Bij een sterk uitontwikkelde productcategorie als de laptop kom je nog maar zelden iets echts verrassends tegen. Dat geldt niet voor de ASUS ROG Zephyrus Duo 16, want deze krachtige gaminglaptop is voorzien van een tweede scherm. Of dat handig is, lees je in deze review.

ASUS staat bekend als een merk dat regelmatig experimenteert en met de ASUS ROG Zephyrus Duo 16 brengt het merk een toch wel unieke gaminglaptop op het markt. Niet alleen bevat deze laptop zo'n beetje de krachtigste hardware die je momenteel kunt kopen, hij heeft ook een heus tweede scherm. We vermoeden niet dat veel van jullie de ROG Zephyrus Duo 16 zullen aanschaffen, maar het is natuurlijk wel leuk om eens te kijken wat ASUS op het gebied van gaminglaptops en technologie in huis heeft. Want dit is één van de meest extreme gamingnotebooks die ASUS momenteel in het assortiment heeft.

Twee schermen

De ASUS ROG Zephyrus Duo 16 heeft niet voor niets het woord Duo in de productnaam staan,  het is een laptop die voorzien van twee schermen. Een truc die we al eerder van ASUS zagen, bijvoorbeeld bij de ZenBook Duo 14. Net als bij die laptop heeft deze Zephyrus Duo een tweede scherm dat boven het toetsenbord is geplaatst en bij het openen van de laptop in een schuine stand gezet wordt. In de spleet onder dit scherm zijn openingen voor de koeling en luidsprekers aangebracht. Die spleet sluit uiteraard als je de laptop weer dichtklapt, de waarschuwing om je vingers hier niet tussen te stoppen is dan ook een goede.

Handig is dat ASUS de netwerkaansluiting, HDMI-poort en een usb-poort op de achterkant van de laptop heeft geplaatst. Toch vind je daar niet alle aansluitingen.  Zo is de stroomaansluiting heel onhandig aan de linkerkant geplaatst. Dit zou nou typisch een aansluiting zijn die achterop had gemoeten. Andere aansluitingen links zijn usb-c, usb, een microSD-kaartlezer en een headsetaansluiting. Op de rechterkant is nog een usb-c-poort geplaatst. Al met al genoeg aansluitingen om de laptop ook thuis in combinatie met randapparatuur te gebruiken.

Klein aanraakscherm

Het tweede scherm dat ASUS ScreenPad Plus noemt heeft een resolutie van 3840 x 1100 pixels en wordt door Windows keurig herkend. Je kunt er gewoon programma's en vensters heen slepen. Handig voor multitasken of werken met programma's die deelventers voor bijvoorbeeld gereedschappen of een tijdlijn hebben. ASUS voorziet ook in wat mini-apps die je snel kunt oproepen zoals een rekenmachine, het maken van snelkoppelingen en het oproepen van instellingen. Het is onderweg best een handige toevoeging aan de laptop, zeker als je gewend bent om met twee schermen te werken. Het aanraakschermpje ondersteunt ook een niet meegeleverde actieve stylus, dus ook voor creatieve gebruikers is het interessant. Het is wel vooral bedoeld voor productiviteit, voor gamen zien we weinig toegevoegde waarde. Voor een beperkte groep gamers die ook livestreamen tijdens het gamen is zo’n tweede scherm natuurlijk wel weer handig. Het maakt duidelijk dat de Zephyrus Duo behalve op gamers ook op creatieve gebruikers gericht is.

Miniledscherm

Allebei de Nederlandse uitvoeringen van de ROG Zephyrus Duo 16 zijn door ASUS voorzien hetzelfde schermpaneel. Het gaat om een 16-inch-scherm met een resolutie van 2560 x 1600 pixels met een maximale verversingssnelheid van 165 Hz. Uniek aan dit scherm is dat de achtergrondverlichting uit minileds bestaat en dat deze in verschillende zones aangestuurd kunnen worden. Het scherm combineert hierdoor een goede helderheid met een uitstekend contrast. 

Aparte plaatsing toetsenbord

Door het tweede scherm heeft ASUS het toetsenbord helemaal onderop het palmgedeelte geplaatst. Dat maakt bij gebruik op het bureau niet zoveel uit, maar op schoot is het best onhandig. ASUS levert overigens een polssteun mee als je net als bij een normale laptop toch iets wil hebben om je polsen op neer te kunnen leggen. Het toetsenbord is geen mechanisch toetsenbord, maar tikt wel erg fijn en heeft een aanslag die ook prima geschikt is voor gamen. Wel helemaal gaming is de volledige RGB-verlichting van het toetsenbord die je ook per toets in profielen kunt instellen. Standaard 'ademt' de verlichting in allerlei kleuren, maar dat kun je met het programma Armoury Create ook zo instellen dat alle toetsen heel gewoontjes in één kleur oplichten. Als je echt wil, kun je de verlichting zelfs per applicatie of spel finetunen. Boven het toetsenbord vind je een glazen strook die suggereert dat je naar de interne componenten kijkt, maar dat lijkt niet echt het geval. Op de glazen strook zijn coördinaten in graden, minuten en seconden vermeld. Na intikken in Google Maps blijken deze (logischerwijs) naar een gebouw van ASUS in Taiwan te verwijzen. Een kleine easter egg kortom. 

Een gevolg van het tweede scherm is ook de plaatsing van de touchpad naast het toetsenbord. Dat is iets dat in de praktijk gewoon niet lekker werkt en echt als compromis aanvoelt. Handig is nog wel dat de touchpad ook kan dubbelen als numeriek veld, al is het weer lastig om dit blind te gebruiken. Heel erg is de wat gebrekkige touchpad het ook weer niet, gamen of creatieve applicaties kun je eigenlijk alleen echt goed doen met een losse muis.

Specificaties

De Zephyrus Duo 16 is in Nederland in twee uitvoeringen te koop. Wij ontvingen het topmodel voorzien van een AMD Ryzen 9 6900X processor met acht cores in combinatie met 32 GB RAM, een 2TB-ssd en een Nvidia GeForce 3080 Ti. Die uitvoering is maar beperkt te koop en kost maar liefst 4599 euro. De goedkopere uitvoering heeft een wat langzamere Ryzen 7 6800H-processor die eveneens acht cores heeft en een Nvidia GeForce 3070 Ti grafische kaart. Verder zijn de twee uitvoeringen in Nederland identiek en met een prijs van 3639 euro is deze nog steeds krachtige goedkopere variant van de Zephyrus Duo 16 een stuk betaalbaarder. De laptop is voorzien van één (razendsnelle) ssd, maar upgraden is mogelijk. Je kunt de laptop relatief eenvoudig openmaken waarna je het werkgeheugen en de opslag kunt vervangen. Er is zelfs nog een M.2-slot voor een tweede ssd vrij.

Goede prestaties

De ROG Zephyrus Duo 16 bevat krachtige hardware en de prestaties zijn dan ook uitstekend. In PCMark 10 zet de laptop een indrukwekkende score van 7303 punten neer, een score die nog hoger wordt met 9778 in PCMark 10 Extended waarin ook de gamingprestaties meetellen. In Cinebench R23 zet de laptop uitstekende scores van 1576 en 14.088 punten in de single-core en multi-core-tests neer. Deze scores zijn vrijwel identiek als de test één keer of langere tijd wordt uitgevoerd, een teken dat de koeling goed genoeg is om de prestaties op peil te houden. De ssd van Samsung maakt gebruik van pci-express 4.0 en presteert echt uitstekend met een lees- en schrijfsnelheid van 6709,5 en 4981,27 MB/s. Iets dat bevestigd wordt door de 332,65 MB/s die neergezet wordt in de PCMark 10 Quick System Drive Benchmark. Een score die hoort bij de allerbeste ssd's op de markt. Het is kortom een van de snelste laptops die we tot nu toe getest hebben.

Waar het bij deze laptop natuurlijk echt om gaat, zijn de gamingprestaties. Op gaminggebied presteert de laptop simpelweg uitstekend. Spellen draaien soepel, iets dat de score van 12024 punten in 3Dmark Time Spy bevestigd. We hebben ook de ingebouwde benchmark van Shadow of the Tomb Raider op verschillende instellingen gedraaid en ook daarin scoort de laptop uitstekend. Op de allerhoogste voorinstelling op de schermresolutie van 2560 x 1600 pixels haalt deze laptop nog altijd 112 fps. Zet je Nvidia's DLSS aan waarmee de beelden op een lagere resolutie gerenderd worden en vervolgens met behulp van AI weer opgeschaald worden zonder zichtbare kwaliteitsverlies dan haalt de laptop 142 fps. En je kunt natuurlijk ook de kwaliteitsinstellingen terugschroeven of de resolutie verlagen voor nog betere prestaties. De grafische kaart past kortom uitstekend bij het scherm.

Tijdens doorsnee kantoorgebruik is de laptop eigenlijk verrassend stil. De koeling slaat af en toe licht aan, maar het grootste deel van de tijd is de laptop vrijwel niet te horen tijdens bijvoorbeeld browsen. Dat verandert als je de Zephyrus Duo gebruik waar hij voor bedoeld is: gamen. Want dan slaan de ventilatoren al snel luidruchtig aan. Tijdens het gamen is het geluid van de ventilators wat ons betreft zo luid dat het storend wordt. Je hebt dan ondanks de uitstekende luidsprekers een koptelefoon nodig als je plezierig wilt gamen. Daar is deze gaminglaptop overigens niet uniek in: veel krachtige en dus energiehongerige hardware in een relatief kleine verpakking vereisen nu eenmaal een krachtige koeling. Die componenten hebben ook hun weerslag op het energieverbruik, je kunt als je niet gamed zo’n vier uur werken op de accu voordat je weer een stopcontact moet opzoeken. De Zephyrus Duo 16 is dus (logischerwijs) geen echte laptop om mobiel mee te werken.

Conclusie

De ASUS ROG Zephyrus Duo 16 is een gaminglaptop die uitstekende prestaties combineert met een al net zo'n goede bouwkwaliteit. De hardware behoort het krachtigste dat je momentele kunt kopen. Al zouden we van wege de prijs wel voor de wat lichtere uitvoering kiezen. Het scherm dat verlicht wordt door minileds combineert een uitstekende helderheid aan een net zo uitstekend contrast. Het is simpelweg een genot om op deze laptop te gamen. Toch is dat niet helemaal een rechtvaardiging voor de hoge prijs. Die komt voor een groot gedeelte namelijk ook door het tweede scherm. Ook dat scherm werkt uitstekend, maar de toegevoegde waarde hangt van je werkzaamheden af.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.