ID.nl logo
Alles over HDMI: versies, features en kabels volledig uitgelegd
© Maor Winetrob
Huis

Alles over HDMI: versies, features en kabels volledig uitgelegd

HDMI is de aansluiting bij uitstek voor onze beeld- en geluidsapparaten. De standaard bestaat al vele jaren en is in die tijd flink geëvolueerd. Tijd voor een overzicht van de nieuwste versies en features, en ook: welk type kabel heb je nu echt nodig?

Alle audio- en videoapparaten beschikken al jaren over een of meerdere HDMI-poorten; de digitale standaard voor het overbrengen van beeld en geluid nu 21 jaar bestaat. In die periode zijn verschillende versies van deze standaard op de markt verschenen. In dit artikel bekijken we de laatste versies van HDMI, beginnend bij versie 1.3.

Ook interessant: Te weinig hdmi-poorten op je tv? Dit kan je doen...

©Mr.Norasit Kaewsai

Alle nieuwste versies van de HDMI-standaarden ondersteunen ook alle eerdere standaarden. Een HDMI-kabel met versie 2.0 kun je dus gewoon gebruiken op apparatuur die van oorsprong alleen versie 1.0 ondersteunt. Maar wat biedt elke nieuwe versie van HDMI nu precies ten opzichte van de eerdere versie? We hebben een overzicht voor je gemaakt:

HDMI 1.3

Deze standaard zag voor het eerst het levenslicht in 2006 en had al een aantal handige verbeteringen ten opzichte van versie 1.0. Met name de verhoogde bandbreedte en ondersteuning van een hogere framerate bij een Full-HD-resolutie waren welkome verbeteringen.

  • Maximale bandbreedte 10,2 Gb/s, ondersteunt Full HD tot 60 fps
  • Ondersteuning van Deep Color (10, 12, of 16 bit kleur)
  • Ondersteuning voor bitstream Dolby TrueHD en DTS-HD Master Audio, de lossless-audio-surroundformaten

HDMI 1.4

Drie jaar later, in 2009, kwam versie 1.4 van HDMI beschikbaar. Ook nu weer handige features zoals ethernet-ondersteuning, waardoor de kabel ook netwerk- en internetverkeer kan ontvangen en versturen. Verder werd 4K-ondersteuning toegevoegd, zij het wel op een lagere framerate van maximaal 30 fps.

  • Full HD tot 120 frames per seconde
  • 4K tot 30 frames per seconde
  • Ondersteuning voor 3D-videoformaten
  • Introductie van Audio Return Channel (ARC)

HDMI 2.0

Deze versie – gelanceerd in 2013 – was een flinke stap voorwaarts. Doordat 4K de standaard videoresolutie aan het worden, was versie 2.0 meer toegespitst op de voordelen die deze videoresolutie biedt. Zo werd de brandbreedte verhoogd naar 18Gbps, werd 60 frames per seconde ondersteund en konden tot wel 32 audiokanalen worden verwerkt.

  • Maximale bandbreedte 18 Gb/s, ondersteunt maximaal 4K tot 60 fps
  • Ondersteuning tot 32 audiokanalen (met maximale samplerate van 192 KHz) of twee kanalen (met maximale samplerate van 1536 KHz)
  • Ondersteuning voor 21:9-beeldformaat
  • Ondersteuning voor Rec.2020-kleurruimte, HDR 10 en HLG

HDMI 2.1

HDMI 2.1 volgde in 2017 en is verbeterd ten opzichte van de vorige versie in dat het nu een dubbel zo grote bandbreedte van 48Gpbs ondersteunt en ook ondersteuning biedt voor 8k-video met een resolutie van 7680 x 4320 pixels.

