ID.nl logo
Zo benut je alle audio- en video-uitgangen van je televisie optimaal
© LG Display
Huis

Zo benut je alle audio- en video-uitgangen van je televisie optimaal

Alle televisies hebben een scala aan aansluitingen voor al je audio- en videoapparatuur. Het is lang niet altijd duidelijk waar al die aansluitingen voor zijn en welke je het best kunt gebruiken. Bovendien lijken sommige aansluitingen erg op elkaar, terwijl ze toch andere functies hebben. Hoe zit dat precies?

In dit artikel lees je over:

  • De diverse audio-aansluitingen

  • Hoe de HDMI-ARC- en eARC-functies werken en waarom ze nuttig zijn

  • Het gebruik van bluetooth voor draadloze audio-overdracht

  • De functie van optische en analoge kabels in een modern televisie-setup

  • Het belang van HDMI voor videoaansluitingen en alternatieven zoals scart en composiet

  • De veelzijdige media-mogelijkheden van een smart-tv

  • Kabel-tv-mogelijkheden met moderne smart-tv's

  • Het verbinden van je televisie met internet en je thuisnetwerk

  • Ook interessant: Geluidsproblemen met je tv? Dit kan er aan de hand zijn

De gemiddelde televisie heeft zelf vaak niet heel goede luidspreker(s) aan boord, waardoor het aansluiten van bijvoorbeeld een soundbar of een receiver geen overbodige luxe is. Hetzelfde geldt ook wanneer je tv wilt kijken, want niet alle smart-tv's kunnen overweg met het televisiesignaal dat door de provider wordt doorgegeven, bijvoorbeeld wanneer je glasvezel of adsl hebt.

De verschillende audio-aansluitingen

Als het op het geluid aankomt, zijn er meerdere mogelijkheden om de audio van je televisie door te sturen naar bijvoorbeeld een soundbar of receiver. Qua uitgangen heb je de keuze uit HDMI, optisch (Toslink), analoog en draadloos via bluetooth. Wat betreft die laatste optie: die komt vooral op modernere televisies voor en vind je doorgaans niet op modellen ouder dan vier jaar. We nemen de mogelijkheden van de aansluitingen met je door.

HDMI

Een van de meest voor de hand liggende manieren om audio naar een extern apparaat te sturen, is via HDMI. Dat protocol is naast beeld immers ook geschikt voor de overdracht van audio. Dat vereist de minste aanpassingen vanuit de televisie zelf; je hoeft dan niets in te stellen in een menu. Let wel dat je voor de audio van de televisie naarhet audioapparaat een HDMI-ARC-kabel gebruikt. ARC staat voor Audio Return Channel, en zorgt ervoor dat signalen vanuit de receiver of soundbar ook weer kunnen worden teruggestuurd naar de televisie. Hierdoor ontstaat minder vertraging en is het ook mogelijk om andere audiobronnen die direct op de soundbar of receiver zijn aangesloten door te sturen naar de tv. In die gevallen hoef je dan bijvoorbeeld niet van audiobron te wisselen om geluid van een ander apparaat af te spelen.

Dankzij ARC kun je bovendien het volume regelen met een enkele afstandsbediening, omdat ook de signalen voor de audiosterkte tussen apparaten worden doorgestuurd.

Belangrijk om te weten is dat ARC alleen werkt met gewoon stereogeluid of 5.1-surround, maar niet met geavanceerdere audiotechnieken als Dolby TrueHD, Dolby Atmos, DTS-HD Master Audio of DTS:X. Daarvoor heb je de nieuwere versie van ARC nodig: eARC. Controleer dus of jouw apparaten zijn voorzien van een eARC-benaming bij de poorten.

Gebruik je al HDMi-kabels, dan hoef je waarschijnlijk geen speciale ARC-compatibele HDMI-kabels aan te schaffen; zolang jouw kabel de HDMI 1.4-standaard uit 2009 ondersteunt, zit je goed en worden ARC en eARC gewoon ondersteund.

Op zoek naar een nieuwe tv? Bekijk hier onze tips:

Watch on YouTube

Bluetooth

Wanneer je geen kabels wilt gebruiken voor het doorgeven van audio naar een extern apparaat, gebruik je bluetooth. Vrijwel alle smart-tv's van de afgelopen vijf jaar ondersteunen de mogelijkheid om audio via bluetooth door te sturen naar een extern apparaat. Dat werkt zowel voor soundbars en receivers als hoofdtelefoons, maar je moet dan wel kiezen tussen het ene of het andere apparaat; tegelijkertijd een bluetooth-audiosignaal uitsturen naar meerdere apparaten is meestal niet mogelijk. Vaak volstaat het om één bluetooth-speaker of hoofdtelefoon uit te schakelen om van de ander gebruik te kunnen maken.

Het bereik van bluetooth voor audio is relatief groot: zo'n 10 meter. Maar hoe korter de afstand tussen televisie en het bluetooth-audioapparaat, des te minder kans op vertraging (ook wel audio lag genoemd) er is.

Optische kabel

Heb je geen heel moderne (smart-)tv, dan is de kans groot dat die nog beschikt over een andere digitale manier voor het uitsturen van het audiosignaal, namelijk optisch. Via deze aansluiting (Toslink genoemd) wordt het audiosignaal via een optische kabel digitaal verstuurd. Met zo'n optische kabel kun je alleen audio doorsturen, maar is het bijvoorbeeld niet mogelijk om signalen terug naar de televisie te sturen; het is puur éénrichtingsverkeer. Ook zul je voor het volume een aparte afstandsbediening voor je receiver of soundbar moeten gebruiken.

©Reshift Digital

Oldskool: analoog

Misschien heb je wel een nieuwe smart-tv, maar beschik je ook nog over een goede receiver zonder extra digitale poespas. Het is natuurlijk altijd mogelijk om een televisie aan te sluiten op een oudere receiver met behulp van de bekende rood/witte cinch-kabels. De meeste smart-tv's beschikken nog wel over zo'n audio-uitgang, maar ze worden wel schaarser. Eventueel kun je er ook nog voor kiezen om de hoofdtelefoonuitgang van je televisie te gebruiken om audio naar je versterker te sturen, maar dat is wel een minder fraaie oplossing.

©Oliver Boehmer

De bekende rood/witte kabels (de gele is voor video) kun je doorgaans nog gebruiken op wat oudere smart-tv's.

Video-aansluitingen

Als we kijken naar de video-aansluitingen van de tv, dan zijn die steeds beperkter. Eigenlijk is tegenwoordig vooral HDMI belangrijk, omdat dit de meest voorkomende aansluiting is met de meeste mogelijkheden. Aan de achterzijde van een gemiddelde smart-tv vind je dan ook vooral meerdere HDMI-poorten om daar onder meer een tv-decoderkastje, gameconsole of blu-ray-speler op aan te sluiten. Natuurlijk kun je een van de HDMI-poorten ook gebruiken om er even (snel) een laptop op aan te sluiten, bijvoorbeeld omdat je een presentatie wilt (laten) zien of een film wilt afspelen.

Heb je nog een videorecorder en ga je binnenkort een nieuwe televisie kopen? Dan wordt het al vrij lastig om die aan te sluiten, want nieuwere tv's worden vrijwel niet meer geleverd met een scart-aansluiting. Sommige televisies hebben nog wel een composiet-aansluiting voor compatibiliteit en er bestaan verloopkabels van scart naar composiet, dus die optie is er ook nog. Ook bestaan er scart-naar-HDMI-converters. Deze apparaten kunnen het videobeeld upscalen naar een 720p-resolutie en soms 1080p (Full-HD)-resolutie, maar goedkoop zijn ze niet.

Muziek, video en foto's

Een smart-tv kan overweg met de meest gangbare audio-, video- en fotoformaten, en spelen deze zodoende probleemloos af. Een smart-tv neem je zonder enige moeite op in je thuisnetwerk en op die manier kan de televisie ook direct media afspelen vanaf bijvoorbeeld een NAS of een gedeelde map op een computer in hetzelfde thuisnetwerk. Verder vind je op een moderne smart-tv minstens één usb-aansluiting, waarin je een usb-stick of -drive kunt plaatsen en direct de bestanden die erop staan kunt afspelen via de ingebouwde mediaspeler.

Kabel-tv

Kijk je televisie via de analoge of digitale kabel, dan hebben alle huidige smart-tv's nog gewoon een coax-aansluiting. Ook voor digitale televisie die met een smartcard is beveiligd, kun je bij de meeste tv's nog gewoon terecht, omdat ze ook een CI+-interface bieden waarin je direct een smartcard kunt plaatsen, zonder tussenkomst van een aparte settop-box. En sluit je een externe harde schijf aan op de usb-poort, dan kun je tv-programma's ook opnemen; ze worden dan op die externe harde schijf opgeslagen.

©Hseyin | stock.adobe.com

Verbinden met internet en netwerk

Alle smart-tv's beschikken tegenwoordig over een LAN-poort en hebben wifi aan boord, waardoor je zo'n televisie eenvoudig kunt verbinden met je thuisnetwerk en het internet. Smart-tv's kunnen tegenwoordig ook niet meer zonder, omdat bij veel modellen softwareupdates ook via internet worden binnengehaald, zoals tv's die zijn voorzien van Android TV of Google TV. En ook voor het kijken van streamingdiensten zoals Netflix en Amazon Prime is natuurlijk een internetverbinding nodig.

Wanneer je een smart-tv verbindt met je thuisnetwerk, is het bovendien vaak mogelijk om deze op te nemen in je slimme huis. Met Google Home bijvoorbeeld kun je ook stem- of smartphoneopdrachten naar je televisie versturen, bijvoorbeeld om deze uit te schakelen, tegelijkertijd met de slimme verlichting.

Vrijwel alle televisies hebben minstens een 1 GBit/s-netwerkaansluiting, hoewel 100 Mbit/s ook nog steeds voorkomt. Die laatste snelheid is in principe voldoende voor het streamen van de meeste video's.

▼ Volgende artikel
Review Google Pixel 10 Pro Fold – Loopt voorop én achterop
© Rens Blom
Huis

Review Google Pixel 10 Pro Fold – Loopt voorop én achterop

Met de Google Pixel 10 Pro Fold koop je een 1899 euro kostende smartphone die je open kunt vouwen als een boek. Dat grote scherm is heel tof, maar hoe bevalt de telefoon in de praktijk? En is hij een betere keuze dan andere vouwsmartphones? Je leest het in deze uitgebreide Google Pixel 10 Pro Fold-review.

Goed
Conclusie

De Google Pixel 10 Pro Fold is een mooie verbetering ten opzichte van zijn voorganger, maar de concurrentie heeft in een jaar tijd grotere stappen gezet. Samsungs Galaxy Z Fold 7 voelt op veel punten verfijnder aan dan de Pixel 10 Pro Fold en is – door zijn prijsverlagingen – ook honderden euro's goedkoper. Die twee redenen maken het lastig om Google's nieuwste vouwtelefoon aan te raden, ook al bevalt hij eigenlijk hartstikke goed.

Plus- en minpunten
  • Waterdicht en stofbestendig
  • Magnetisch opladen
  • Uitstekend updatebeleid
  • Complete vouwbare ervaring...
  • ...in een verouderd ontwerp
  • Minder goede processor
  • Concurrentie is na prijsverlagingen goedkoper

De Pixel 10 Pro Fold volgt de Pixel 9 Pro Fold uit 2024 op. Die werd door ons de beste vouwtelefoon van het jaar genoemd. We hadden dan ook hoge verwachtingen van zijn opvolger. Die verwachtingen komen niet helemaal uit. Ja, de Pixel 10 Pro Fold is een heel goede uitvouwbare smartphone. Maar nee, door verschillende keuzes van Google en een hardere innovatiedrang van concurrenten kunnen we de Pixel 10 Pro Fold geen schot in de roos noemen. Tijd om uit te leggen hoe dat komt.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro Fold in de normale stand...

©Rens Blom

...en opengevouwen als een boek, om een groter scherm prijs te geven.

Een smartphone maken met een scherm voorop en een groter scherm aan de binnenkant is technisch nog steeds lastig, maar het type telefoon wordt steeds beter. Bij Google zien we dat op twee boeiende punten terug. De Pixel 10 Pro Fold is de eerste vouwsmartphone die gecertificeerd stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

De smartphone kan tegen water én stof. Dat laatste is een primeur voor een vouwtelefoon.

