Niet alleen in Nederland en in Europa voert de Tesla Model Y de verkoopstatistieken aan, de elektrische crossover is zelfs wereldwijd de best verkochte auto. Maar wil dat zeggen dat de Model Y écht zo goed is? We stappen achter het stuur van de goedkoopste versie: de Tesla Model Y RWD met achterwielaandrijving.

Eerst even een rondje om de Tesla Model Y

©Igor Stuifzand

We testen de Tesla Model Y niet zozeer vanwege zijn nieuwswaardigheid, want de auto rijdt alweer twee jaar rond in Nederland en heeft inmiddels 12.250 kopers gevonden (peildatum: juli 2023). Verbeteringen worden periodiek ‘over-the-air’ doorgevoerd; dat is ongeveer het enige wat er aan de Model Y verandert. Toch blijft de auto onderwerp van veel gesprekken. Is het niet omdat Elon Musk al voorspelde dat de Model Y de best verkopende EV wereldwijd zou worden, dan is het wel een choquerende prijsverlaging die wordt doorgevoerd of het feit dat de Model Y niet alleen ’s werelds best verkopende EV is, maar zelfs de best verkopende personenauto. Inderdaad: er worden meer Tesla’s Model Y verkocht dan Toyota’s Corolla of RAV4! Wie had dat twintig jaar geleden, toen Tesla zijn autodivisie oprichtte, durven denken…

©Igor Stuifzand

Een rondje om de Tesla Model Y RWD levert weinig nieuwe zienswijzen op. De goede stroomlijn spat van de auto af, al begint de tijd op sommige designelementen wel wat vat te krijgen. Naar verluidt wordt er hard gewerkt aan een facelift, waarbij de basisvorm echter niet zal veranderen. Vroeger struikelden we bij Tesla’s nog weleens over de bouwkwaliteit, met schots en scheef gemonteerde onderdelen, maar dat tijdperk ligt inmiddels allang achter ons. Zeker nu er veel Tesla’s onze kant op komen vanuit China en Duitsland, waar de auto’s schijnbaar met meer liefde voor detail (en degelijkheid) in elkaar worden gezet dan vroeger in de VS.

Nu de Model Y ook in Tesla’s Gigafactory in Berlijn wordt gebouwd, zijn er twee nieuwe lakkleuren beschikbaar: Quicksilver (meerprijs: 3.000 euro) en Midnight Cherry Red (à 3.200 euro). Onze testauto is gespoten in Deep Blue Metallic, waarvoor je 1.600 euro extra moet betalen ten opzichte van standaard wit.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Over het interieur valt evenmin iets nieuws te vertellen. Het centrale beeldscherm van het infotainment- en bedieningssysteem heeft de hoofdrol, verder valt er eigenlijk niet zo heel veel te zien. Strak en minimalistisch, en daardoor gespeend van sfeer. Het vermaak moet dus uit het centrale aanraakscherm komen. Iemand zin in karaoke, of lig je slap van de lach als je de richtingaanwijzers laat knipperen met het geluid van een scheetkussen? Dan heb je het in een Tesla algauw naar je zin.

Puur kijkend naar functionaliteit blijven we ons afvragen wat nou het voordeel is van elektronische spiegel- of stuurverstelling via het centrale scherm. Waarbij wel moet worden benadrukt, dat Tesla heel veel functies in het systeem heeft geïntegreerd die al heel snel hun nut bewijzen. Zoals de gong die klinkt wanneer het verkeerslicht op groen springt. Aan de foutloze spraakbediening kunnen nog heel veel merken een voorbeeld nemen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Is de Tesla Model Y een praktische auto?

Absoluut! Maar dat mag ook wel bij een auto van 4,75 meter lang. Vier volwassenen zitten riant, zowel voorin als achterin is er meer dan genoeg armslag en ruimte voor je benen, en ondanks het standaard glazen panoramadak (dat niet open kan) zit je met je hoofd centimeters van de dakspant verwijderd. Tesla heeft het over een bagageruimte van 854 liter, aan weerzijden van de laadvloer zitten achter de wielkuipen nog diepe bakken en onder de laadvloer zelf kun je behalve de laadkabels nog een heleboel kleine spulletjes kwijt. Met de achterbank in z’n geheel neergeklapt ontstaat een laadruim van 2.158 liter.

