Niet alleen in Nederland en in Europa voert de Tesla Model Y de verkoopstatistieken aan, de elektrische crossover is zelfs wereldwijd de best verkochte auto. Maar wil dat zeggen dat de Model Y écht zo goed is? We stappen achter het stuur van de goedkoopste versie: de Tesla Model Y RWD met achterwielaandrijving.

Eerst even een rondje om de Tesla Model Y

©Igor Stuifzand

We testen de Tesla Model Y niet zozeer vanwege zijn nieuwswaardigheid, want de auto rijdt alweer twee jaar rond in Nederland en heeft inmiddels 12.250 kopers gevonden (peildatum: juli 2023). Verbeteringen worden periodiek ‘over-the-air’ doorgevoerd; dat is ongeveer het enige wat er aan de Model Y verandert. Toch blijft de auto onderwerp van veel gesprekken. Is het niet omdat Elon Musk al voorspelde dat de Model Y de best verkopende EV wereldwijd zou worden, dan is het wel een choquerende prijsverlaging die wordt doorgevoerd of het feit dat de Model Y niet alleen ’s werelds best verkopende EV is, maar zelfs de best verkopende personenauto. Inderdaad: er worden meer Tesla’s Model Y verkocht dan Toyota’s Corolla of RAV4! Wie had dat twintig jaar geleden, toen Tesla zijn autodivisie oprichtte, durven denken…

©Igor Stuifzand

Een rondje om de Tesla Model Y RWD levert weinig nieuwe zienswijzen op. De goede stroomlijn spat van de auto af, al begint de tijd op sommige designelementen wel wat vat te krijgen. Naar verluidt wordt er hard gewerkt aan een facelift, waarbij de basisvorm echter niet zal veranderen. Vroeger struikelden we bij Tesla’s nog weleens over de bouwkwaliteit, met schots en scheef gemonteerde onderdelen, maar dat tijdperk ligt inmiddels allang achter ons. Zeker nu er veel Tesla’s onze kant op komen vanuit China en Duitsland, waar de auto’s schijnbaar met meer liefde voor detail (en degelijkheid) in elkaar worden gezet dan vroeger in de VS.

Nu de Model Y ook in Tesla’s Gigafactory in Berlijn wordt gebouwd, zijn er twee nieuwe lakkleuren beschikbaar: Quicksilver (meerprijs: 3.000 euro) en Midnight Cherry Red (à 3.200 euro). Onze testauto is gespoten in Deep Blue Metallic, waarvoor je 1.600 euro extra moet betalen ten opzichte van standaard wit.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Over het interieur valt evenmin iets nieuws te vertellen. Het centrale beeldscherm van het infotainment- en bedieningssysteem heeft de hoofdrol, verder valt er eigenlijk niet zo heel veel te zien. Strak en minimalistisch, en daardoor gespeend van sfeer. Het vermaak moet dus uit het centrale aanraakscherm komen. Iemand zin in karaoke, of lig je slap van de lach als je de richtingaanwijzers laat knipperen met het geluid van een scheetkussen? Dan heb je het in een Tesla algauw naar je zin.

Puur kijkend naar functionaliteit blijven we ons afvragen wat nou het voordeel is van elektronische spiegel- of stuurverstelling via het centrale scherm. Waarbij wel moet worden benadrukt, dat Tesla heel veel functies in het systeem heeft geïntegreerd die al heel snel hun nut bewijzen. Zoals de gong die klinkt wanneer het verkeerslicht op groen springt. Aan de foutloze spraakbediening kunnen nog heel veel merken een voorbeeld nemen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Is de Tesla Model Y een praktische auto?

Absoluut! Maar dat mag ook wel bij een auto van 4,75 meter lang. Vier volwassenen zitten riant, zowel voorin als achterin is er meer dan genoeg armslag en ruimte voor je benen, en ondanks het standaard glazen panoramadak (dat niet open kan) zit je met je hoofd centimeters van de dakspant verwijderd. Tesla heeft het over een bagageruimte van 854 liter, aan weerzijden van de laadvloer zitten achter de wielkuipen nog diepe bakken en onder de laadvloer zelf kun je behalve de laadkabels nog een heleboel kleine spulletjes kwijt. Met de achterbank in z’n geheel neergeklapt ontstaat een laadruim van 2.158 liter.

