen. Er zijn nog geen desktopprocessors die voldoen aan de eisen voor een Copilot+-pc; de extra functionaliteit die dat in Windows brengt, kun je vooralsnog dus alleen op laptops gebruiken. Wellicht wat vreemd, want veel andere AI-toepassingen worden juist door een relatief krachtige gpu versneld.

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Budget in euro'sVoor wie/gebruikWat kun je verwachten?Realistische specs in deze prijsklasse
Tot ca. 700Basisgebruik: surfen, mail, tekst, online werk, video'sVoldoende snelheid voor eenvoudige taken; redelijk scherm; draagbaar en licht8 GB werkgeheugen, 128–256 GB opslag (ssd of eMMC), energiezuinige processor, 13–14 inch FHD‑scherm
700 - 900Studie, kantoortaken, thuiswerk, streamen, lichte foto‑ of videobewerkingVlot multitasken, redelijke schermkwaliteit, betere bouwkwaliteit dan budgetmodellen8–16 GB werkgeheugen, 512 GB ssd, moderne cpu (bijv. Intel Core i5 / Ryzen 5), 14–15 inch IPS‑ of OLED‑scherm
900 - 1200Werken, studeren, fotobewerking, regelmatig multitasken, langere gebruiksduurVloeiende prestaties, snellere opslag, degelijke batterijduur en scherm, toekomstbestendig16 GB werkgeheugen, 512 GB tot 1 TB ssd, moderne cpu (Intel Core i5/i7 of Ryzen 5/7), IPS‑ of OLED‑scherm 14–15 inch of groter
Vanaf ca. 1200Zwaarder werk: videobewerking, grafisch werk, gamen, intensief multitaskenGoede prestaties bij zware taken, snelle opslag, stabiele koeling, vaak langere levensduur16–32 GB werkgeheugen, 1 TB ssd, aparte grafische kaart, sterkere cpu, scherm van 15–16 inch, vaak IPS/OLED of mini‑LED

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Nvidia is momenteel de enige fabrikant van gpu's waarmee je op een laptop kunt gamen.

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Een Chromebook (Plus) met opklapbaar aanraakscherm, zoals deze Acer Chromebook Plus Spin 514, is handig als je Android-apps wilt gebruiken.

Chromebook-ondersteuning

Let er bij aanschaf van een Chromebook op hoe lang deze nog ondersteund wordt. Chromebooks krijgen tien jaar lang updates, gerekend vanaf het moment dat ze op de markt komen. Ook veel oudere Chromebooks die op de markt zijn gekomen voordat dit beleid inging, hebben verlengde ondersteuning tot tien jaar gekregen. Op https://support.google.com/chrome/a/answer/6220366?sjid=7810931037731152927-EU kun je voor elke Chromebook vinden tot wanneer de ondersteuning precies loopt. Heb je al een Chromebook, dan vind je in de instellingen via Over ChromeOS / Aanvullende informatie de updateplanning waar je ziet tot wanneer jouw Chromebook updates ontvangt.

Op de supportpagina's van Google vind je voor iedere Chromebook tot wanneer de ondersteuning loopt.

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De MacBook Air is er in een 13- en 15-inch-uitvoering.

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

Losse muis nodig voor je laptop?

Duizenden muizen vind je bij
▼ Volgende artikel
Een nieuwe camera kopen: hier moet je op letten voor de perfecte match
© SHOTPRIME STUDIO
Huis

Een nieuwe camera kopen: hier moet je op letten voor de perfecte match

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.