Maar dat is nog niet alles: in de ‘frunk’ voorin past ook nog eens 117 liter aan bagage. En voor wie dát nog niet genoeg is: de Model Y RWD kan worden besteld met een trekhaak waaraan een aanhanger met oploopremmen van 1.600 kilo aan mag worden gehangen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat kost de Model Y en wat heeft de auto voor die prijs allemaal te bieden?

Begin 2023 waren de prijsverlagingen die Tesla had doorgevoerd het gesprek van de dag in de autowereld. Het ging niet om een klein bedrag: de korting kon oplopen tot wel 12.000 euro. Uitermate zuur als je nét nog voor de oude prijs een auto had besteld ... Zo hoog was de prijsverlaging van de Tesla Model Y RWD trouwens niet, maar de 3.000 euro die in mindering werd gebracht op de toenmalige instapprijs van 49.990 euro was toch mooi meegenomen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

De Tesla Model Y RWD heeft momenteel nog steeds een basisprijs van 46.990 euro, exclusief de kosten voor aflevering, tenaamstelling en verwijderingsbijdrage à 1.003 euro. Daarmee komt de auto (in tegenstelling tot de Model 3) niet in aanmerking voor SEPP-aanschafsubsidie, maar het blijft een bijzonder scherpe prijs, zeker als je kijkt naar de rijke standaarduitrusting.

Elektrische stoelbediening, (kunst)leren bekleding, stoelverwarming, automatische airco met luchtreiniging, het glazen panoramadak, een audiosysteem met dertien luidsprekers en een subwoofer, een uitgebreid pakket veiligheids- en rijhulpsystemen, een draadloze telefoonlader, navigatie en regelmatig een software-update ‘over-the-air’ zijn allemaal bij de prijs inbegrepen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Met Premium Connectivity krijg je via een maandabonnement live-verkeersweergave en satellietkaarten voor de navigatie, video en muziek streamen en internet browsen. Tegen vaste meerprijzen kun je kiezen voor een andere lakkleur dan wit, 20-inch wielen, de trekhaak, witte interieurbekleding, Enhanced Autopilot, volledig autonoom rijden (al blijft dat systeem nadrukkelijk bedoeld ter ondersteuning van de bestuurder) en een wallbox voor thuisladen. Tesla houdt niet van lange levertijden. Vandaag besteld is binnen een tot anderhalve maand thuis voor de deur. De private-leasebedragen die Tesla in rekening brengt beginnen bij 684 euro per maand (op basis van 10.000 km per jaar voor 60 maanden).

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat zijn de concurrenten van de Model Y?

Heeft de auto die wereldwijd het best verkoopt concurrenten, of moet je dat auto’s noemen die graag met de Tesla Model Y zouden willen concurreren? Laten we daarom maar de modellen noemen die qua formaat goed met de Tesla te vergelijken zijn. Te beginnen met de Skoda Enyaq iV, die in de Nederlandse verkoopstatistieken dicht in de buurt komt van de Model Y. De basisprijs van de Skoda is lager, qua vermogen en accuprestaties moet hij in de Tesla zijn meerdere erkennen. Wat dan meteen ook opgaat voor de Audi Q4 e-tron en de Volkswagen ID.4 en ID.5, die op hetzelfde elektrische platform staan als de Skoda.

Vanuit Japan steekt de Toyota bZ4x de Model Y naar de troon, al geldt ook voor dit model dat hij qua prestaties van accu en motor onderdoet voor de Tesla. Idem dito voor de voorwielaangedreven Nissan Ariya, die ongeveer dezelfde proporties heeft. BMW levert de iX1 en iX3, maar die zijn een stuk duurder en hun aandrijflijnen zijn veel minder efficiënt.

