De Sonos Ray is de goedkoopste Sonos-soundbar tot dusver. Hij draagt een adviesprijs van 299 euro en is hiermee een stuk voordeliger dan het vorige instapmodel, de 469 euro kostende Beam (Gen 2). Nu Sonos zich prijstechnisch interessanter maakt voor een groter publiek, testen we in deze Sonos Ray review of de compacte soundbar het kopen waard is.

Met de Ray stapt Sonos in een populaire prijsklasse. Er zijn veel soundbars van zo'n driehonderd euro en ze verschillen in functies en mogelijkheden. Sommige modellen komen bijvoorbeeld met een subwoofer, de Ray niet. Weet de nieuwe soundbar zich staande te houden en hoeveel lever je in ten opzichte van de Sonos Beam (Gen 2), die 160 euro duurder is? Je leest het in deze Sonos Ray review. 

Installatie is zo gepiept

De verkoopverpakking van de Ray is simplistisch. Gemaakt van karton (duurzaam!), met naast de soundbar wat technische documentatie, een stroomkabel en een optische audiokabel. Die laatste is fijn, want ik verwacht dat niet iedereen een extra optische audiokabel bij de hand heeft. Goed om te weten: de stroomkabel van de Ray is identiek aan die van bijvoorbeeld de Beam (Gen 2). Handig als je om welke reden dan ook een nieuwe kabel nodig hebt. 

©PXimport

De installatie van de Sonos Ray is zo gepiept, zeker als je al een Sonos-product gebruikt. Mijn huis staat al vol Sonos-speakers, overigens. Hoe je de soundbar installeert: je zet hem voor je televisie, doet de stroomkabel in het stopcontact en sluit indien gewenst een (eigen) ethernetkabel aan op de soundbar.  Je opent nu de Sonos-app en ziet de Ray in beeld komen als nieuw toe te voegen apparaat. Volg de stappen in de app om de soundbar met je internet te verbinden en verbind de optische audiokabel met de televisie. 

Koppel daarna de afstandsbediening van je televisie om het geluid van je tv-programma's, streamingsdiensten en gameconsole uit de Ray te laten klinken. Let op: de Ray ondersteunt alleen een infraroodafstandsbediening. Een afstandsbediening die bijvoorbeeld via bluetooth werkt, kun je niet koppelen aan de soundbar. De Ray ondersteunt namelijk geen bluetooth. Om frustratie en teleurstelling bij de installatie te voorkomen, raad ik je aan om vooraf te controleren wat voor afstandsbediening je hebt. In de jaren dat ik Sonos-soundbars test, schrijf ik telkens dat ik het jammer vind dat Sonos zelf geen afstandsbediening aanbiedt. En dat doe ik nu weer, want zo'n afstandsbediening zou een uitkomst zijn voor wie een tv-afstandsbediening zonder infraroodsensor heeft. Het tv-geluid bedienen via de Sonos-app of een spraakassistent is tijdens het kijken van een film namelijk minder prettig dan via de vertrouwde afstandsbediening. 

Na het koppelen van de afstandsbediening ben je in feite klaar. De hele installatie duurde bij mij nog geen tien minuten. Dat is exclusief aanvullende functies als het koppelen van surroundspeakers - waarover zo meteen meer. 

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Sonos Ray ontwerp: strak en vertrouwd

Het ontwerp van de Sonos Ray ligt in lijn met de Beam (Gen 2) en Arc, de twee duurdere Sonos-soundbars. Een kunststof behuizing in mat zwart of mat wit met de aansluitingen verstopt aan de achterkant en aanraakgevoelige knoppen op de bovenkant. Met die knoppen kun je onder andere het volume aanpassen en de muziek pauzeren. De soundbar staat stevig op mijn tv-meubel en stof laat zich eenvoudig verwijderen met een microvezeldoek. Ik vind het strakke ontwerp geslaagd en passen bij de prijs van driehonderd euro. 

©PXimport

Een ontwerpverschil tussen de Ray en Beam (Gen 2) zijn de afmetingen en het gewicht. De Ray is met een breedte van 56 centimeter precies tien centimeter smaller dan de Beam (Gen 2). De soundbars zijn wel praktisch even hoog (7,1 vs 6,9 centimeter) en diep (9,5 vs 10 centimeter). Dan het gewicht: de Ray weegt 1,95 kilo, de Beam (Gen 2) 2,8 kilo. Het verschil in gewicht is te verklaren omdat de Ray enkele componenten (en zo functies) mist en minder krachtig geluid biedt. Het geluid komt alleen uit de voorkant van de soundbar en niet ook uit de zijkanten, zoals bij de Beam (Gen 2) en Arc. Het geluid is dus per definitie minder ruimtelijk, maar heeft als voordeel dat je de Ray wel prettiger in een tv-meubel kunt plaatsen. Helemaal omdat hij smaller is en dus vaker past. 

©PXimport

Geen HDMI en microfoons

Twee noemenswaardige ontbrekende functies van de Ray zijn een HDMI-poort en microfoons. De Beam (Gen 2) en Arc hebben deze functies wel en zijn mede daarom duurder. Het gebrek aan microfoons betekent dat je niet tegen de Ray kunt praten om de Google Assistent of Amazon Alexa aan te sturen. Bijvoorbeeld door met je stem je favoriete muziek te starten of het weerbericht te vragen. Is dat erg? Ik vind van niet, want je kunt een willekeurig ander apparaat met spraakbediening vragen om muziek af te spelen op de Ray. Wie uit privacy-oogpunt niets met smart home-apparaten met microfoons heeft, kan de Ray met een gerust hart in huis halen.

Het gebrek aan een HDMI-poort is opvallend in deze prijsklasse en mede daarom wél jammer. Je kunt immers geen gebruik maken van functies als HDMI e-ARC en Dolby Atmos - allebei wel aanwezig op duurdere Sonos-soundbars. Het ruimtelijke geluid dat Dolby Atmos-ondersteuning in films, series en games creëert, mis je dus op de Ray. Voor velen geen wereldramp omdat de Ray wel ondersteuning biedt voor DTS  Digital Surround, Dolby Digital 5.1 en Stereo PCM én het Dolby Atmos-effect toch minder tot zijn recht komt uit een smalle soundbar. Maar: het ontbreken ervan op de Ray is voor de Dolby Atmos-liefhebber wel een argument om te kiezen voor de Sonos Beam (Gen 2) of natuurlijk een geschikte soundbar van een ander merk. 

©PXimport

Geluidskwaliteit

In de Sonos Ray vind je twee tweeters voor hoge tonen, twee midwoofers voor middenfrequenties en een zogeheten Bass Reflex-systeem voor lage tonen. Als gezegd zijn alle speakers naar voren gericht. Vier digitale versterkers uit de D-klasse sturen de speakers aan. 

Sonos claimt dat allerlei technische innovaties het geluid uit de Ray krachtiger en zuiverder maken dan je wellicht verwacht uit een compacte en relatief betaalbare soundbar. Na twee weken luisteren ben ik inderdaad enthousiast over de geluidskwaliteit bij het kijken van films, series en tv-programma's. Stemmen klinken helder, actiescenes komen lekker imponerend over gelet op het formaat van de soundbar en de Ray staat op de helft van zijn volume hard genoeg om een ruime woonkamer van vol geluid te voorzien. In een kleiner appartement hoef je de soundbar minder hard te zetten. 

©PXimport

Bij het luisteren van muziek volstaat de Ray ook, zeker in combinatie met meerdere Sonos-luidsprekers. Op zichzelf is ook radio via Juke of een lekkere Spotify-afspeellijst plezierig om naar te luisteren. Wat ik wel merk is dat de Beam (Gen 2) - die ik zelf heb - duidelijk meer bas produceert en ook krachtiger, ruimtelijker geluid produceert. Logisch omdat die speaker zwaarder is, krachtigere speakers heeft - ook naar de zijkanten gericht - en 160 euro duurder is. Een fors prijsverschil gezien de adviesprijs van 299 euro die de Ray draagt, en je merkt het dus.  Met name het basverschil is een aandachtspunt, want voor meer bas dien je een Sonos Sub te kopen. Die kost 749 euro - inderdaad. Je haalt 'm dus niet zomaar even in huis als extraatje voor je betaalbare soundbar. 

Gelet op de prijs is de basklank niet ondergemiddeld, wel is 'ie wat mager voor een grotere woonkamer. Zelf zou ik voor meer bas eerder een Beam (Gen 2) nemen in plaats van een Ray met Sub, en dat heeft alles met de prijs te maken. 

Slimme Sonos-functies

De Ray biedt allemaal functies die je als Sonos-eigenaar kent van andere Sonos-producten. Denk aan ondersteuning voor Spotify Connect, Apple AirPlay 2 en Trueplay (iOS), om de geluidsinstellingen van de soundbar te optimaliseren voor je kamer. Die Trueplay-functie werkt écht. Mede daarom is het jammer dat 'ie alleen werkt met een iPhone en iPad, want er zullen genoeg Sonos Ray-gebruikers met een Android-smartphone rondlopen.

Een belangrijk verkoopargument van het Sonos-ecosysteem is dat alle producten goed samenwerken via dezelfde app. Je kunt eenvoudig speakers groeperen, bijvoorbeeld per kamer. Of bepaal met één druk op de knop dat je favoriete muziek uit alle speakers thuis klinkt. De Ray integreert naadloos in dit ecosysteem. Via de Sonos-app start je eenvoudig muziek van je streamingsdiensten of gratis radio via Juke of Sonos Radio. 

Prettig is dat je de surroundspeakers aan de Ray kunt toevoegen. Dat kunnen twee Sonos One (SL)'s zijn, maar bijvoorbeeld ook twee Ikea-lampspeakers. Die heb ik aan weerskanten van de bank staan. Via de app koppel ik ze eenvoudig aan de Ray, waarna ze een paar minuten nodig hebben om te koppelen. Bij het spelen van muziek en kijken van film en series houdt de Ray rekening met de rear speakers. Tof, ook met gaming. 

In dit prijssegment ken ik geen soundbar die zo goed integreert met andere audioproducten en slimme softwarediensten. 

©PXimport

©PXimport

Conclusie: Sonos Ray kopen?

De Sonos Ray is met zijn adviesprijs van 299 euro een soundbar voor een breder publiek dan andere Sonos-soundbars. Hij oogt strak, is kwalitatief goed gebouwd en biedt een geluidskwaliteit die vergelijkbaar is met de betere concurrenten. De bas is voor een grotere kamer wat mager, maar dat is een veelvoorkomend aandachtspunt in dit prijssegment. Dat Sonos de HDMI-poort wegbezuinigt, is jammer maar voor velen ook niet onoverkomelijk. Belangrijker is dat de Ray lekker slim is en goed integreert met andere Sonos-producten. Even dure soundbars zijn beperkter te gebruiken in een smart home-opstelling. Al met al maakt de Sonos Ray indruk met zijn slimme functies, goede geluidskwaliteit en scherpe prijs en kan ik hem zeker aanbevelen als je niet meer wil uitgeven dan driehonderd euro. 

Wie merkbaar krachtiger geluid en duidelijkere bas wil, kan beter doorsparen voor bijvoorbeeld de Sonos Beam (Gen 2) van 469 euro. Dan krijg je ook toegang tot extra's als een microfoon voor spraakbediening en een HDMI-poort die Dolby Atmos-ondersteuning mogelijk maakt.

Tot onze verbazing zien we dat de Dreame L10s Ultra (2nd gen) een van de grootste nadelen van zijn voorganger zomaar wegneemt: deze nieuwe robotstofzuiger is namelijk honderden euro's goedkoper dan zijn voorganger ooit geweest was. Sterker nog: ook nu nog is eerste L10s Ultra duurder dan zijn opvolger. Tijd om te bekijken hoe de Gen 2 in de praktijk presteert.

De Dreame L10s Ultra (2nd Gen) heeft een adviesprijs van 699 euro, maar is nu al online verkrijgbaar voor minder. Als je de introductieprijs van de voorganger in het achterhoofd neemt (meer dan duizend euro) dan begrijp je dat we daar enigszins verrast over zijn. Dat model uit begin 2023 beviel, maar stelde ook teleur op een aantal vlakken. Zo botste het nog wel eens ergens tegenaan, had je nog wat handmatig onderhoud, werd het tapijt niet goed schoongemaakt, was de app onoverzichtelijk en zat je als het ware vast aan de schoonmaakmiddelen van Dreame.

Zijn opvolger doet een hoop dingen anders, terwijl de ervaring toch grotendeels hetzelfde blijft. Daarmee bedoelen we dat fabrikant Dreame een aantal negatieve aspecten aangepakt heeft, en de positieve eigenschappen heeft behouden. En dat zonder de prijs te verhogen. Ergens kon dat ook niet anders, gezien het bestaan van bijvoorbeeld de Dreame X40 Ultra en de aankomende X50 Ultra. Die nemen het stokje over van de meest dure Dreame-robots van dit moment, waardoor de vernieuwde L10s Ultra een lager prijskaartje hanteert.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Navigeren gaat goed, maar…

De robot en de basis hebben eenzelfde, stijlvol en praktisch ontwerp als andere Dreame-robotstofzuigers en zijn daardoor inmiddels heel herkenbaar. Voor- en bovenop tref je de middelen aan voor objectherkenning, zoals een camera en een laser (LiDAR). Hoewel dit model wel over objectherkenning beschikt, zit er geen AI-camera aan boord (zoals op de duurdere stofzuigers). Over het algemeen navigeert de robot goed door het huis en vermijdt hij verschillende soorten spullen die op de grond liggen en staan.

Waar deze stofzuiger een beetje moeite mee heeft, zijn smalle openingen. Het lijkt net alsof het apparaat een bepaalde route niet 'durft' te nemen uit angst om ergens vast te komen zitten. Daardoor kan het gebeuren dat specifieke plekjes niet meegenomen worden. De objectherkenning laat ook nog wel een iets te wensen over. Het kan zijn dat de robot over kabels heenrijdt en daardoor zichzelf vastrijdt (als het dikke kabels zijn) of iets opzuigt (als het dunne kabels zijn). Bij ons lieten de dweilpads daardoor ook een keer los; die bleven hangen achter een dikke stekkerkabel.

©Wesley Akkerman

Apart bakje voor reinigingsmiddel

Net als de voorganger kan ook de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) zijn twee roterende dweilpads niet achterlaten op het basisstation. Daardoor kunnen dat soort dingen zoals in de alinea hierboven beschreven nog wel eens fout gaan. Als zoiets gebeurt, dan stopt de robot met werken totdat je hem geholpen hebt. Als je dan op dat moment niet thuis bent, dan heb je pech. Gezien de prijs hebben we daar minder moeite mee dan voorheen, maar het kan het gebruik van een robotstofzuiger wel in de weg zitten. Helemaal als het apparaat ergens onder het bed stilstaat, en je er dus moeilijk bij kunt

Gelukkig heeft het basisstation wel een waardevolle upgrade gekregen in de vorm van een apart zeepbakje. Naast een bak voor schoon en een bak voor vies water, heb je nu een aparte bak waar je vloerreiniger in kunt stoppen. Dreame raadt uiteraard zijn eigen schoonmaakmiddelen aan, maar niets staat je in de weg zelf een middel uit te kiezen.

Helaas biedt dit model ook geen droogfunctie aan voor de gebruikte dweilpads. Ze worden wel schoongemaakt op het station, maar het duurt even voordat ze helemaal schoon en droog zijn voor de volgende ronde.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Maakt veel beter schoon

In vergelijking met de vorige versie maakt de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) veel beter schoon langs randen. Dan bedoelen we langs de muren en plinten, maar ook de rand van een vloerkleed. Het gevaarte op wielen maakt dan kleine, schuine bewegingen heen en weer en rijdt kort van voren naar achteren om precies tot aan de rand schoon te kunnen maken. Het slaat in dat proces weinig tot geen stukken vloer over. Wel kan deze robotstofzuiger in een enkel geval nog wel eens met de natte dweil op het vloerkleed komen. Maar dat is niets om je zorgen om te maken.

Qua zuigkracht is het systeem er eveneens flink op vooruitgegaan, van 5300 Pa naar 10.000 Pa. Daardoor blijft er vrijwel geen stof achter op de plekken waar de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) komt. Het kan zijn dat hij nog wel eens wat achterlaat op een hoogpolig kleed. Ook de hoekjes in huis worden niet superschoon, ondanks de uitschuifbare borstel. Maar eerlijk is eerlijk: de robot doet het veel beter dan de Dreame L10s Ultra. De borstel, gemaakt van kunststof, snijdt eventuele haren (van bijvoorbeeld huisdieren of jezelf, als je lang haar hebt) niet voor je kapot; dus je hebt zelf nog wat onderhoud aan het af en toe haarvrij maken van de borstel.

Overzichtelijke app

Dweilen gaat het systeem nog even goed af. Vooral voor het dagelijkse of wekelijkse onderhoud is de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) uitermate geschikt, aangezien hij genadeloos afrekent met oppervlakkige vlekken. Als je wat meer hardnekkige viezigheid aan de vloer laat plakken, weet de robot daar ook nog wel raad mee. Vettigheid en opgedroogde troep kunnen echter een uitdaging vormen – waarschijnlijk omdat de stofzuiger geen gebruik maakt van warm water. De dweilpads zijn overigens eveneens uitschuifbaar, wat het schoonmaken ten goede komt.

Via de overzichtelijke app kun je heel snel bepalen hoeveel water en zeep de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) moet gebruiken. Wellicht helpt het om die hoeveelheid aan te passen, waardoor hardnekkige viezigheid ook zou kunnen verdwijnen – maar meer water en zeep is geen garantie voor succes. Verder bepaal je in de app de zuigkracht, in welke mate de stofzuiger zijn rondes doet (met ruime of minder ruime bochten) en zie je hoe het gesteld is met de verschillende onderdelen. Met die laatste functionaliteit kun je goed zien wanneer iets aan vervanging toe is of wanneer je ergens een lapje over moet halen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Dreame L10s Ultra (2nd Gen) kopen?

Tot slot is het goed om te zien dat de accu ruim drie uur meegaat. Dat is deels afhankelijk van de instellingen die je zelf prefereert, maar dan nog is het een zeer nette score. Dit voorkomt dat de robot lange omwegen moet maken om tussentijds op te laden, waardoor het werk sneller gedaan kan worden. Verder moet je qua onderhoud dus rekening houden met vastgelopen haren, de oprit (die snel vies wordt) en zowel de water- als zeepbakken. Niet heel veel meer dus dan bij duurdere modellen; maar vooral dat vastgelopen haar kan irritant worden.

Onderaan de streep vinden we dat Dreame met de Dreame L10s Ultra (2nd Gen) een fijne balans heeft gevonden tussen een uitgebreide en functionele robotstofzuiger en een redelijke prijs. De maximaal 700 euro die je betaalt, is geen immens hoog bedrag voor de prestaties die je in huis haalt. Je krijgt bovendien toegang tot allerlei premium functies, zoals uitschuifbare dweilpads en de borstel. Je moet er wel rekening mee houden dat je soms de dweil zelf even moet schoonmaken om de prestaties op hoog niveau te houden, maar verder vinden we deze robotstofzuiger top.

Een blender of een keukenmachine maakt geluid, dat is nu eenmaal zo. Er zitten bewegende onderdelen in, en er komt flink wat kracht bij kijken. Maar wat als je blender meer lawaai maakt dan zou moeten? Gelukkig kun je dat vaak zelf oplossen. Hier lees je hoe.

Lees ook: 9 dingen die je óók met je blender kunt maken

Waarom maakt mijn blender lawaai? 

De messen van een blender draaien doorgaans in de rondte met zo'n 20.000 toeren per minuut – bijna tien keer zo veel als de wielen van je auto als je lekker aan het cruisen bent. Geen wonder dus dat daar wat geluid bij komt kijken. 

Oudere blenders maken vaak meer lawaai dan nieuwe, en hoe langer je je blender hebt, des te meer geluid hij gaat maken, omdat de onderdelen verouderd raken. Daar is verder weinig aan te doen, behalve een nieuwe blender kopen. 

Stille blenders

Er zijn steeds meer stille blenders op de markt, al blijven ze natuurlijk altijd geluid maken. Doorgaans geldt dat hoe krachtiger het model, des te hoger de geluidsproductie. Denk dus goed na of je wel de krachtigste blender nodig hebt, of dat je het met een simpeler – en stiller! – model af kan. 

Fabrikanten doen er ook steeds meer aan om het geluid tegen te houden, bijvoorbeeld door een geluidsreductiesysteem en een slimme vorm van de messen en de glazen kan. Nieuwer is niet altijd beter, maar in dit geval vaak wel. 

©HP

Resonantie

Een van de hoofdredenen van een luide blender is de resonantie in de rest van je keuken. Probeer je blender maar eens op te tillen tijdens het blenden: dan hoor je meteen een stuk minder. Dat komt doordat het geluid doordreunt in het keukenblad, of zelfs in de muren waar de blender bij in de buurt staat. 

Zorg er dus voor dat de blender zo vrij mogelijk staat, niet tegen de muur en er ook niet vlakbij. Je kunt ook tijdelijk een handdoek of theedoek onder de blender leggen om het doordreunen te voorkomen, al moet je er wel voor zorgen dat het apparaat waterpas blijft staan. 

Veel blenders en keukenmachines hebben zuignappen, zodat ze wel op hun plek blijven staan, maar niet direct met het aanrechtblad in aanraking komen. Dat scheelt ook weer een slok op een smoothie! 

Conclusie

Je blender maakt nu eenmaal geluid, daar is weinig aan te doen. Je kunt het wel binnen de perken houden door te zorgen dat de blender goed waterpas staat en dat alle onderdelen goed schoon zijn. Zet hem niet tegen of in de buurt van de muur, en zet hem eventueel op een handdoek of theedoek om de ergste trillingen te voorkomen. En anders kun je natuurlijk altijd op zoek gaan naar een nieuwe, stille blender.