In de basis zijn alle soundbars hetzelfde: een lang toestel met daarin kleine speakertjes of drivers die de verschillende geluidskanalen van een filmsoundtrack afspelen. Toch zijn er wel degelijk zaken om op te letten als je zo'n soundbar overweegt te kopen. Dan kom je ineens met allemaal termen in aanraking als Dolby Atmos, DMI-eARC en meer eigenschappen. Wat moet je daarover weten?

Als je je een beetje verdiept in het aanbod van soundbars, ontdek je al snel dat er wel heel veel verschillende modellen bestaan. Dat de ene soundbar niet de andere is, merk je eveneens aan de prijs. Voor een soundbar beginnen de prijzen rond 150 euro en eindigen ze in de buurt van 2000 euro.

Waar komt die enorme spagaat vandaan? Zaken als streaming-opties, design en vermogen spelen een rol, maar wellicht de belangrijkste factor is de geboden surround-ervaring.

Waarom een soundbar

Wanneer heb je nu een soundbar nodig? Een soundbar kan een oplossing zijn voor een reëel probleem, zoals spraak die niet goed verstaanbaar is. Dit probleem doet zich bij een rustige talkshow zelden voor. Bij een film, waarbij er nog veel andere geluidseffecten of muziek speelt, kunnen die kleine tv-speakers overweldigd raken.

Ook kan het zijn dat je verlangt naar een meer meeslepende kijkervaring. George Lucas merkte het ooit op: geluid en beeld zijn even belangrijk om je een film in te sleuren, zodat je er echt in opgaat. Een mooi, groot scherm volstaat niet. Ondersteun de beelden met surround-geluid en je krijgt veel meer immersie. 

Dit geldt uiteraard ook voor gamen, waar surround-geluid of positionele audio niet enkel voor sfeer zorgt, maar ook tactische informatie biedt. In een battle royale-game kunnen die geweerschoten in de verte je op het spoor brengen van een tegenstander.

Geluid van de tv zelf

Is het geluid dat uit televisies komt nu echt zo slecht? Het antwoord op die vraag was heel lang ‘ja’, maar inmiddels ligt dat iets genuanceerder. Bij de absolute topmodellen onder de televisies kun je tegenwoordig wél rekenen op veel betere audioprestaties.

Sommige tv-fabrikanten zijn zelfs gaan samenwerken met hifi-merken om beter geluid te leveren. Deels is dat een marketingtruc, maar onder meer de samenwerking tussen Philips en Bowers & Wilkins levert toch echt knappe resultaten op. Zoals je leest in deze Philips 65OLED936/12 review.

Helaas zijn die goede audioprestaties er enkel bij televisietoestellen van duizenden euro’s. Het merendeel van de budget- en mid-range-televisies blijft uitgerust met kleine speakers die niet in staat zijn om het volledige frequentiebereik weer te geven.

©PXimport

Soundbar met Dolby Atmos

De hypeterm van 2021 is zonder twijfel Dolby Atmos. De meeste soundbars pakken uit met deze surround-technologie die de klassieke surround-kanalen op oorhoogte aanvult met speakers die hoger geplaatst zijn. Of, in het geval van soundbars, luidsprekers die naar boven gericht zijn en geluid laten weerkaatsen via het plafond. Dankzij die zogenaamde hoogtekanalen kunnen geluidseffecten zowel in de breedte als in de hoogte worden gepositioneerd.

Dat is om twee redenen positief. Om te beginnen krijg je realistischere geluidseffecten. Helikopters vliegen naadloos over je heen, in plaats van plots te verspringen van voor je naar achter je. Dat merk je meteen. 

Subtieler is dat die hoogtekanalen de ambiance of ruimtelijke audio weergeven. Een scène in een betegelde badkamer, een drukke winkelstraat of een grote kathedraal klinkt daardoor natuurlijker en realistisch. Dit is ook de meerwaarde bij films en tv-reeksen die niet propvol spectaculaire scènes zitten. Een Scandinavische crimi of een historisch drama wordt er nog echter door.

©PXimport

5.1.2, 3.1, 7.1.4...

Bij soundbars krijg je vaak een reeks cijfers met punten ertussen naar je hoofd geslingerd. Hieraan kun je meteen zien of een soundbar klaar is voor Atmos. Een conventionele surround-opstelling is bijvoorbeeld 5.1. Dat zijn vijf kanalen op oorhoogte (links-center-rechts-linksachter-rechtsachter) plus één subwoofer (LFE of Low Frequency Effects). 

Voeg er twee Atmos-kanalen bij en je krijgt 5.1.2. Er zijn nog andere opstellingen mogelijk, zoals 2.0 (stereo), 3.1 (stereo plus een centerkanaal voor dialogen én een subwoofer) of 7.1.4.

Deze cijfers staan bij een surround-opstelling voor kanalen die uit aparte speakers komen. Bij een soundbar is dat niet altijd zo. Dankzij complexe algoritmes kunnen speakers meerdere rollen op zich nemen, zodat een soundbar met slechts drie speakers toch Atmos zou leveren.

Het is behoorlijk indrukwekkend hoe software geluid kan richten, onder meer door in te grijpen op de fase, maar toch blijft het resultaat bij deze (goedkopere) Atmos-soundbars achter op toestellen met afzonderlijke speakers per kanaal.

©PXimport

Dolby Atmos is een technologie die vanuit de bioscoop naar de consument werd gebracht. Onvermijdelijk is daarbij iets verloren gegaan. Je kunt nu eenmaal niet 64 speakers aangestuurd door slimme processors vervangen door enkele kleine speakers vooraan in de kamer.

Het is mogelijk om thuis een goede Atmos-ervaring te krijgen, maar dan moet je gaan voor een surround-opstelling of een high-end-soundbar met losse draadloze speakers die je naast en achter je zetel plaatst. Meestal zullen die losse speakers trouwens enkel de achterste kanalen weergeven, niet de twee Atmos-kanalen. Samsung is ongeveer de enige die een soundbar biedt met dubbele satellietspeakers.

De meeste soundbars bieden eerder een benadering van Atmos dan echt een accurate weergave. Dat is niet per se iets slechts. Door de nadruk te leggen op een indrukwekkende beleving krijg je wel een meeslepende onderdompeling in een film of game. En dat is waar het om draait.

Wat is HDMI-eARC?

Nieuwe tv’s en soundbars pakken uit met HDMI-eARC. Dit is een nieuwe versie van HDMI-ARC, een standaard om geluid van de tv naar een audiotoestel te brengen. “Logisch”, denk je misschien, maar eigenlijk gaat audio op dat moment ‘tegen de stroom in’. HDMI werd immers oorspronkelijk ontworpen om beeld en geluid naar de televisie te brengen, niet andersom. Pas toen de soundbar werd uitgevonden, bleek er nood aan een audiokanaal dat in de andere richting werkte.

eARC doet hetzelfde, maar dan via een andere techniek, zodat ook surround-geluid in de hoogste kwaliteit (te vinden op Ultra-HD-blu-rays) over kan worden gebracht. In de praktijk is dit niet zo belangrijk. HDMI-eARC biedt daarnaast betere lipsynchronisatie.

Met HDMI-eARC houden tv-bouwers rekening met een nieuwe realiteit: streaming is nu het belangrijkste, tv-decoders en schijfjesspelers worden massaal gedumpt. Dat is een grote kentering. Vroeger gold bovendien dat je een videobron (zoals een console of blu-ray-speler) het best aansloot op je audiotoestel. Dat leverde de beste audiokwaliteit.

©PXimport

Dankzij eARC is dat niet langer zo. Het is nu gebruikelijk om je bronnen rechtstreeks aan je televisie te koppelen. Bovendien kijken velen via de apps op hun televisie. Kortom, er is weinig vraag naar extra HDMI-ingangen op een soundbar. Je ziet zelfs high-end modellen zonder een extra HDMI-poort.

Dit creëert wel een probleem voor mensen met een oudere tv die Dolby Atmos willen ervaren. Toestellen die gebouwd werden vóór circa 2017 bieden zelden Atmos via Netflix, Disney+ en andere streamingaanbieders. De benodigde apps zijn er misschien wel, maar leveren op die oudere toestellen enkel Dolby Digital Plus 5.1.

Ook als je een moderne bron, zoals een Apple TV 4K of Xbox, aan je oudere tv koppelt, heb je nog steeds een probleem. De televisie zal de Atmos-stream die de Apple TV aanlevert niet doorsturen naar de soundbar. De audio wordt dan omgevormd tot stereo. De enige optie die je in dat geval hebt, is om je bron rechtstreeks aan het audiotoestel te koppelen. Maar als er geen extra HDMI-ingang is op de soundbar, kan dat niet.

Heb je een nieuwe televisie, eventueel uitgerust met HDMI-eARC, dan zijn de tv-apps mogelijk wel in staat Atmos te leveren en wordt de audio van een bron die aan een televisie hangt volledig doorgestuurd (passthrough).

Muziek streamen op soundbar

Verschillende soundbars in dit dossier hebben eigen apps waarmee je eigen muziek of gestreamde muziek kunt afspelen. Leuk, maar veel mensen verkiezen om te werken met hun vertrouwde muziek-apps.

Dat kan bij de meeste modellen via Chromecast en/of AirPlay 2. De eerste technologie komt van Google, de tweede van Apple, en heel wat soundbars hebben beide aan boord. Ze bieden ongeveer hetzelfde: je kunt in een app van een dienst gewoon op een pictogram tikken om de muziek via de soundbar af te spelen.

Het grote voordeel van Chromecast is dat de muziekstream direct naar de soundbar loopt, zonder de smartphonebatterij leeg te trekken. Je kunt zelfs een afspeellijst kiezen en dan je telefoon afsluiten: de muziek blijft spelen. AirPlay is dan weer veelzijdiger en laat je bijvoorbeeld ook audio van een YouTube-video of een game naar een soundbar sturen.

©PXimport

AirPlay 2 en Chromecast bieden beide ondersteuning voor het groeperen van verschillende luidsprekers. Je kunt bijvoorbeeld dezelfde track synchroon afspelen op je soundbar en een Chromecast- of AirPlay 2-speaker in de keuken. Handig is dat Chromecast en AirPlay het makkelijk maken om een soundbar met het wifi-netwerk te verbinden. Via de Google Home-app of de wifi-instellingen van een iPhone of iPad regel je dat met enkele tikken.

Spotify-gebruikers zien trouwens dankzij Spotify Connect hun soundbar (als die met het netwerk verbonden is) gewoon opduiken in de Spotify-app zelf. Dit werkt heel goed en deze functie is tegenwoordig op nagenoeg elke soundbar met wifi aanwezig.

Je tv-geluid doorsturen met Chromecast of AirPlay 2 kan niet. Daarvoor moet je een echte multiroom-soundbar hebben, zoals van Denon, Sonos of Bluesound. Bij hun producten staat het softwareplatform centraal en is er meer flexibiliteit om geluid door te sturen naar andere toestellen elders in de woning. Zo kun je bijvoorbeeld ook een platenspeler aansluiten op een aux-ingang van de soundbar en het geluid daarvan beluisteren via een speaker in de eetkamer.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.