In de basis zijn alle soundbars hetzelfde: een lang toestel met daarin kleine speakertjes of drivers die de verschillende geluidskanalen van een filmsoundtrack afspelen. Toch zijn er wel degelijk zaken om op te letten als je zo'n soundbar overweegt te kopen. Dan kom je ineens met allemaal termen in aanraking als Dolby Atmos, DMI-eARC en meer eigenschappen. Wat moet je daarover weten?

Als je je een beetje verdiept in het aanbod van soundbars, ontdek je al snel dat er wel heel veel verschillende modellen bestaan. Dat de ene soundbar niet de andere is, merk je eveneens aan de prijs. Voor een soundbar beginnen de prijzen rond 150 euro en eindigen ze in de buurt van 2000 euro.

Waar komt die enorme spagaat vandaan? Zaken als streaming-opties, design en vermogen spelen een rol, maar wellicht de belangrijkste factor is de geboden surround-ervaring.

Waarom een soundbar

Wanneer heb je nu een soundbar nodig? Een soundbar kan een oplossing zijn voor een reëel probleem, zoals spraak die niet goed verstaanbaar is. Dit probleem doet zich bij een rustige talkshow zelden voor. Bij een film, waarbij er nog veel andere geluidseffecten of muziek speelt, kunnen die kleine tv-speakers overweldigd raken.

Ook kan het zijn dat je verlangt naar een meer meeslepende kijkervaring. George Lucas merkte het ooit op: geluid en beeld zijn even belangrijk om je een film in te sleuren, zodat je er echt in opgaat. Een mooi, groot scherm volstaat niet. Ondersteun de beelden met surround-geluid en je krijgt veel meer immersie. 

Dit geldt uiteraard ook voor gamen, waar surround-geluid of positionele audio niet enkel voor sfeer zorgt, maar ook tactische informatie biedt. In een battle royale-game kunnen die geweerschoten in de verte je op het spoor brengen van een tegenstander.

Geluid van de tv zelf

Is het geluid dat uit televisies komt nu echt zo slecht? Het antwoord op die vraag was heel lang ‘ja’, maar inmiddels ligt dat iets genuanceerder. Bij de absolute topmodellen onder de televisies kun je tegenwoordig wél rekenen op veel betere audioprestaties.

Sommige tv-fabrikanten zijn zelfs gaan samenwerken met hifi-merken om beter geluid te leveren. Deels is dat een marketingtruc, maar onder meer de samenwerking tussen Philips en Bowers & Wilkins levert toch echt knappe resultaten op. Zoals je leest in deze Philips 65OLED936/12 review.

Helaas zijn die goede audioprestaties er enkel bij televisietoestellen van duizenden euro’s. Het merendeel van de budget- en mid-range-televisies blijft uitgerust met kleine speakers die niet in staat zijn om het volledige frequentiebereik weer te geven.

©PXimport

Soundbar met Dolby Atmos

De hypeterm van 2021 is zonder twijfel Dolby Atmos. De meeste soundbars pakken uit met deze surround-technologie die de klassieke surround-kanalen op oorhoogte aanvult met speakers die hoger geplaatst zijn. Of, in het geval van soundbars, luidsprekers die naar boven gericht zijn en geluid laten weerkaatsen via het plafond. Dankzij die zogenaamde hoogtekanalen kunnen geluidseffecten zowel in de breedte als in de hoogte worden gepositioneerd.

Dat is om twee redenen positief. Om te beginnen krijg je realistischere geluidseffecten. Helikopters vliegen naadloos over je heen, in plaats van plots te verspringen van voor je naar achter je. Dat merk je meteen. 

Subtieler is dat die hoogtekanalen de ambiance of ruimtelijke audio weergeven. Een scène in een betegelde badkamer, een drukke winkelstraat of een grote kathedraal klinkt daardoor natuurlijker en realistisch. Dit is ook de meerwaarde bij films en tv-reeksen die niet propvol spectaculaire scènes zitten. Een Scandinavische crimi of een historisch drama wordt er nog echter door.