  • Maximale bandbreedte 48 Gb/s, ondersteunt maximaal 4K tot 144 fps en 8K tot 30 fps, met Display Stream Compression (DSC) zelfs 8K tot 120 fps
  • Enhanced Audio Return Channel (eARC)
  • Variable Refresh Rate (VRR)
  • Automatic Low Latency-mode (ALLM)
  • Quick Media Switching (QMS)
  • Display Stream Compression (DSC)

Een subversie - HDMI 2.1a - is in februari 2022 toegevoegd en bevat een extra nieuwe specificatie, te weten Source-Based Tone Mapping (SBTM). Kortgezegd is een techniek waarmee berekeningen van HDR-beelden in combinatie met SDR-beelden (bijvoorbeeld het weergeven van een menu op de voorgrond van een HDR-stream) worden verbeterd.

De nieuwste HDMI-standaard ondersteunt 4K- en 8K-apparaten

Extra opletten bij HDMI 2.1

De bij HDMI 2.1 genoemde eigenschappen zoals eARC, ALLM, VRR, QMS en DSC - we leggen ze verderop in dit artikel verder uit - zijn niet gegarandeerd aanwezig op een HDMI 2.1-aansluiting. Al die eigenschappen mag een fabrikant namelijk optioneel implementeren. Heb je ze nodig, dan moet je ze dus expliciet in de specificaties van het apparaat opzoeken.

Dat was overigens ook al het geval met ARC (vanaf versie 1.4). Zo vind je op een tv vaak maar éénHDMI-poort die ARC-ondersteuning biedt. Zelfs al zijn het allemaal HDMI 2.0-poorten. Ook de beschikbare bandbreedte is niet gegarandeerd, zo zijn er HDMI 2.1-poorten die slechts 18Gbps leveren en dus geen 4K-video op 120Hz aankunnen. Zo zijn er op best veel televisies bijvoorbeeld slechts twee poorten beschikbaar die genoeg bandbreedte leveren voor zulke 4K-beelden op 120fps. Ook hier geldt dus dat je goed moet kijken wat de HDMI-poorten exact bieden aan functies en vraag zo nodig verduidelijking van de fabrikant/winkelier.

Bij de HDMI-poorten van een televisie wordt vaak aangeduid welke functies ze ondersteunen.

En om de verwarring omtrent HDMI 2.1 nog groter te maken: het HDMI-consortium dat bepaalt welke functies HMI-kabels en -poorten krijgen, heeft besloten dat de HDMI 2.0-standaard volledig is opgegaan in de HDMI 2.1-standaard.

Fabrikanten mogen dus een aansluiting als 2.1 bestempelen, ook al heeft die aansluiting niet alle functies die in de 2.1-specificaties zijn opgenomen. Ook hier moet je dus goed controleren wat de exacte functies zijn die worden aangeboden door het apparaat.

De functies van HDMI uitgelegd

Nadat je de bovenstaande specificaties hebt gelezen, begint het je misschien te duizelen. Maar geen nood, de belangrijkste functies van HDMI zetten we op een rijtje. Belangrijk om te weten: de functies werken alleen als zowel de gebruikte kabel als het apparaat dezelfde functies ondersteunen.

ARC - Audio Return Channel

Een veelgebruikte functie van HDMI is ARC. Veronderstel, je sluit de tv aan op een AV-receiver via HDMI. Al je bronnen sluit je aan op de AV-receiver. Die zorgt voor geluid, en stuurt het beeld via de HDMI-kabel door naar de tv. Maar wat moet je dan met de bronnen op de tv? Bijvoorbeeld de Netflix-app, of live tv-kanalen? Vroeger moest je dan een aparte audiokabel van de tv naar de AV-receiver leggen, bijvoorbeeld een optisch digitale kabel. Maar dankzij ARC hoeft dat niet meer. Dezelfde kabel die het beeld van de AV-receiver naar de tv brengt, kan dankzij ARC gebruikt worden om het geluid van de tv naar de AV-receiver te brengen. De kabel wordt dus eigenlijk in de andere richting gebruikt, vandaar de naam 'return'. ARC is beperkt in bandbreedte, en kan enkel stereo LPCM, 5.1 DTS, of 5.1 Dolby Digital transporteren.