©Igor Stuifzand | ID.nl

De accutechniek en aandrijflijn van de Tesla Model Y onder de loep

De Tesla Model Y RWD is de basisversie van de reeks. ‘RWD’ staat voor ‘Rear Wheel Drive’, oftewel: de auto heeft alleen een elektromotor op de achteras. Tesla zelf strooit niet met vermogenscijfers, daarom hebben we de kentekengegevens van de testauto opgezocht: ‘Netto maximum vermogen elektrisch: 220 kW’. Omgerekend: 300 pk. Hoewel andere bronnen zelfs speculeren over 347 pk. Hoe dan ook: Tesla geeft wel de tijd op voor de acceleratie van 0 tot 100 km/u, en dat doet auto in 6,9 seconden. Snel genoeg, als je niet verlegen zit om vierwielaandrijving, een grotere accu of nog meer snelheid, die de duurdere Model Y Long Range en Performance wel hebben.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Ook over het formaat van de batterij geeft Tesla zelf weinig prijs. In de kentekengegevens wordt een gemiddeld energieverbruik van 15,7 kWh/100 km vermeld, Tesla geeft een actieradius op van 430 kilometer. Dus moet de batterij een netto capaciteit van ongeveer 67,5 kWh hebben. Maar dat is berekend op de achterkant van een doorgescheurde blauwe envelop (want wegenbelasting hoef je voor de Tesla nog steeds niet te betalen). Aan de Supercharger, Tesla’s eigen snellaadnetwerk, haalt de Model Y RWD een hoogste laadkracht van 170 kW.

Hoe presteert de Tesla Model Y op onze standaard verbruiksronde?

De Tesla Model Y RWD had het makkelijk tijdens onze verbruikstest. Op een mooie windstille zomeravond bij 24 graden ging er weinig energie verloren aan randsystemen zoals de airco. We weten dat Tesla op het gebied van efficiënte batterijen een voorsprong heeft op de concurrenten, maar de Model Y RWD legt de lat voor alle toekomstige test-EV's meteen wel heel hoog tijdens onze verbruiksronde. Na 170 kilometer noteert de boordcomputer een totaalverbruik van 23 kWh, oftewel een gemiddelde van 13,2 kWh/100 kilometer. Dat is ongekend zuinig, een staande ovatie waard. Uitgaande van de (geschatte) netto capaciteit van de batterij à 67,5 kWh zou gemakkelijk 510 kilometer op een volle accu kunnen worden afgelegd.

©Igor Stuifzand | ID.nl

En hoe bevalt de Tesla Model Y op de weg?

Er is een heleboel om vrolijk van te worden bij de Tesla Model Y, maar we hebben ook een lijstje met ‘punten waar we over vallen’. Na een weekje rijden, noteren we de afstemming van het onderstel als grootste minpunt. De vering is stug, de schokdemping stevig. Dat wekt misschien de indruk van een sportieve wegligging, maar de Model Y gunt zichzelf geen moment van rust. Ongeacht de conditie van het wegdek, voel je de auto voortdurend hobbelen.

Zelfs op de kleinste en kortste oneffenheden maken de grote wielen harde klappen. En van die veerbewegingen wordt beslist geen geheim gemaakt. Bovendien hoor je ook nog eens heel goed wat er zich allemaal onder de brede banden afspeelt, de afrolgeluiden zijn nadrukkelijk aanwezig. Maar we horen helaas ook andere bijgeluiden: uit het meubilair van de testauto klinken rammeltjes en kraakjes. Tesla heeft de afgelopen jaren heel grote kwaliteitswinst geboekt, maar we constateren toch nog ruimte voor verbetering.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Het centrale beeldscherm kan een beetje overdonderende uitwerking hebben op mensen die niet eerder met een Tesla hebben gereden, maar de bediening van het uitgebreide infotainmentsysteem steekt heel begrijpelijk in elkaar. Toch is het raadzaam om de tijd te nemen voor de kennismaking met de bediening. Er zijn zó veel verschillende functies in ondergebracht dat het weken of zelfs maanden kan duren voordat je alles gedachteloos vindt. Zodra je weet waarvoor alles dient en waar alles zit, is de digitale Tesla-wereld een heel ontspannen omgeving.

Met de adaptieve cruise control op een relaxte snelheid laat je alle systemen het werk verrichten. Wil je de temperatuur een graadje hoger of lager hebben, of gaat je voorkeur uit naar een andere radiozender? Dan wordt je verzoek via de uitstekende spraakbediening zonder denkpauze of wedervraag beantwoord, terwijl de auto keurig tussen de wegbelijning wordt gehouden. Een aangename manier van autorijden. En het idee dat je zo ongeveer de zuinigste EV op de weg hebt, is al net zo prettig. Hoewel je daarin beslist niet meer alleen bent.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Een schone oven is belangrijk om hygiënisch te kunnen koken. Na verloop van tijd hopen etensresten en vet zich op en dat veroorzaakt nare geurtjes, maar is ook niet goeed voor de prestaties. Gelukkig zijn er verschillende manieren om je oven weer te laten glimmen. En bij sommige ovens gaat dat zelfs helemaal vanzelf.

