Je smartphone is een veelzijdig apparaat: muziek luisteren, foto’s en video’s maken, gamen, YouTube streamen, whatsappen, mailen, Instagram, Snapchat.... En deze lijst kan nog wel heel lang zo doorgaan. Wanneer je echter gaat zoeken naar een nieuwe smartphone, kom je in een woud van verschillende toestellen terecht. Wij helpen je met het vinden van de beste smartphone, met de beste smartphones van nu.

Top 10 beste smartphones

Tips voor je smartphone

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 smartphones (juli 2022)

1. Apple iPhone 13

De beste smartphone9Score90

Niet geheel verrassend dat de iPhone 13 de lijst aanvoert. De reguliere iPhone 13 (dus niet de Pro-uitvoering) is een smartphone die overal goed in is. Krachtige specificaties, een van de beste camera’s, een prachtige beeldkwaliteit en een langdurige update-ondersteuning. De iPhone 13 is een veilige aankoop waar je jaren mee door kunt. Nadelen zijn er ook. De prijs is zoals je van Apple gewend bent: niet goed te praten. Ook beschikt de smartphone nog altijd over een niet-universele Lightning-oplader. Niet van deze tijd. Gelukkig steekt de Europese Commissie hier een stokje voor.

Koop de iPhone 13 bij Bol.com

2. Samsung Galaxy S22 Ultra

Galaxy Note met andere naam8Score80

Ken je de Samsung Galaxy Note nog? De iconische smartphoneserie was herkenbaar aan de grote schermen en handige stylus, die je in het toestel opbergt. Die serie had een imagoprobleempje na een uitvoering met ontploffende accu en moest het veld ruimen voor de vouwbare smartphones. Toch herleeft de Note met deze Samsung Galaxy S22 Ultra. Scherm en pennetje zijn aanwezig. Ook lange ondersteuning, geweldige camera en fraaie behuizing. Minpunten vinden we in de ongewenste voorgeïnstalleerde apps en diensten, het ontbreken van veel zaken (adapter, geheugenkaartslot, audiopoort), wat lage accucapaciteit en de forse prijs. Let echter goed op: prijzen van Samsung-smartphones schommelen vaak.

Koop de Samsung Galaxy S22 Ultra bij Bol.com

3. Xiaomi 12X

Goed voor weinig8Score80

De 12-serie van Xiaomi zijn de topsmartphones van het Chinese merk, dat de concurrentie aan moet gaan met Samsung en Apple. Maar toegegeven, Xiaomi legt dat met afstand af. Vooral de camera, updates en met name de software kunnen niet tippen. Wat Xiaomi wél goed doet is betaalbare smartphones maken, daarom valt deze Xiaomi 12X positief op. De goedkoopste uit de 12-serie. De Xiaomi 12X heeft een geweldig scherm, snellaadfunctie en is behoorlijk compact. Minpunten zijn er ook. De zoomcamera is overbodig en ook de software kan beter.

Koop de Xiaomi 12X bij Bol.com

4.Samsung Galaxy A33

Betaalbaar met lange support7Score70

De Samsung Galaxy A33 is een prima smartphone als je niet teveel wilt betalen en wel enkele jaren vooruit wil. Op papier lijkt het toestel wat minder imposant dan de specificaties van Chinese merken als OnePlus, Motorola en Xiaomi (inclusief submerken Poco en RedMi). De specificaties zijn een stukje lager. Waar Samsung echter de concurrentie aftroeft is update-ondersteuning. De Galaxy A33 zorgt ervoor dat je jaren bij de tijd blijft. Qua rekenkracht en extra camera’s hoef je niet veel te verwachten. De accuduur en primaire camera zijn (naast de ondersteuning) zeker de moeite waard.

Koop de Samsung Galaxy A33 bij Bol.com

5. Samsung Galaxy Z Fold3

Opvouwbaar scherm voor iedereen geschikt8Score80

Speelt geld geen rol als het aankomt op een nieuwe smartphone? Dan is er eigenlijk maar één keuze. Samsung heeft als eerste de opvouwbare smartphone zo gemaakt dat hij (afgezien van de prijs) klaar is voor het grote publiek. Dichtgevouwen lijkt de Samsung Galaxy Z Fold3 op een dikke smartphone. Het toestel herbergt echter een groot tweede scherm dat je openvouwt als een boek, verwerkt in een mooi ontwerp en met stevige scharnieren. Met als fraai detail de frontcamera, die min of meer achter het scherm is verwerkt. Klein minpuntje vinden we in de vouwlijn in het scherm, en de prijs natuurlijk.

Koop de Samsung Galaxy Z Fold3 bij Bol.com

6. Realme 9 Pro+

Betaalbaar en krachtig8Score80

Het Chinese Realme doet misschien geen belletje rinkelen. Het merk valt onder BBK Electronics, dat ook andere merken voert als OnePlus en Oppo. Het verklaart waarom deze smartphones vaak lastig van elkaar te onderscheiden zijn. Het prijskaartje onder de 500 euro maakt de Realme 9 Pro+ toegankelijk en je krijgt daar een hoop voor terug: krachtige specs, een goed scherm, razendsnel opladen. En gewoon een mooi toestel. Iets minder enthousiast zijn we over de camera, met name de groothoeklens.

Koop de Realme 9 Pro+ bij Bol.com

7. Google Pixel 6

Het beste van Android7,5Score75

Het is zo jammer dat Google zijn smartphones nog altijd niet in Nederland uitbrengt. Hierdoor moet het toestel (grijs) geïmporteerd worden. Het is de meerprijs en moeite waard, want een Pixel-smartphone staat garant voor de beste update-ondersteuning die je op Android kunt krijgen, je loopt voorop qua cameraprestaties en je hebt een smartphone met een schone Androidversie. Bovendien is de prijs niet overdreven hoog. Wat wel jammer is dat de Google Pixel 6 sinds de lancering kampt met veel bugs. Gaandeweg heeft Google er gelukkig al veel gladgestreken.

Koop de Google Pixel 6 bij Bol.com

8. Apple iPhone 13 Pro (Max)

In de schaduw van de iPhone 138Score80

Is de iPhone 13 nou zo goed, of had Apple met de iPhone 13 Pro (en grotere Pro Max) gewoon wat meer moeten bieden? Het is gek, maar de Pro-uitvoering is een geweldige smartphone in de schaduw van zijn kleinere broertje. Natuurlijk. De extra zoomlens is prettig. De extra rekenkracht en het grotere scherm met hogere verversingssnelheid zijn mooi meegenomen. Toch mag je voor deze prijs meer verwachten, op zijn minst een moderne usb-c-aansluiting. Dat maakt de iPhone 13 Pro echter geen slechte keuze. Integendeel. Maar een stuk lager in de lijst dan de iPhone 13.

Koop de iPhone 13 Pro Max bij Bol.com

9. Samsung Galaxy S21FE

Slimme keuze8Score80

Samsung Galaxy smartphones komen er in ongekend veel soorten en uitvoeringen. Deze Galaxy S21 FE heeft misschien de meest stompzinnige naam: FE staat voor ‘fan edition’, alsof het om een sportclub gaat. Dat neemt niet weg dat het ’t beste van de topserie uit 2021 gaat. Maar dan toegankelijk geprijsd. En met een prijs waar ook nog eens vaak gestunt wordt. Je krijgt in ieder geval goede update-ondersteuning, een mooi toestel, krachtige chipset en vooral een uitstekende camera. Wil je er nog een klein schepje bovenop doen? Houd dan de reguliere Galaxy S22 in de gaten!

Koop de Samsung Galaxy S21 FE bij Bol.com

10. Fairphone 4

De enige duurzame optie8Score80

In tegenstelling tot alle andere fabrikanten vertelt Fairphone een duurzaam verhaal dat niet beperkt blijft tot marketing. Bij het ontwerp van de Fairphone 4 is rekening gehouden met repareerbaarheid en onderdelen kun je zo bestellen. Ook belooft Fairphone zijn toestellen langdurig te voorzien van updates. Keerzijde is dat je niet voorop loopt met specificaties, camera en ontwerp. Ook rammelt het duurzame verhaal hier en daar: zo is de audiopoort van dit model verwijderd en is Fairphone gestart met de verkoop van bluetooth in-ears. Een productgroep van wegwerpelektronica die onrepareerbaar zijn.

Koop de Fairphone 4 bij Bol.com

©PXimport

Tips voor je smartphone

Volstaat je huidige smartphone?

Je bent geneigd om meteen de prijsvergelijkers en provider-aanbiedingen op te zoeken wanneer het tijd wordt voor een nieuwe smartphone. Maar voordat je dat doet, is het belangrijk om je eerst een paar vragen te stellen. Allereerst: volstaat je huidige smartphone nog? Je bent wellicht gewend om iedere twee jaar je abonnement te verlengen met een nieuw toestel. Maar je betaalt nog altijd de volle mep voor de smartphone, uitgesmeerd over de duur van je abonnement. Als je het toestel los aanschaft, kun je er vaak een betere deal vinden en een goedkoper sim-only abonnementje nemen. Je kunt op die manier ook wachten met het kopen van een nieuwe smartphone, totdat je de best deal tegenkomt... Zolang je huidige toestel nog volstaat natuurlijk!

Het kan natuurlijk voorkomen dat je geneigd bent een nieuwe smartphone te kopen omdat de accuduur van je huidige toestel niet meer zo best is, of het toestel niet zo snel meer reageert. Een nieuwe accu of een reset (je smartphone als schone lei) kan er weer voor zorgen dat je smartphone als nieuw werkt.

©PXimport

Waarvoor gebruik jij je smartphone?

Voordat je je in het oerwoud van smartphones stort, is het ook zaak om na te gaan waar je je smartphone het meest voor gebruikt. Wil je whatsappen, browsen, muziek luisteren en fotootjes delen? Dan heb je geen iPhone van 1200 euro nodig. Dan kun je voor 250 euro al een opvallend luxe smartphone krijgen. Wil je de mooiste foto’s, beste (game-)prestaties en de mooiste beeldschermen, dan kom je wel in de duurdere prijsklasses. Sta ook even stil hoe lang je met een smartphone wilt doen. iPhones zijn het meest toekomstbestendig, met degelijke update-ondersteuning. Maar pak je smartphone dan wel goed in, want Apple heeft een beruchte reputatie als het aankomt op het onmogelijk maken van reparaties.

Budgetsmartphones

Een smartphone hoeft geen extreem hoge uitgave te zijn. Sterker nog: anno 2022 is het lastig om een prijskaartje van boven de 700 euro voor een smartphone nog goed te kunnen praten. Goede smartphones (waar je gerust minstens twee jaar mee doet) zijn al verkrijgbaar vanaf 300 euro. Daarbij hoef je eigenlijk vrijwel nergens echt op in te leveren: de camera’s schieten prima plaatjes, alle apps draaien zoals je gewend went en de toestellen ogen ontzettend luxe. In deze prijscategorie kun je geen iPhone krijgen, maar het aanbod van Android-smartphones is erg goed. Vooral Samsung en Nokia bieden indrukwekkend goede smartphones aan in deze prijsklasse. Laatstgenoemde heeft vaak Android One op zijn smartphones geïnstalleerd: een speciale Androidversie die dankzij de ondersteuning van Google gegarandeerd van updates wordt voorzien.

Chinese smartphones

Wie een beetje slim shopt, koopt een Chinese smartphone. Waarschijnlijk denk je bij een Chinese smartphone aan Huawei en wellicht ben je bekend met merken als Oppo en OnePlus, die hun smartphones al in Nederland aanbieden. Maar er zijn ook nog minder bekende merken als Xiaomi, Vivo en Meizu, die ontzettend goede smartphones aanbieden voor een fractie van de prijs die je zou verwachten. Het vergt echter wel wat uitzoekwerk, want de smartphones liggen niet in de schappen van Nederlandse winkels. Je bent dus afhankelijk van grijze import. Let even goed op bij welke webshop je bestelt en ga na hoe het zit met de garantie en het risico voor een importheffing.

©PXimport

Camera-smartphones

Smartphones hebben de compactcamera al lang en breed ingehaald als het aankomt op het maken van mooie foto’s. Veel smartphones komen met meerdere camera's aan de achterzijde, wat dankzij een combinatie van een telelens en een groothoeklens inzoomen zonder kwaliteitsverlies mogelijk maakt. Ook kunnen dankzij slimme algoritmes scherpte-diepte-effecten worden toegepast in bijvoorbeeld portretfoto’s. Maar een dubbele camera betekent lang niet altijd betere foto’s: twee slechte lenzen maken minder goede foto’s dan één goede.

Welke smartphone maakt de beste foto's? Dat is een simpele vraag die niet zo makkelijk te beoordelen is. Apple's nieuwste iPhone 13 Pro schiet zonder twijfel de mooiste foto's. Maar functioneel loopt deze weer mijlenver achter op de Samsung Galaxy S22 Ultra. Deze smartphone heeft een extra lens die het mogelijk maakt tot 10x in te zoomen en zelfs tot 50x digitaal te zoomen - dankzij de beeldstabilisatie zijn je foto's ook nog eens onbewogen. Ook Google loopt voorop als het aankomt op de camera. Of je nu een goedkopere Pixel 4A 5G koopt of de Pixel 6 Pro

©PXimport

iPhone

Veel mensen zweren bij de iPhone en zijn bij het zoeken naar een nieuwe smartphone dan ook op zoek naar een nieuwe iPhone. Dat is niet zo gek, het besturingssysteem (iOS) is ontzettend gebruiksvriendelijk, de nieuwste iPhone 11 (Pro) werkt geweldig en Apple doet er werkelijk alles aan om je vast te houden als iPhone-gebruiker (en in het verlengde daarvan AirPod-, Mac-, Apple Watch- en iPad-gebruiker). Alles van Apple werkt naadloos samen. Wat erg prettig is, maar je loopt tegen een kostenpost aan die niet in verhouding staat en daardoor niet goed te praten valt met argumenten als ‘ik gebruik hem heel veel’ of ‘ik doe er heel lang mee’. De prijzen van de nieuwste iPhones zijn behoorlijk gestegen, tot meestal ver boven de duizend euro. Kies je voor een nieuwe iPhone, dan zijn de oudere modellen zoals de iPhone 8 een betere optie. Kwaliteitsverschil is nauwelijks merkbaar en Apple zorgt dat je smartphone nog jarenlang updates krijgt.

©PXimport

©PXimport

Veelgestelde vragen

Zijn smartphones veilig?

Een smartphone zit bomvol met hoogstpersoonlijke gegevens, van whatsapp-gesprekken tot foto’s en vaak werkmail. Beveiliging van je smartphone is net even anders dan beveiliging van je pc: een antivirus-app gaat je niet helpen. Beveilig je toestel op zijn minst met vergrendeling, dat kan een vingerafdruk, wachtwoord, pincode of zelfs gezichtsontgrendeling zijn. Het voorkomt dat anderen bij diefstal of verlies zomaar bij jouw gegevens komen, maar het voorkomt ook dat de dief je toestel kan resetten om door te verkopen. Iedere smartphone heeft ook ingebouwde bescherming bij diefstal of verlies. Via ‘Zoek mijn iPhone’ of ‘Vind mijn apparaat’ (voor Android-smartphones) kun je je toestel localiseren, een geluid laten maken, of in een extreem geval zelfs de data op het toestel wissen. Een ander veiligheids-aspect waar je rekening mee moet houden is phishing: voer daarom niet overal zomaar je gegevens in. Er zijn nog een hoop misverstanden over Android en veiligheid. Hoe dat zit zit lees je in het artikel 'Hoe veilig is Android?'.

Hoe zet ik mijn gegevens over naar mijn nieuwe smartphone?

Veel smartphones hebben een ingebouwde app die je stap voor stap helpen met het overzetten van de gegevens. Wanneer je van Android naar Android of van iPhone naar iPhone overstapt, hoef je zelfs alleen maar in te loggen met je Google- of Apple-account. Wel zo makkelijk. Van Android naar iPhone en vice versa is het soms lastig wat applicatie-gegevens over te zetten. Je contactpersonen kun je het makkelijkst online bij accounts.google.com kwijt, zodat je ze met zowel je iPhone als Android synchroniseert. Een handige dienst om je foto’s te back-uppen is de app Google Foto’s, die ook voor zowel Androids als iPhones beschikbaar is. WhatsApp heeft eveneens een ingebouwde back-upfunctie. Helaas kan deze niet gebruikt worden als je van een Android naar iPhone overstapt - of andersom.

Welke oplader heb ik nodig?

Veruit de meeste smartphones van tegenwoordig hebben een usb type-c-aansluiting om het toestel op te laden. Deze poort kan overigens ook gebruikt worden voor externe opslag en andere usb-apparaten. Handig is dat veel smartphones met een usb type-c-lader ook een snellader in de doos hebben. Hiermee laad je binnen een half uur tot zo’n veertig procent op. Sommige budgetsmartphones maken nog gebruik van de verouderde micro-usb-aansluiting. Ook Apple is een uitzondering, die maken nog gebruik van hun eigen (eveneens verouderde) Lightning-aansluiting. Steeds meer smartphones kunnen tegenwoordig ook draadloos opladen. Je legt de telefoon op een (aangesloten) plaatje of standaardje en het toestel laadt op, zonder dat je hem in hoeft te pluggen.

Hoeveel opslagruimte heb ik nodig?

Hoeveel opslag je nodig hebt op je smartphone is natuurlijk afhankelijk van je gebruik. Maak je veel foto’s? Sla je veel muziek en afpeellijsten op? Installeer je veel apps en games? Ga ervan uit dat je minimaal 32GB opslagruimte nodig hebt. Veel Androidsmartphones bieden echter ook de mogelijkheid om een geheugenkaartje in het toestel te plaatsen, waardoor je je opslaggeheugen uitbreidt en makkelijk bestanden overzet van bijvoorbeeld je camera of pc. Wanneer je een smartphone op het oog hebt zonder ondersteuning van een geheugenkaart (zoals een iPhone), kun je bij twijfel altijd beter veilig kiezen voor de optie met meer opslagcapaciteit.

Is gezichtsontgrendeling veilig?

Veel smartphones bieden tegenwoordig de mogelijkheid aan om het toestel te ontgrendelen. Dat is wel zo makkelijk, anderen kunnen niet zomaar in je toestel en je hoeft zelf geen moeite te doen om je smartphone te ontgrendelen. Maar heel veilig is het niet, je bent immers afhankelijk van de techniek van de smartphonefabrikant. In sommige gevallen is het zelfs mogelijk een smartphone te ontgrendelen met een uitgeprinte foto. De gezichtsontgrendeling van Apple, die de marketingafdeling Face ID noemt is wat veiliger, omdat het naast de frontcamera voor gezichtsherkenning ook een infraroodscanner gebruikt om diepte te meten. Toch is Face ID ook niet de veiligste vergrendeling. Een vingerafdrukscanner is minder foutgevoelig, maar nog altijd ben je afhankelijk van technologie. Plus: je moet je er prettig bij voelen biometrische gegevens achter te laten. De veiligste vergrendeling zijn daarom nog altijd een moeilijk te raden pincode of wachtwoord.

Wat heb je aan dualsim?

Er verschijnen steeds meer smartphones met een dualsim-mogelijkheid. Zo kun je twee simkaarten in je smartphone plaatsen. Dat is bijvoorbeeld handig voor wie zijn smartphone zowel zakelijk als privé gebruikt en dus niet met twee toestellen op zak wilt lopen. Voor reizigers kan het ook van meerwaarde zijn. Wanneer je buiten de EU reist lopen de roaming-kosten al gauw op. Een lokaal data-simkaartje is dan wel erg praktisch. Sommige smartphones zoals die van OnePlus en Huawei bieden zelfs de mogelijkheid om apps twee keer te installeren, zo kun je bijvoorbeeld op beide telefoonnummers WhatsApp gebruiken op één smartphone. Op termijn zal de simkaart worden vervangen door e-sim, een soort ingebouwd simkaartje.

Kan ik veilig een Huawei kopen?

Huawei en dochtermerk Honor hebben een groot probleem. Door een handelsembargo kan het Chinese merk Android niet gebruiken zoals je gewend bent, omdat het niet mag samenwerken met Google. Ook zijn er veel angsten voor Chinese spionage. Wat dit inhoudt? Huawei is afhankelijk van een opensource versie van Android, zonder Google diensten. Ook updates zijn geen vanzelfsprekenheid meer. Maar is Huawei wel te vertrouwen? Dat is een lastig vraagstuk. Het bedrijf is nergens op betrapt. Feit blijft wel dat Huawei's EMUI-Androidschil minder veilig is dan de Androidschil van Androidfabrikanten. EMUI vind je helaas ook op Honor-smartphones.

In ons artikel over Huawei's spionagebeschuldigingen en het handelsverbod lees je hier meer over.

Moet ik een 5G-smartphone kopen?

Dat antwoord is simpel. Nee. De uitrol van 5G in Nederland loopt tegen allerlei struikelblokken aan. Hoewel providers beginnen te testen en adverteren met hun 5G-netwerken zijn deze netwerken nog gelimiteerd omdat ze niet alle benodigde bandbreedtes kunnen gebruiken. Het kan nog jaren duren voordat we volwaardig 5G in Nederland hebben.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️