©PXimport

5.1.2, 3.1, 7.1.4...

Bij soundbars krijg je vaak een reeks cijfers met punten ertussen naar je hoofd geslingerd. Hieraan kun je meteen zien of een soundbar klaar is voor Atmos. Een conventionele surround-opstelling is bijvoorbeeld 5.1. Dat zijn vijf kanalen op oorhoogte (links-center-rechts-linksachter-rechtsachter) plus één subwoofer (LFE of Low Frequency Effects). 

Voeg er twee Atmos-kanalen bij en je krijgt 5.1.2. Er zijn nog andere opstellingen mogelijk, zoals 2.0 (stereo), 3.1 (stereo plus een centerkanaal voor dialogen én een subwoofer) of 7.1.4.

Deze cijfers staan bij een surround-opstelling voor kanalen die uit aparte speakers komen. Bij een soundbar is dat niet altijd zo. Dankzij complexe algoritmes kunnen speakers meerdere rollen op zich nemen, zodat een soundbar met slechts drie speakers toch Atmos zou leveren.

Het is behoorlijk indrukwekkend hoe software geluid kan richten, onder meer door in te grijpen op de fase, maar toch blijft het resultaat bij deze (goedkopere) Atmos-soundbars achter op toestellen met afzonderlijke speakers per kanaal.

©PXimport

Dolby Atmos is een technologie die vanuit de bioscoop naar de consument werd gebracht. Onvermijdelijk is daarbij iets verloren gegaan. Je kunt nu eenmaal niet 64 speakers aangestuurd door slimme processors vervangen door enkele kleine speakers vooraan in de kamer.

Het is mogelijk om thuis een goede Atmos-ervaring te krijgen, maar dan moet je gaan voor een surround-opstelling of een high-end-soundbar met losse draadloze speakers die je naast en achter je zetel plaatst. Meestal zullen die losse speakers trouwens enkel de achterste kanalen weergeven, niet de twee Atmos-kanalen. Samsung is ongeveer de enige die een soundbar biedt met dubbele satellietspeakers.

De meeste soundbars bieden eerder een benadering van Atmos dan echt een accurate weergave. Dat is niet per se iets slechts. Door de nadruk te leggen op een indrukwekkende beleving krijg je wel een meeslepende onderdompeling in een film of game. En dat is waar het om draait.

Wat is HDMI-eARC?

Nieuwe tv’s en soundbars pakken uit met HDMI-eARC. Dit is een nieuwe versie van HDMI-ARC, een standaard om geluid van de tv naar een audiotoestel te brengen. “Logisch”, denk je misschien, maar eigenlijk gaat audio op dat moment ‘tegen de stroom in’. HDMI werd immers oorspronkelijk ontworpen om beeld en geluid naar de televisie te brengen, niet andersom. Pas toen de soundbar werd uitgevonden, bleek er nood aan een audiokanaal dat in de andere richting werkte.

eARC doet hetzelfde, maar dan via een andere techniek, zodat ook surround-geluid in de hoogste kwaliteit (te vinden op Ultra-HD-blu-rays) over kan worden gebracht. In de praktijk is dit niet zo belangrijk. HDMI-eARC biedt daarnaast betere lipsynchronisatie.

Met HDMI-eARC houden tv-bouwers rekening met een nieuwe realiteit: streaming is nu het belangrijkste, tv-decoders en schijfjesspelers worden massaal gedumpt. Dat is een grote kentering. Vroeger gold bovendien dat je een videobron (zoals een console of blu-ray-speler) het best aansloot op je audiotoestel. Dat leverde de beste audiokwaliteit.

©PXimport

Dankzij eARC is dat niet langer zo. Het is nu gebruikelijk om je bronnen rechtstreeks aan je televisie te koppelen. Bovendien kijken velen via de apps op hun televisie. Kortom, er is weinig vraag naar extra HDMI-ingangen op een soundbar. Je ziet zelfs high-end modellen zonder een extra HDMI-poort.

