Een ssd is onmisbaar in elk nieuw systeem, maar ook in elke oudere configuratie. Heb je nog een hdd? Zo kun je van hdd naar ssd upgraden.

Ssd's worden steeds goedkoper, waardoor de aanschaf ervan aantrekkelijker wordt. Zelfs als je een al wat oudere laptop hebt, kan het de moeite zijn om die voor zijn laatste werkbare jaren te voorzien van een ssd, want de kans dat je oude harde schijf het eerder begeeft dan de rest van de hardware is namelijk best groot.

Natuurlijk is het zaak om goed op te letten welke ssd je aanschaft. Hierbij kun je rekening houden met de lees- en schrijfsnelheid van een ssd, de hoeveelheid beschikbare gigabytes en het energieverbruik. Het laatste is meer van belang bij bijvoorbeeld laptops of een nas.

Kloon maken

Als je een nieuwe ssdhebt aangeschaft en deze als vervanging van je bestaande 'ouderwetse' harde schijf wilt plaatsen in je computer, moet je natuurlijk wel eerst een back-up maken.

In dit artikel gebruiken we daar de gratis tool EaseUS Todo Backup voor. Met deze software kun je afzonderlijke back-ups maken, maar belangrijker, ook een sector-voor-sector kloon van je oude harde schijf. En dat is nodig als je de gegevens van de oude harde schijf direct naar de nieuwe wilt overzetten, compleet met bootpartitie en een werkende Windows 10-installatie. 

Ssd’s zijn weliswaar minder kwetsbaar dan mechanische schijven, maar alles kan kapot. En waar een mechanische schijf vaak kuren vertoont voordat hij stopt met werken, gaat een ssd eerder van probleemloos werken naar helemaal onbruikbaar. Zorg dus ook na installatie van je ssd altijd voor een goede back-up. Een duurzamere ssd kopen is geen garantie op probleemloos functioneren.

Wil je meer leren over het maken van een backup? Bekijk dan onze Cursus: Back-up en Herstel (boek & online cursus).

Oude en nieuwe schijf aansluiten

Het maken van een kloon gaat het eenvoudigst als je pc of laptop een extra sleuf heeft voor het plaatsen van een tweede harde schijf. Bij het maken van een kloon werkt het namelijk het snelst als je deze direct kan overzetten naar je nieuwe ssd. Er bestaan ook usb-docking stations of zelfs losse kabels waarmee je een (nieuwe) harde schijf of ssd extern kunt aansluiten op de usb-poort. Windows 10 herkent deze schijf gewoon als een extra harddisk en ook EaseUS Todo Backupkan daarmee overweg.

©PXimport

Gegevens overzetten

Nadat je je nieuwe ssd hebt aangesloten op je computer, kun je starten met het klonen van de oude harde schijf naar de nieuwe. Start EaseUS Todo Backup en wacht tot de software klaar is met de initialisatie.

Nadat het programma al je schijven heeft gevonden, klik je rechtsboven op de knop System Clone. Met deze optie maak je een exacte kopie (kloon) van je oude harde schijf direct naar de nieuwe. System Clone pakt hierbij automatisch de bootpartitie, de Windows-partitie en eventuele extra partities op de systeemschijf en zet deze dan direct over naar je nieuwe ssd.

©PXimport

Even wachten

Het overzetten van de data van de oude harde schijf naar de nieuwe kan even duren, afhankelijk van de omvang van de partities. In ons geval duurde het overzetten ongeveer een half uur.

©PXimport

Oude harde schijf eruit

Is de kloon succesvol uitgevoerd? Ontkoppel dan je nieuwe ssd van je computer. Let wel, doe dit wel op de 'nette' manier: klik met de rechtermuisknop op het usb-pictogram en kies voor Uitwerpen in het contextmenu. Zo weet je zeker dat er geen gegevens meer worden weggeschreven of dat de schijf op een andere manier nog in gebruik is. Heb je je nieuwe ssd intern aangesloten? Sluit dan eerst de computer helemaal af , haal de stroomkabel uit de computer en maak je ssd weer los. Afhankelijk van hoe jouw systeem is geconfigureerd, kun je nu ook je oude harde schijf losmaken binnenin je computer. Voor dit artikel hebben we gebruik gemaakt van een laptop, waarin ruimte is voor één harde schijf, dus in ons geval vervangen we de oude interne harde schijf voor een nieuwe ssd, waarop we zojuist de kloon van de complete schijf naartoe hebben overgezet.

©PXimport

Ssd plaatsen

Het plaatsen van de ssd gaat eenvoudig en eigenlijk in omgekeerde volgorde dat je de oude schijf eruit hebt gehaald. Let op: vervang je een harde schijf uit een desktop-pc, dan past een ssd doorgaans niet direct in de schijfbaai van je systeem. Dat komt omdat conventionele desktop harddisk 3,5 inch breed zijn, terwijl ssd's altijd 2,5 inch breed zijn. Om het verschil in breedte te overbruggen, heb je een zogeheten bracket nodig: een metalen of kunststof frame waarin je de ssd vastschroeft, en vervolgens in je 3,5 inch schijfbay van de desktop-pc plaatst. Laptops hebben doorgaans altijd een 2,5 inch drive bay, dus een nieuwe ssd past zonder aanpassing direct in het slot.

©PXimport

Computer opnieuw starten

Als je met EaseUS Todo Backup de kloon hebt gemaakt van je oude harde schijf naar je nieuwe ssd, dan is het een kwestie van de nieuwe ssd plaatsen, de klepjes weer dicht te schroeven en je computer of laptop weer op te starten. Zolang je de nieuwe ssd op dezelfde poort hebt aangesloten als de oude harde schijf, start je computer direct op vanaf die nieuwe schijf, zonder dat je verder nog iets hoeft te doen.

©PXimport

Prestaties

Het grootste voordeel van een ssd ten opzichte van een conventionele harde schijf is de snelheid. Een ssd heeft geen bewegende onderdelen en bestaat uit snel flashgeheugen, terwijl een conventionele harddisk lees- en schrijfkoppen heeft, die de data moet uitlezen en wegschrijven van ronddraaiende magnetische schijven. Dat lezen en schrijven kost veel tijd, omdat de lees- en schrijfkoppen die informatie van meerdere plekken verspreid over die schijven moet ophalen. Dat is ook de reden dat je een conventionele harde schijf regelmatig moet defragmenteren en opschonen.

In de praktijk

Na het plaatsen van een ssd merk je eigenlijk meteen verschil ten opzicht van een oude conventionele harde schijf. Dat zie je bijvoorbeeld aan de opstarttijd van Windows, deze is dan meteen een fractie drie of vier sneller dan bij een gewone harde schijf. Je zult het ook merken in het starten van programma's, deze zullen dan veel sneller op je beeldscherm verschijnen. Ook bij het kopiëren en verplaatsen van bestanden - zeker als deze groot zijn - merk je direct verschil na het plaatsen ven een ssd. Zelfs het upgraden van een harde schijf in een al wat oudere laptop kan veel voordelen bieden, waardoor je weer een paar jaar langer met je oude apparaat vooruit kunt, zeker als je ook nog een paar tientjes investeert in wat extra werkgeheugen.

We hebben zelf ook wat eenvoudige benchmarks uitgevoerd om het verschil in prestaties te meten tussen de oude situatie (met een conventionele harde schijf van Samsung) en de nieuwe (met een Patriot Burst 240 GB sata III ssd) op een oude Compaq Presario CQ70-200EED uit 2009.

BENCHMARKSSAMSUNG 250GB HDDPATRIOT BURST 240GB SSDOpstarten laptop koud:1:08.200:33.68Opnieuw opstarten:2:32.671:02.55Gem. leessnelheid:51,40 MB/s239,79 MB/sGem. schrijfsnelheid:47,18 MB/s154,06 MB/sGem. toegangstijd lezen:19,555 ms0,240 msGem. toegangstijd schrijven:24,074 ms1,667 ms

Tot slot

Een ssd kan een goede investering zijn om zelfs je oude laptop van een snelheidsupgrade te voorzien, maar zeker als je al een redelijk moderne computer hebt zorgt een ssd voor een enorme boost in de prestaties van je computer.

Ook als je in de markt bent voor een externe schijf, kun je voor een ssd kiezen. Niet alleen is een externe ssd een stuk sneller in de gegevensoverdracht, ook zijn ze een stuk minder kwetsbaar dan traditionele harde schijven omdat er geen bewegende onderdelen in zitten. Dit heeft als groot voordeel dat je je externe ssd zorgeloos in je tas steekt als je op pad gaat.

Weet je nog niet welke ssd je wilt kopen, dan kun je dit artikel er eens op naslaan. Hierin hebben we maar liefst 45 ssd's getest. We leggen ook uit waar je op moet letten als je een ssd aanschaft. Ssd’s zijn er namelijk in verschillende soorten en maten.

Een ssd is niet altijd de juiste keuze. Er kunnen gedegen redenen zijn om er niet voor te kiezen, bijvoorbeeld de hogere kosten of de beperkte opslag in verhouding tot hdd. Ssd’s zijn tot grofweg een terabyte nog relatief betaalbaar, maar meerdere terabytes kosten al snel een klein vermogen. Ben je op zoek naar tientallen terabytes opslag, dan zijn harde schijven praktisch onvermijdelijk. In dit artikel leggen we uit waar je op moet letten in je keuze tussen hdd of ssd.

De taakbalk is een van de handigste onderdelen van Windows. Hoewel hij nauwelijks ruimte in beslag neemt, geeft hij snelle toegang tot je favoriete apps, het startmenu, de zoekfunctie, het systeemvak en de basisinstellingen. Bovendien kun je deze taakbalk in hoge mate aanpassen en zelfs nog functioneler maken.

Verbergen en uitlijnen

Wil je wat extra schermruimte? Verberg dan de taakbalk. Die verschijnt dan alleen nog wanneer je met de muis naar de onderrand van het scherm gaat. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek in de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. In Windows 11 scrol je naar Gedrag van taakbalk en zet je een vinkje bij Taakbalk automatisch verbergen. Kun je niet wennen aan de gecentreerde pictogrammen? Zet ze dan klassiek links via Uitlijning van taakbalk en kies Links uitlijnen in plaats van Centreren.

Windows 10-gebruikers moeten de optie De taakbalk automatisch verbergen in de desktopmodus of De taakbalk automatisch verbergen in de tabletmodus selecteren. Heb je een hybride tablet of laptop? Dan kun je de taakbalk in tabletmodus laten verschijnen door simpelweg met je vinger van onder naar boven te vegen.

Apps vastmaken

Apps die je vaak gebruikt, wil je natuurlijk niet telkens via het startmenu opzoeken. Veel handiger is het om ze vast te zetten in de taakbalk. In Windows 10 open je de lijst met apps via de Startknop. Klik met de rechtermuisknop op het pictogram of de tegel van de app die je wilt vastmaken, kies Meer en dan Vastmaken aan taakbalk. Wil je de app later weer verwijderen van de taakbalk? Klik dan met de rechtermuisknop op het pictogram en kies Losmaken van taakbalk.

In Windows 11 werkt het vergelijkbaar: open het Startmenu en zoek de app bij Vastgezette apps of onder Alle apps. Klik met de rechtermuisknop, kies Meer en dan Aan de taakbalk vastmaken.

De volgorde van de pictogrammen op de taakbalk pas je eenvoudig aan door ze te verslepen. Slepen, neerzetten, klaar!

Knoppen combineren

Windows laat actieve programma's als knoppen in de taakbalk zien. Heb je bijvoorbeeld twee Word-documenten open, dan verschijnen er twee miniatuurvensters zodra je met de muis over het Word-pictogram beweegt. In de Taakbalkinstellingen vind je de optie Taakbalkknoppen combineren en labels verbergen. Kies je hier Nooit, dan toont Windows niet alleen het pictogram, maar ook de bestandsnamen van elk geopend document. Dat is overzichtelijk, maar neemt flink wat ruimte in op de taakbalk. Daarom kiezen de meeste gebruikers voor Altijd of Wanneer taakbalk vol is, daarmee combineert Windows de vensters netjes onder één knop.