Maar dat is nog niet alles: in de ‘frunk’ voorin past ook nog eens 117 liter aan bagage. En voor wie dát nog niet genoeg is: de Model Y RWD kan worden besteld met een trekhaak waaraan een aanhanger met oploopremmen van 1.600 kilo aan mag worden gehangen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat kost de Model Y en wat heeft de auto voor die prijs allemaal te bieden?

Begin 2023 waren de prijsverlagingen die Tesla had doorgevoerd het gesprek van de dag in de autowereld. Het ging niet om een klein bedrag: de korting kon oplopen tot wel 12.000 euro. Uitermate zuur als je nét nog voor de oude prijs een auto had besteld ... Zo hoog was de prijsverlaging van de Tesla Model Y RWD trouwens niet, maar de 3.000 euro die in mindering werd gebracht op de toenmalige instapprijs van 49.990 euro was toch mooi meegenomen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

De Tesla Model Y RWD heeft momenteel nog steeds een basisprijs van 46.990 euro, exclusief de kosten voor aflevering, tenaamstelling en verwijderingsbijdrage à 1.003 euro. Daarmee komt de auto (in tegenstelling tot de Model 3) niet in aanmerking voor SEPP-aanschafsubsidie, maar het blijft een bijzonder scherpe prijs, zeker als je kijkt naar de rijke standaarduitrusting.

Elektrische stoelbediening, (kunst)leren bekleding, stoelverwarming, automatische airco met luchtreiniging, het glazen panoramadak, een audiosysteem met dertien luidsprekers en een subwoofer, een uitgebreid pakket veiligheids- en rijhulpsystemen, een draadloze telefoonlader, navigatie en regelmatig een software-update ‘over-the-air’ zijn allemaal bij de prijs inbegrepen.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Met Premium Connectivity krijg je via een maandabonnement live-verkeersweergave en satellietkaarten voor de navigatie, video en muziek streamen en internet browsen. Tegen vaste meerprijzen kun je kiezen voor een andere lakkleur dan wit, 20-inch wielen, de trekhaak, witte interieurbekleding, Enhanced Autopilot, volledig autonoom rijden (al blijft dat systeem nadrukkelijk bedoeld ter ondersteuning van de bestuurder) en een wallbox voor thuisladen. Tesla houdt niet van lange levertijden. Vandaag besteld is binnen een tot anderhalve maand thuis voor de deur. De private-leasebedragen die Tesla in rekening brengt beginnen bij 684 euro per maand (op basis van 10.000 km per jaar voor 60 maanden).

©Igor Stuifzand | ID.nl

Wat zijn de concurrenten van de Model Y?

Heeft de auto die wereldwijd het best verkoopt concurrenten, of moet je dat auto’s noemen die graag met de Tesla Model Y zouden willen concurreren? Laten we daarom maar de modellen noemen die qua formaat goed met de Tesla te vergelijken zijn. Te beginnen met de Skoda Enyaq iV, die in de Nederlandse verkoopstatistieken dicht in de buurt komt van de Model Y. De basisprijs van de Skoda is lager, qua vermogen en accuprestaties moet hij in de Tesla zijn meerdere erkennen. Wat dan meteen ook opgaat voor de Audi Q4 e-tron en de Volkswagen ID.4 en ID.5, die op hetzelfde elektrische platform staan als de Skoda.

Vanuit Japan steekt de Toyota bZ4x de Model Y naar de troon, al geldt ook voor dit model dat hij qua prestaties van accu en motor onderdoet voor de Tesla. Idem dito voor de voorwielaangedreven Nissan Ariya, die ongeveer dezelfde proporties heeft. BMW levert de iX1 en iX3, maar die zijn een stuk duurder en hun aandrijflijnen zijn veel minder efficiënt.

