ID.nl logo
Met deze benchmarktools test je de prestaties van je pc
© PXimport
Huis

Met deze benchmarktools test je de prestaties van je pc

Bij sommige programma’s of taken vallen de prestaties van je systeem toch wat tegen. Ligt het aan de processor of de grafische kaart, de schijf of het intern geheugen? Met benchmarktools kun je deze systeemonderdelen grondig testen. Het wordt duidelijker waar de potentiële bottlenecks zitten en eventueel ook wat je eraan kunt doen.

Tip 01: Synthetisch vs. écht

De term benchmarken verwijst naar het testen van een product waarbij je een of ander referentiepunt gebruikt om aan te geven in hoeverre het geteste product beter of slechter presteert dan andere (vergelijkbare) producten.

Als je naar zulke tools googelt, kom je vaak de term ‘synthetische benchmark’ tegen. Deze tools beschikken over eigen, ingebouwde tests die een bepaalde werklast genereren, waaruit dan een prestatiescore wordt afgeleid.

Een kleiner deel van de testprogramma’s behoort tot de categorie ‘real world’ benchmarks. Die maken gebruik van echte software, zoals die ook door de gebruiker zelf wordt ingezet (denk aan echte games of echte kantoorapplicaties enzovoort) en berekenen op grond daarvan een prestatie-index. Een typisch voorbeeld hiervan zijn testprogramma’s die de grafische kaart testen, die weinig meer doen dan tijdens een live gameplay het aantal frames per seconde bijhouden. Dat is bijvoorbeeld nuttig voor gamers die willen weten hoe goed een bepaalde videokaart presteert bij specifieke games.

©PXimport

Tip 02: UserBenchmark

We beginnen met een synthetische benchmark die de prestaties van verschillende systeemonderdelen kan meten. Surf naar de site www.userbenchmark.com en download de gratis portable tool UserBenchmark. Wanneer je het programma opstart, zie je welke componenten worden getest (waaronder de processor, grafische kaart en de schijven) en krijg je hier ook enige uitleg bij. Zodra je op Run klikt, worden de tests achter elkaar uitgevoerd; zorg wel dat je firewall de verbinding met het internet niet blokkeert. Het hele proces neemt nauwelijks twee minuten in beslag. Je doet er wel goed aan om terwijl de tests lopen, alle andere applicaties en zoveel mogelijk achtergrondprocessen af te sluiten. Dat geldt overigens voor alle benchmarks in het algemeen.

Na afloop krijg je meteen de resultaten te zien. Je krijg te zien hoe goed je eigen systeem presteert als game-pc, desktop en workstation. Hoe hoger het percentage, hoe beter je eigen systeem voor dat type gebruik geschikt is. Via deze link zie je hoe UserBenchmark deze percentages precies berekend worden. Voor het gaming-percentage bijvoorbeeld hanteert men de volgende formule: 25% processor + 50% videokaart +15% ssd + 10% harde schijf, waarbij de processorscore is samengesteld uit 30% singlecore, 60% quadcore en 10% multicore.

©PXimport

Tip 03: Testresultaten

Het loont de moeite wat verder te kijken op de webpagina met de testresultaten. Bij de High level summary krijg je een beschrijving van de prestaties van de diverse systeemcomponenten, vergeleken met andere pc’s die over dezelfde componenten beschikken. Nog lager op de pagina krijg je voor elk onderdeel nog meer details. Bij de processor-score bijvoorbeeld zie je je eigen score evenals de gemiddelde score, en zie je ook de verdeling van de verschillende scores in een grafiek.

Onderaan de pagina, bij de rubriek Custom PC Builder kun je via de link Explore upgrades for this PC nagaan welk prestatie-effect het vervangen van een of meer specifieke componenten zou hebben, en wat dat ongeveer zou kosten. Links vovenaan staan de onderdelen van je eigen pc (Baseline), rechts daarvan de componenten van een mogelijk alternatief (Alternative). Je bepaalt zelf de samenstelling van dit alternatief. Daarvoor klik je linksonder de diverse tabbladen open (zoals CPU, GPU, SSD enzovoort) en geef je bij Change Alternative […] telkens aan welke upgrade je voor elk van deze onderdelen overweegt.

©PXimport

Soms is een hardware-upgrade de snelste weg naar betere prestaties

-

Tip 04: Echte software-test

Terwijl het bij UserBenchmark duidelijk om een synthetische benchmark gaat, werkt de bekende tool PCMark 10 met echte applicaties. PCMark 10 bestaat uit verschillende edities, waaronder een gratis Basic Edition en een betaalde Advanced Edition (27,99 euro). Wij zijn met de betaalde versie aan de slag gegaan.

Start de tool na de installatie op en klik rechtsboven op Benchmarks. Je kunt in principe meteen op Run klikken in de module PCMark 10, maar de knop Details geeft je meer feedback over de testonderdelen. Bovendien kun je op het tabblad Custom run zelf bepalen welke tests je wilt laten uitvoeren.