Widgets

In Windows 11 zie je in de taakbalk vaak aan de linkerkant live-weerberichten of andere informatie, zonder dat je werk wordt onderbroken. Dat zijn zogeheten widgets. Sommige gebruikers zijn er dol op, anderen ervaren ze als storende elementen. Widgets geven informatie over onder meer het weer, nieuwsberichten, beurskoersen en fotogalerijen.

Wil je widgets aan de taakbalk toevoegen? Open dan de Instellingen via Windows-toets+I, ga naar Persoonlijke instellingen en kies vervolgens Taakbalk. Onder Taakbalkitems kun je de schakelaar bij Widgets inschakelen. Zodra je dat doet, verschijnt de Widgets-app automatisch aan de linkerzijde van de taakbalk en toont daar het laatste nieuws en andere updates.

Taakweergave

Windows 11 heeft een bijzonder handige functie: Taakweergave. Met één klik op het bijbehorende pictogram in de taakbalk krijg je een overzicht van alle geopende applicaties en virtuele bureaubladen. Met de pijltjestoetsen kun je snel de gewenste applicatie selecteren en activeren.

Wil je de knop voor Taakweergave toevoegen aan de taakbalk? Ga dan naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en zet de schakelaar bij Taakweergave aan. Vanaf dat moment verschijnt in de taakbalk een pictogram van een wit-zwart vierkant. Hiermee kun je razendsnel schakelen tussen apps en virtuele bureaubladen.

Schakelen met toetsenbord

Alle apps die je aan de taakbalk hebt vastgemaakt, kun je ook met het toetsenbord openen. Gebruik hiervoor de Windows-toets in combinatie met een numerieke toets aan de bovenkant van het toetsenbord. Cijfer 1 staat voor de eerste app op de taakbalk die je telt vanaf de knop Taakweergave. Cijfer 2 staat voor de tweede app enzovoort. Zijn er voor de gekozen app meerdere vensters geopend, dan kun je via dezelfde toetscombinatie door de vensters bladeren.

Kleur of semitransparant

Het is in beide systeemvarianten mogelijk om de kleur van de taakbalk aan te passen en deze semitransparant te maken. Klik met rechts op het bureaublad en gebruik de opdracht Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. In de linkerkolom selecteer je Persoonlijke instellingen en aan de rechterkant klik je op Kleuren. Bij Modus ga je voor Licht of Donker.

Zet de Transparantie-effecten aan en bij Accentkleur ga je voor de optie Handmatig. Vervolgens pik je een aangepaste accentkleur uit de kleurenkiezer. Je krijgt pas het effect te zien als je hier de optie Accentkleur weergeven op Start en de taakbalk hebt ingeschakeld.

Op meerdere schermen

Veel gebruikers klikken hun laptop in een dock of sluiten het apparaat via usb-c aan op een extern beeldscherm om te profiteren van extra schermruimte. Standaard wordt de taakbalk op alle beeldschermen weergegeven. Wil je dat niet, dan kun je dat in Windows 10 aanpassen via de Taakbalkinstellingen. Schakel daar de optie Taakbalk weergeven op alle beeldschermen uit. Vervolgens kun je de taakbalk naar het gewenste scherm slepen. Let op: dit werkt alleen als de taakbalk niet vergrendeld is. Controleer dat door met rechts op de taakbalk te klikken en na te gaan of Taakbalk vergrendelen is uitgeschakeld.

