Toen de Toyota bZ4x in de showroom verscheen, bleek de elektrische SUV niet helemaal vrij van kinderziekten. Maar volgens het Japanse merk, dat toch een uitstekende reputatie in stand moet houden, zijn alle problemen met de bouwkwaliteit en sturing van de elektrische aandrijflijn nu verholpen. Tijd voor een test!

©Igor Stuifzand | ID.nl

Eerst even een rondje om de Toyota bZ4x

De Toyota bZ4x Dynamic die wij testen is in de kleur Pacific Blue gespoten. Dat staat ’m chic, maar met deze lak komt het ontwerp van de bZ4x wat ons betreft niet helemaal tot zijn recht. Rond de wielen, de dorpels en de bumpers zitten namelijk robuuste matzwarte ‘stootkussens’, maar die vallen in hun donkerblauwe omgeving nauwelijks op. “Gelukkig niet!”, zul je misschien roepen, maar wij vinden die ongelakte beschermlijsten wel iets robuusts hebben. Het is weer eens iets anders!

©Igor Stuifzand | ID.nl

De Toyota bZ4x oogt groter dan hij daadwerkelijk is. Hij heeft een lengte van 4,69 meter, en dat is nog geen 5 centimeter meer dan de Corolla Touring Sports. Met een hoogte van 1,60 meter torent de bZ4x wel 16,5 centimeter boven die stationwagon uit, natuurlijk deels gedwongen door de batterijmodules die in de vloer van de auto zijn verwerkt.

Gelukkig heeft Toyota van de bZ4x geen windtunnel-eenheidsworst gemaakt. Nu heeft de auto heus wel een betere stroomlijn dan een dichte garagedeur, maar van een Tesla-achtig silhouet is geen sprake. En dat is wel zo verfrissend. Opvallend: de bZ4x heeft geen wisser op de achterruit. De lucht die tussen de twee windgeleiders op de achterste hoeken van het dak stroomt, moet de achterruit droog blazen. Op de snelweg lukt dat wel, maar in stedelijk verkeer blijkt die theorie helaas niet op te gaan.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Niet alleen Toyota’s exterieurontwerpers hebben zich met de bZ4x van hun beste kant laten zien, ook de designers van het interieur gaven hun creativiteit de vrije loop. Met zijn hoge plaatsing, bijna helemaal tegen de voorruit aan, springt het digitale instrumentarium meteen in het oog. Je leest alle informatie bóven het stuur af, in plaats van er direct achter. Peugeot gebruikt een soortgelijke lay-out; blijkbaar vinden ze het in Japan een goed idee. Net als wij, want de informatie is gemakkelijk in één oogopslag af te lezen en gaat niet schuil achter de rand van het stuur.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat ook opvalt, is de mooie afwerking van het dashboard, dat met dezelfde stoffen bekleding is overtrokken als de stoelen. Verder zien we pianolakpaneeltjes en zachte kunststoffen, maar Toyota heeft ook veel minder mooi, goedkoop ogend plastic toegepast.

Het centrale aanraakscherm van het multimediasysteem heeft een formaat van 12,3 inch. Soms is het even zoeken naar de juiste functie; zo blijkt dat alle veiligheids- en rijhulpsystemen juist met de knopjes op het stuur via een display in het instrumentarium te bedienen zijn. Zodra je daar eenmaal achter komt, stel je nooit meer vragen. De rijrichting kan met een druk-/draaiknop op de middentunnel worden geselecteerd.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Is de Toyota bZ4x een praktische auto?

Aan leefruimte voor de inzittenden geen gebrek, zeker als je het formaat van de bZ4x in ogenschouw neemt. De auto is 26 centimeter korter dan de Tesla Model Y, en dat maakt 'm natuurlijk automatisch minder ruim. Voorin zit je riant, maar ook achterin is ruimschoots voldoende been- en hoofdruimte. Doordat de portieren breed openzwaaien, is de entree bovendien royaal.

Hoewel een dashboardkastje ontbreekt, kom je voor kleine spulletjes weinig ruimte tekort. Doordat de Toyota bZ4x zijn elektromotor voorin heeft liggen, vind je in de neus geen ‘frunk’. Samen met de laadkabel moet alle bagage achterin. Met de achterbank omhoog heeft de kofferruimte in een inhoud van 452 liter. Toereikend voor je dagelijkse behoeften, maar ook niet meer dan dat. Hoe groot het laadruim is wanneer je de achterbank hebt neergeklapt, geeft Toyota niet op in de brochure. Doordat de achterruit vrij vlak ligt, worden de praktische mogelijkheden van de laadruimte wel enigszins beperkt. De bZ4x mag een aanhangwagen met een (geremd) gewicht van 750 kilo trekken. Ook daarmee zet de bZ4x geen nieuwe maatstaf.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat kost de bZ4x en wat heeft de auto voor die prijs allemaal te bieden?

Prijzen van de Toyota bZ4x starten bij 47.090 euro. Daarmee zit de fiscale waarde van de auto boven de SEPP-grens en kom je dus niet in aanmerking voor aanschafsubsidie. Bij sommige concurrenten is dat wel het geval. Daar staat echter tegenover dat de Toyota bZ4X vanaf de basisuitvoering al een redelijk complete standaarduitrusting heeft.

De Business-versie heeft bijvoorbeeld automatische airco met twee temperatuurzones, een multimediasysteem met 8-inch touchscreen, adaptieve cruisecontrol en 18-inch lichtmetalen wielen. Standaard op elke bZ4x is Toyota Safety Sense, een veiligheidspakket met verkeersbordherkenning, actieve rijbaanassistentie en pre-collision warning, dat je waarschuwt voor een dreigende aanrijding. Bij de duurste Premium-uitvoering is daar dodehoekbewaking aan toegevoegd.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wij testten de bZ4x in de Dynamic-uitvoering. Deze versie staat voor 52.995 euro in de prijslijst. Boven op de basisuitrusting krijg je in deze versie onder meer een elektrisch bedienbare bestuurdersstoel, stuur- en stoelverwarming, een 360-gradencamera met parkeersensoren voor en achter, een draadloze telefoonlader, een automatisch bediende achterklep en een multimediasysteem met 12,3-inch aanraakscherm en geïntegreerde navigatie. Elke bZ4x heeft af-fabriek een warmtepomp. De standaard boordlader heeft een vermogen van 11 kW.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Bij Toyota beginnen de tarieven voor private-lease bij 599 euro per maand (op basis van een contract van 72 maanden en 5.000 kilometer per jaar). Je krijgt de bZ4x dan in de Active-uitvoering, zonder extra’s. Wat interessant is als je de bZ4x privé aanschaft: Toyota biedt 10 jaar fabrieksgarantie, tot een maximum van 200.000 kilometer. Op de batterij blijft de garantie zelfs tot 300.000 kilometer geldig. Geen concurrent die Toyota op garantiegebied kan overtreffen.

©Igor Stuifzand

Wat zijn de concurrenten van de Toyota bZ4x?

De Toyota bZ4x opereert in een populaire en drukbezette hoek van de EV-markt. De auto wordt ingeschaald in het zogenaamde C-SUV-segment, waar ook elektrische modellen als de Volkswagen ID.4, de BMW iX1, de Skoda Enyaq iV, de Nissan Ariya, de Audi Q4 e-tron en de Tesla Model Y actief zijn (hoewel de Skoda en Tesla duidelijk een maatje groter zijn). In de nabije toekomst komt de Renault Scénic E-Tech Electric daar nog bij, terwijl de Cupra Tavascan met een vergelijkbaar formaat een nadrukkelijk sportievere koers vaart.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Ook de Subaru Solterra is een concurrent van de Toyota. We noemen dit model even apart, want hij is grotendeels identiek aan de Toyota bZ4x. De Solterra wordt echter uitsluitend geleverd met vierwielaandrijving. Dat wil zeggen: naast de standaard elektromotor op de vooras heeft de Solterra altijd een tweede elektromotor op de achteras. Een versie met enkel voorwielaandrijving is er niet.

In de Solterra, die uiterlijk slechts in detail afwijkt van de Toyota, beschik je over een systeemvermogen van 218 pk. Overigens kan de Toyota bZ4x ook met deze aandrijflijn worden geleverd. Een hoger trekgewicht levert vierwielaandrijving overigens niet op.

©Igor Stuifzand | ID.nl

De accutechniek en aandrijflijn van de bZ4x onder de loep

Toen de Toyota bZ4x op de markt verscheen, bleek de auto niet vrij van kwaaltjes. Veel kritiek ging uit naar de elektrische architectuur: de auto bleek niet in staat om ook maar een beetje in de buurt te komen van de opgegeven WLTP-actieradius. Toyota was veel te voorzichtig geweest met de voor de accu benodigde stroombuffer, gaf het Japanse merk later zelf ook toe. Terwijl de boordcomputer aangaf dat de batterij helemaal leeg was, bleek er in werkelijkheid nog 8 procent stroom in te zitten. Toyota pareerde de aanvankelijke kritiek met een grondige update van de software. Sindsdien springt de bZ4x niet alleen zuiniger om met zijn energie, maar moet hij ook dicht in de buurt kunnen komen van de WLTP-range.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Afhankelijk van de gekozen uitvoering kan volgens WLTP-opgave een afstand van 446 tot 512 kilometer op een volle accu worden gereden. Dat verschil zit ’m onder meer in de wielen: de Business en Active staan op 18-inch lichtmetaal, terwijl de duurste Premium-uitvoering op 20 inch staat. Ongeacht de gekozen motorvariant – met enkele 204 pk sterke elektromotor op de vooras of met vierwielaandrijving en 218 pk – beschikt de bZ4x over een batterij met een capaciteit van 71,4 kWh. Volgens de lijst met technische specificaties bij de testauto, is daarvan 64 kWh bruikbaar.

Laden doet de bZ4x met een maximumvermogen van 150 kW. Van 10 naar 80 procent aan de DC-snellader neemt 30 minuten in beslag, met 11 kW aan een AC-lader duurt het zes uur en drie kwartier om de batterij helemaal op te laden. Onhandig is de positie van de laadpoort: bij het linker voorwiel. Je moet dus altijd op zoek naar een laadpaal links van de auto, of eentje bij een parkeerplaats waar je vooruit naartoe kunt rijden.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Hoe presteert de Toyota bZ4x op onze standaard verbruiksronde?

Toyota communiceert zelf geen verbruikscijfers voor de bZ4x, dus hebben we deze opgezocht op basis van het kenteken van de testauto. Volgens de gegevens van de RDW is het WLTP-verbruik vastgesteld op 14,7 kWh/100 km. Dat wordt nog een hele uitdaging om tijdens de verbruiksronde te evenaren, maar de omstandigheden zijn de Toyota gunstig gezind.

Het is een lichtbewolkte zomeravond met weinig wind, en de temperatuur schommelt tussen de 18 en 19 graden Celsius. De airco van de Toyota hoeft dus nauwelijks iets te doen. Op die airco zit ook een Eco-functie, voor een (nog) lager energieverbruik. Die komen we in andere testauto’s zelden tegen, dus laten we die knop tijdens de testronde onbenut.

Met een knopje links naast de keuzeschakelaar voor de rijrichting kan ‘one-pedal driving’ worden geactiveerd. Die functie gebruiken we wel. Overigens komt de bZ4x bij het lossen van het acceleratie-/deceleratiepedaal niet geheel tot stilstand. Je moet het rempedaal dus alsnog gebruiken om helemaal tot stilstand te komen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Tot ongeveer halverwege de testroute blijft het verbruikscijfer op de boordcomputer keurig rond de 15,0 kWh/100 km schommelen. Maar dan draaien we de snelweg op en zetten we de adaptieve cruisecontrol op 130 km/u. Hogere snelheden betekenen een hoger energieverbruik: we zien op de boordcomputer dat het gemiddelde verbruik binnen 20 snelwegkilometers is opgelopen naar 16,8 kWh/100 km. Blijkbaar kost het de bZ4x heel veel energie om zich een baan door de atmosfeer te werken. Cijfers van TravelCard beamen dat: op www.praktijkverbruik.nl wordt voor de Toyota bZ4x een praktijkgemiddelde van 22,2 kWh/100 km opgegeven, gemeten over het volledige jaar.

Wanneer we de snelweg verlaten en via provinciale buitenwegen (80 km/u) en nog een stuk snelweg (met de cruisecontrol op 100 km/u) richting het eindpunt van de verbruiksronde rijden, zien we dat de boordcomputer is teruggezakt naar een gemiddelde van 15,2 kWh/100 km. Dat noteren we als resultaat. Op basis van een netto batterijcapaciteit van 64 kWh ligt daarmee een range van 422 kilometer binnen bereik. Rijd je echter veel snelwegkilometers, dan moet je met de bZ4x toch ernstig rekening houden met een aanzienlijk hoger stroomverbruik en een veel kleinere actieradius.

©Igor Stuifzand | ID.nl

En hoe bevalt de Toyota bZ4x op de weg?

Wanneer je voor het eerst achter het stuur van de bZ4x stapt, is het even wennen aan de hoge positie van het instrumentarium. Je ziet echter al snel het voordeel ervan in: alle primaire informatie is overzichtelijk in je blikveld geclusterd. Met de software-update is bij de gegevens over de batterijvulling ook de stroomreserve in procenten toegevoegd; aanvankelijk werd dat alleen aangeduid in kilometers.

De bediening van het multimediasysteem via het centrale 12,3-inch aanraakscherm laat zich snel en gemakkelijk doorgronden. Helemaal foutloos is de software echter nog niet, want in de testperiode begon de navigatie regelmatig Engels te praten. We kregen tussentijds zelfs een keer een aanwijzing in een Scandinavische taal voorgeschoteld.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Belangrijkste pluspunt van de Toyota bZ4x is zonder meer zijn rijcomfort. Je zit in een erg fijne stoel die je lijf op de juiste plekken een goede ondersteuning geeft. Klein missertje, maar dan leggen we veel zout op een arm slakje: de armleuningen in de deurpanelen en op de middentunnel zitten niet precies op dezelfde hoogte. Daardoor zit je nooit helemaal ontspannen en loop je na een lange rit kans op een verkrampte schouder of nekspier.

Nu we toch in de zeurmodus zitten: vanuit de wielkuipen en rond de omlijsting van de voorruit steken betrekkelijk veel rijgeluiden de kop op. Daardoor loopt de algehele comfortbeleving toch een klein deukje op.

Jammer, want het onderstel van de Toyota bZ4x is van hoge kwaliteit. Het kost veel autofabrikanten de grootste moeite om de invloed van het zware accupakket op het rijgedrag goed onder controle te krijgen, maar bij de bZ4x is dat Toyota absoluut goed gelukt. Op glooiingen in het wegdek voel je de auto soepel in- en uitveren, zonder dat hij gaat deinen. Daar staat tegenover dat de schokdempers de wielen bij korte hobbels en op scherpe hobbels keurig in bedwang houden, zonder te gaan slaan.

Ook de besturing is erg prettig, met een mooie dosering van de tegendruk als je van richting verandert. Veel contactgevoel met de voorwielen is er niet, maar je wijkt bij het indraaien van het kleine stuurtje zelden van de ingeschatte lijn. De bZ4x is geen auto die tot gooien en smijten uitnodigt, maar als je een keer een wat sneller bochtje meepikt, hoef je heus niet alle zeilen bij te zetten om uit de berm te blijven. De bZ4x is een erg prettige reisauto, die echter nóg fijner zou zijn met een wat betere geluidsisolatie. En armleuningen die recht werden gezet…

©Igor Stuifzand | ID.nl

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.