In de basis lijken de Fairphone 3 en Fairphone 3+ op elkaar. Het verschil zit hem in de camera’s, de speaker en de hoeveelheid gerecycled plastic (veertig in plaats van negen procent). Ook wordt Android 10 dit keer meteen meegeleverd. Maar hoe bevalt het toestel verder?

Laten we eerlijk zijn: veel mensen kopen te vaak een nieuwe smartphone. Sommige mensen vinden het een probleem dat ze dat eens per twee, drie jaar moeten doen, andere doen dat zonder na te denken twee keer per jaar. Uiteindelijk moet je het zelf weten. Het is jouw geld, maar dat is niet het enige waar het om draait: al die smartphones zijn (samen met andere elektronicaproducten) een aanslag op het milieu.

En dat is waar Fairphone zijn businessmodel op gebaseerd heeft. De fabrikant maakt duurzame toestellen. Niet alleen worden leveranciers beter betaald, ook kun je bepaalde onderdelen gemakkelijk vervangen. Zo hoef je dus geen hoge reparatiekosten te betalen en word je ook niet verleid meteen een nieuwe smartphone te kopen zodra de oude kapot is.

©PXimport

Specificaties Fairphone 3 Plus

In 2019 bracht Fairphone de Fairphone 3 uit. Precies een jaar later komt nu de Fairphone 3+. Beide toestellen lijken in de basis ontzettend veel op elkaar. Zo is er (wederom) een Qualcomm Snapdragon 632 aanwezig, die vergezeld wordt door 4 GB aan werkgeheugen en 64 GB aan interne opslagruimte. De specificaties zorgen voor een relatief langzame smartphone, maar gelukkig is die ervaring niet storend. Wanneer je je toestel gebruikt voor wat berichtendiensten en telefoongesprekken, dan moet het wel goedkomen.

Je kunt ook een micro-sd-kaart in het toestel plaatsen door de accu eruit te halen. Die accu heeft een vermogen van 3040 mAh. Daarmee kom je een dag gewoon door, maar houd er wel rekening mee dat je hem aan het einde van die dag moet opladen. Draadloos opladen is niet aanwezig, dat gebeurt via een usb-c-kabel.

©PXimport

Zuinig omgaan met het milieu

Die usb-c-kabel wordt niet meegeleverd. Dat gebeurt met een reden. Fairphone gelooft namelijk dat je al zo’n kabel en oplader hebt liggen die je gebruiken kunt. Is dat niet het geval, dan kun je er nog eentje los bestellen op de website. Apple probeert nu hetzelfde trucje uit te halen met de Apple Watch Series 6. Die smartwatch wordt niet voorzien van een oplader in de doos. Het bedrijf verkoopt dat als milieubesparend, maar in dit geval gaat het meer om kostenbesparing. En dat idee bespeuren we niet als het om de Fairphone 3+ gaat. De insteek is anders, omdat heel de bedrijfscultuur anders is. En daar is wat voor te zeggen.

De Fairphone 3+ heeft zes onderdelen die je kunt vervangen wanneer ze kapotgaan. Of wanneer je ze gewoon wil upgraden natuurlijk. Het idee hierachter is dat je je telefoon toch enigszins modern of nieuw kunt laten aanvoelen, zonder meteen een nieuwe aan te schaffen. Op de website van de fabrikant zie je een overzicht met beschikbare onderdelen. Voorbeelden zijn de nieuwe camera’s en de matzwarte achterkant. En het mooie is: als je een Fairphone 3 hebt, dan kun je die onderdelen ook gebruiken in je oude smartphone. Kun je die 3+ toch laten liggen. Scheelt weer.

Het vervangen van de onderdelen gaat heel simpel. Je verwijdert de accu en schroeft alle schroeven los. Vervolgens druk je voorzichtig het scherm eruit, waardoor je gemakkelijk bij de losse modules komt. Bij de camera moet je eerst nog de lintkabel verwijderen, maar daarna schroef je ook hier de schroefjes los en druk je de module er gemakkelijk uit. Je plaatst de nieuwe camera, sluit hem weer aan, doet de schroeven erin en klaar is Kees. Mocht je er niet uitkomen, dan heeft Fairphone allerlei tutorials op YouTube staan. Het vervangen is dus gemakkelijk en toegankelijk, mede ook dankzij het feit dat er een kleine Philips-schroevendraaier meegeleverd wordt. Zolang je die bij de hand hebt, kun je dus de zes verschillende onderdelen van je Fairphone 3 Plus+.