Handmatige reiniging

Begin met de basis: handmatige reiniging. Dit is de meest directe methode en vereist wat spierkracht en de juiste middelen. Verwijder eerst alle roosters en bakplaten uit de oven. Die kun je apart schoonmaken in warm sop met afwasmiddel, of in de vaatwasser als ze daarvoor geschikt zijn. Erg vuile roosters kun je ook een tijdje laten weken in een bak met heet water en wat druppels afwasmiddel. Op die manier gaat het vuil er bij het handmatig afwassen of in de vaatwasser er beter af.

Lees ook:Dit zijn de 10 meest gemaakte fouten tijdens het schoonmaken

Voor de binnenkant van de oven kun je een speciale ovenreiniger gebruiken. Volg altijd nauwkeurig de instructies op de verpakking, want sommige reinigers zijn zeer krachtig en vereisen dat je de keuken ventileert. Je kunt ook kiezen voor huis-tuin-en-keukenmiddelen. Een pasta van baking soda en water werkt vaak verrassend goed op aangekoekt vuil. Breng de pasta aan op de bevuilde plekken, laat het een paar uur (of een nacht) intrekken en veeg het daarna weg met een vochtige doek. Hardnekkige plekken kun je voorzichtig schrobben met een zachte borstel of een spons. Spoel de oven na met schoon water om alle resten van reinigingsmiddel te verwijderen.

©ID.nl

Veel ovens hebben een makkelijk schoon te maken en te houden emaille binnenwand. Hierdoor volstaat vaak alleen al het schoonmaken met een vochtige doek om vuil eraf te kunnen krijgen. Het gladde oppervlak zorgt er namelijk voor dat vuil zich niet hecht, waardoor je de oven makkelijk schoonhoudt.

Zelfreinigende ovens: pyrolyse, hydrolyse en katalyse

Veel moderne ovens zijn uitgerust met slimme zelfreinigende functies die het werk voor je doen. De drie meest voorkomende systemen zijn pyrolyse, hydrolyse en katalyse. Begrijp goed hoe elk systeem werkt om te bepalen wat het beste bij jouw gebruik past.

Wat doet pyrolyse?

Pyrolyse is een geavanceerde zelfreinigende functie die werkt met zeer hoge temperaturen. Tijdens zo'n pyrolysecyclus wordt de oven verwarmd tot extreem hoge temperaturen, vaak rond de 500 graden Celsius. Op deze temperatuur veranderen vet- en etensresten in as. Dit proces duurt meestal tussen de één en drie uur. De ovendeur vergrendelt automatisch tijdens de cyclus, waardoor jij (of bijvoorbeeld je kinderen) de deur niet kunnen openmaken.

Wanneer de oven is afgekoeld, hoef je alleen nog de overgebleven fijne as met een vochtige doek weg te vegen. Het is weliswaar een effectieve methode voor grondige reiniging, maar verbruikt wel veel energie. Daarnaast kan een lichte geur ontstaan door het verbranden van vet. Zorg daarom voor goede ventilatie.

Hoe werkt hydrolyse?

Bij Hydrolyse wordt de oven gereinigd door stoom. Bij dit proces plaats je een kleine hoeveelheid water in de bodem van de oven. Vervolgens activeer je het hydrolyseprogramma, waarbij de oven wordt verwarmd tot een temperatuur van ongeveer 100 graden Celsius. De stoom die ontstaat, weekt het vuil los van de ovenwanden. Na afloop van het programma, wanneer de oven is afgekoeld, kun je de zacht geworden etensresten eenvoudig wegvegen met een doek. Hydrolyse is een mildere en energiezuinigere methode dan pyrolyse, maar is vooral geschikt voor lichte tot matige vervuiling. Voor hardnekkig, aangekoekt vuil moet je zelf de boel nog nabehandelen met schoonmaakmiddel.

©ID.nl

Wat doet katalyse?