Je merkt dat PCMark 10 vooral is gericht op het benchmarken van pc’s voor zakelijk gebruik, met items als Video conferencing, Web Browsing, Spreadsheets en Photo Editing. Er is weliswaar ook een onderdeel Rendering and Visualization, maar je kunt beter een meer gespecialiseerde benchmark voor game-pc’s gebruiken (zie tip 8). Een volledige testronde kan makkelijk twintig minuten of langer in beslag nemen. Na afloop krijg je een uitvoerig resultaat van elk onderdeel. De testresultaten kun je bewaren en ook vergelijken met reeds vastgelegde resultaten. Via de knop View online kun je de testresultaten ook naast die van andere systemen leggen.

©PXimport

Tip 05: Services uitschakelen

Vind je de systeemprestaties aan de lage kant, dan lukt het wellicht met de volgende tips om je pc wat vlotter te maken. Begin met uitzoeken welke programma’s er automatisch ee met Windows opstarten. Dat kan via het Windows Taakbeheer (Ctrl+Shift+Esc), maar beter nog met een tool als Autoruns. Je hoeft hier maar het vinkje te verwijderen naast een overtollig item om te zorgen dat het niet langer automatisch opstart.

Controleer ook of er geen overtollige of ongewenste services actief zijn. Open wederom het Windows Taakbeheer en ga naar het tabblad Services. Via de link Services openen kun je vanuit het Eigenschappen-menu het Opstarttype van een specifieke service aanpassen. Onderaan de webpagina vind je aanbevelingen over welke services je eventueel op Handmatig of Uitgeschakeld kunt zetten.

©PXimport

Tip 06: Processor

UserBenchmark en PCMark 10 mogen dan zeer uiteenlopende benchmarks zijn, ze zijn beide bedoeld om een totaalbeeld van een systeem te krijgen. Er zijn echter ook benchmarks die zich specifiek op een bepaald onderdeel richten. Het gratis Cinebench bijvoorbeeld test je processor door een 3D-afbeelding in hoge kwaliteit te renderen. Je hoeft de tool alleen maar te starten en bij CPU op de knop Run te klikken. Even later krijg je de score uitgedrukt in ‘cb’ en de prestaties van je processor worden in een vergelijkende tabel in beeld gebracht. Via File / Advanced benchmark vind je bij CPU (Single Core) nog een Run-knop, die meet de snelheid van individuele processorkernen. De aanduiding MP ratio geeft hierbij de verhouding tussen singlecore en multicore aan.

AIDA64 is een uitgebreide suite voor systeeminformatie en -diagnose, maar ook dit programma heeft uiteenlopende cpu-benchmarks aan boord. Je downloadt een gratis proefversie hier. Start de tool en open de rubriek Benchmark. Daar vind je elf cpu- en fpu-tests (floating point unit). Je hoeft weinig meer te doen, dan op Start drukken. Desgewenst geef je eerst bij Parameters aan hoeveel processorkernen er worden gebruikt en of hyperthreading mag worden gebruikt. Via de F1-toets en de optie Benchmark guide krijg je informatie over elk van deze tests.

©PXimport

Tip 07: Overklokken

Wil je hogere prestaties voor je processor en is vervanging door een krachtiger exemplaar geen optie, dan kun je eventueel overwegen de processor over te klokken. Je laat dan voor en tijdens de verschillende overklok-stapjes een stresstest op je cpu los, bijvoorbeeld met het gratis Prime95 in combinatie met een tool als HWiNFO, zodat je continu de temperaturen van je processor kunt monitoren.

Heb je een moderne uefi-bios in je pc, dan vind je daar wellicht een categorie genaamd overclocking of tweaking of iets dergelijk, mogelijk met kant-en-klare overklokprofielen. Desnoods pas je zelf de multiplier-waarde in kleine stapjes aan. Voor AMD Ryzen-cpu’s download je hiervoor het best de tool Ryzen Master.

©PXimport

Overklokken leidt vaak tot betere prestaties, maar doe je wel op eigen risico

-

Tip 08: Videokaart

Een van de populairste benchmarking tools voor grafische kaarten is 3DMark, afkomstig van dezelfde makers als PCMark. De Basic Edition is gratis en kun je inzetten voor het testen van DirectX 10, 11 en 12. De tool stelt zelf de meest geschikte test voor de gedetecteerde hardware voor, maar je kunt zelf voor andere tests kiezen. In de pdf die je kunt downloaden via deze link staat uitgebreide informatie over de diverse testprocedures.

Een andere bekende tool is Heaven UNIGINE, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. De gratis Basic-versie toont standaard 26 opeenvolgende en grafisch veeleisende scènes, waarbij je zelf allerlei parameters kunt instellen, zoals de api’s OpenGL of DirectX11, anti-aliasing, resolutie enzovoort. Na afloop krijg je de gemiddelde, minimale en maximale fps-waarde te zien, evenals een globale score zodat je met andere systemen kunt vergelijken.

Gebruik je liever een realtime-benchmark die de frames per seconde meet tijdens je game-sessies, dan kun je tools als Fraps en Bandicam overwegen. Deze laatste is een lichtgewicht programma dat zowel met DirectX, OpenGL als Vulkan overweg kan en ook uiteenlopende video- en audiocodecs ondersteunt.