©PXimport

©PXimport

Video en audio

Eén van de vervangbare onderdelen is het scherm. En laat dat nou net, samen met de achterkant, een onderdeel van een smartphone zijn dat heel vaak veel schade oploopt. Dus dan is het maar goed ook dat je het display zonder al te veel gedoe en kennis van zaken kunt vervangen.

Het lcd-scherm is 5,65 inch groot, heeft een full hd+-resolutie, een schermverhouding van 18:9 en een pixeldichtheid van 427 pixels per inch (ppi). Alles boven de 400 ppi levert een mooi beeld op en die conclusie kunnen we ook trekken bij de Fairphone 3+. Het scherm is niet uitmuntend en heeft zelfs een klein beetje last van een ghosting effect (waarbij restbeelden nog zichtbaar zijn na een bewegend beeld), maar voor de rest worden kleuren redelijk accuraat weergeven. Je kunt hier prima foto’s en video’s op bekijken; voor dagelijks gebruik oogt het gewoon netjes. Letters zijn perfect leesbaar. De kijkhoek is niet heel groot, maar dat is gelukkig ook niet het allerbelangrijkste.

De speaker op de Fairphone 3+ zit ook dit keer aan de linkerkant van het toestel. Wellicht handig voor mensen die rechts zijn, maar deze linkshandige vindt het niet altijd prettig. De audio klinkt constant weggemoffeld, omdat de vastgehouden telefoon leunt tegen de handpalm. En rechtshandigen moeten erop letten dat ze niet toch met hun vinger op die speaker zitten. Het is een prima oplossing voor wanneer je video’s horizontaal bekijkt, omdat je hand op dat moment niet voor de speaker, maar voor verticaal gebruik is het minder wenselijk. Wel moeten we zeggen dat de speaker beter klinkt dan zijn voorganger. De audio klinkt helder, maar is verder ontdaan van bas.

©PXimport

©PXimport

Camera-upgrades

De nieuwe cameramodule is stukken beter dan de module die met de vorige Fairphone geïntroduceerd werd. De 48 megapixelcamera schiet kleurrijke en gedetailleerde foto’s, maar daar heb je wel voldoende licht voor nodig. Is het net even te donker, dan merk je dat de camera het lastig krijgt. Er ontstaan dan artefacten en de kwaliteit gaat over het algemeen omlaag.

Opvallend is echter dat je de foto’s niet in de volledige resolutie kunt schieten. Je maakt ze standaard in 12 megapixel (waarbij de pixels dus gecombineerd worden voor meer licht en detail). Verder is de autofocus lekker snel en kun je nu gebruikmaken van object tracking en scene-optimalisatie. Er is geen optische zoom, maar je kunt wel tot acht keer digitaal inzoomen.

Verder zijn er nog wat irritante dingen. In de normale fotomodus is het zo dat tappen voor scherpstellen ook meteen de foto maakt. De Pro-modus doet dat dan weer niet. Daarnaast kun je 4k-video’s in 60 fps schieten, maar full hd-video’s weer niet; dat kan alleen in 30 fps of 120 fps. De slowmotionbeelden ogen overigens prima, maar verder niet indrukwekkend.

In dezelfde prijscategorie valt bijvoorbeeld de iPhone SE 2020 of de Google Pixel 4a. Beide smartphones maken veel betere foto’s dan de camera’s op de Fairphone 3+. Dat is dus wel iets om rekening mee te houden.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Android 10 tot en met Android 14

Het toestel wordt direct geleverd met Android 10. Ondanks de ietwat verouderde hardware, voelt het toestel daardoor toch modern aan. Je kunt dus genieten van alles dat Android 10 te bieden heeft: de nieuwe functies en de extra beveiliging. De beveiligingsupdate staat op 5 augustus 2020, waardoor het toestel dus iets achterloopt op de rest. Wel is het goed om te weten dat Fairphone van plan is vijf upgrades uit te brengen, waardoor je de telefoon dus ongestoord en veilig kunt gebruiken tot en met de release van Android 14. Dat komt de duurzaamheid echt ten goede.

