OLED kennen we vooral van de telefoons en televisies, maar sinds kort zijn dit soort schermen ook in laptops beschikbaar. Asus heeft met de Asus Vivobook Pro 14X een laptop met prachtig OLED-scherm en bijpassende hardware in de verkoop. Wij hebben hem getest, lees er alles over in deze Vivobook Pro 14X review.

De Vivobook-lijn van ASUS is al een lange tijd een goede optie als je op zoek bent naar een stijlvolle draagbare laptop, maar met de nieuwe Vivobook Pro-laptops als de geteste Vivobook Pro 14X  OLED slaat het bedrijf een andere weg in. Het is nog steeds een apart ontwerp en een laag gewicht, maar door er krachtige hardware en een grote selectie aan poorten toe te voegen, richt ASUS zich nu ook op de poweruser. Het model dat wij hebben getest krijgt daar ook nog eens een bijzonder OLED-scherm bij. 

©PXimport

©PXimport

Design en bouwkwaliteit

De Vivobook Pro 14X is behoorlijk slank voor een laptop met een scherm van dit formaat. De randen rondom het scherm zijn nog niet zo klein als dat van bijvoorbeeld een XPS 15, maar het is zeker niet iets waar we over kunnen klagen. Deze randen geven echter wel de ruimte voor een degelijke webcam met fysieke privacy-slider, iets wat in deze tijden zeer waardevol is.

Op het plastic randje rondom het scherm na is de behuizing rondom gemaakt van matzwart metaal en voelt zeer stevig. De behuizing buigt of kraakt nergens en voelt in zijn geheel erg solide aan. Ook het scharnier doet uitstekend zijn werk en de laptop is te openen met één hand.

Op de bovenkant van het deksel vinden we een ASUS-embleem met een gestreept patroon en een paar hashtags. Deze had ASUS naar onze mening beter weg kunnen laten, maar dat is een zeer persoonlijk dingetje. Het andere detail op de klep is wel verrassend handig: een subtiele voelbare lijn aan de kant waar je de laptop open moet maken. Het zijn dat soort kleine dingetjes die duidelijk maken dat er veel aandacht is besteed aan het ontwerp.

Aan de binnenkant vinden we weinig bijzonders. De koeling lijkt magertjes, maar wordt in de praktijk nooit oorverdovend luid door het gebruik van twee ventilatoren. Helaas heeft ASUS er wel voor gekozen om het RAM op het moederbord te solderen. Het is dus niet mogelijk om deze zelf uit te breiden als later blijkt dat jouw configuratie niet voldoende is. De SSD kun je wel zelf vervangen en ook de 63Wh-batterij is goed bereikbaar. 

©PXimport

De speakers aan de onderkant van de laptop voldoen redelijk aan de verwachtingen van een luxe moderne laptop. Het geluid kan behoorlijk hard, maar wordt vooral bij hogere volumes blikkig en de bas is nauwelijks aanwezig. De laptop is duidelijk niet geschikt om een kamer te vullen met muziek, maar het is meer dan genoeg voor filmpje of meeting.

Anders dan bij veel andere “Pro”-laptops heeft de Vivobook Pro 14X een verrassende hoeveelheid poorten. Met in totaal drie USB-A-poorten en een USB-C-poort hebben de meeste gebruikers genoeg voor alle randapparatuur. De HDMI-poort is daarnaast handig bij het geven van presentaties en de fotograven zullen erg blij zijn met de micro SD-kaartlezer.

©PXimport

Fijn werken

Ook het toetsenbord en trackpad lenen zich uitstekend voor de professionals. Het toetsenbord is prettig om te typen met voldoende feedback en een prettige coating. Het trackpad is groot genoeg dat je nooit te weinig ruimte hebt, maar is niet zo groot dat hij in de weg zit tijdens het typen. Overigens noemt ASUS het zelf een DialPad, omdat er een extra feature zit ingebakken voor Adobe-gebruikers. 