ARC kan ook gebruikt worden om Dolby Atmos-audio te transporteren, maar dat is niet gegarandeerd. Dat kan alleen als de drager een Dolby Digital Plus-stream is, zoals dat altijd het geval is bij streamingdiensten. En helaas hangt het ook af van hoe ARC op de tv is geïmplementeerd. Daar kom je meestal pas achter door het uit te testen of diep in de specificaties van je apparaat te duiken.

©Vitalii - stock.adobe.com

eARC - Enhanced Audio Return Channel

eARC is, zoals de naam doet vermoeden, een verbeterde versie van ARC. Het biedt meer bandbreedte zodat het ook lossless-audioformaten zoals Dolby Digital True HD of DTS HD Master Audio, Dolby Atmos en DTS:X kan transporteren. Het levert ook een verbeterde lip sync. Opgelet, ARC en eARC zijn niet onderling compatibel, ook al zijn ze, voor zover we weten, altijd op dezelfde HDMI-poort geïmplementeerd. Wil je eARC gebruiken, dan moeten beide toestellen het ondersteunen. In de tv-menu’s kun je eARC in- en uitschakelen.

ALLM – Automatic Low Latency Mode

Dit is een belangrijke feature en vooral van belang voor gamers. Door de vele beeldverwerking op een tv loopt de input-lag in gewone beeldmode vaak op tot 130ms en meer, en dat is erg funest voor de spelervaring. De game-beeldmode schakelt heel wat bewerkingen uit, zodat je geniet van een lage input-lag (vaak slechts rond de 10ms). Je kunt uiteraard manueel naar de game-beeldmode schakelen. Maar ALLM maakt je leven nog gemakkelijker. Het is een eenvoudige feature waarmee de spelconsole kan doorgeven aan de tv dat deze zelf moet overschakelen naar de game-beeldmode, helemaal automatisch.

VRR - Variable Refresh Rate

Ook VRR is voornamelijk van belang voor gamers. Spelconsoles en pc’s leveren beelden aan wanneer de GPU klaar is. En dat is niet op een vast ritme, afhankelijk van wat er in beeld verschijnt heeft de GPU meer of minder werk, en duurt het dus korter of langer voor hij klaar is. De tv verwacht echter een constante stroom aan beelden. Is het volgende beeld niet klaar, dan toont hij het vorige opnieuw, en dat leidt tot een kleine schok in het beeld (judder). Is het beeld sneller klaar, dan is de tv mogelijk nog niet klaar met het tekenen van het vorige beeld. Hij tekent dan een deel van beide beelden, en dat zie je als een horizontale scheur (tearing) in het beeld. VRR is de oplossing voor die problemen. Dit zorgt ervoor dat spelbeelden vloeiend blijven, zonder gestotter (judder) of scheuren (tearing). Pc-gamers kennen het onder de namen AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync.

QMS - Quick Media Switching

Wanneer je op een Blu-ray-speler of spelconsole vanuit het menu een film start, gaat het beeld vaak even op zwart. Dat is nodig omdat het menu in 60fps getoond wordt, terwijl de film in 24fps loopt. Die frameratewissel maakt dat de HDMI-verbinding even moet schakelen. QMS zorgt ervoor dat die schakeling naadloos verloopt, zonder dat het beeld op zwart moet. Opgelet, QMS werkt enkel voor frameratewissels. Als ook de resolutie verandert, kan QMS niet helpen en moet het beeld altijd even op zwart.

DSC - Display Screen Compression

DSC is een technische feature die zijn werk achter de schermen doet. Het is een pseudo-lossless-compressietechniek die het mogelijk maakt om nog hogere resoluties en nog hogere verversingsfrequenties te gebruiken. Dat is echter vooral belangrijk voor 8K en hoger.

Uitvoeringen van HDMI-kabels

Net zoals de ondersteuning van HDMI-standaarden belangrijk is voor apparaten, geldt dat natuurlijk ook voor de HDMI-kabel zelf. Ook die kunnen namelijk qua ondersteunende techniek van elkaar verschillen. Verwarrend hierbij is echter dat de eerdergenoemde versienotering niet mag worden gebruikt door fabrikanten, dat is hen verboden door het HDMI-consortium. Je zult dus geen kabels aantreffen met daarop de versienummers als 1.4 of 2.1. Dat maakt het aanschaffen van de juiste kabel(s) dus niet makkelijker.