Dit creëert wel een probleem voor mensen met een oudere tv die Dolby Atmos willen ervaren. Toestellen die gebouwd werden vóór circa 2017 bieden zelden Atmos via Netflix, Disney+ en andere streamingaanbieders. De benodigde apps zijn er misschien wel, maar leveren op die oudere toestellen enkel Dolby Digital Plus 5.1.

Ook als je een moderne bron, zoals een Apple TV 4K of Xbox, aan je oudere tv koppelt, heb je nog steeds een probleem. De televisie zal de Atmos-stream die de Apple TV aanlevert niet doorsturen naar de soundbar. De audio wordt dan omgevormd tot stereo. De enige optie die je in dat geval hebt, is om je bron rechtstreeks aan het audiotoestel te koppelen. Maar als er geen extra HDMI-ingang is op de soundbar, kan dat niet.

Heb je een nieuwe televisie, eventueel uitgerust met HDMI-eARC, dan zijn de tv-apps mogelijk wel in staat Atmos te leveren en wordt de audio van een bron die aan een televisie hangt volledig doorgestuurd (passthrough).

Muziek streamen op soundbar

Verschillende soundbars in dit dossier hebben eigen apps waarmee je eigen muziek of gestreamde muziek kunt afspelen. Leuk, maar veel mensen verkiezen om te werken met hun vertrouwde muziek-apps.

Dat kan bij de meeste modellen via Chromecast en/of AirPlay 2. De eerste technologie komt van Google, de tweede van Apple, en heel wat soundbars hebben beide aan boord. Ze bieden ongeveer hetzelfde: je kunt in een app van een dienst gewoon op een pictogram tikken om de muziek via de soundbar af te spelen.

Het grote voordeel van Chromecast is dat de muziekstream direct naar de soundbar loopt, zonder de smartphonebatterij leeg te trekken. Je kunt zelfs een afspeellijst kiezen en dan je telefoon afsluiten: de muziek blijft spelen. AirPlay is dan weer veelzijdiger en laat je bijvoorbeeld ook audio van een YouTube-video of een game naar een soundbar sturen.

©PXimport

AirPlay 2 en Chromecast bieden beide ondersteuning voor het groeperen van verschillende luidsprekers. Je kunt bijvoorbeeld dezelfde track synchroon afspelen op je soundbar en een Chromecast- of AirPlay 2-speaker in de keuken. Handig is dat Chromecast en AirPlay het makkelijk maken om een soundbar met het wifi-netwerk te verbinden. Via de Google Home-app of de wifi-instellingen van een iPhone of iPad regel je dat met enkele tikken.

Spotify-gebruikers zien trouwens dankzij Spotify Connect hun soundbar (als die met het netwerk verbonden is) gewoon opduiken in de Spotify-app zelf. Dit werkt heel goed en deze functie is tegenwoordig op nagenoeg elke soundbar met wifi aanwezig.

Je tv-geluid doorsturen met Chromecast of AirPlay 2 kan niet. Daarvoor moet je een echte multiroom-soundbar hebben, zoals van Denon, Sonos of Bluesound. Bij hun producten staat het softwareplatform centraal en is er meer flexibiliteit om geluid door te sturen naar andere toestellen elders in de woning. Zo kun je bijvoorbeeld ook een platenspeler aansluiten op een aux-ingang van de soundbar en het geluid daarvan beluisteren via een speaker in de eetkamer.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️

De lucht om ons heen wordt steeds minder schoon – en dat is allang geen geheim meer. Tel daar gevoeligheid voor pollen bij op, plus schadelijke deeltjes en gassen die vrijkomen tijdens het koken, en je vraagt je af waarom niet iedereen een luchtreiniger zoals de Philips PureProtect Pro 4200 heeft.

Als je aan luchtreinigers denkt, dan denk je misschien niet meteen aan Philips. Ondanks de koppositie van Dyson (dat met de Purifier Big+Quiet Formaldehyde goed scoort) timmert de van oorsprong Nederlandse fabrikant al jaren stevig aan de weg in deze markt. De Philips PureProtect Pro 4200 Series Slimme luchtreiniger, zoals de hier besproken luchtreiniger voluit heet, is daar slechts het meest recente voorbeeld van. Hij heeft een adviesprijs van 429,99 euro.

In de basis heeft de luchtreiniger een aantal uitstekende kwaliteiten. Denk dan aan een dubbel ventilatorontwerp, waardoor hij tot anderhalf keer krachtiger is dan in grootte vergelijkbare soortgenoten. En met een Clean Air Delivery Rate (CADR) van 600 m³/u kan hij grote ruimtes tot 156 vierkante meter aan; een kamer van 20 vierkante meter kan hij in minder dan vijf minuten reinigen. Last van pollen? Geen probleem – met een paar minuten is die ergernis weg.

©Wesley Akkerman

L2 betekent dat er een verhoging in de gaswaarde is.

Viervoudig filtersysteem

De Philips PureProtect Pro 4200 beschikt daarnaast over een viervoudig filtersysteem, bestaande uit een voorfilter, een HEPA NanoProtect-filter en twee actieve koolstoffilters. Gezamenlijk moeten die tot 99,97 procent van alle kleine deeltjes, zo klein als 0,003 micron, uit de lucht kunnen halen. Ook is het systeem in staat tot 99,99 procent van door de lucht zwevende virussen en bacteriën te filteren (waaronder het H1N1-griepvirus en SARS-CoV-2).

Hoewel bij ons (nog) geen hooikoorts geconstateerd is, hebben we wel gemerkt dat we minder niezen en minder vaak jeukende ogen hebben sinds we deze luchtreiniger testen. Enkele symptomen die met de allergie te maken hebben, zoals vermoeidheid en een verstopte neus, waren daarnaast veel minder aanwezig. Het is ook weer niet zo dat alle klachten compleet verdwenen – maar het idee dat de Philips-luchtreiniger werkt, staat hier in elk geval als een huis.

©Wesley Akkerman

Als de led-ring rood kleurt, dan maakt het apparaat ook veel lawaai.

Effectief en geruisloos

De Philips PureProtect Pro 4200 reageert razendsnel op veranderingen in huis. Tijdens het koken kan de luchtreiniger aanspringen om te voorkomen dat schadelijk deeltjes verder verspreid worden. Daarnaast is een open raam, zeker in de lente, genoeg om de boel op scherp te zetten. Schoonmaken, even een lekker luchtje (op jezelf of in huis) verstuiven of stoffen; dergelijke zaken triggeren de 4200 om de lucht te zuiveren. En dat doet het apparaat effectief en vaak geruisloos.

In de slaapmodus maakt de Philips PureProtect Pro 4200 slechts 15 dB(A) aan lawaai, waardoor je er tijdens het slapen geen last van hebt. Daarnaast hoor je het systeem alleen hard loeien als de luchtkwaliteit boven een bepaalde waarde komt. Dat gebeurt, toegegeven, al vrij snel, waardoor je soms wel even de tv wat harder zou moeten zetten. Het reinigen neemt echter weinig tijd in beslag, waardoor je er ook weer niet zo heel veel last van ondervindt.

Personalisatie-opties binnen de app

Daarnaast kun je binnen de app allerlei zaken personaliseren. Zo is er een Fresh Wake-up-functie, waarmee je de zuiveringssnelheid –en daarmee het geluid – langzaamaan laat toenemen. Ook kun je werken met schema's of een Fresh Bedtime-stand, waardoor (bepaalde) ruimtes in huis altijd schoon zijn. Zeker voor in een slaapkamer kan dit handig zijn, omdat de luchtkwaliteit de slaapkwaliteit beïnvloedt. Zulke appfuncties zijn wat ons betreft daarom meer dan welkom.

Verder kun je werken met een aantal standaard modi, waardoor de Philips PureProtect Pro 4200 constant op eenzelfde snelheid draait. Maar je kunt ook Auto+ gebruiken. Die stand zorgt ervoor dat de luchtreiniger automatisch van modus wisselt wanneer dat nodig is. Sta je te koken? Dan kan hij ineens de snelheid verhogen. We hebben wel gemerkt dat de reiniger soms snel aanspringt, bij een kleine waardevermeerdering. Dat zou Philips wellicht beter kunnen afstellen.

©Wesley Akkerman

Je kunt de verlichting uitschakelen.

Informatie over je huis en de buurt

Daarnaast biedt de app een inkijkje in de luchtkwaliteit in huis en de omgeving. Je kunt altijd controleren hoe het gesteld is met schadelijke, inhaleerbare deeltjes (PM2.5), gas, pollen, stofmijt, schimmel en schilfers (bijvoorbeeld van huisdieren) en de vochtigheid. Die data geeft de app weer in een handige grafiek. Het apparaat slaat veel data op – en zolang het aanstaat kun je terugscrollen om te zien hoe de luchtkwaliteit op een bepaalde dag was.

De Dyson-concurrentie pakt daarnaast nog zaken als PM10, HCHO en vluchtige organische stoffen, maar daar betaal je ook aanzienlijk meer voor. Verder valt op dat de metingen van de temperatuur en vochtigheid in huis afwijken van de Tado-thermostaat. We hebben beide producten onder elkaar gepositioneerd om eventuele variabelen te voorkomen die de uitslagen kunnen veranderen. Maar in dit geval toont de Philips een afwijking ten opzichte van de metingen van de Tado.

©Wesley Akkerman

Het oog wil ook wat

Omdat de Philips PureProtect Pro 4200 een product is dat je eigenlijk redelijk prominent in huis plaatst, wil het oog ook wat. De Dyson-apparaten vallen op en gaan daardoor mogelijk minder snel op in het interieur. Daar heeft de Philips-luchtreiniger veel minder last van. Ten eerste omdat hij een stuk kleiner is, en ten tweede vanwege het veel subtielere ontwerp. Bovenop zit led-verlichting, maar als je daar last van hebt, dan kun je die gewoon uitschakelen.

Verder is het installeren geen probleem. Je stopt de stekker in het stopcontact, downloadt de app en volgt de instructies op. Binnen tien minuten, inclusief het uitpakken, zou de 4200 al de eerste ronde gedaan kunnen hebben. Je kunt het systeem overigens ook bedienen met de aanraakgevoelige omgeving bovenop. Daar zit zelfs een kinderslot op, zodat eventueel aanwezig kroost niet zomaar allerlei opties aanpast. Ook aan de kleine dingen zijn dus gedacht.

©Wesley Akkerman

Tot slot valt op hoe gemakkelijk het onderhoud van de Philips PureProtect Pro 4200 is. Daarmee bedoelen we bijvoorbeeld het verwisselen van de filters. Je opent het deurtje voorop moeiteloos en schuift daarna het filter er met één hand uit. De vervanger schuif je er met dezelfde hoeveelheid moeite in en dan doe je het deurtje weer dicht. Gemakkelijker kan haast niet. Dit doet Philips beter dan Dyson, waarbij je net even wat meer handelingen moet verrichten.

Philips PureProtect Pro 4200 kopen?

Een luchtreiniger van zo'n 430 euro is geen kleinigheid. Toch ben je met de Philips PureProtect Pro 4200 voordeliger uit dan bij de concurrent. Tijdens onze test viel op hoe accuraat en doeltreffend dit model de lucht zuivert – vooral pollen worden opvallend goed aangepakt – en hoe scherp hij de luchtkwaliteit in de gaten houdt. De filters zijn eenvoudig te vervangen, installeren is zo gedaan en de bediening spreekt voor zich. Een Dyson haalt misschien nóg wat meer deeltjes uit de lucht, maar voor deze prijs zit je verrassend goed.