In Windows 11 ga je in de Taakbalkinstellingen naar de sectie Gedrag van taakbalk. Ook daar kun je aangeven dat de taakbalk slechts op één scherm zichtbaar mag zijn. Daarnaast kun je instellen hoe de apps in de taakbalk op meerdere schermen worden weergegeven. Je hebt drie opties. Ofwel zie je de geopende apps in alle taakbalken, of zowel in de hoofdtaakbalk en de taakbalk waar het venster is geopend, ofwel zie je de geopende apps alleen in de taakbalk van het venster dat actief is. Let wel: in Windows 11 worden het notificatiecentrum, samen met datum en tijd, uitsluitend op het hoofdscherm weergegeven. Ze verschijnen dus nooit op het extra beeldscherm.

Jumplist

Wanneer je in Windows 11 met de rechtermuisknop op het taakbalkpictogram van een applicatie klikt, verschijnt er een lijst met bestanden die je recent of frequent met dat programma hebt geopend. Zo'n lijst heet een jumplist: een contextmenu dat snelle toegang biedt tot eerder gebruikte bestanden. Je kunt bestanden in een jumplist vastmaken, zodat ze altijd beschikbaar blijven. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op het taakbalkpictogram om de jumplist te openen. Beweeg je muis naar het bestand dat je wilt vastzetten. Er verschijnt dan een punaisepictogram naast de bestandsnaam. Klik op die punaise om het item vast te maken. Je kunt ook nogmaals met rechts op zo'n item klikken voor meer opties, zoals Openen, Aan deze lijst vastmaken, of Uit deze lijst verwijderen. In de jumplist worden vastgezette bestanden bovenaan gegroepeerd en daaronder de recent gebruikte bestanden.

Badges weergeven

In de taakbalk zie je regelmatig kleine indicaties op de knoppen die aangeven dat er aandacht nodig is. Deze badges zijn bedoeld om je snel te laten weten dat er iets te doen is in een bepaalde app. Er wacht bijvoorbeeld een ongelezen bericht of een alarm. Die badges en knipperende meldingen zijn behoorlijk subtiel en belasten de systeembronnen niet. Je kunt de zichtbaarheid van deze badges instellen via de Taakbalkinstellingen. In Windows 10 schakel je Badges weergeven op taakbalkknoppen in. In Windows 11 ga je naar Gedrag van taakbalk en daar heet deze functie Badges weergeven op taakbalkapps.

TaskbarPlus voor workflow

Er zijn verschillende tools die de taakbalk in Windows productiever maken. Een aanrader is de freeware TaskbarPlus. Het is een draagbare tool, je hoeft dus niets te installeren. Wat TaskbarPlus zo aantrekkelijk maakt, is dat je letterlijk alles wat je vaak gebruikt kunt organiseren in meerdere taakbalken. Zo blijft je bureaublad overzichtelijk en leeg, terwijl je toch met één klik toegang hebt tot je favoriete apps, snelkoppelingen, plaknotities of webpagina's.

Wanneer je TaskbarPlus voor het eerst opent, krijg je enkele korte instructies. Daarna verschijnt er in je taakbalk een extra knop waarmee je extra taakbalken op het scherm kunt oproepen. Standaard krijg je er zeven, maar het idee is dat je TaskbarPlus helemaal afstemt op je eigen workflow. Toegegeven: visueel is TaskbarPlus geen hoogvlieger. De extra taakbalken nemen aardig wat ruimte in op je bureaublad. Maar zodra je buiten TaskbarPlus klikt, verdwijnen ze weer uit beeld.

Afstemmen op je wensen

Om TaskbarPlus aan te passen aan je eigen manier van werken, moet je de taakbalken eerst vastzetten. Doe je dat niet, dan verdwijnen ze telkens weer zodra je ergens anders klikt. Door op het kleine pinnetje in de hoek van een taakbalk te klikken, blijven ze tijdelijk zichtbaar. Daarna kun je met de plusknop een nieuwe taakbalk aanmaken, of nieuwe koppelingen toevoegen aan een bestaande. De tijd die je investeert in de inrichting van TaskbarPlus, verdien je later dubbel en dik terug. Je krijgt een bureaublad dat overzichtelijk blijft, met directe toegang tot alles wat voor jou belangrijk is.