In plaats van versienummers moeten kabelfabrikanten alleen termen als Standard, High Speed en Ultra High Speed gebruiken voor de aanduiding van het soort HDMI-kabel. Daarvoor hanteren ze onderstaand schema, waarbij je de ondersteunde videoresolutie en framerate kunt zien (gebruik de groene balk onder de tabel om naar links en rechts te scrollen <-->):

OndersteuningStandardStandard with ethernetHigh SpeedHigh Speed with EthernetUltra High Speed *
720p, 1080iJaJaJaJaJa
1080p@60fpsNeeNeeJaJaJa
4K@60fpsNeeNeeJa **Ja **Ja
4K@120fpsNeeNeeNeeNeeJa
eARCNeeJaNeeJaJa

* Alle Ultra High Speed kabels zijn 'with ethernet'
** Getest tot Full HD@60fps, maar werkt tot 4K@60fps

De versies 'with ethernet' en de Ultra High Speed-kabels beschikken over een extra paar draden voor een netwerkfunctie die echter nooit gebruikt werd. Sinds de introductie van eARC wordt dat dradenpaar gebruikt voor eARC. Voor de 'gewone' ARC of andere functies zijn er geen specifieke vereisten.

Er bestaat ook een 'Premium High Speed'-kabel, die getest is tot 4K@60fps, terwijl de gewone High Speed-kabel enkel getest is tot Full HD@60fps. In de praktijk werken nagenoeg alle High Speed kabels echter ook tot 4K@60fps.

Veel webshops laten bij de specificaties gelukkig wel zien om welke versie het gaat.

Voor geen goud!
Wanneer je zoekt naar HDMI-kabels, kan het zijn dat je exemplaren tegenkomt waarvan de connectoren verguld zijn, ofwel van een gouden laagje voorzien zijn. De prijzen van zulke kabels liggen een stuk hoger dan kabels die een gewone koperen aansluiting hebben. Trap er niet in: vergulde aansluitingen geven op geen enkele manier een beter beeld of geluid. HDMI-signalen zijn digitaal en bestaan uit eentjes en nullen. Een kabel met vergulde aansluiting verandert niks aan dat signaal. Het enige goede aan zo'n gouden aansluiting is dat er geen corrosie kan optreden: hij kan niet roesten.

Tot slot

Een HDMI-kabel kan je beeldkwaliteit niet verbeteren, maar in sommige gevallen wel verslechteren. Mogelijke beeldfouten die dan kunnen voorkomen zijn kleine sterretjes (pixels die aan en uit flikkeren), lijnen of delen van het beeld die uitvallen, of het volledige beeld dat wegvalt. Dergelijke problemen komen vaker voor bij lange kabels. Heb je meer dan tien meter kabel nodig, overweeg dan een versie met ingebouwde signaalversterking, of kies voor optische kabels.

Niet genoeg HDMI-poorten?

Met een splitter vergroot je je mogelijkheden
▼ Volgende artikel
Review Google Pixel 9a – Fijne smartphone voor een fijne prijs
© Rens Blom
Huis

Review Google Pixel 9a – Fijne smartphone voor een fijne prijs

De Google Pixel 9a is een prettige en complete smartphone die zeven jaar softwareupdates krijgt. Heel wat mensen zijn met dit toestel daarom jaren onder de pannen, denken we. In deze review lees je onze bevindingen met de Google Pixel 9a na twee weken intensief testen.

Uitstekend
Conclusie

De Google Pixel 9a is een midrange smartphone die een goede indruk achterlaat. De telefoon is degelijk gebouwd, heeft complete specificaties en krijgt zeven jaar updates. Je kunt dus lang met het toestel doen, zeker als je eenmalig meer betaalt voor de 256 GB-versie. Er zijn in dit prijssegment echter ook veel andere goede smartphones, dus het loont om te vergelijken of een ander toestel nog beter bij jouw wensen aansluit.

Plus- en minpunten
  • Zeven jaar updates
  • Heel compleet
  • Lange accuduur
  • Houdt minder lekker vast
  • Basismodel slechts 128 GB opslagcapaciteit

De Pixel 9a is het nieuwste model in de Pixel 9-serie, die in augustus is uitgebracht in de vorm van de 9, 9 Pro, 9 Pro XL en 9 Pro Fold. Toestellen van bijna duizend euro tot bijna tweeduizend euro voor de vouwbare 9 Pro Fold. Toptoestellen, zo bleek uit onze reviews. Maar er zijn ook genoegen redenen om géén hele dure telefoon te nemen. Als jij maximaal 550 euro wilt uitgeven aan je volgende nieuwe smartphone, is de Pixel 9a het overwegen waard.

Google's Pixel 9a verschijnt in vier kleuren, waaronder knalroze, het fraaie geteste lila en meer zakelijke zwart en wit. Wij zijn enthousiast over de lila kleur van de smartphone en vinden het toestel premium genoeg overkomen. De matte kunststof achterkant toont nauwelijks vingerafdrukken, waardoor de telefoon er netjes blijft uitzien. Al kunnen we ons ook goed voorstellen dat je een hoesje om de Pixel 9a stopt voor de nodige bescherming. Een hoesje kan ook helpen om de ergonomie van de telefoon te verbeteren. De Pixel 9a is namelijk nogal vlak en ligt daarom wat minder prettig in de hand dan telefoons die een meer gebold ontwerp hebben. Google weet in ieder geval hoe dat moet, want de Pixel 8a van een jaar geleden had zo'n boller ontwerp en lag daarom ook zonder hoesje lekker in de hand.

©Rens Blom

Als we het nog even over bescherming hebben: de Pixel 9a heeft een iP68-certificering en kan daarom tegen (zoet) water en stof.

Je kunt de Pixel 9a redelijk goed met één hand bedienen, doordat het scherm met 6,3 inch relatief compact is. De 186 gram wegende smartphone is even breed als de Samsung Galaxy S25 en Apple iPhone 16, en een fractie hoger. Het Full-HD-oledscherm ziet er erg mooi uit en heeft een hoge verversingssnelheid van 120 Hz. Op zonnige lentedagen is het beeldscherm prima af te lezen.

©Rens Blom

Complete specificaties

Van een smartphone die 550 euro kost, verwachten we tegenwoordig een complete en soepele gebruikservaring. Zo'n toestel moet in principe jaren meekunnen. De Pixel 9a lijkt aan die verwachtingen te voldoen. Hij draait op dezelfde snelle Tensor G4-processor als zijn duurdere Pixel 9-broers, heeft 8 GB werkgeheugen en een 5100 mAh-accu die zonder zorgen een lange dag meegaat. Opladen kan vlot genoeg via usb-c (je dient zelf een adapter te regelen) of langzamer bij draadloos opladen.

Minder blij zijn we met Google's keuze om het instapmodel van de Pixel 9a uit te rusten met 128 GB opslagcapaciteit. Daar kun je in de praktijk namelijk geen 128 GB van gebruiken en als je jaren met het toestel wilt doen, is 128 GB voor veel mensen op de langere termijn onvoldoende. De opslag uitbreiden via een microSD-kaartje is niet mogelijk. Het loont daarom waarschijnlijk om eenmalig meer te betalen voor de 256 GB-variant van de Pixel 9a. Die kun je langer met een gerust hart gebruiken. Veel concurrerende smartphones hebben overigens standaard 256 GB.

©Rens Blom

Camera's

Achterop de Pixel 9a zitten twee camera's. Die zijn goed, maar in de meeste situaties niet beter dan de camera's van de Pixel 8a. Dat geeft weinig en in het donker doet de Pixel 9a het wél beter dan zijn voorganger. Snel bewegende huisdieren blijven lastig om scherp vast te leggen. Dat zie je ook op onderstaande foto: de kat is nét niet lekker scherp.

©Rens Blom

Met de groothoekcamera leg je een wijder deel van de omgeving vast. De Pixel 9a kan ook inzoomen, via de hoofdcamera. Op onderstaande serie zie je de verschillen in de praktijk.

©Rens Blom

De hoofdcamera, groothoekcamera en 2x zoom.

7 jaar updates

Google's bezuiniging om de Pixel 9a van slechts 128 GB opslagcapaciteit te voorzien, maakt dat er op andere vlakken meer ruimte is voor een premium ervaring. Een goed voorbeeld is de softwareondersteuning. Google geeft de smartphone liefst zeven jaar Android-upgrades en beveiligingsupdates. Dat is even lang als de veel duurdere Pixel 9-toestellen en ook even lang als Samsungs Galaxy-topsmartphones en Apple iPhones. Veel concurrenten van de Pixel 9a krijgen vier tot zes jaar updates. De Pixel 9a kan dus langer mee. Of je daadwerkelijk zeven jaar met een smartphone doet, is een tweede.

Ook fijn is dat Google de software lekker schoon levert en allerlei eigen AI-functies toevoegt. Die worden steeds handiger en zijn gratis beschikbaar.

©Rens Blom

Conclusie: Google Pixel 9a kopen?

De Google Pixel 9a is een midrange smartphone die een goede indruk achterlaat. De telefoon is degelijk gebouwd, heeft complete specificaties en krijgt zeven jaar updates. Je kunt dus lang met het toestel doen, zeker als je eenmalig meer betaalt voor de 256 GB-versie. Er zijn in dit prijssegment echter ook veel andere goede smartphones, dus het loont om te vergelijken of een ander toestel nog beter bij jouw wensen aansluit.

▼ Volgende artikel
Samsung voorziet Galaxy S25 Edge van sterker Corning Gorilla Glass Ceramic 2
Huis

Samsung voorziet Galaxy S25 Edge van sterker Corning Gorilla Glass Ceramic 2

Samsung gaat de nieuwe Galaxy S25 Edge-telefoons voorzien van het nieuwere Coring Gorilla Glass Ceramic 2. De nieuwste variant van dit sterke keramische glas maakt de telefoon sterker en beter beschermd tegen beschadigingen.

De Gorilla Glass Ceramic 2-technologie bevat kristallen die fijn in de glasmatrix zijn ingebed, waardoor het display beter bestand is tegen barsten zonder dat dit ten koste gaat van de optische transparantie.

"De Galaxy S25 Edge zet een nieuwe standaard voor vakmanschap en prestaties als ons dunste toestel uit de Galaxy S-serie tot nu toe", zegt Kwangjin Bae, EVP en hoofd van het team Mechanical R&D van Mobile eXperience Business bij Samsung Electronics. "Ter ondersteuning van dit baanbrekende ontwerp was het essentieel om een displaymateriaal te ontwikkelen dat zowel uitzonderlijk dun als betrouwbaar sterk was - een uitdaging die Corning en Samsung heeft samengebracht, verenigd door een gedeelde visie van doelgerichte engineering en gebruikersgerichte innovatie. Die visie is verankerd in elk detail van de Galaxy S25 Edge."

Het ionenuitwisselingsproces van Corning speelt een belangrijke rol bij de verbeterde weerstand tegen schade. Deze techniek versterkt het glaskeramische materiaal en verbetert de duurzaamheid van het display. Andrew Beck, Vice President en General Manager bij Corning Gorilla Glass, licht toe: "Met Gorilla Glass Ceramic 2 hebben we een opmerkelijke combinatie van dunheid en sterkte bereikt, waardoor consumenten het beste van twee werelden krijgen - uitzonderlijke duurzaamheid in een modern, strak ontwerp."

Op 13 mei aanstaande zal Samsung tijdens een live-event meer onthullen over de nieuwe Samsung Galaxy S25 Edge-telefoon. Via de onderstaande link kun je je alvast abonneren op het YouTube-kanaal van Samsung, waar het live-evenement zal worden uitgezonden: