Tegenwoordig starten Windows-computers zo snel op, dat je geen tijd hebt om in het BIOS te komen. Gelukkig zijn er andere manieren waarop je de systeeminstellingen van je pc of laptop kunt configureren. We laten je zien hoe dat gaat in Windows 11 en Windows 10.

Het BIOS (Basic Input/Output System) is een menu van je computer waarin je systeeminstellingen kunt configureren van je laptop of pc. Veel moderne pc's en laptops beschikken over UEFI (Unified Extensible Firmware Interface). Dit volgt in feite het BIOS-menu op, maar vaak wordt de term BIOS nog gebruikt in plaats van EUFI. Windows 11's systeemeisen bepalen zelfs dat je systeem over een EUFI menu beschikt. In dit artikel gebruiken we de term BIOS om beide te beschrijven.

In dit menu pas je basale pc-zaken aan. Denk bijvoorbeeld aan de systeemtijd of de opstartvolgorde (cd-rom, usb, schijf, et cetera). Per fabrikant verschilt hoe je in dit menu komt. Voordat Windows 11 of Windows 10 start moet je op een toets drukken, vaak is dat Del, F8 of F12.

Computers zijn door de jaren heen veel sneller geworden, en de tijd is voorbij dat je bij wijze van spreken even lekker kon gaan douchen voordat Windowswas opgestart. Traditioneel moest je tijdens het opstarten van je computer (voordat Windows geladen werd) een bepaalde toets indrukken om in het BIOS terecht te komen. Het opstarten gaat tegenwoordig zelfs zo snel dat het niet altijd is mogelijk om de toets op tijd in te drukken.

Waarschijnlijk heb je weinig zin om je computer eindeloos opnieuw op te starten in de hoop dat je volgende keer misschien net snel genoeg zult zijn. Gelukkig kun je vanuit Windows 11 en Windows 10 je computer zo instellen dat hij meteen automatisch naar het BIOS opstart.

Het BIOS

In het BIOS van je computer kun je een heleboel instellingen van je computer aanpassen die je vanuit het besturingssysteem niet kunt benaderen. Het BIOS is namelijk software die in het moederbord van je computer is ingebouwd, en het regelt allerlei dingen die gebeuren voordat Windows geladen wordt, zoals de opstartvolgorde van je harde schijven en andere opslagmedia, beveiligingsopties die voorafgaan aan het laden van het besturingssysteem, enzovoorts.

Juist omdat het hier om pre-boot software gaat, kun je het BIOS niet direct vanuit Windows laden. Wat je wel kunt doen, is in Windows een instelling aanpassen waardoor je computer direct naar het BIOS zal opstarten.

©PXimport

Naar het BIOS opstarten vanuit Windows

Klik op de startknop en kies Instellingen. Ga naar Bijwerken en beveiliging en klik in het linkerpaneel op Systeemherstel. Klik onder Geavanceerde optstartopties op Nu opnieuw opstarten. Vervolgens wordt je computer opnieuw opgestart en krijg je het opstartmenu van Windows 10 te zien.

Ga in dit menu naar Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Instellingen voor UEFI-firmware. Klik op Opnieuw opstarten om je computer opnieuw op te starten en direct naar het BIOS te gaan.

Ben je op zoek naar wat meer wegwijs in het BIOS, dan kun je dit artikel er eens op naslaan. Daarin leggen we enkele typische opstartproblemen onder de loep met bijhorende oplossingen.  

BIOS updaten

Met het programma Speccy kun je controleren welke versie van het BIOS je hebt draaien op je computer. Vaak loont het om je BIOS bij te werken naar de meest recente versie, als dat nog niet het geval is. Soms worden hiermee problemen opgelost. Bedenk wel dat de risico's hiervan erg hoog zijn: als er iets verkeerd gaat dan kan dit betekenen dat je computer helemaal niet meer opstart. Zoek op de site van de fabrikant naar de manier van installeren en lees de installatieprocedure van de nieuwe BIOS-versie zeer goed door en voer deze secuur uit. 

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