Met een speciale beweging kan er een cirkel met instellingen tevoorschijn getoverd worden die werken in de workflow in een aantal applicaties zoals Photoshop vergemakkelijkt. Op het moment zijn er echter nog geen andere toepassingen voor, dus is het gebruik van die functie vrij beperkt. 

©PXimport

Scherm

De belangrijkste feature van de Vivobook Pro 14X OLED is natuurlijk het beeldscherm. Bij het eerste gebruik is de kracht van OLED direct duidelijk. Het is iets dat je met je eigen ogen moet zien, maar een OLED-scherm kijkt veel prettiger en heeft uiteraard dat felbegeerde oneindige contrast. In het geval van deze ASUS werkt er nog veel meer positieve factoren. 

Om te beginnen is dit één van de beste laptops die we tot nu toe hebben gemeten als het gaat om kleurweergave. Het beeldscherm komt met een kalibratieprofiel dat door Pantone is gevalideerd en bereikt moeiteloos 100% van het DCI-P3-spectrum en 97% Adobe RGB. De gemiddelde delta E komt uit op een uitstekende 0.39, maar ook het maximum was niet hoger dan 1.09. Dat zijn zeer goede resultaten die deze laptop bij uitstek geschikt maakt voor kleurgevoelig werk. 

©PXimport

Helaas gaat het hier wel om een glossy paneel. Het heeft dus een duidelijk spiegelend effect bij donker beeld, wat vooral bij films storend kan zijn. Gelukkig heeft het OLED-scherm wel een uitstekende piekhelderheid van 583 cd/m2, waardoor spiegelingen bij heldere beelden nauwelijks zichtbaar zijn.

Als laatste is er nog een belangrijke kanttekening nodig bij OLED-panelen. Op het moment is het namelijk nog niet goed duidelijk hoe die zich houden bij gebruik met Windows. Statische objecten zoals de taakbalk zouden voor permanente burn-in kunnen zorgen waardoor je ook bij full-screen applicaties nog een wazige variant van de taakbalk kunt waarnemen. Dit was voornamelijk een groot probleem bij de eerste generatie OLED-televisies en komt inmiddels steeds minder voor, maar het is iets waar je zeker nog rekening mee moet houden. 

©PXimport

Prestaties

De geteste laptop is de meest krachtige variant die ASUS op het moment verkoopt. Met een 8-core AMD Ryzen 9 5900HX en 32GB geheugen zullen er weinig taken zijn die deze laptop niet aan kan. Voor het compileren van grote programma’s, renderen van 3D-objecten of uitrekenen van wiskundige modellen is deze configuratie dus zeer geschikt, maar minder veeleisende gebruikers hebben waarschijnlijk genoeg aan de minder krachtige Ryzen 5 5600H-processor en 16GB geheugen. De modellen met 8GB werkgeheugen kun je beter laten liggen, dat is vandaag de dag al snel niet meer voldoende.

De kracht van de hardware zien we ook terug in de benchmarks. De Vivobook Pro 14X zet in PCMark 10 een score neer van 9736 in Essentials en 9345 in Productivity. De Blender Classroom render doet er met de CPU 9:03 minuten over en 5:30 minuten met de GPU.

Ook de SSD bereikt het maximaal haalbare met PCIe 3.0. Sequentieel 1MB lezen gaat met een snelheid van 3604MB/s en schrijven kan met een snelheid van 3073MB/s. Het meer realistische random lezen en schrijven van kleine bestanden valt zoals gebruikelijk een stuk lager uit, maar is nog altijd uitstekend. 

©PXimport

Conclusie

De Asus Vivobook Pro 14X is een uitstekende laptop voor veeleisende gebruikers die meer doen dan alleen tekstverwerken en emails bijhouden. Het lage gewicht en de uitstekende behuizing zorgen er daarnaast voor dat de laptop zich gemakkelijk mee laat nemen. Het paradepaartje van deze laptop is echter het beeldscherm. De kleuren zijn fantastisch en OLED is een stuk prettiger voor je ogen dan traditionele LCD-beeldschermen. We hebben hier dus te maken met een uitstekende alleskunner waar menig gebruiker blij van zal worden. 

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.