Katalyse is een continue zelfreinigende functie, wat betekent dat het reinigingsproces al begint tijdens het koken. Ovens met katalytische wanden zijn bekleed met een speciale, poreuze emaillelaag die de eigenschap heeft om vetspatten te absorberen en te oxideren (verbranden) bij normale kooktemperaturen, meestal boven de 200 graden Celsius. De katalytische laag breekt de vetten af en zet ze om in water en kooldioxide. De wanden van zulke ovens voelen vaak ruw aan. Het voordeel van katalyse is dat het continu werkt en je dus minder vaak handmatig hoeft te reinigen. Wel kunnen de katalytische panelen na verloop van tijd verzadigd raken en dan hun effectiviteit verliezen. Ze kunnen dan niet meer worden gereinigd en moeten mogelijk worden vervangen. Katalyse werkt het beste bij vetspatten en minder goed bij aangekoekte suikers of andere hardnekkige etensresten.

Deur reinigen

Natuurlijk is er ook nog de deur van de oven. De ruit kan al snel behoorlijk vuil raken. Vaak is een gewone ruitenreiniger al voldoende om vetspetters en strepen te verwijderen. Zijn de vlekken hardnekkiger? Gebruik dan wat baking soda of groene zeep op een vochtige doek en wrijf rustig schoon.

©ID.nl

Onderhoud en preventie

Ongeacht de reinigingsmethode is regelmatig onderhoud de sleutel tot een schone oven. Veeg na elk gebruik eventuele gemorste etensresten direct weg. Gebruik (biologisch) bakpapier of ovenschalen met deksel om spatten te minimaliseren. Een schone oven verlengt niet alleen de levensduur van het apparaat, maar zorgt er ook voor dat de oven beter op temperatuur komt, het eten beter smaakt en er minder stank vrij komt.

Navigeren, bijvoorbeeld met je smartphone, verloopt vlot met een internetverbinding. Maar wat als er geen mobiel netwerk is? Met vooraf gedownloade kaarten is ook offline navigeren gelukkig geen probleem.

Tip 1 Wel of geen internet

Navigeren met je smartphone gaat het makkelijkst met een stabiele internetverbinding, maar in het buitenland kan dit hoge roamingkosten opleveren. En wat als je reist in gebieden zonder mobiel netwerk of waar het netwerk plots wegvalt? Offline navigatie, waarbij je vooraf kaarten downloadt, is dan een praktische oplossing. Een gedownloade kaart laadt sneller en verbruikt minder batterij dan een app die constant data ophaalt. Neem tijdens je route bij voorkeur wel een opgeladen powerbank mee om te voorkomen dat je zonder stroom komt te zitten.

Zonder internet bepaalt je smartphone de locatie volledig via gps. Binnen de gedownloade regio kun je meestal routeberekeningen maken en navigatie-instructies ontvangen. Sommige apps bieden in offline modus ook een POI-zoekfunctie (Points of Interest).

Zonder internet werken deze functies niet: realtime verkeersinformatie (zoals files, werkzaamheden en flitsers), live ov-gegevens, bepaalde zoekopdrachten, street view en satelliet- of hybride kaarten (wel standaard wegenkaarten). Controleer vooraf of je eerder gedownloade kaarten nog actueel zijn en werk ze regelmatig bij.

Laten we enkele populaire mobiele apps bekijken die offline navigatie ondersteunen. Het is handig om meerdere apps met offline kaarten bij de hand te hebben. Je kunt dit testen door tijdelijk de vliegtuigmodus in te schakelen of wifi en mobiele data uit te zetten. De populaire navigatie-app Waze laten we hier buiten beschouwing omdat deze geen offline kaarten aanbiedt.

Street view is voorbehouden aan de online modus (hier Google Maps). 

Tip 2 Google Maps

We starten met een van de populairste navigatie-apps: Google Maps. Open de app, tik rechtsboven op je profielfoto of initialen en kies Offline kaarten. Selecteer je eigen kaart via Selecteer je eigen kaart (Android) of Je eigen kaart selecteren (iPhone). Zoom in en uit met twee vingers en verplaats de kaart met één vinger totdat het gewenste gebied binnen het blauwe kader valt. Onderaan zie je hoeveel opslagruimte nodig is. Tik op Downloaden om het gebied op te slaan. Na de download keer je automatisch terug naar Offline kaarten, waar een overzicht van je gedownloade kaarten verschijnt. Om een kaart een andere naam te geven, tik je op het icoon met de drie puntjes en kies je Naamwijzigen.

De kaart is nu klaar voor offline gebruik en je kunt nog extra kaarten downloaden. Navigeer zoals gebruikelijk: de app schakelt automatisch over op de gedownloade kaarten als er geen mobiel internet is.

Werk je offline kaarten regelmatig bij: tik op de drie puntjes en kies Updaten. Hier kun je kaarten trouwens ook verwijderen.

In Google Maps kun je offline kaarten downloaden, hernoemen, bekijken, updaten en verwijderen.

Tip 3 HERE WeGo

Net als Google Maps is HERE WeGo volledig gratis. De kaarten komen van Here Technologies, dat begon als Navteq, werd later door Nokia overgenomen en is nu in handen van Duitse autofabrikanten. Via https://mapcreator.here.com kunnen gebruikers eigen kaartgegevens toevoegen.

Voor offline kaarten trek je de onderste balk omhoog voor het menu. Tik op Kaarten downloaden en schakel bij voorkeur Uitsluitend downloaden via wifi in. Tik opnieuw op Kaarten downloaden, kies het continent en vervolgens het land of de regio die je nodig hebt. De benodigde opslagruimte wordt weergegeven. Tik op het downloadicoon om de kaart op te slaan.

Om te voorkomen dat de app tijdens offline navigatie tevergeefs een internetverbinding zoekt, stel je in het menu de App-verbinding tijdelijk in op Offline. Updates worden bij Kaarten downloaden naast de betreffende kaart aangegeven en kun je direct ophalen. Om een kaart weg te halen, selecteer je deze en kies je Verwijderen.

De volledige offline kaart van Nederland bijvoorbeeld neemt bij HERE WeGo zo’n halve gigabyte in beslag.

Tip 4 OsmAnd

OsmAnd (OpenStreetMap Automated Navigation Directions) is een mobiele app voor offline kaarten en navigatie, gebaseerd op OpenStreetMap-gegevens. Deze worden door een wereldwijde gemeenschap bijgewerkt en je krijgt meestal gedetailleerde en actuele kaartinformatie.

Bij de eerste keer opstarten, kun je de kaart van je huidige regio downloaden. Tik op de drie streepjes, kies Kaarten en hulpmiddelen en open Downloads om zelf een land of regio te selecteren. In de gratis versie kun je tot zeven kaarten downloaden. Naast de kaart zelf kun je voor een gebied ook hoogtelijnen, Wikipedia-informatie, een terreinkaart en weersvoorspellingen installeren, maar deze functies zijn voorbehouden aan de betaalde versie (ongeveer 3 euro per maand).

Om te navigeren binnen het gedownloade gebied tik je op de kaart of gebruik je de optie Zoeken in het menu. Tik op Navigatie, kies het vervoermiddel (auto, fiets of te voet) en tik op Start. Dit biedt turn-by-turn-aanwijzingen met spraakbegeleiding. Wil je de route als GPX-track opslaan, kies dan Details, tik op het downloadknopje en vul een naam in bij Bewaar als nieuwe track. Bevestig met Opslaan. Op Android wordt het bestand standaard opgeslagen in Android/data/net.osmand/files/tracks. Vanuit het menu, bij Plan een route, kun je de tracks direct openen of ook een eigen GPX-route importeren (zie ook tip 8).

OsmAnd geeft ook gesproken turn-by-turn-aanwijzingen.

Tip 5 MAPS.ME

MAPS.ME is een gratis navigatie-app die net als OsmAnd gebruikmaakt van OpenStreetMap-kaarten. In de gratis versie kun je ongeveer tien kaarten downloaden.

Open de app en zoom in op het gewenste gebied totdat een prompt verschijnt om de kaart te downloaden. Dit gebeurt meestal wanneer de indicatie 5 km zichtbaar is. Bevestig met Download.

Een andere en vaak handigere manier om kaarten te downloaden is via de optie Meer, waar je Gedownloadekaarten selecteert. Bovenaan kun je naar een locatie zoeken. Als de app deze herkent, verschijnt direct de downloadknop om het gebied op te halen.

Als je bij de instellingen de optie Markeer gedownloade kaarten hebt ingeschakeld, dan kun je op de kaart zien welke gebieden reeds offline beschikbaar zijn.