Een knappe prestatie en een fijne zekerheid voor als je het toestel in een regenbui of aan het zwembad gebruikt. Het tweede punt is de ingebouwde magneet, waardoor je de Pixel 10 Pro Fold magnetisch kunt opladen met maximaal 15 watt. De manier van werken is identiek aan Apple's MagSafe in iPhones en is door Google 'Pixelsnap' genoemd.

©Rens Blom

Je kunt de telefoon magnetisch, draadloos opladen.

De rest van het ontwerp van de Pixel 10 Pro Fold doet sterk denken aan zijn voorganger. Dat is niet slecht, maar merken als Samsung, Honor en Oppo hebben dit jaar serieuze stappen gezet in het dunner en lichter maken van hun vouwtelefoons. Vergeleken bij bijvoorbeeld de Samsung Galaxy Z Fold 7 voelt de Pixel-telefoon daarom zwaar, dik en wat gedateerd aan. Wat ook opvalt is dat de verticale vouw in het scherm van de Pixel 10 Pro Fold meer zichtbaar en voelbaar is dan op de Z Fold 7. Qua ontwerp komt de Samsung-telefoon simpelweg moderner en prettiger over, met minder compromissen.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro Fold is dikker en zwaarder dan de Samsung Galaxy Z Fold 7.

De Pixel 10 Pro Fold heeft een 6,4inch-oledscherm aan de buitenkant en toont opengevouwen een 8inch-oledscherm. Beide schermen zijn lekker scherp, hebben een 120Hz-verversingssnelheid en kunnen erg helder beeld tonen.

©Rens Blom

Het buitenste scherm van de Pixel 10 Pro Fold is een regulier smartphonescherm.

Technische functies

Compromissen zien we ook terug in de hardware van de Pixel 10 Pro Fold. Niet in de hoeveelheid werkgeheugen (liefst 16 GB) of opslagcapaciteit (minimaal 256 GB), maar wel in de gekozen processor. Google kiest, net als in de andere Pixel 10-modellen, voor zijn eigen Tensor G5-processor. Die is simpelweg minder krachtig dan de Qualcomm-processor in andere vouwtelefoons.

De accuduur is gelukkig dik in orde. We kunnen de Pixel 10 Pro Fold een hele dag gebruiken voordat we hem 's avonds aan de magnetische oplader hoeven te hangen. Bekabeld opladen kan ook en gaat sneller, met maximaal 30 watt. Dat is anno 2025 niet heel vlot voor een dure smartphone, waardoor het bijna twee uur duurt voordat de accu via een usb-c-kabel volledig opgeladen is.

Camera's

Camera's zijn er in overvloed op deze vouwtelefoon. Logisch, want in zowel het scherm voorop als aan de binnenkant vind je een selfiecamera. Daarnaast zijn er op de achterkant nog eens drie camera's geplaatst. Dat zijn een hoofdcamera, groothoekcamera en telelens. De camera's scoren een ruime voldoende op fotografie- en videovlak. Opvallend is dat de zoomcamera vijf keer optisch inzoomt, waardoor je het beeld echt een stuk dichterbij haalt.

©Rens Blom

Er zitten drie camera's op de achterkant van de Pixel 10 Pro Fold.

Lang updates

Met een Google Pixel-telefoon ben je verzekerd van zeven jaar softwareupdates en dat is met de Pixel 10 Pro Fold niet anders. Fijn is dat je die updates als eerste krijgt, want Google is de ontwikkelaar van Android. De Android 16-software op de vouwtelefoon werkt naar behoren en bevat steeds meer AI-gestuurde functies. Nog niet alle functies die in de Verenigde Staten werken, zijn in Nederland of de Nederlandse taal te gebruiken. Hopelijk komt daar nog verandering in, zodat de Pixel 10 Pro Fold een nog slimmere smartphone wordt.

De Pixel 10 Pro Fold in gebruik

De vouwbare ervaring van deze smartphone is uitstekend. Het scharnier voelt stevig aan en klapt met een prettige klik dicht. Het blijft ergens fascinerend om van een regulier telefoonscherm naar een 8inch-scherm te gaan. Je kunt zo twee apps prettig naast elkaar gebruiken of ziet één app op groter beeld. Leuk als je een video kijkt of een tekst leest, bijvoorbeeld.

©Rens Blom

Je kunt prima twee apps naast elkaar gebruiken, zoals je browser en Spotify.

©Rens Blom

Video's kijk je op een groter scherm.

©Rens Blom

Er is op het binnenste scherm ook meer ruimte voor tekst, bijvoorbeeld in de NOS-app.

Conclusie: Google Pixel 10 Pro Fold kopen?

De Google Pixel 10 Pro Fold is een mooie verbetering ten opzichte van zijn voorganger, maar de concurrentie heeft in een jaar tijd grotere stappen gezet. Samsungs Galaxy Z Fold 7 voelt op veel punten verfijnder aan dan de Pixel 10 Pro Fold en is – door zijn prijsverlagingen – ook honderden euro's goedkoper. Die twee redenen maken het lastig om Google's nieuwste vouwtelefoon aan te raden, ook al bevalt hij eigenlijk hartstikke goed.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 soundbars met losse surroundspeakers
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 soundbars met losse surroundspeakers

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtige soundbar met losse achterspeakers voor echt surroundgeluid? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Met een soundbar verbeter je het geluid van de gemiddelde televisie en met een model met aparte surround speakers breng je ook 5.1-surround in de woonkamer. Erg prettig is dat de meeste soundbars met surround speakers ook nog eens draadloos zijn, dus geen gedoe met snoeren door de woonkamer. Bekijk hier onze selectie van vijf soundbar-sets.

Samsung HW-Q930D

Met de Samsung HW-Q930D richt je tegen een relatief bescheiden bedrag een volwaardige thuisbioscoop in. Naast een riante soundbar van ruim een meter telt de productdoos een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Verschillende audiodrivers zijn naar voren, naar boven en zijwaarts gepositioneerd. Een voordeel, want dit 9.1.4-kanaals audiosysteem stuurt effecten vanuit allerlei richtingen naar je oren. Kijk je een film met een Dolby Atmos-audiospoor, dan hoor je zelfs bepaalde klanken boven je hoofd. Aansluiten is trouwens kinderspel, want de verschillende apparaten vereisen alleen netstroom. Je hoeft dus geen lange speakerkabels tussen de audiocomponenten te leggen.

Je verbindt een televisie via HDMI met deze soundbar. Wie een Samsung-tv met ondersteuning voor Q-Symphony gebruikt, is in het voordeel. In dat geval werken alle audiodrivers van de smart-tv en soundbar naadloos met elkaar samen. Het resultaat is een nóg voller geluid. De achterzijde bevat nog een tweede HDMI-poort en optische ingang. Hierop sluit je desgewenst een extra apparaat aan, zoals een spelcomputer of mediaspeler. Voor het streamen van muziek verbind je de HW-Q930D met wifi. Met behulp van AirPlay 2, Google Cast of Spotify Connect luister je binnen een mum van tijd naar je favoriete afspeellijst. Je kunt eventueel ook een smartphone of tablet rechtstreeks met bluetooth verbinden.

LG DS95TR

Met een lengte van maar liefst 1,25 meter is de LG DS95TR een echte blikvanger. Ideaal voor wie een grote soundbar met een forse beeldbuis wil combineren. Voeg daar de twee bijgesloten surroundspeakers en subwoofer aan toe en je luistert naar een kamervullend geluid. In tegenstelling tot traditionele home-cinemasets is de aanleg van luidsprekerkabels niet nodig. De audiocomponenten communiceren draadloos met elkaar. Gebruik de automatische kalibratiefunctie om de speakers zorgvuldig op elkaar af te stemmen. Hierdoor heb je geen last van volumeverschillen en vertragingen.