De instellingen van TaskbarPlus zijn eenvoudig. Je kunt kiezen tussen een lichte of donkere modus, de pictogrammen van snelkoppelingen tonen of verbergen, en bepaalde taakbalken uit het zicht houden als je ze tijdelijk niet nodig hebt. Het is aan te raden om TaskbarPlus automatisch mee te laten opstarten met Windows, zodat je persoonlijke taakbalkomgeving altijd meteen klaarstaat.

Audio-Technica heeft voor het eerst sinds 2014 een grote update van zijn phono-cartridgelijn uitgebracht. De nieuwe AT33x-serie bestaat uit vijf verschillende modellen, waaronder drie zogeheten stereo moving coil-cartridges en twee mono moving coil-cartridges.

De nieuwe serie introduceert verschillende technische vernieuwingen die de geluidskwaliteit moeten verbeteren. Een belangrijke innovatie is bijvoorbeeld het eerste gebruik van gegoten zink door Audio-Technica in cartridges. Dit materiaal heeft een hoge dichtheid en stijfheid, waardoor ongewenste trillingen worden geminimaliseerd en een rijkere en meer gearticuleerde weergave wordt bereikt, vooral in het midden- en lage frequentiebereik.

Audio-Technica heeft ook een nieuw ophangingsmechanisme ontwikkeld met een iets lagere dynamische compliantie dan conventionele cartridges. Deze aanpassing zorgt voor meer flexibiliteit bij het instellen en betere compatibiliteit met verschillende toonarmen, wat gebruikers meer vrijheid geeft bij het aanpassen van het geluid.

Alle cartridges uit de AT33x-serie worden volgens Audio-Technica in Japan vervaardigd en met de hand afgewerkt door ervaren vakmensen. De nauwkeurige bewerking en zorgvuldige afstelling zijn het resultaat van tientallen jaren ervaring, wat resulteert in een kwaliteits- en betrouwbaarheidsniveau dat volgens Audio-Technica niet mogelijk zou zijn met enkel geautomatiseerde processen. Dit weerspiegelt de Japanse ambachtelijke traditie waar Audio-Technica veel waarde aan hecht.

De verschillende modellen

De stereo-modellen in de serie hebben elk hun eigen kenmerken. De AT33xEN is uitgerust met een elliptische naald die een rijk geluidsveld combineert met stabiele controle, terwijl de AT33xMLD en AT33xMLB microlineaire naaldmodellen zijn die zorgen voor verfijnde expressiviteit en uitzonderlijke controle over een brede bandbreedte bieden.

De mono-cartridges in de serie zijn speciaal ontworpen voor liefhebbers van mono-vinyl. De AT33xMONO/I brengt volgens Audio-Technica de volledige aantrekkingskracht van mono vinyl over, terwijl de AT33xMONO/II zich onderscheidt met een warm, meeslepend geluid. Dit laatste model is het enige in de AT33x-serie dat gebruikmaakt van een samarium-kobaltmagneet en een zuiver ijzeren juk voor een soepele, stabiele en rijk gestructureerde weergave.

Technische innovaties

De AT33x-serie bevat technische innovaties, waaronder dubbele bewegende spoelen voor uitstekende kanaalscheiding en brede frequentierespons, een duraluminium cantilever die harder is dan standaard aluminium, en een hybride behuizing die drie materialen combineert om resonantie over de hele cartridge te verspreiden voor een gebalanceerd, natuurlijk geluid.

De cartridges zijn verder voorzien van PCOCC-spoelleiders zonder kristalkorrelgrenzen voor verminderde signaalverstoring, goudgeplateerde geluidsterminalpennen met een dikkere goudlaag dan conventionele producten, en schroefdraadgaten voor eenvoudigere directe montage op geïntegreerde toonarmen en de meeste standaard headshells.

Beschikbaarheid en prijzen

De Audio-Technica AT33x-serie is vanaf 23 oktober 2025 verkrijgbaar. De stereo-modellen hebben een adviesprijs vanaf 599 euro, terwijl de mono-modellen een adviesprijs hebben vanaf 399 euro.

Platenspelers van Audio-Technica op Kieskeurig.nl: