Zit je net klaar om je favoriete serie te kijken op een streamingdienst, blijkt dat het geluid niet goed werkt. Met al die instellingen en externe apparaten zoals een soundbar kan het soms lastig zijn om te achterhalen waar audioproblemen door worden veroorzaakt. We nemen je mee door de verschillende mogelijkheden om weer (goed) geluid uit je systeem te laten klinken.

Soms ligt het voor de hand, soms is het wat lastiger te achterhalen waardoor het komt dat je geen (goed) geluid krijgt uit je televisie. Vooral als deze is aangesloten op een externe bron zoals een soundbar of versterker kan er van alles mis zijn. Heb je zelf ook problemen met het geluid? Met de onderstaande mogelijkheden zit er vast een oplossing voor je bij.

Gedempt of uitgeschakeld?

We beginnen maar met de meest voor de hand liggende oplossing. Want hoe vaak komt het voor dat het geluid niet per ongeluk gedempt (muted) is of een extern apparaat helemaal niet is ingeschakeld? Nou, best vaak, blijkt uit ervaring. Daarom: controleer eerst altijd of de apparaten zoals soundbar of versterker zijn ingeschakeld en dart de audio niet is gedempt. Het kan zomaar zijn dat jij, je huisgenoten of zelfs huisdier per ongeluk de mute-knop heeft ingedrukt. Ook de televisie kun je natuurlijk onbewust gedempt hebben.

De juiste audiobron

Bij soundbars en av-receivers kun je uit meerdere bronnen kiezen voor het afspelen van geluid. Als dat bij jouw apparatuur ook kan, dan kan het zijn dat je de verkeerde bron hebt ingesteld. Bijvoorbeeld: hij staat op de ingang voor de dvd-audio, terwijl je juist het geluid van de televisie zelf wil laten klinken.

Is de tv goed ingesteld?

Het apparaat met de meest complexe functies en menustructuren is de tv. Die moet immers met allerlei externe audioapparaten communiceren met elk hun eigen (draadloze) protocollen, kabels en audiocodecs. Juist op dit punt gaat dit nog al eens mis als het aankomt op het goed afspelen van de audio op een externe bron. Loop dus goed de instellingen van je tv door.

Kijk of de audio-uitvoer correct is ingesteld, bijvoorbeeld interne luidsprekers, digitaal optische uitgang (SPDIF), Bluetooth, ARC. Wil je eARC gebruiken, dan is er in het geluidsmenu vaak een instelling waarmee je specifiek die eARC-functie moet activeren.

Problemen met de bron

Gebruik je een externe mediaspeler zoals een Blu-ray- of dvd-speler, settopbox of spelconsole en is dit de bron die je bekijkt? Misschien heeft dat toestel een eigen volumeregeling, of staat ook die gedempt. Kijk op de afstandsbediening van de bron of je daarmee het probleem kunt verhelpen. Sluit het toestel eventueel aan op een andere tv om te bevestigen dat je audio-uitvoer hebt.

©Maikel Dijkhuizen | ID.nl

Audioformaat

Zoals gezegd bestaan er ook verschillende audocodecs en -formaten. En juist die verscheidenheid kan ervoor zorgen dat het geluid niet (goed) hoorbaar is vanwege vervorming, of - even zo vervelend - niet synchroon loopt met het beeld.

Als je een soundbar of thuisbioscoopsysteem gebruikt, zorg er dan voor dat het audio-uitvoerformaat van de tv overeenkomt met de ondersteunde formaten van het externe apparaat. Gebruik je een externe bron en het audiosysteem van de tv, kijk dan na of het audio-uitvoerformaat van de bron overeenkomt met de ondersteunde formaten van de tv.

©Philips

Controleer de aansluitingen

Is de bron aangesloten via HDMI (dat naast beeld ook voor geluid gebruikt kan worden), controleer dan even goed of de HDMI-kabel stevig is aangesloten op zowel de tv als het bronapparaat. Je zal maar net onlangs een keer stofgezogen hebben en per ongeluk tegen een van de kabels aan zijn gekomen. Probeer eventueel een andere HDMI-poort als die beschikbaar is. Een andere HDMI-kabel gebruiken kan ook helpen. En ook belangrijk om te weten: met hele oude HDMI-kabels kun je geen eARC gebruiken.

©Eric Beeckmans

Raadpleeg de handleiding

Kom je er nog steeds niet helemaal uit? Raadpleeg dan de handleiding: als de audioproblemen niet eenvoudig zijn op te lossen met bovenstaande stappen, dan biedt de handleiding wellicht nog solaas. Bijvoorbeeld met instructies hoe je je apparaat dat problemen geeft, kunt herstellen naar de fabrieksmodus. Soms helpt het overigens ook om je apparaat een tijdje van de stroom los te koppelen en daarna weer opnieuw de stekker in het stopcontact te doen.

Kijk eventueel ook nog op de helppagina's van de fabrikant op internet, wellicht dat het mogelijk is om een nieuwe firmwareupdate te downloaden, zodat hiermee eventuele problemen kunnen worden opgelost. Vaak is het updaten van de firmware ook mogelijk via een app.

Mocht al het bovenstaande niet helpen, dan kan het uiteindelijk ook zo zijn dat je apparaat stuk is. Dan zit er niets anders op dan toch contact op te nemen met de winkel waar je hem hebt gekocht voor een eventuele reparatie. Als je product niet ouder is dan twee jaar, dan heb je sowieso recht op kosteloze reparatie of vervanging van je product.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.