©PXimport

Tip 09: Snellere gpu

Had je graag 60 fps gehaald voor je games, maar schiet je grafische kaart duidelijk tekort, dan kun je nagaan of je over de nieuwste drivers voor je videokaart beschikt. Kijk voor Nvidia-producten hier en voor AMD hier. Controleer tevens of je wel alle patches en bugfixes voor je games hebt geïnstalleerd. Eventueel kun je sommige grafische instellingen wat minder ambitieus instellen, zoals die voor texturen, HDR-effect, schaduwen, motion blur enzovoort.

Geeft dat niet het gehoopte resultaat en is een andere grafische kaart geen optie, dan kun je overwegen ook je gpu te overklokken, met behulp van tools als MSI Afterburner of EVGA Precision X. We hebben hier niet de ruimte dieper op deze materie in te gaan, maar via de links en www.tiny.cc/ocgpu kom je op webpagina’s waar je heel wat concrete instructies vindt. Let op: overklokken doe je altijd op eigen risico.

©PXimport

Tip 10: Schijf en ssd

Met benchmarktools kun je ook de lees- en schrijfsnelheden van ssd’s en harde schijven achterhalen. Een van de bekendste is ATTO Disk Benchmark, die zowel met harde schijven, ssd’s en raid-arrays overweg kan. Je kunt diverse parameters voor de snelheidstests instellen. Je bepaalt niet alleen de blokgrootte (tussen 512 bytes en 8 MB), maar tevens de grootte van de testbestanden (tot 2 GB) en de ‘Queue Depth’ (het maximum aantal lees/schrijf-commando’s dat op een gegeven moment kunnen worden uitgevoerd). Handig is ook dat je via de optie Direct I/O de schijf kunt testen zonder gebruik te maken van systeembuffering of caching. De ingebouwde helpfunctie van de tool geef je hierover verdere informatie.

Ook Crystal Disk Mark is een populaire benchmark, die eveneens geschikt is voor diverse opslagmedia zoals ssd’s, harde schijven en geheugenkaarten. Je bepaalt hier zelf de grootte van het testbestand en de tool voert automatisch zowel sequentiële als random lees- en schrijftests uit.

AS SSD is dan weer specifiek bedoeld voor ssd’s, ook exemplaren met het snelle nvme-protocol. De tool bevat zes synthetische tests voor het meten van de sequentiële en random lees- en schrijfprestaties. Bij één test (de optie 4K-64 THRD) worden de prestaties op willekeurig gekozen 4K-blokken gemeten, opgedeeld in 64 threads zodat je de werking van de ncq-functie kunt nagaan (native command queuing).

©PXimport

Tip 11: Schijf versnellen

Heb je een trage harde schijf, dan levert vandaag de dag het defragmenteren van de harde schijf hoogstwaarschijnlijk weinig prestatiewinst (de meeste besturingssystemen doen dit namelijk al automatisch op de achtergrond). De meest merkbare snelheidswinst boek je wanneer je die door een ssd vervangt.

Heb je een sata-model ssd, check dan zeker de schijfmodus in het bios van je systeem en ga na of die wel staat ingesteld op ahci en niet op ide. Immers, ahci ondersteunt ncq en dat zorgt voor snellere verwerkingen van parallelle lees- en schrijfopdrachten.

Met de gratis tool Disk Alignment Test kun je nagaan of je ssd wel correct is uitgelijnd; normaliter gebeurt dat automatisch als je de schijf met Windows 7 of hoger hebt gepartitioneerd. Desnoods kun je dat nog bijspijkeren met een tool als het gratis MiniTool Partition Wizard Free, waar je dan Align Partition kiest.

Ga voor alle zekerheid ook na of de trimfunctie wel is geactiveerd op je ssd. Open de Opdrachtprompt en voer dit commando uit:

fsutil behavior query disabledeletenotify

Krijg je DisableDeleteNotify = 0 terug, dan is trim inderdaad actief. Is die waarde 1, dan kun je trim alsnog activeren met de opdracht:

fsutil behavior set disabledeletenotify 0

©PXimport

Tip 12: Intern geheugen

Er bestaan verschillende tools waarmee je de prestaties van het intern geheugen kunt meten, waaronder het al eerder vermelde UserBenchmark en AIDA64. Ook PassMark Performance Test (30 dagen gratis proefversie) bevat een uitgebreide module voor zo’n benchmark.

Zodra je bij Memory Mark op Run klikt, start een gecombineerde geheugentest, waarbij zowel database-operaties, leestests, een schrijftest en een latentiecheck worden uitgevoerd. De hele test duurt nauwelijks een minuut en na afloop kun je je eigen testresultaat afzetten tegen systemen met vergelijkbare geheugenmodules.

Ook MemTest86, eveneens van PassMark, is een populaire tool (ook beschikbaar in een gratis versie), maar die is vooral toch bedoeld om het geheugen te stresstesten. Immers, onvolkomen of onbetrouwbaar geheugen kan voor de vreemdste verschijnselen zorgen, zoals onverwachte vastlopers. In een meegeleverde pdf staat hoe je MemTest86 precies kunt inzetten en hoe je de resultaten moet interpreteren.

Laat je in elk geval niet verleiden om een zogenaamde ‘ram booster’ in te zetten. Dat is software die prestatieverbeteringen claimt door “ongebruikt geheugen vrij te maken”. In nagenoeg alle gevallen komt het er gewoon op neer dat nuttige data vanuit het ram-geheugen wordt verplaatst naar het trage wisselbestand op de schijf en daar ben je dus niets mee geholpen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Consumenten testen: de Philips 5000 Series CX5120/11 energiebesparende verwarming
Huis

Consumenten testen: de Philips 5000 Series CX5120/11 energiebesparende verwarming

Ben je op zoek naar een energiezuinige bijverwarming die snel en efficiënt warmte levert? Dan is een keramische verwarming wel iets voor jou: die combineert moderne technologie met gebruiksgemak. Zoals de Philips 5000 Series CX5120/11 keramische verwarming. Wat zijn de praktijkervaringen van de testers van Review.nl? Lees hier hun bevindingen.

Ben je op zoek naar een snelle, slimme en veilige manier om je huis te verwarmen? Met deze krachtige keramische verwarming zit je binnen twee seconden al lekker warm! En het beste? Je bespaart tot wel 50% energie vergeleken met een gewone verwarmingsventilator. Via de handige Philips Air+-app heb je altijd en overal controle over je verwarming. Bovendien zorgt de 5-voudige veiligheidsbescherming ervoor dat je je nergens zorgen over hoeft te maken. Warmte, gemak én gemoedsrust – wat wil je nog meer? Testers van Review.nl mochten de Philips 5000 Series CX5120/11 gedurende een periode testen. Hier lees je hun bevindingen.

Het slanke, zwarte design van deze Philips verwarming past goed in een modern interieur. Met een hoogte van minder dan 60 centimeter is het apparaat compact genoeg om onder een bureau te plaatsen. "Door het slanke en zwarte design is deze verwarming overal te plaatsen", aldus Rob, één van de testers. Het apparaat is daarnaast licht van gewicht, wat het makkelijk maakt om hem van kamer naar kamer te verplaatsen wanneer nodig.

Snelle en effectieve verwarming

De CX5120/11 overtuigt met zijn krachtige verwarmingsprestaties. "Het apparaat verwarmt de kamer verrassend snel, wat ideaal is op koude dagen", schrijft GeertK, die de CX5120/11 een 8,0 geeft. De oscillerende voet zorgt voor een goede warmteverdeling in de ruimte. Rob is blij met het vermogen: "Hierdoor is het mogelijk om in een korte periode een fijne warmte te verspreiden". Daar is tester Cindyver het mee eens. Ook wordt gewaardeerd dat de keramische verwarming geen vieze geurtjes verspreidt.

De Philips 5000 Series CX5120/11 kan ook in een thuisnetwerk worden gebruikt, waardoor app-bediening ingesteld kan worden en een koppeling met Google Home en Alexa mogelijk is. Wel kan er nog iets worden verbeterd aan het proces voor het maken van een verbinding met het draadloze netwerk. Roberto073: "Het koppelen met de Air+ app verliep zonder gedoe, al bleef het wifi-icoontje wit in plaats van oranje, zoals de handleiding aangaf. Dat was echter geen probleem, want alles werkte naar behoren." AnneliesD hierover: "De installatie was even puzzelen omdat er verwezen werd naar het netwerk van Philips in plaats van ons thuis wifi-netwerk. Maar dit was zo gewijzigd in de app."

Slim en gebruiksvriendelijk

Een groot pluspunt is de bediening via de bijbehorende app. Hiermee kun je de verwarming op afstand bedienen en programma's instellen. 'Via deze app is het mogelijk om zelf een programma te maken wanneer, hoe laat en hoe warm de verwarming moet werken', licht een enthousiaste gebruiker toe. De Auto+ modus regelt de verwarming automatisch voor optimale energiebesparing. Het touchscreen op het apparaat zelf biedt een gebruiksvriendelijk alternatief voor de app-bediening.

Tester Har74 is blij met de slimme functies van de verwarming en de app: "In de kinderkamer is de verwarming een keer omgevallen, maar de app gaf meteen een melding dat het apparaat was omgevallen en automatisch was uitgeschakeld. "

Tester AnneliesD is blij met de CX5120/11: "Vooral met thuiswerken is het ideaal om één ruimte te verwarmen en de cv-installatie niet te hoeven gebruikenm. wat dus ook aanzienlijk scheelt in de kosten! "

Geschikt voor kleinere ruimtes

De verwarming is vooral effectief in kleinere ruimtes tot ongeveer 20 m². 'In mijn studeerkamer komt de verwarming tot zijn recht', schrijft een tester. Verschillende gebruikers zetten het apparaat specifiek in als bijverwarming voor een thuiswerkplek. Een minpunt van de Philips 5000 Series CX5120/11 is volgens Max546 de lengte van het snoer. "Zonder verlengsnoer kun je hem niet zomaar overal neerzetten", aldus de tester.

Tester Har74 merkt dat deze verwarming minder geschikt is voor grotere ruimtes, want volgens de specificaties is hij vooral geschikt voor kamers tot 20 m³. Ook vindt hij het jammer dat de verwarming niet in andere kleuren dan zwart verkrijgbaar is.

Conclusie

Met een gemiddelde score van 8,7 is de Philips 5000 Series CX5120/11 een overtuigende keuze voor wie op zoek is naar een slimme bijverwarming voor kleinere ruimtes. De combinatie van snelle warmte, app-bediening en energiezuinige werking maakt het een praktisch apparaat voor bijvoorbeeld een thuiswerkplek of slaapkamer. Het compacte formaat en stille werking zijn extra pluspunten. Enige minpunten zijn de relatief korte stroomkabel en het feit dat de temperatuurmeting bij het apparaat niet altijd overeenkomt met de werkelijke kamertemperatuur.

✅ Pluspunten
Snel en efficiënt verwarmen
Stille werking
Prettige app-bediening
Energiezuinig
Val- en aanraakbeveiliging

❌ Minpunten
Voor kleinere ruimtes tot 20 m³
Stroomkabel in sommige situaties te kort
Soms verschil in gemeten en werkelijke temperatuur

Meer over de Philips 7000 Series HR3760/10

Op Kieskeurig.nl

▼ Volgende artikel
Calibre via Docker: boekenplank op je server
© Paolese
Huis

Calibre via Docker: boekenplank op je server

Verzamel je je e-books het liefst centraal op een server? Dan ligt het voor de hand om die verzameling daar ook te beheren. Een van de beste beheerprogramma’s is Calibre. Hoewel dit vaak onder Windows wordt gebruikt, kun je het ook via Docker installeren en gebruiken. Daarna beheer je alles via een browser. We laten zien hoe dat werkt.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe je e-books via Calibre Web kunt beheren. Daarvoor ondernemen we de volgende stappen:

  • Docker installeren
  • Calibre instellen
    • Database maken
    • E-books toevoegen
  • Calibre Web configureren
  • Draadloos synchroniseren met Kobo-e-readers

Lees ook: Bladeren in stijl: Hoe kies je de perfecte e-reader?

Code downloaden

In dit artikel staat een voorbeeld van wat YAML-code (en diverse andere commando’s). Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. Zie het bestand code-calweb.txt.

Calibre is een populair en voor velen vertrouwd programma voor het beheren van e-books, dat al heel lang mee gaat (zie het kader ‘Calibre vereenvoudigt je e-bookbeheer’). De meeste mensen gebruiken het op een pc, maar daar kleven wel wat nadelen aan. Een installatie op een server is praktischer. Een centrale installatie zorgt ervoor dat je gemakkelijker toegang tot Calibre hebt, vanaf verschillende apparaten en met verschillende gebruikers.

Ook de regelmatige software-updates zijn eenvoudiger te installeren, desgewenst zelfs automatisch. Het maken van back-ups is eveneens makkelijker. Op een pc vergeten mensen dat vaak, waardoor bij een crash of herinstallatie van Windows de zorgvuldig opgebouwde verzameling verloren gaat.

In dit artikel gaan we Calibre via Docker draaien. Je kunt de software daarna via een browser gebruiken, met dezelfde vertrouwde gebruikersinterface. We combineren het met Calibre Web. Daarmee kun je, ook weer via de browser, comfortabel je e-books lezen.

Ook de communicatie met e-readers komt aan bod. We laten zien hoe je via Calibre Web rechtstreeks synchroniseert met een Kobo e-reader. En vanuit Calibre gaan we e-books naar een Kindle sturen.

Calibre vereenvoudigt je e-bookbeheer

Calibre is een populair programma voor het beheren van je verzameling e-books. Het is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Calibre kan op basis van metadata alle relevante informatie over e-books voor je ophalen, zoals beschrijvingen en een omslagafbeelding.

Je kunt de details ook handmatig aanpassen, per bestand of op groepsniveau. Ook converteer je e-books direct in Calibre om ze compatibel te maken met jouw e-reader. Bovendien zijn er de nodige extra’s, zoals het omzetten van nieuwsartikelen naar een e-book op basis van rss-feeds.

De eerste versie van Calibre verscheen in oktober 2006. Dat was kort na de release van de Sony PRS-500, een van de eerste op e-ink gebaseerde e-readers. Aanvankelijk lag de kracht bij de conversie van e-books tussen verschillende formaten. Tegenwoordig staan vooral de beheerfuncties centraal, en de uitgebreide zoek- en sorteeropties. De software is gratis, opensource en vrij aanpasbaar.

Calibre is veruit het bekendste programma voor het beheren van e-books.

1 Calibre (Web) en Docker (Compose)

We gaan in dit artikel Calibre en Calibre Web installeren op een server. Hierbij maken we gebruik van Docker en Docker Compose. Hiervoor gebruiken we een Linux-server met Ubuntu 24.04 LTS. Voor het werken met Docker installeren we Docker CE (Community Edition). Daar zijn installatiegidsen voor. Hierna kun je zowel Docker als Docker Compose gebruiken.

Zorg dat het systeem dat je gaat gebruiken genoeg geheugen heeft. Er is geen schokkende hoeveelheid voor nodig, maar 2 GB is geen overbodige luxe. Dit heeft vooral te maken met de ‘remote desktop’-opzet: op de achtergrond wordt een VNC-verbinding opgezet om de gebruikersinterface van Calibre weer te geven. Gebruik je een container in Proxmox VE, dan is 4 GB een veilige bovengrens. Meestal ligt het geheugengebruik rond 500 MB, maar tijdens het gebruik loopt dat snel op naar 1 GB met wat uitschieters naar boven.

Alle e-books staan bij onze opzet op een NAS. Daarom koppelen (‘mounten’) we die map aan het systeem, op de locatie /mnt/nas/boeken. Die locatie gaan we (in de volgende paragraaf) als volume toevoegen aan Calibre. Het voordeel is dat je vanuit Calibre gemakkelijk door die map kunt bladeren om e-books toe te voegen aan de bibliotheek in Calibre zelf.

Zorg dat je op het systeem over Docker en Docker Compose beschikt.

2 Docker Compose

Op het systeem maken we een mapje voor Calibre en plaatsen daarin een bestand docker-compose.yml met de onderstaande inhoud. We kiezen voor zowel Calibre als Calibre Web het Docker-image van het bekende LinuxServer.io.

Mogelijk zijn voor jouw situatie wat aanpassingen nodig. De belangrijkste opties nemen we in de volgende twee paragrafen met je door. Bij twijfel kun je ook de documentatie voor de genoemde Docker-images raadplegen. Bij de uitleg maken we onderscheid tussen de host en de container. De host is daarbij uiteraard jouw server met Docker.

Met de hulp van Docker Compose beheren we de instellingen voor beide containers.

3 Volumes koppelen

Volumes zorgen feitelijk voor de mogelijkheid bestanden uit te wisselen tussen de host en container. Voor Calibre maken we onder volumes: een koppeling tussen de map ./config op de host en /config in de container. Hier bewaart Calibre de configuratie en straks ook de Calibre-bibliotheek.

Verder koppelen we de gemounte map /mnt/nas/boeken met daarin alle ongesorteerde e-books aan /media. Binnen Calibre kun je straks door de map /media bladeren om eenvoudig e-books aan je bibliotheek toe te voegen.

Optioneel kun je een map, zoals de hier voorgestelde map /mnt/nas/boeken/Toevoegen, koppelen aan de container onder bijvoorbeeld /toevoegen. We laten in paragraaf 7 zien hoe je met een kleine aanpassing de e-books in die map automatisch aan Calibre kunt toevoegen. Bij de container voor Calibre Web zie je onder volumes: alleen de koppeling met de lokale map ./config. Daar staat straks de bibliotheek van Calibre, die we bij de configuratie van Calibre Web alleen nog hoeven aan te wijzen. Controleer voor beide containers onder environment: de waardes bij PUID en PGID. Dat is de ID van respectievelijk de eigenaar en groep van de gekoppelde volumes. Deze waardes kun je nagaan met de opdracht id gebruiker. Dit voorkomt problemen met rechten bij bestandstoegang.

In een onderliggende map worden de configuratie en bibliotheek bewaard.

Back-up maken van Calibre

Het is raadzaam om af en toe een back-up te maken van Calibre en Calibre Web. Het gaat hierbij om het bestand docker-compose.yml en de onderliggende map config. In de map met het bestand docker-compose.yml kun je daarvoor de onderstaande opdracht geven. Bewaar vervolgens het bestand calibre.tar op een veilige plek. Gebruik deze opdracht:

tar --exclude=config/.cache -cvf calibre.tar docker-compose.yml config/

Hierbij sluiten we overigens de folder .cache die in de map config te vinden is uit.

4 Poorten configureren

Er zijn voor beide containers poorten gekoppeld. Dit zie je onder ports:. Het poortnummer links is steeds de poort op de host. Die mag je eventueel veranderen, bijvoorbeeld omdat een poort (zoals de populaire poort 8080) al in gebruik is. Het poortnummer rechts is de poort in de container. Die mag je niet veranderen. We houden hier dezelfde poortnummers aan. Bij de container voor Calibre geeft poort 8080 toegang tot Calibre zelf en poort 8081 dient voor de ingebouwde contentserver (zie paragraaf 8 en het kader ‘Inhoudsserver van Calibre gebruiken’). Calibre Web maken we via poort 8083 toegankelijk.

Poort 8083 geeft toegang tot Calibre Web, waarmee je e-books via een browser kunt lezen.

5 Beheer van de containers

Als je alle gewenste aanpassingen hebt gemaakt en de configuratie hebt bewaard, kun je beide containers starten met één opdracht:

docker compose up -d

Om de containers te stoppen, geef je deze opdracht:

docker compose down

Merk op dat er regelmatig updates verschijnen voor Calibre, waar je ook een melding van zult krijgen. Je hoeft dan in Calibre zelf niets te doen. Enkele commando’s vanaf de opdrachtregel volstaan. Stop als eerste de containers met:

docker compose down

Haal dan de nieuwe images op waarop de containers zijn gebaseerd. Dit kan in één keer met:

docker compose pull

Daarna kun je de containers opnieuw starten met:

docker compose up -d

Daarbij zullen de containers op basis van de nieuwe images worden opgebouwd. Controleer eventueel de status met:

docker ps

Dit laat zien welke containers actief zijn en welke poorten ze gebruiken.

Via enkele eenvoudige commando’s kun je de Docker-containers beheren.

6 Eerste stappen in Calibre

We gaan nu verder in de browser en beginnen met het instellen van Calibre. Log in op het ip-adres van het systeem waarop Calibre staat en poort 8080, zoals http://ipadres:8080. Kies in het eerste scherm Nederlands als taal. Kies daarna de locatie voor de bibliotheek voor Calibre. Hier worden alle toegevoegde boeken naartoe gekopieerd. We accepteren de standaardlocatie /config/Calibre Bibliotheek.

In het volgende scherm kies je je type e-reader. We kiezen voor een model van Kobo. Klik op Volgende om verder te gaan en dan Voltooien. Je komt nu direct in Calibre. Als je eerder met deze software hebt gewerkt, zal de gebruikersinterface vertrouwd zijn. Je ziet nog maar één boek in je Calibre-bibliotheek: de snelstartgids voor het werken met Calibre. Tijd dus voor wat extra leesvoer!

Bij het eerste gebruik moet je enkele instellingen aanpassen.

7 Boeken toevoegen

Om een e-book toe te voegen aan Calibre ga je naar Boeken toevoegen. Blader via de bestandsbeheerder vervolgens naar /media. Hier zie je de gemounte map met alle e-books. Wil je ook automatisch boeken aan Calibre kunnen toevoegen? Dit kun je instellen onder Voorkeuren. Kies onder Importeren/Exporteren de optie Boeken toevoegen. Op het tabje Automatisch toevoegen kun je naar de map bladeren waar de automatisch toe te voegen e-books staan. In ons voorbeeld is dat /toevoegen. Alle boeken die je in die map zet, zullen automatisch aan Calibre worden toegevoegd en daarna uit die map worden verwijderd. Kies na deze wijziging voor het herstarten van Calibre.

Boeken in deze speciale map worden automatisch aan Calibre toegevoegd.

8 Calibre Web

Met Calibre Web kun je een Calibre-database via een browser toegankelijk maken, zodat je door je verzameling e-books kunt bladeren en deze kunt lezen of downloaden. Het geeft je meer mogelijkheden dan de contentserver van Calibre (zie kader ‘Inhoudsserver van Calibre gebruiken’). Zo kun je in Calibre Web boekenplanken maken en beheren. Deze kun je vervolgens synchroniseren met een Kobo e-reader.

Open om te beginnen Calibre Web op poort 8083, zoals http://ipadres:8083. Hier log je in met het initiële gebruikersaccount (gebruikersnaam admin en wachtwoord admin123). Eerst wordt gevraagd naar de locatie van de database van Calibre. Blader hiervoor naar /config/Calibre Bibliotheek en kies Select. Bewaar de instelling met Save. Als je naar Books gaat, zie je nu ook de eerdergenoemde gids voor Calibre en de boeken die je mogelijk zelf al had toegevoegd.

Voeg je in het vervolg in Calibre een boek toe, dan verschijnt deze ook direct in Calibre Web, omdat ze de database delen. Het is raadzaam om de taal van de gebruikersinterface op Nederlands te zetten. Klik daarvoor op je naam (admin) om je profiel te openen. Bij Language kies je Nederlands. Klik daarna op Save.

In Calibre Web verwijzen we naar de bibliotheek van Calibre.

Inhoudsserver van Calibre gebruiken

Calibre heeft een ingebouwde contentserver ofwel inhoudsserver. Schakel je deze in, dan kun je met een browser door je bibliotheek bladeren, en e-books te lezen of downloaden. Er is wat functionaliteit betreft wat overlap met Calibre Web. Je kunt ze eventueel naast elkaar gebruiken.

Voor de inhoudsserver hebben we poort 8081 op de host gekoppeld met poort 8081 in de container. Om de inhoudsserver te starten, ga je in Calibre naar Verbinden/delen en kies je Inhoudsserver starten. Open je browser en bezoek het ip-adres met poort 8081. Hier kun je je Calibre-bibliotheek bekijken. Dat kan ook direct vanaf de browser van een e-reader.

Er zijn ook andere, handigere methodes om e-books over te zetten. In dit artikel komt een directe synchronisatie met Kobo aan bod (paragrafen 9 en 10) en het versturen naar een Kindle vanuit Calibre (paragraaf 11).

De inhoudsserver maakt je bibliotheek beschikbaar via een browser.

9 Boekenplanken maken

Calibre Web kent het principe van boekenplanken, waarvan het beheer overigens los staat van Calibre. Begin hiervoor in het menu aan de linkerkant met Boekenplank maken. Open je vervolgens een e-book, dan kun je deze toevoegen aan een of meerdere boekenplanken. Handig aan de e-reader van Kobo is dat hij je boekenplanken met inhoud weergeeft in je bibliotheek als je naar het tabje Verzamelingen gaat. Hiervoor moet je de e-reader synchroniseren met Calibre Web. Je zou bijvoorbeeld een boekenplank kunnen maken voor boeken die je binnenkort wilt lezen. Of een boekplank voor elk genre. Ook kun je voor een specifieke e-reader een boekenplank maken. In de volgende paragrafen leggen we uit hoe je boekenplanken met je Kobo-e-reader kunt synchroniseren.