In totaal heeft dit audiosysteem vijftien actieve audiodrivers. Daarvan zijn er vijf naar boven gericht. Het verwerken van films en series met driedimensionaal Dolby Atmos-geluid is dus geen enkel probleem. Dankzij een riant totaalvermogen van 810 watt voorzie je een middelgrote tot grote kamer van helder tv-geluid. De achterzijde van de soundbar heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Je kunt dus vrijwel elke televisie aansluiten. Voor het verwerken van muziekstreams verbind je de DS95TR met wifi of bluetooth. Prettig is hierbij de ondersteuning voor AirPlay 2, Google Cast en Spotify Connect. Lees hier enkele ervaringen van andere gebruikers.

LG DS60TR

Met dit betaalbare product van LG richt je een 5.1-kanaals audiosysteem in. De onlangs verschenen DS60TR bestaat uit een soundbar van 85 centimeter, een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Houd er rekening mee dat deze surroundspeakers onderling met een speakerkabel zijn verbonden. De communicatie met de soundbar is overigens wel draadloos. Je koppelt de DS60TR via HDMI of de optische ingang aan een televisie. Handig is dat je diverse instellingen van de soundbar op een geschikte LG-televisie kunt bedienen. Zo switch je in de zogeheten WOW-interface tussen verschillende geluidsmodi.

Met een totaalvermogen van 440 watt plaats je het audiosysteem in een kleine tot middelgrote kamer. Voor de weergave van surroundeffecten ondersteunt de DS60TR de veelgebruikte formaten Dolby Digital en DTS. In tegenstelling tot duurdere producten met Dolby Atmos-geluid hoor je dus geen geluid boven je hoofd. Verder stream je desgewenst muziek, radio en podcasts via een bluetoothverbinding. Koppel hiervoor een smartphone of tablet. Een interessant weetje is dat de boven- en onderkant van de soundbar zijn gemaakt van gerecycled plastic.

Lees ook: Dit is de ideale positie van je soundbar

LG DS70TR

De LG DS70TR zit met een lengte van 95 centimeter tussen de eerder besproken LG DS95TR en LG DS60TR in. Voor een soundbar met Dolby Atmos-ondersteuning valt de aanschafprijs mee. Een opwaartse driver stuurt bepaalde audiogolven naar boven, waardoor je een driedimensionaal geluid ervaart. Dankzij twee draadloze surroundspeakers (wel onderling met kabel verbonden) hoor je ook nog eens achter je effecten. De snoerloze subwoofer maakt jouw thuisbioscoop compleet. Een nuttige functie is dat de DS70TR met de speakers van een geschikte LG-televisie kan samenwerken. Hierdoor ontstaat er een grootser geluid.

Dit 5.1.1-kanaals audiosysteem levert een totaalvermogen van 500 watt. Voor een doorsnee (woon)kamer in een appartement of rijtjeshuis is dat ruimschoots voldoende. Behalve Dolby Atmos kan de DS70TR ook overweg met DTS:X, DTS en Dolby Atmos. Je hoort dus bij vrijwel alle streams van videodiensten écht surroundgeluid. De achterzijde heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Naast de televisie kun je dus ook nog twee andere apparaten aansluiten, zoals een gameconsole en cd-speler. Tot slot laat je via bluetooth je favoriete afspeellijsten op de soundbar los. Gebruik hierbij de smartphone of tablet als afstandsbediening.

Denon DHT-S517

De Denon DHT-S517 is een 3.1.2-kanaals soundbar die wordt geleverd met een draadloze subwoofer. Dit systeem maakt gebruik van Dolby Atmos om een ruimtelijk geluid te creëren. In de soundbar zitten zeven speakers, waarvan er twee naar boven zijn gericht. Deze 'up-firing' speakers sturen het geluid naar het plafond, dat het vervolgens terugkaatst naar jouw zitplek. Dit zorgt voor een geluidseffect waarbij het lijkt alsof het geluid ook van boven komt. De set bevat geen losse achterspeakers, maar simuleert het surround-effect.

Met de Dialogue Enhancer-functie kun je de helderheid van stemmen in drie niveaus aanpassen, zodat gesprekken in films en series beter te volgen zijn. De soundbar heeft een HDMI-ingang voor het doorlussen van een extern apparaat en een HDMI eARC-uitgang voor de verbinding met je televisie. Daarnaast is er Bluetooth aanwezig om muziek draadloos te streamen en zijn er verschillende geluidsmodi beschikbaar, zoals Film, Muziek en Nachtmodus.