Soms kan het handig zijn om je beeldscherm een kwartslag te draaien, van liggend naar staand dus. In Windows 10, maar ook in Windows 11, kun je je scherm draaien via sneltoetsen of de instellingen van je pc.

Scherm draaien in Windows

We zetten onze beeldschermen meestal in landschapsmodus, waarbij de boven- en onderkant langer zijn dan de zijkanten. Dit komt omdat we dat gewend zijn van televisies. Maar wist je dat dit niet de enige optie is? Als jij het fijner vindt om je scherm in portretstand te hebben, misschien omdat je vaak verticale video's van familieleden bekijkt, dan is dat geen probleem. Windows biedt namelijk een ingebouwde mogelijkheid om je beeldscherm te draaien.

Het kantelen van je beeldscherm kan nog meer praktische voordelen hebben. Programmeer je bijvoorbeeld? Dan is het handig om meer regels code tegelijkertijd in beeld te hebben, zeker als die regels doorgaans niet zo lang zijn. Een gekanteld beeld kan ook nuttig zijn als je een extra scherm aan je laptop toevoegt. Dit is bijvoorbeeld handig om nieuwskoppen snel te kunnen scannen of om lange documenten gemakkelijker te lezen.

©PXimport

Het beeldscherm kantelen

Om je beeldscherm te kantelen, ga je eerst naar Start en klik je vervolgens op Instellingen. In het nieuwe venster kies je voor Systeem en daarna voor Beeldscherm. Hier zie je de verschillende beeldschermen die zijn aangesloten, aangeduid met cijfers. Je kunt de oriëntatie voor elk beeldscherm apart instellen door op het bijbehorende cijfer te klikken. Als je maar één beeldscherm hebt, is dat scherm al automatisch geselecteerd. Nu ga je op zoek naar de optie Schermstand en wijzig je 'Liggend' in 'Staand' (gespiegeld of niet). Maak je geen zorgen, deze wijziging wordt pas actief als je op toepassen klikt.

Als je het bureaublad wilt kantelen in Windows 11, volg je een vergelijkbaar pad. Open de Instellingen-app, ga naar Systeem en dan naar Beeldscherm. Onder het kopje Schaal en indeling vind je opties om de tekstgrootte en schermresolutie aan te passen, maar je kunt hier ook de schermstand veranderen.

©ID.nl

Sneltoetsen

Voor het aanpassen van je schermoriëntatie kun je ook sneltoetsen gebruiken, maar die zijn een beetje complex. Dat komt omdat de sneltoetsen niet door Microsoft zelf zijn ingesteld, maar door de videokaartfabrikanten. Daarom kan de specifieke toetscombinatie per setup variëren. Voor systemen met een Intel-videokaart gebruik je Ctrl+Alt+pijltjestoetsen. Bij Nvidia en AMD wordt het wat ingewikkelder. Als je een numeriek toetsenbord hebt, zijn de combinaties Ctrl+Alt+2/4/6/8 ook een optie, maar zorg er dan wel voor dat Num Lock is uitgeschakeld. Bij sommige videokaarten is het draaien van het scherm zelfs helemaal niet mogelijk. Het is dus echt een kwestie van uitproberen. Deze sneltoetsen kunnen overigens ook in Windows 11 werken.

Navigatie

Er is ook een optie om de schermstand te spiegelen, zowel liggend als staand. Let op: mocht je dit voor de grap willen uitproberen, houd er dan rekening mee dat de werking van je muis uiteraard meewijzigt, waardoor naar boven ineens naar onder is en naar links naar rechts enzovoort en dat maakt navigeren vrijwel onmogelijk. Maar geen zorgen: als je niet op Bevestigen klikt, verandert de oriëntatie na een paar seconden weer terug. Overigens werkt het ook prima als grap om met collega’s uit te halen.

Op zoek naar de beste instellingen voor je beeldscherm? In een ander artikel komen deze beeldscherminstellingen uitgebreid aan bod. Zo kun je de grootte van iconen en Windows-elementen eenvoudig aanpassen. Handig als je wat slechter gaat zien: gewoon alles een paar procent vergroten! Ook de weergave van tekst kun je eenvoudig optimaliseren. Geeft je monitor het beeld niet meer goed weer? Dit kan verschillende oorzaken hebben. Lees het artikel hieronder; daarin geven we een aantal tips om het probleem op te lossen.

Lees ook: Dit kun je doen als je monitor of laptopscherm het beeld niet goed weergeeft

Scherm van je Mac kantelen

Nieuwe laptop nodig? In deze video leggen we uit waar je op moet letten

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.