Bij een sterk uitontwikkelde productcategorie als de laptop kom je nog maar zelden iets echts verrassends tegen. Dat geldt niet voor de ASUS ROG Zephyrus Duo 16, want deze krachtige gaminglaptop is voorzien van een tweede scherm. Of dat handig is, lees je in deze review.

ASUS staat bekend als een merk dat regelmatig experimenteert en met de ASUS ROG Zephyrus Duo 16 brengt het merk een toch wel unieke gaminglaptop op het markt. Niet alleen bevat deze laptop zo'n beetje de krachtigste hardware die je momenteel kunt kopen, hij heeft ook een heus tweede scherm. We vermoeden niet dat veel van jullie de ROG Zephyrus Duo 16 zullen aanschaffen, maar het is natuurlijk wel leuk om eens te kijken wat ASUS op het gebied van gaminglaptops en technologie in huis heeft. Want dit is één van de meest extreme gamingnotebooks die ASUS momenteel in het assortiment heeft.

Twee schermen

De ASUS ROG Zephyrus Duo 16 heeft niet voor niets het woord Duo in de productnaam staan,  het is een laptop die voorzien van twee schermen. Een truc die we al eerder van ASUS zagen, bijvoorbeeld bij de ZenBook Duo 14. Net als bij die laptop heeft deze Zephyrus Duo een tweede scherm dat boven het toetsenbord is geplaatst en bij het openen van de laptop in een schuine stand gezet wordt. In de spleet onder dit scherm zijn openingen voor de koeling en luidsprekers aangebracht. Die spleet sluit uiteraard als je de laptop weer dichtklapt, de waarschuwing om je vingers hier niet tussen te stoppen is dan ook een goede.

Handig is dat ASUS de netwerkaansluiting, HDMI-poort en een usb-poort op de achterkant van de laptop heeft geplaatst. Toch vind je daar niet alle aansluitingen.  Zo is de stroomaansluiting heel onhandig aan de linkerkant geplaatst. Dit zou nou typisch een aansluiting zijn die achterop had gemoeten. Andere aansluitingen links zijn usb-c, usb, een microSD-kaartlezer en een headsetaansluiting. Op de rechterkant is nog een usb-c-poort geplaatst. Al met al genoeg aansluitingen om de laptop ook thuis in combinatie met randapparatuur te gebruiken.

Klein aanraakscherm

Het tweede scherm dat ASUS ScreenPad Plus noemt heeft een resolutie van 3840 x 1100 pixels en wordt door Windows keurig herkend. Je kunt er gewoon programma's en vensters heen slepen. Handig voor multitasken of werken met programma's die deelventers voor bijvoorbeeld gereedschappen of een tijdlijn hebben. ASUS voorziet ook in wat mini-apps die je snel kunt oproepen zoals een rekenmachine, het maken van snelkoppelingen en het oproepen van instellingen. Het is onderweg best een handige toevoeging aan de laptop, zeker als je gewend bent om met twee schermen te werken. Het aanraakschermpje ondersteunt ook een niet meegeleverde actieve stylus, dus ook voor creatieve gebruikers is het interessant. Het is wel vooral bedoeld voor productiviteit, voor gamen zien we weinig toegevoegde waarde. Voor een beperkte groep gamers die ook livestreamen tijdens het gamen is zo’n tweede scherm natuurlijk wel weer handig. Het maakt duidelijk dat de Zephyrus Duo behalve op gamers ook op creatieve gebruikers gericht is.

Miniledscherm

Allebei de Nederlandse uitvoeringen van de ROG Zephyrus Duo 16 zijn door ASUS voorzien hetzelfde schermpaneel. Het gaat om een 16-inch-scherm met een resolutie van 2560 x 1600 pixels met een maximale verversingssnelheid van 165 Hz. Uniek aan dit scherm is dat de achtergrondverlichting uit minileds bestaat en dat deze in verschillende zones aangestuurd kunnen worden. Het scherm combineert hierdoor een goede helderheid met een uitstekend contrast. 

Aparte plaatsing toetsenbord

Door het tweede scherm heeft ASUS het toetsenbord helemaal onderop het palmgedeelte geplaatst. Dat maakt bij gebruik op het bureau niet zoveel uit, maar op schoot is het best onhandig. ASUS levert overigens een polssteun mee als je net als bij een normale laptop toch iets wil hebben om je polsen op neer te kunnen leggen. Het toetsenbord is geen mechanisch toetsenbord, maar tikt wel erg fijn en heeft een aanslag die ook prima geschikt is voor gamen. Wel helemaal gaming is de volledige RGB-verlichting van het toetsenbord die je ook per toets in profielen kunt instellen. Standaard 'ademt' de verlichting in allerlei kleuren, maar dat kun je met het programma Armoury Create ook zo instellen dat alle toetsen heel gewoontjes in één kleur oplichten. Als je echt wil, kun je de verlichting zelfs per applicatie of spel finetunen. Boven het toetsenbord vind je een glazen strook die suggereert dat je naar de interne componenten kijkt, maar dat lijkt niet echt het geval. Op de glazen strook zijn coördinaten in graden, minuten en seconden vermeld. Na intikken in Google Maps blijken deze (logischerwijs) naar een gebouw van ASUS in Taiwan te verwijzen. Een kleine easter egg kortom. 

Een gevolg van het tweede scherm is ook de plaatsing van de touchpad naast het toetsenbord. Dat is iets dat in de praktijk gewoon niet lekker werkt en echt als compromis aanvoelt. Handig is nog wel dat de touchpad ook kan dubbelen als numeriek veld, al is het weer lastig om dit blind te gebruiken. Heel erg is de wat gebrekkige touchpad het ook weer niet, gamen of creatieve applicaties kun je eigenlijk alleen echt goed doen met een losse muis.

Specificaties

De Zephyrus Duo 16 is in Nederland in twee uitvoeringen te koop. Wij ontvingen het topmodel voorzien van een AMD Ryzen 9 6900X processor met acht cores in combinatie met 32 GB RAM, een 2TB-ssd en een Nvidia GeForce 3080 Ti. Die uitvoering is maar beperkt te koop en kost maar liefst 4599 euro. De goedkopere uitvoering heeft een wat langzamere Ryzen 7 6800H-processor die eveneens acht cores heeft en een Nvidia GeForce 3070 Ti grafische kaart. Verder zijn de twee uitvoeringen in Nederland identiek en met een prijs van 3639 euro is deze nog steeds krachtige goedkopere variant van de Zephyrus Duo 16 een stuk betaalbaarder. De laptop is voorzien van één (razendsnelle) ssd, maar upgraden is mogelijk. Je kunt de laptop relatief eenvoudig openmaken waarna je het werkgeheugen en de opslag kunt vervangen. Er is zelfs nog een M.2-slot voor een tweede ssd vrij.

Goede prestaties

De ROG Zephyrus Duo 16 bevat krachtige hardware en de prestaties zijn dan ook uitstekend. In PCMark 10 zet de laptop een indrukwekkende score van 7303 punten neer, een score die nog hoger wordt met 9778 in PCMark 10 Extended waarin ook de gamingprestaties meetellen. In Cinebench R23 zet de laptop uitstekende scores van 1576 en 14.088 punten in de single-core en multi-core-tests neer. Deze scores zijn vrijwel identiek als de test één keer of langere tijd wordt uitgevoerd, een teken dat de koeling goed genoeg is om de prestaties op peil te houden. De ssd van Samsung maakt gebruik van pci-express 4.0 en presteert echt uitstekend met een lees- en schrijfsnelheid van 6709,5 en 4981,27 MB/s. Iets dat bevestigd wordt door de 332,65 MB/s die neergezet wordt in de PCMark 10 Quick System Drive Benchmark. Een score die hoort bij de allerbeste ssd's op de markt. Het is kortom een van de snelste laptops die we tot nu toe getest hebben.

Waar het bij deze laptop natuurlijk echt om gaat, zijn de gamingprestaties. Op gaminggebied presteert de laptop simpelweg uitstekend. Spellen draaien soepel, iets dat de score van 12024 punten in 3Dmark Time Spy bevestigd. We hebben ook de ingebouwde benchmark van Shadow of the Tomb Raider op verschillende instellingen gedraaid en ook daarin scoort de laptop uitstekend. Op de allerhoogste voorinstelling op de schermresolutie van 2560 x 1600 pixels haalt deze laptop nog altijd 112 fps. Zet je Nvidia's DLSS aan waarmee de beelden op een lagere resolutie gerenderd worden en vervolgens met behulp van AI weer opgeschaald worden zonder zichtbare kwaliteitsverlies dan haalt de laptop 142 fps. En je kunt natuurlijk ook de kwaliteitsinstellingen terugschroeven of de resolutie verlagen voor nog betere prestaties. De grafische kaart past kortom uitstekend bij het scherm.

Tijdens doorsnee kantoorgebruik is de laptop eigenlijk verrassend stil. De koeling slaat af en toe licht aan, maar het grootste deel van de tijd is de laptop vrijwel niet te horen tijdens bijvoorbeeld browsen. Dat verandert als je de Zephyrus Duo gebruik waar hij voor bedoeld is: gamen. Want dan slaan de ventilatoren al snel luidruchtig aan. Tijdens het gamen is het geluid van de ventilators wat ons betreft zo luid dat het storend wordt. Je hebt dan ondanks de uitstekende luidsprekers een koptelefoon nodig als je plezierig wilt gamen. Daar is deze gaminglaptop overigens niet uniek in: veel krachtige en dus energiehongerige hardware in een relatief kleine verpakking vereisen nu eenmaal een krachtige koeling. Die componenten hebben ook hun weerslag op het energieverbruik, je kunt als je niet gamed zo’n vier uur werken op de accu voordat je weer een stopcontact moet opzoeken. De Zephyrus Duo 16 is dus (logischerwijs) geen echte laptop om mobiel mee te werken.

Conclusie

De ASUS ROG Zephyrus Duo 16 is een gaminglaptop die uitstekende prestaties combineert met een al net zo'n goede bouwkwaliteit. De hardware behoort het krachtigste dat je momentele kunt kopen. Al zouden we van wege de prijs wel voor de wat lichtere uitvoering kiezen. Het scherm dat verlicht wordt door minileds combineert een uitstekende helderheid aan een net zo uitstekend contrast. Het is simpelweg een genot om op deze laptop te gamen. Toch is dat niet helemaal een rechtvaardiging voor de hoge prijs. Die komt voor een groot gedeelte namelijk ook door het tweede scherm. Ook dat scherm werkt uitstekend, maar de toegevoegde waarde hangt van je werkzaamheden af.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.