Voor navigatie gebruik je de zoekfunctie of tik je op de kaart om een locatie te selecteren. Kies vervolgens Route naar of eventueel Route van en bepaal het vervoermiddel: auto, te voet of per fiets. Ook offline krijg je turn-by-turn-navigatie.

Je kunt gedownloade kaarten updaten door bij Gedownloade kaarten op Controleren te tikken. Om een kaart te verwijderen, selecteer je deze, tik je op de drie puntjes en kies je Verwijderen.

Kleurmarkeringen geven duidelijk aan welke gebieden je al gedownload hebt voor offline navigatie.

Tip 6 Sygic

Sygic is misschien minder bekend in Nederland en België, maar de app biedt wel hoogwaardige 2D- en 3D-kaarten van TomTom. Om Sygic te gebruiken, moet je je eerst registreren. In de gratis versie kun je in principe onbeperkt kaarten downloaden; grotere landen zijn opgesplitst in regio’s. Om kaarten te downloaden, open je het menu en kies je Offline kaarten (toevoegen).

Deze kaarten worden in de gratis versie driemaal per jaar automatisch geüpdatet. In de betaalde Premium-variant gebeurt dit maandelijks en krijg je ook turn-by-turn-navigatie en gesproken instructies en (in de online modus) ook de actuele verkeersdrukte, snelheidslimieten en mobiele flitsers.

Houd er rekening mee dat Sygic zich volledig richt op autoverkeer. Er zijn geen routeberekeningen specifiek voor fietsers of wandelaars.

Je kunt in Sygic een onbeperkt aantal offline kaarten downloaden.

Tip 7 Komoot en RouteYou

Waar Sygic zich vooral richt op autoverkeer, zijn Komoot en RouteYou juist gespecialiseerd in (sportieve en recreatieve) wandel- en fietsroutes. In de gratis versie van Komoot kun je helaas slechts één regio ontgrendelen voor offline navigatie en spraakinstructies. Extra regio’s zijn beschikbaar tegen een prijs tussen circa 4 en 9 euro, afhankelijk van de grootte, of je kunt alle wereldregio’s in één keer aanschaffen voor ongeveer 30 euro.

Ga via de Profiel-knop naar de rubriek Maps, tik op de +-knop en zoek de gewenste regio. Selecteer de ontgrendelde regio en schakel Opslaan voor offline in. Je kunt ook een route plannen (uitsluitend met internetverbinding aangezien de berekening via de Komoot-servers verloopt) en deze vervolgens bewaren. Tik hiervoor op Opslaan en vink Opslaan voor offline gebruik aan. Na bevestiging kun je de route offline volgen, inclusief spraaknavigatie, vooropgesteld dat deze regio is ontgrendeld.

Ook RouteYou biedt de mogelijkheid routes met een achtergrondkaart offline te downloaden, maar dit is alleen beschikbaar in de betaalde versies. Een Plus-account kost ongeveer 36 euro per jaar. Je vindt gedownloade routes dan bij Gedownloade routes via de knop Profiel.

In Komoot kun je ook specifieke regio’s (tegen betaling) downloaden voor offline navigatie.

Alles over Komoot lees je in dit artikel: Wandelen en fietsen buiten de gebaande paden met Komoot

Tip 8 GPX-import via OsmAnd en Komoot

Verschillende navigatie-apps – en gps-handhelds – ondersteunen het importeren van GPX-tracks en -routes, die vervolgens offline kunnen worden gebruikt. In het kader ‘GPX’ lees je meer over dit bestandstype. Gratis import en offline gebruik zijn mogelijk in onder meer OsmAnd en in Komoot voor ontgrendelde regio’s.

In OsmAnd open je het menu, kies je Plan een route en tik je op Importeer track. Vervolgens selecteer je een GPX-bestand. Tijdens tests bleek deze functie helaas niet altijd even betrouwbaar. In Komoot verloopt dit proces vlotter. Ga naar Home, open Profiel, kies Opgeslagen routes en tik bovenaan op Importeren en vervolgens op Importeer een bestand (GPX). Selecteer het gewenste GPX-bestand en kies Bestandopenen om de route of track in de routeplanner te openen en als geplande tour op te slaan, of Bestand opslaan om deze direct als voltooide tour te bewaren.

In beide gevallen geef je het verplaatsingstype aan, zoals Wandelen, Fietsen, Mountainbiken of Bergwandelen, en bevestig je de keuze. Bij het opslaan kun je de tour een naam geven en Opslaan voor offline gebruik aanvinken. Je vindt de route dan terug bij Opgeslagenroutes of bij Voltooide activiteiten. Als de bijbehorende kaart al is gedownload, kun je direct navigeren.

Handig om weten: in Komoot kun je GPX-routes ook via de dienst Garmin Connect met je Garmin-toestel synchroniseren.

GPX-routes werken ook op een smartwatch: Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie

Een pas geïmporteerde GPX-route kun je als een ‘tour’ (voor offline gebruik) bewaren in Komoot.

Tip 9 GPX-routes downloaden

In tip 8 lees je hoe je GPX-routes en -tracks in navigatie-apps importeert. Ook in de meeste gps-apparaten is zo’n import mogelijk. In tips 10 en 11 ontdek je hoe je zelf zo’n GPX-bestand maakt, maar dat is niet altijd nodig. Er zijn namelijk diverse sites waar je kant-en-klare GPX-routes en -tracks ook gratis kunt downloaden voor (offline) navigatie.

Een optie is AllTrails. Meld je aan, voer een regio in en kies een voorgestelde trail. Klik onderaan op de groene knop (Hit the trail of Daar gaan we) en selecteer Export map file of Kaartbestand exporteren/ GPXTrack of GPX Route zonder tijdstempels (zie kader ‘GPX’). Andere exportopties zijn onder meer Google Earth KML/KMZ en Garmin FIT.

Ook RouteYou (zie ook tip 7) biedt GPX-routes. Registreer je (gratis) en klik op Zoek een route. Geef het routetype aan, kies locatie en lengte en klik op Toon <x> routes. Selecteer een route, klik op Downloaden en kies GPX. Andere opties zijn bijvoorbeeld Garmin en Google Earth (KML).

Voor talrijke fiets- en wandelroutes in Nederland, België en Duitsland kun je terecht op onder meer Routiq. Kies een route en klik op Download de GPX. Dit vereist wel een Premium-account (circa 15 euro per jaar).

Bij AllTrails kun je routes in diverse formaten downloaden, waaronder GPX.

Tip 10 GPX-routes zelf maken

Je kunt ook zelf GPX-routes maken en deze downloaden naar je navigatie-app of gps-toestel voor offline gebruik. Dit kan gratis via verschillende sites, zoals www.gpx.studio.

Klik op App en zoom in tot je voldoende kaartdetails hebt. Klik op het potloodicoon, laat Routing ingeschakeld en kies een activiteitstype, zoals Bike, Run/hike of Motorcycle. Klik op het potlood-icoon en plaats de routepunten op de kaart. De route wordt automatisch langs bestaande wegen gemarkeerd. Onderaan zie je de routelengte en het hoogteprofiel.

Wil je POI’s (waypoints) toevoegen? Klik op het pin-icoon, vul een naam en beschrijving in, kies een geschikt icoon en bevestig met Create point of interest.

Stel geheel zelf je GPX-route samen in gpx.studio.

Tip 11 RouteYou

Ook op de website van RouteYou kun je zelf routes maken en gratis (openbaar) opslaan. Ze worden dan automatisch beschikbaar in de mobiele app van RouteYou. Als je bent aangemeld met hetzelfde account, vind je ze terug bij Profiel / Mijn routes. Je kunt de routes ook downloaden.

Meld je aan en klik op het pijlknopje bij Plan een route. Kies uit Maak een route, Uploadeen route (voor GPX-import), Wandelknooppunten of Fietsknooppunten. De laatste twee maken handig gebruik van het uitgebreide knooppuntennetwerk in Nederland en België.

Bij Maak een route geef je het routetype aan, met subtypes zoals Recreatieve fietsroute, Gravelbikeroute of Mountainbike route. Voor een A-naar-B-route vul je start- en aankomstlocatie in, bij een lusvormige route kies je de startplaats en lengte (en eventueel de kompasrichting). Bevestig met Opslaan / Route opslaan. Klik op Downloaden en kies (bijvoorbeeld) GPX.

Je kunt ook routes samenstellen op de site van RouteYou en deze als GPX-bestand downloaden.