©Igor Stuifzand | ID.nl

De accutechniek en aandrijflijn van de Tesla Model Y onder de loep

De Tesla Model Y RWD is de basisversie van de reeks. ‘RWD’ staat voor ‘Rear Wheel Drive’, oftewel: de auto heeft alleen een elektromotor op de achteras. Tesla zelf strooit niet met vermogenscijfers, daarom hebben we de kentekengegevens van de testauto opgezocht: ‘Netto maximum vermogen elektrisch: 220 kW’. Omgerekend: 300 pk. Hoewel andere bronnen zelfs speculeren over 347 pk. Hoe dan ook: Tesla geeft wel de tijd op voor de acceleratie van 0 tot 100 km/u, en dat doet auto in 6,9 seconden. Snel genoeg, als je niet verlegen zit om vierwielaandrijving, een grotere accu of nog meer snelheid, die de duurdere Model Y Long Range en Performance wel hebben.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Ook over het formaat van de batterij geeft Tesla zelf weinig prijs. In de kentekengegevens wordt een gemiddeld energieverbruik van 15,7 kWh/100 km vermeld, Tesla geeft een actieradius op van 430 kilometer. Dus moet de batterij een netto capaciteit van ongeveer 67,5 kWh hebben. Maar dat is berekend op de achterkant van een doorgescheurde blauwe envelop (want wegenbelasting hoef je voor de Tesla nog steeds niet te betalen). Aan de Supercharger, Tesla’s eigen snellaadnetwerk, haalt de Model Y RWD een hoogste laadkracht van 170 kW.

Hoe presteert de Tesla Model Y op onze standaard verbruiksronde?

De Tesla Model Y RWD had het makkelijk tijdens onze verbruikstest. Op een mooie windstille zomeravond bij 24 graden ging er weinig energie verloren aan randsystemen zoals de airco. We weten dat Tesla op het gebied van efficiënte batterijen een voorsprong heeft op de concurrenten, maar de Model Y RWD legt de lat voor alle toekomstige test-EV's meteen wel heel hoog tijdens onze verbruiksronde. Na 170 kilometer noteert de boordcomputer een totaalverbruik van 23 kWh, oftewel een gemiddelde van 13,2 kWh/100 kilometer. Dat is ongekend zuinig, een staande ovatie waard. Uitgaande van de (geschatte) netto capaciteit van de batterij à 67,5 kWh zou gemakkelijk 510 kilometer op een volle accu kunnen worden afgelegd.

©Igor Stuifzand | ID.nl

En hoe bevalt de Tesla Model Y op de weg?

Er is een heleboel om vrolijk van te worden bij de Tesla Model Y, maar we hebben ook een lijstje met ‘punten waar we over vallen’. Na een weekje rijden, noteren we de afstemming van het onderstel als grootste minpunt. De vering is stug, de schokdemping stevig. Dat wekt misschien de indruk van een sportieve wegligging, maar de Model Y gunt zichzelf geen moment van rust. Ongeacht de conditie van het wegdek, voel je de auto voortdurend hobbelen.

Zelfs op de kleinste en kortste oneffenheden maken de grote wielen harde klappen. En van die veerbewegingen wordt beslist geen geheim gemaakt. Bovendien hoor je ook nog eens heel goed wat er zich allemaal onder de brede banden afspeelt, de afrolgeluiden zijn nadrukkelijk aanwezig. Maar we horen helaas ook andere bijgeluiden: uit het meubilair van de testauto klinken rammeltjes en kraakjes. Tesla heeft de afgelopen jaren heel grote kwaliteitswinst geboekt, maar we constateren toch nog ruimte voor verbetering.

©Igor Stuifzand | ID.nl

Het centrale beeldscherm kan een beetje overdonderende uitwerking hebben op mensen die niet eerder met een Tesla hebben gereden, maar de bediening van het uitgebreide infotainmentsysteem steekt heel begrijpelijk in elkaar. Toch is het raadzaam om de tijd te nemen voor de kennismaking met de bediening. Er zijn zó veel verschillende functies in ondergebracht dat het weken of zelfs maanden kan duren voordat je alles gedachteloos vindt. Zodra je weet waarvoor alles dient en waar alles zit, is de digitale Tesla-wereld een heel ontspannen omgeving.

Met de adaptieve cruise control op een relaxte snelheid laat je alle systemen het werk verrichten. Wil je de temperatuur een graadje hoger of lager hebben, of gaat je voorkeur uit naar een andere radiozender? Dan wordt je verzoek via de uitstekende spraakbediening zonder denkpauze of wedervraag beantwoord, terwijl de auto keurig tussen de wegbelijning wordt gehouden. Een aangename manier van autorijden. En het idee dat je zo ongeveer de zuinigste EV op de weg hebt, is al net zo prettig. Hoewel je daarin beslist niet meer alleen bent.

©Igor Stuifzand | ID.nl

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!