Het kan gebeuren dat je Windows-pc van de een op andere dag niet meer opstart. Wat moet je dan doen? Er zijn diverse herstelopties in het besturingssysteem aanwezig. Wij lichten ze voor je uit, zodat je ze kunt toepassen in Windows 10 en Windows 11.

Wanneer je pc met Windows niet meer opstart kan dat verschillende oorzaken hebben. Er kan een defect zijn in de apparatuur zelf, zoals een harde schijf die de geest heeft gegeven of een videokaart die geen signaal meer doorgeeft aan de monitor. In dat soort gevallen heb je weinig aan de herstelomgeving van Windows. Deze komt meer van pas wanneer het op een andere manier mis gaat: Windows start niet meer op door bijvoorbeeld een malwarebesmetting of corrupte bestanden of het systeem is instabiel geworden. In dat geval kunnen we Windows op verschillende manieren herstellen.

In dit artikel leggen we je uit wat je kunt doen als je Windows 10 of Windows 11 systeem niet meer opstart. Het kan zijn dat sommige opties net op een andere plek staan in Windows 11. Helpen de tips niet? Dan zou dat mogelijk kunnen komen door een hardwarematig defect, waardoor een reparatie of systeemvervanging nodig is.

©PXimport

Tip 01: Volautomatisch

Wanneer je Windows op je pc installeert, dan wordt er automatisch ook een aantal bestanden op je schijf geplaatst die nodig zijn om Windows in een speciale herstelmodus te kunnen opstarten. Die wordt ook wel WinRE (Windows Recovery Environment) genoemd en is gebaseerd op een sterk uitgeklede Windows-variant, met de naam WinPE, wat staat voor Windows Preinstallation Environment (zie ook kaderstukje ‘Met dank aan WinPE’). Wanneer bijvoorbeeld belangrijke opstartdata uit het Windows-bootmenu corrupt raken, dan wordt bij het opstarten van je systeem normaliter automatisch deze herstelomgeving opgeroepen en zal een wizard van hieruit een en ander proberen te herstellen. Of die daarin ook zal slagen, hangt af van de aard of de ernst van de schade.

Tip 02: Vanuit Windows

Het kan gebeuren dat Windows nog wel doorstart, maar dat er toch iets niet in de haak is: bepaalde (systeem)onderdelen bijvoorbeeld functioneren niet zoals het hoort. In dat geval kun je nog vanuit Windows zelf de herstelomgeving oproepen om langs die weg reparaties uit te voeren. Open daarvoor het Windows startmenu en kies achtereenvolgens Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel. In het rechterpaneel druk je vervolgens op de knop Nu opnieuw opstarten, in de rubriek Geavanceerde opstartopties. Je systeem herstart en je selecteert achtereenvolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties. Er verschijnen nu diverse mogelijkheden, zoals Systeemherstel, Opstartherstel en Opdrachtprompt. Verder in dit artikel komen we hier uitgebreid nog op terug.

Overigens is er nog een andere manier om vanuit Windows in deze herstelomgeving te komen: klik op de Aan-uitknop in het Windows-startmenu en kies vervolgens Opnieuwopstarten terwijl je de Shift-toets ingedrukt houdt.

©PXimport

Met dank aan WinPE

©PXimport

Tip 03: Installatie-dvd

Het kan natuurlijk gebeuren dat Windows niet langer opstart én dat het ook niet meer lukt om (automatisch) van de geïnstalleerde herstelomgeving op te starten. In dat geval heb je nog verschillende mogelijkheden. Eén ervan is opstarten vanaf de installatie-dvd van Windows. Start je mokkende systeem op vanaf deze dvd. Selecteer de gewenste taal, land en toetsenbord en druk op Volgende. Kies deze keer niet voor Nu installeren maar klik onderaan links op Uw computer herstellen. Vervolgens klik je op Problemenoplossen / Geavanceerde opties: de herstelomgeving staat nu voor je klaar.

©PXimport

Tip 04: Live usb-stick

Beschik je niet over zo’n installatie-dvd – of heb je geen dvd-station – dan hoef je nog niet te wanhopen. Je kunt namelijk vanuit (een andere, nog goed functionerende) Windows 10 of Windows 11 ook een live herstelmedium op usb-stick creëren. Druk op het vergrootglas in de Windows statusbalk en zoek naar herstelstation. Kies Een herstelstation maken. Als je denkt dat je vanaf dit medium Windows misschien ooit opnieuw gaat installeren, plaats dan een vinkje bij Maak een back-up van de systeembestanden naar het herstelstation. In het andere geval laat je dit vinkje weg. Mét vinkje moet je wel een usb-stick van minimaal 8 GB klaar houden (en duurt het proces ook langer); in het andere geval volstaat ruimschoots een stick van 4 GB. Bevestig met Volgende. Selecteer je usb-stick, druk nogmaals op Volgende en op Maken. Rond af met Voltooien. Houd er rekening mee dat alle eventuele data op de stick overschreven worden.

Vervolgens start je je weerbarstige systeem op met deze stick. Klik op Meer toetsenbordindelingen weergeven tot je het gewenste toetsenbord kunt selecteren. Daarna volg je de weg naar de herstelomgeving via Problemen oplossen.

Lukt het niet om je systeem met deze stick op te starten (of verkies je toch een dvd), dan kun je in principe nog als volgt een herstel-dvd creëren. Open het Windows startmenu en kies Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Back-up / Ga naar Back-up maken en terugzetten / Een systeemherstelschijf maken. Selecteer je dvd-station en start het proces met Schijf maken. In principe dus, want in de praktijk blijkt dat niet goed altijd te functioneren: even uittesten is dus de boodschap.

©PXimport

Windows download

Er is nog een andere mogelijkheid om aan een opstartbaar medium te komen van waaruit je dan de Windows herstelomgeving kunt oproepen. Voor zowel Windows 10 als Windows 11 heeft Microsoft daar een pagina voor. Klik op Hulpprogramma nu downloaden. Start het gedownloade .exe-bestand op en kies Installatiemedia voor een andere pc maken. Stel taal, Windows-versie en architectuur (64-bits of 32-bits) in en druk op Volgende. Kies USB-flashstation (voorzie een stick van minstens 4 GB) of ISO-bestand. Dit bestand kun je dan via Dvd-brander openen / Branden omzetten naar een opstartbare dvd. Op het einde van de rit beschik je dan over een Windows-installatiemedium en kun je de uitleg van tip 03 volgen om tot bij de herstelomgeving te komen.

Op de Windows 11-webpagina druk je op Download nu bij Installatiemedia voor Windows 11 maken.

©PXimport

Tip 05: Systeemherstel

In het eerste deel van dit artikel hebben we gezien hoe je de tandem WinPE-WinRE op diverse manieren kunt opstarten. We bekijken nu welke herstelmogelijkheden zich vanuit deze omgeving aandienen.

Via de optie Systeemherstel is het mogelijk (een niet-opstartbare) Windows te herstellen, althans wanneer je over een herstelpunt beschikt. Wanneer het om een corrupt register gaat, bijvoorbeeld na een mislukte installatie van hardware of software, heb je een goede kans op herstel. Indien deze systeemherstelfunctie was ingeschakeld dan is de kans groot dat je over een recent herstelpunt beschikt. Dat wordt bijvoorbeeld aangemaakt wanneer je nieuwe software of hardware installeert. Je checkt dat als volgt. Klik met de rechtermuisknop op de Windows startknop en kies Systeem. Kies Geavanceerde systeeminstellingen en open het tabblad Systeembeveiliging. Ga bij Beveiligingsinstellingen na of er bij de gewenste schijf(partitie) Ingeschakeld staat. Is dat niet zo, selecteer die schijf(partitie) dan, klik op Configureren, klik Systeembeveiliginginschakelen aan en bevestig met Toepassen. Het is overigens ook altijd mogelijk zelf zo’n herstelpunt te creëren: in dit geval druk je op de knop Maken en volg je de instructies.

©PXimport

Tip 06: Installatiekopie

Gebeurt het maken van herstelpunten voor de optie Systeemherstel (zie tip 5) nog grotendeels automatisch, dan moet je voor de optie Herstellen met installatiekopie vooraf al bewust een systeemkopie hebben gemaakt. Die kun je dan gebruiken om je Windows- en systeempartitie met die eerder gemaakte kopie te herstellen. We tonen je even hoe je dat in Windows 10 doet (maar eigenlijk kun je zo’n image beter creëren met een externe tool als Macrium Reflect: zie ook tekstkader). Open het Windows startmenu en kies Instellingen / Bijwerken en beveiliging/Back-up. Klik op Ganaar Back-up maken en terugzetten (Windows 7) en vervolgens op Een systeemkopie maken. Selecteer een geschikt back-upmedium, druk op Volgende en op Back-up starten.

Wanneer je ooit terug wil keren naar deze kopie, dan kan dat dus via de optie Herstellen met installatiekopie. Zorg dan wel het back-up-medium is aangesloten. Als het goed is, vindt de wizard die automatisch en kun je de gewenste en wellicht meest recente kopie selecteren.

©PXimport

Herstelopties Windows 11

Windows 11 heeft vergelijkbare herstelopties als zijn voorganger. Zo kun je nog steeds Opstartherstel gebruiken om wat aanpassingen te doen aan je systeem. Microsoft heeft een overzicht gemaakt van alle herstelopties in Windows 11.

Tip 07: Opstartherstel

Een andere optie uit de Windows herstelomgeving is Opstartherstel. Dat is eigenlijk de wizard die Windows normaliter automatisch uitvoert wanneer blijkt dat het systeem niet meer normaal kan opstarten. Werd die wizard toch niet automatisch uitgevoerd en lukt het je toch niet van Windows op te starten, dan kun je deze wizard langs deze weg alsnog handmatig opstarten. Je kunt dan weinig meer doen dan afwachten wat de pogingen van de wizard hebben opgebracht.

©PXimport

Tip 08: bootrec

Lukt het niet om Windows met de Opstartherstel-wizard weer aan de praat te krijgen, dan kun je nog altijd proberen om zelf de boot-problemen op te lossen. Windows voorziet namelijk in enkele krachtige opdrachtregelcommando’s. Hiertoe klik je Opdrachtprompt aan in de Windows herstelomgeving en selecteer je desgevraagd het administratoraccount. Op de opdrachtprompt voer je dan het gewenste commando uit, dat je telkens bevestigt met de Enter-toets. Met het commando exit kun je de opdrachtprompt weer verlaten.

In Windows 7 kun je alvast gebruik maken van het bootrec-commando. Om de mogelijke parameters kennen voer je het commando bootrec /? uit:

bootrec /fixmbr: herstelt de master boot record (de eerste fysieke sector van je schijf);
bootrec /fixboot: herstelt het boot-record van je Windows-partitie;
bootrec /scanos: zoekt naar mogelijke Windows-installaties op je schijf;
bootrec /rebuildbcd: tracht eventuele Windows-installatie die door een of andere corruptie niet meer gevonden kunnen worden, alsnog weer aan de bootconfiguratie toe te voegen.

Dit bootrec-commando blijkt echter niet altijd (goed) meer te functioneren in nieuwere Windowsversies na Windows 8.

©PXimport

Tip 09: bcdboot

Er is gelukkig een alternatief commando waarmee je normaliter zelfs in één beweging de volledige boot-manager kunt reconstrueren, ook in Windows 8, 10 en 11. Dit commando zorgt er namelijk voor dat alle noodzakelijke opstartbestanden naar de systeempartitie worden gekopieerd. Voorwaarde is echter wel dat je de juiste station-letter van je - corrupte - Windows-partitie kent. Let wel, dat is doorgaans niet (!) de c-partitie, ook al is dat de station-letter bij een normale opstart. Om vanuit de herstelomgeving toch bij juiste station-letter te komen, kun je een trucje uithalen. Voer het commando notepad uit op de opdrachtprompt: het Kladblok start op. Open het menu Bestand en kies Opslaan (als). Klik op Deze pc en open een van de beschikbare (lokale) schijven. Wanneer je typische Windows-mappen als Gebruikers, Program Files en Windows herkent dan heb je het juiste station te pakken. Sluit je Kladblok af en voer het volgende commando uit, waarbij je x vervangt door de juiste station-letter: bcdboot x:\windows /l nl-nl. De parameter /l (staat voor lokaal) verwijst hier naar Nederlands-Nederland maar is desgewenst te wijzigen in nl-be, wat staat voor Nederlands-België. Als het goed is, verschijnt nu de melding ‘Boot files succesfully created’ en start Windows weer op.

©PXimport

Tip 10: Opdrachtprompt: sfc

Het kan natuurlijk ook gebeuren dat Windows niet wil doorstarten omdat er een of ander systeembestand corrupt geraakt is, dus buiten het eigenlijke bootrecord om. Het kan dan alvast geen kwaad dat vanuit de herstelomgeving te laten controleren. Daar zorgt het volgende commando voor: sfc /scannow /offbootdir=x:\ /offwindir=y:\windows. Let wel, je moet hier zowel x: als y: door de juiste respectieve stationsletters vervangen. De letter x: vervang je door de station-letter van de bootpartitie. Meestal is dat c: maar dat kun je controleren door het trucje van Notepad (zie vorige tip) toe te passen: gewoonlijk heeft deze partitie de omschrijving ‘Door systeem gereserveerd’ meegekregen. De letter y: vervang je dan door de partitie waarop je Windows hebt geïnstalleerd (zie vorige tip). Het hele scanproces kan wel even duren, maar hopelijk doet Windows het daarna weer wél.

©PXimport

Tip 11: Vorige versie

Mogelijk heb je in je herstelomgeving ook de optie Teruggaan naar de vorige versie opgemerkt. Hiermee keer je letterlijk terug naar de Windows-versie die voor de update naar je huidige Windows-versie op je pc was geïnstalleerd. Deze optie is normaal gesproken slechts beschikbaar gedurende 10 dagen nadat je de update naar Windows 10 hebt uitgevoerd. Houd er echter rekening mee dat je door deze terugrol-applicaties kwijtraakt die je na de upgrade hebt geïnstalleerd, evenals wijzigingen in je persoonlijke instellingen. Ook als je je bij Windows aanmeldt met een lokaal account (in plaats van met een Microsoft-account), dan zal je je na de terugrol opnieuw met je oude wachtwoord moeten aanmelden bij Windows.

Deze optie vind je trouwens ook terug via Instellingen / Bijwerken en Beveiliging / Systeemherstel / Teruggaannaar een eerdere versie.

©PXimport

Terugdraaien

In de laatste tip (11) hadden we eigenlijk al een beetje de moed opgegeven om onze huidige Windows-installatie nog te herstellen. Sinds Windows 8.1 is er een functie bijgekomen die perfect in dat vluchtscenario past. Open Instellingen en kies Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel. Je treft hier de optie Deze pc opnieuw instellen aan. Die tracht je systeem naar de fabrieksinstellingen te laten terugkeren, waarbij je kunt kiezen tussen Mijn bestanden behouden (alleen apps en instellingen worden verwijderd) en Alles verwijderen.

Vanaf jubileumeditie van Windows 10 werd nog een nieuwe tool geïntroduceerd. Kies opnieuw Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel, scrol naar beneden en klik op Opnieuw beginnen met een schone installatie van Windows. Die voert je naar een website alwaar je een ‘refresh tool’ kunt downloaden. Die haalt op zijn beurt een Windows-installatiekopie (circa 3 GB) binnen en zal je Windows herstellen. Ook hier kun je kiezen tussen Alleen persoonlijke bestanden behouden (instellingen en apps worden verwijderd) en Niets (behouden). In tegenstelling tot de functie Deze pc opnieuw instellen gaat het om een ‘schone’ installatie en wordt eventuele crapware en aanverwante bestanden van de systeemleverancier niet opnieuw geactiveerd.

©PXimport

Een was-droogzuil is ideaal als je ruimte wilt besparen. Maar hoe stapel je de apparaten op de juiste manier? De regel is simpel: de droger hoort altijd bovenop de wasmachine. Dat doe je met een speciale stapelkit, waarbij je vooraf goed let op gewicht, stabiliteit en ventilatieruimte. Hieronder lees je stap voor stap waar je op moet letten, hoe je de opstelling maakt en welke fouten je beter kunt vermijden.

Waarom de droger bovenop hoort

Een wasmachine is gebouwd om enorme krachten op te vangen. Tijdens het centrifugeren draait de trommel met hoge snelheid. Nat wasgoed verdeelt zich daarbij niet altijd gelijkmatig, waardoor de machine flink kan schudden. Om te voorkomen dat de machine omvalt of gaat schuiven, is hij zwaar uitgevoerd: er zitten betonblokken in, hij heeft een laag zwaartepunt en de trommel hangt in veren en schokdempers. Al die onderdelen samen zorgen ervoor dat de wasmachine stevig op zijn plek blijft staan, zelfs bij 1400 of 1600 toeren.

Een droger hoeft zulke krachten niet te verwerken. De trommel draait rustig rond en bevat alleen droog of bijna droog wasgoed. Daarom is de constructie lichter en ontbreekt het extra gewicht van betonblokken of water. Precies om die reden kan een droger niet dienen als stevige basis, maar hoort hij altijd bovenop de wasmachine.

Eerst checken, dan stapelen

Voordat je meteen begint met sjouwen, zijn er een paar dingen belangrijk. Stapelen kan alleen wanneer zowel je wasmachine als je wasdroger voorladers zijn. Logisch: bij een bovenlader-wasmachine zou je de klep niet meer kunnen openen, en een wasdroger met de klep aan de bovenkant: daar kun je in een stapelconstructie eigenlijk niet meer bij zonder huishoudtrapje. Meet daarna de beschikbare ruimte. De standaardbreedte van een wasmachine is zestig centimeter en de droger mag nooit breder zijn dan dat. Ook de beschikbare diepte is van belang: is die minder dan 55 centimeter, dan is stapelen meestal geen goed idee. Let daarnaast op de draairichting van de deuren en op de ventilatie-eisen, vooral bij een warmtepompdroger die voldoende luchttoevoer rondom nodig heeft.

©Samsung

Zo stapel je veilig

Zorg dat de wasmachine stevig staat: stel de stelvoeten af tot hij niet meer wiebelt en test dit met een kort centrifugeprogramma. Pas als de machine stabiel staat, kun je verder. Trek daarna de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Schuif de wasmachine op zijn definitieve plek en monteer de stapelkit volgens de meegeleverde instructies. Bij merkspecifieke kits klik of schroef je onderdelen vast; universele varianten gebruiken vaak antislipstroken en een spanband.

Til de droger met twee personen en plaats hem in de geleiders van de kit. Zet de spanband strak zodat de droger niet kan verschuiven. Sluit vervolgens de droger aan. Bij een condens- of warmtepompdroger kun je de afvoerslang op de waterafvoer aansluiten, zodat je het waterreservoir niet steeds hoeft te legen. Gebruik altijd een geaard stopcontact en gebruik geen stekkerdoos.

Wil je de apparaten liever in een kast plaatsen, gebruik dan een dragende plank die voldoende gewicht aankan en veranker de kast aan de muur

Doe daarna een korte test: laat de wasmachine centrifugeren en controleer of de zuil niet beweegt. Zet vervolgens de droger even aan op lage temperatuur zonder was en luister of er resonantie optreedt. Activeer het kinderslot zodat knoppen niet per ongeluk worden ingedrukt.

Onderhoud en tips

Controleer regelmatig of de spanband nog strak zit en of de wasmachine stabiel staat. Reinig het pluizenfilter van de droger na elke beurt, want een verstopt filter kan zorgen voor hogere temperaturen en extra trillingen. Zorg dat de ventilatie-openingen niet worden geblokkeerd en gebruik geen verlengkabel die niet geschikt is voor zware huishoudelijke apparaten. Sluit de droger altijd rechtstreeks aan op een geaard stopcontact.

Wil je het geluid verminderen? Plaats dan rubberen trillingsdempers of een dempende mat onder de wasmachine. Daarmee voorkom je dat trillingen zich doorzetten naar de vloer en wordt de kans kleiner dat de stapelzuil gaat 'wandelen'. Heb je een houten vloer, dan is zo’n mat eigenlijk onmisbaar. Hout neemt trillingen makkelijker over dan steen of beton, waardoor het geluid harder doorklinkt.

Trilt je wasmachine erg tijdens het centrifugeren, verlaag dan de snelheid en controleer opnieuw of hij waterpas staat en de vloer stevig genoeg is.

Stapelen? Dit moet je onthouden

De volgorde is duidelijk: de droger hoort op de wasmachine. Gebruik altijd een stapelkit, controleer de afmetingen en zorg voor voldoende ventilatieruimte. Plaats de wasmachine waterpas, sluit alles correct aan en test de stabiliteit. Zo win je ruimte zonder in te leveren op veiligheid en levensduur.

Lineaire televisie raakt uit de gratie en steeds meer mensen kiezen voor uitgesteld tv kijken, bijvoorbeeld via een streamingdienst als NPO Start, KIJK of NLZIET. Loont het nog wel om een televisie-abonnement af te sluiten of te behouden?

Pricewise onderzocht wat er tegenwoordig wordt betaald voor televisie-abonnementen, streamingdiensten en sportzenders. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste mensen nog steeds televisie kijkt via het tv-abonnement dat bij het internetabonnent wordt aangeboden. Gemiddeld wordt hier per maand zo'n 12 euro voor neergeteld als er gebruik wordt gemaakt van een aparte tv-ontvanger. Veel providers bieden echter ook een aparte tv-app aan, zodat je direct televisie kunt kijken op een smart-tv dat is voorzien van een besturingssysteem als Tizen of Google TV. Hiermee wordt per maand gemiddeld zo'n 2 à 3 euro bespaard op de abonnementsprijs.

Prijzen voor een online tv-streamingdienst

Televisie minder prominent aanwezig

Er zijn nog weinig mensen die op een vaste tijd voor de televisie gaan zitten om een regelmatig terugkerend programma te kijken, zoals een talkshow, actualiteitenrubriek of het nieuws. Kijk je slechts af en toe een programma? Dan kun je prima overweg met het gratis NPO Start, KIJK of de TV Gemist-functie van Videoland.

Wil je ook andere programma's kunnen terugkijken, dan is de goedkoopste versie van NLZIET de beste keuze. Voor extra buitenlandse zenders zoals BBC1, BBC2, BBC3, BBC4 en diverse themazenders, kun je ook NLZIET Extra overwegen: 11,95 euro per maand.

TV via kabel neemt af

Het aantal mensen dat een tv-abonnement afneemt via de traditionele kabel-exploitanten is in het eerste kwartaal van 2025 afgenomen met 1,30 procent, blijkt uit cijfers van De ACM Telecommonitor. Daarentegen steeg het aantal tv-abonnementen via glasvezel met 1,35 procent en hebben nu 2,12 miljoen huishoudens een televisie-abonnement bij een glasvezelprovider. Het aantal tv-abonnenten is afgenomen tot 920.000 huishoudens, een afname van 3,24 procent. Het totaal aantal huishoudens met een 'gewoon' televisie-abonnement ligt nu op 6,53 miljoen.

De kosten voor een regulier tv-abonnement liggen bij de internetproviders niet heel ver uit elkaar, gemiddeld ben je tussen de 10 en 12 euro kwijt. Wil je geen internet afnemen, maar alleen televisie kijken? Dat wordt je niet makkelijk gemaakt: allen Ziggo is de enige provider die een los televisie-abonnement aanbiedt. Daar betaal je dan wel gelijk de hoofdprijs voor: 24,61 euro per maand. Je krijgt dan digitale televisie via de traditionele coax-aansluiting, je hebt dan ook een televisie nodig met DVB-C-ondersteuning.

Wat kost een televisie-abonnement?

*Op basis van basis tv-abonnement met ontvanger en terugkijken