Je kunt boekenplanken maken voor synchronisatie met je e-reader.

10 Synchronisatie

Je kunt een e-reader van Kobo draadloos synchroniseren met Calibre Web. Hiervoor ga je naar het menu Beheer. Kies onder Instellingen de optie Bewerk basisconfiguratie. Onder het kopje Geavanceerde opties zet je vinkjes bij Zet Kobo sync aan en Proxy onbekende verzoeken naar Kobo winkel. Met die laatste optie zul je op je e-reader bij synchronisatie ook nog steeds boeken ontvangen die je bijvoorbeeld via bol.com hebt gekocht.

Op zoek naar leesvoer?

Koop een e-book bij bol

Controleer of de correcte poort is ingesteld voor Calibre Web (wij gebruiken de standaardpoort 8083). Als je een ander poortnummer hebt gekozen, moet je dat hier wijzigen. Kies daarna Opslaan. Open nu je profiel door op je gebruikersnaam te klikken (standaard is dat admin). Klik bij Kobo Sync Token op Aanmaken/Bekijken. Kopieer nu de regel die er als volgt uitziet:

api_endpoint=http://10.0.10.37:8083/kobo/faa613c4e5d334a3d82210b157bb0e

Sluit je Kobo e-reader aan op de pc. Blader naar de map .kobo/Kobo en open het bestand Kobo eReader.conf. Zoek naar de regel met api_endpoint. De standaardconfiguratie ziet er meestal als volgt uit:

api_endpoint=https://storeapi.kobo.com

Verander deze regel naar de voorgestelde configuratie van Calibre Web. Als de bewuste regel (nog) niet bestaat, moet je deze aanmaken onder de groep [OneStoreServices].

We maken een aanpassing aan de configuratie van Calibre Web.

Selectief boekenplanken synchroniseren

Standaard worden met een Kobo-e-reader alle boekenplanken gesynchroniseerd. Wil je alleen één of enkele boekenplanken synchroniseren? Ga dan naar je profiel (veelal admin). Zet een vinkje bij Synchroniseer alleen boeken op geselecteerde boekenplanken met Kobo en kies Opslaan. Open daarna een boekenplank en kies Bewerk boekenplank eigenschappen. Met een vinkje kun je kiezen of die boekenplank met een boekenplank met een Kobo-apparaat moet worden gesynchroniseerd.

Naar voorkeur kun je ook één of enkele boekenplanken synchroniseren.

11 Kindle-e-reader

De Kindle van Amazon is een populair alternatief voor Kobo, dat wel werkt met een eigen ecosysteem. Heb je e-books in een afwijkend formaat, bijvoorbeeld drm-vrije epub-bestanden, dan kun je deze per e-mail naar een Kindle sturen. Dit gaat via de servers van Amazon, waar ze worden geconverteerd naar een geschikt formaat. Het e-mailadres waar je boeken naar kunt sturen kun je achterhalen door op je Kindle de instellingen te openen. Je ziet het @kindle.com-adres onder E-mail voor versturen naar Kindle. Je kunt hier direct vanuit Calibre e-books naar sturen.

Ga daarvoor in Calibre naar Voorkeuren. Kies onder Delen de optie Deel boeken via e-mail. Vul onder E-mail het e-mailadres van de Kindle in. Vul ook je e-mailadres als afzenderadres in onder Afzender e-mail. Je kunt eventueel een server instellen voor het versturen, maar het werkt meestal ook zonder.

Klik nu in Calibre met rechts op een e-book. Het menu Verbinden/delen geeft de optie voor het versturen per er-mail. Je e-book verschijnt hierna vanzelf op je Kindle. Mislukt de conversie, dan ontvang je een e-mailbericht van Amazon. Het is vrijwel altijd op te lossen met een trucje: converteer het e-book binnen Calibre naar het formaat .mobi. Converteer het daarna terug van .mobi naar .epub. Probeer vervolgens opnieuw het e-book naar je Kindle te sturen.

Je kunt per e-mail boeken delen met bijvoorbeeld een Kindle-e-reader.

Inspiratie voor extra leesvoer

Hebban is een leuke website om inspiratie voor nieuwe boeken op te doen. Je vindt er een enorme catalogus met Nederlandstalige boeken, voorzien van meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies. Er zijn ook veel lijstjes, zoals de tiplijst met boeken van de laatste dertig dagen, de Hebban Rank met de duizend populairste boeken van dit moment en een lijst met de duizend mooiste boeken aller tijden. Die laatste lijst wordt samengesteld op basis van de persoonlijke tiplijsten van duizenden leden. Je kunt op de website ook zelf een lijstje bijhouden met boeken die je interessant vindt. De meeste boeken zijn uiteraard ook als e-book verkrijgbaar. Een internationaal alternatief is Goodreads.