Android 10 op de Fairphone 3 + is behoorlijk uitgekleed. Maar dat is in dit gevoel een positief punt. De telefoon is namelijk van alleen de standaard Google-apps voorzien. Je krijgt er één app van Fairphone bij, maar die kun je lekker uitschakelen. Daardoor heb je dus toegang tot vanilla Android, wat voor veel gebruikers een positieve ervaring oplevert. Er is geen bloatware en er zijn ook geen onnodige functies die je toch niet gebruikt. Verder is het opvallend dat het toestel standaard geleverd wordt met de ouderwetse navigatie toetsen in beeld, maar gelukkig kun je dat veranderen naar de nieuwe manier van navigeren (namelijk met de nieuwe gestures).

©PXimport

Fairphone 3+ – conclusie

Laten we eerlijk zijn. Voor een bedrag van 470 euro kun je betere smartphones in huis halen. Op het gebied van goede software kun je terecht bij onder meer Nokia en de OnePlus Nord en qua camerawerk doen vooral de Pixel 4 en de iPhone SE 2020 wonderen voor ongeveer hetzelfde bedrag. Echter, de reden dat je voor een Fairphone gaat, is omdat je andere waarden hecht aan je smartphonegebruik.

Je vindt het belangrijk dat zo’n toestel duurzaam is en goed is voor het milieu. En wat dat aangaat, is Fairphone de enige in zijn soort. Door het kunnen omwisselen van de modules en de vijf beloofde upgrades, hoef je de komende jaren geen ander toestel te kopen, wat uiteindelijk beter is voor het milieu. Ja, de Fairphone 3+ heeft verouderde hardware, maar voor een doorsnee gebruiken (die wat WhatsApp’t, telefoontjes pleegt en foto’s en video’s deelt) kan het ermee door. Verwacht echter niet dat je hierop goed kunt gamen.

Het is in elk geval goed om te zien dat Fairphone nog steeds nieuwe modules blijft maken en meer investeert in gerecycled plastic. Daarin is de fabrikant echt een voorbeeld voor onder meer Google, Apple en Samsung. Onderaan de streep kies je voor de Fairphone 3+ omdat je de idealen steunt van het bedrijf, niet omdat je een smartphone zoekt die veel aanbiedt voor weinig geld.

Ninja pakt het concept van airfryers met de CRISPi helemaal anders aan. In plaats van een groot apparaat met bakmanden, is dit een compact geheel van glazen schalen waarop je een pod plaatst waar de hitte uit komt. Is dit een handig alternatief? ID.nl test het.

Eerste indruk

De CRISPi pakt airfryen anders aan: geen dichte mand, maar glazen zogeheten Tempware-schalen met daaraan vastgemaakt handgrepen. Daar bovenop klem je de PowerPod (verwarming + ventilator). In Europa geeft Ninja 1700 watt op als vermogen; dat is meer dan de 1500 watt die het apparaat in de VS heeft.

In de doos vind je een kleine kom van ongeveer 1,4 liter en een grote kom van ongeveer 3,8 liter, beide met zogeheten Crisper Plates om in de schalen te leggen, en bijpassende deksels. Ook levert Ninja een full-colour instructie- en inspiratieboekje mee, met uitgebreide uitleg over de werking, voorbeeldrecepten en tabellen met instellingen en baktijden voor zowel de kleine als de grote schaal. Ninja lijkt de kleine schaal vooral te hebben bedoeld voor snacks en bijvoorbeeld lunchgerechten voor één persoon, terwijl de grote schaal eerder voor avondeten bedoeld is.

©Saskia van Weert

Ninja benadrukt op meerdere plekken dat de CRISPi en de schalen niet alleen bedoeld zijn om eten te airfryen, maar ook om voedsel te marineren. Doe er bijvoorbeeld kip en marinade in, sluit de schaal af met het deksel, zet alles in de koelkast, waarna je tegen etenstijd de kip erin bereidt. Of je dekt na het eten de kliekjes in de schaal af met het deksel en zet het geheel na afkoelen in de koelkast. Dat meervoudige gebruik is even een mindset die je jezelf als gebruiker moet aanleren.

Uitpakken en installatie

Het in elkaar zetten is niet moeilijk: na een eerste keer proberen is het duidelijk. De Crisper Plates moeten elk in hun bijpassende schaal worden gelegd. Ze hebben rubber pootjes aan alle vier de hoeken; deze moeten met de bolletjes omlaag in de schaal worden gelegd, zonder druk uit te oefenen. Druk je te hard of leg je de platen ondersteboven in de schalen, dan kunnen de pootjes loslaten, en die kun je daarna niet meer terugplaatsen.

Gebruik je de kleine schaal, dan plaats je de PowerPod er direct op. Gebruik je de grote schaal, dan zet je eerst de adapter op de schaal en klik je daar de PowerPod in.

Doordat de schalen van glas zijn, kun je in theorie via de zijkant de garing in de gaten houden. In de praktijk is het handiger om de pod tijdens het airfryen op te tillen en van boven te kijken. Dat is sowieso wel makkelijk, omdat je etenswaren tijdens het bakken doorgaans een aantal keer moet omdraaien voor optimaal resultaat.

Bediening en functies

De PowerPod heeft maar een paar drukknoppen. Met de ronde knop kies je een van de vier mogelijke standen: Air Fry, Roast, Recrisp (opnieuw krokant) en Keep Warm. Ninja geeft geen temperaturen op voor de verschillende standen. Air Fry is de hoogste stand met 185 graden, zo vonden we online. Roast is wat minder heet, bedoeld voor bijvoorbeeld vlees. Recrisp is bedoeld voor snacks die afgekoeld of koud zijn en die je wilt oppiepen, en Keep Warm is uiteraard bedoeld om eten op temperatuur te houden.

©Saskia van Weert

Met de ronde knop kies je de gewenste stand, met de plus- en minknop pas je de tijd aan, en met Start gaat alles van start, of juist niet. De opties lichten op zodra de PowerPod goed bevestigd is en je de stekker aansluit. Standaard staat de machine na het aanzetten op Air Fry en 10 minuten.

Alles werkt heel intuïtief. Is de tijd voorbij, dan hoor je een pieptoon en komt er 'End' in het display te staan. De CRISPi gaat niet automatisch uit; dat moet je zelf doen door de stopknop lang ingedrukt te houden of de stekker uit het stopcontact te halen. Doe je dat niet en zet je de Pod na het serveren van het eten weer terug op de schaal, dan begint hij weer doodleuk met 10 minuten Air Fry. Tijdens de testperiode haalden we de stekker daarom maar gewoon uit het stopcontact om stroomverspilling tegen te gaan.

Als je de pod tussentijds optilt om het eten te bekijken of te draaien, dan stopt de pod uiteraard wel. Hij gaat verder als je hem terugplaatst en op Start drukt.

Klein minpunt: je kunt niet twee kommen tegelijk gebruiken; er is één pod. Je kunt de pod natuurlijk wel eerst op de ene schaal zetten en meteen erna op de andere, maar dat zal meestal niet heel praktisch zijn.

Prestaties in de keuken

Tijdens de testperiode is de CRISPi voor werkelijk elk denkbaar doeleinde gebruikt. Niet alleen voor het bakken van diepvriessnacks en patat/friet, maar ook voor het opwarmen van worstenbroodjes, kip met marinade voor de tikka masala, speklapjes, aardappeltjes: alles lukte. Omdat de schalen compact zijn, is voorverwarmen eigenlijk niet nodig. Net als bij alle andere airfryers is het een kwestie van proberen welke stand en welke tijd de beste zijn.

De standen Roast en Air Fry worden in de praktijk het meest gebruikt. Air Fry omdat dit de heetste stand is, en Roast voor zaken die minder snel warm moeten worden, zoals kippenpoten en stukken vlees. Je kunt trouwens ook makkelijk tussendoor de instellingen aanpassen, bijvoorbeeld eerst een tijdje op Roast en daarna 'afgrillen' met Air Fry.

©Ninja

Naast de uitstekende prestaties valt ook het gemak op waarmee je de CRISPi er even bij pakt. Omdat hij klein is en de schalen van glas zijn, oogt hij niet massief, dus kan hij bij veel mensen vast gewoon op het aanrecht staan. Als je de Crisper Plates eruit haalt, kun je de kleine glazen schaal in de grote zetten, en dan de adapter en pod erbovenop. Je hebt dan een betrekkelijk klein stapeltje met bijna alle onderdelen bij elkaar.

©Ninja

Onder de kom en de Pod bevinden zich het hitteschild en een stel harde pootjes, waardoor je ze veilig op het aanrecht of een tafel parkeert. Ninja claimt dat dit ook direct na de bereiding kan, maar gezien de warmte hebben we dat maar niet gedaan. We zetten de pod en de schalen voor de zekerheid liever op onderzetters. De handgrepen blijven wel koel genoeg om de schalen zonder keukenhandschoenen op tafel te zetten.

Schoonmaken & materialen

De glazen kommen, deksels en adapter mogen in de vaatwasser. Glas neemt geen geurtjes op, dus het vuil weekt makkelijk los. De Crisper Plates hebben een (keramische) antiaanbaklaag en alles is PFAS-vrij.

Er is desondanks één schoonmaak-aandachtspunt. De handgrepen lopen onder de schalen door in het hitteschild, en er zit een opening tussen het glas en het zwarte hitteschild. Meerdere malen zaten er toch vegen of kruimels vast tussen het glas en het kunststof. Ik heb dit verwijderd door een lang mes te omwikkelen met keukenpapier en dat tussen de spleet te wringen. Het zou handig zijn als Ninja met een dunne ragger of iets anders zou komen om ook die spleet goed schoon te houden.

Water blijft er soms ook in staan vanuit de vaatwasser, dus om te drogen is het verstandig de schalen op een theedoek schuin tegen een wand te zetten, zodat de druppels eruit kunnen lopen.

Gebruikerservaringen (NL + internationaal)

Nederlandse gebruikers op fora en websites prijzen vooral het compacte formaat, het relatief geringe geluid en het feit dat je na het koken weinig afwas hebt. De CRISPi verdwijnt zó in een keukenkastje. Een terugkerend puntje is de condens die na het koken soms in de dekselrand blijft hangen; even droogmaken helpt. Ook zagen we regelmatig dat mensen in het begin moesten zoeken naar de juiste tijden, juist omdat je niet per graad kunt instellen.

In professionele reviews uit het buitenland wordt de CRISPi neergezet als een echte kleine-keukenwinnaar: ideaal voor snacks en restjes dankzij de Recrisp-stand. In metingen kwam de thermostaat af en toe zo'n 5 graden Celsius lager uit dan de ingestelde waarde, maar dat had weinig invloed op het eindresultaat. De draagbaarheid wordt overal genoemd: de PowerPod is licht en het geheel is makkelijk te verplaatsen.

©Saskia van Weert

Eindoordeel

De Ninja CRISPi onderscheidt zich met een andere benadering van airfryen: een compacte PowerPod boven op glazen Tempware-schalen met handgrepen. Het meervoudige gebruik (marineren, bereiden, bewaren) maakt de CRISPi functioneel buiten het daadwerkelijke airfryen om. De CRISPi pakt door zijn formaat bovendien snel op en is door zijn geringe omvang makkelijk op het aanrecht te laten staan; onderdelen zijn bovendien compact in elkaar te stapelen.

Er zijn aandachtspunten. Met één Pod kun je niet met twee schalen tegelijk werken, en wie graag per graad regelt, mist die fijnmazigheid. Door het glas kun je de garing volgen, maar in de praktijk is bovenlangs kijken het meest accuraat, te meer omdat tussentijds draaien voor het beste resultaat nodig blijft. Positief is dat schalen en deksels in de vaatwasser kunnen, het materiaal PFAS-vrij is en de handgrepen voldoende koel blijven om zonder handschoenen te serveren.

Alles bij elkaar is de Ninja CRISPi een logische keuze voor wie meestal één tot drie porties bereidt, restjes krokant wil opwarmen en waarde hecht aan glaswerk dat direct de koelkast in kan. Wie juist grote batches en precieze temperatuurregeling zoekt, is beter uit met een klassieke, grotere airfryer. Maar voor dagelijks, compact en veelzijdig gebruik overtuigt de CRISPi absoluut.

Standaard is de cloudopslag van Microsoft op alle Windows 11-apparaten ingeschakeld. Maar misschien is OneDrive niet je favoriete cloudplatform en wil je deze pauzeren, uitschakelen of zelfs verwijderen. Op deze manieren doe je dat.

Pauzeren

OneDrive slaat je gegevens op externe servers op. Zorgen over de privacy van je gegevens kan een reden zijn om deze cloudopslag uit te schakelen. Maar ook prestatieproblemen op een ouder systeem of het feit dat je inmiddels de opslaglimiet hebt bereikt, kunnen goede redenen zijn om OneDrive op non-actief te zetten. Via het OneDrive-menu kun je de synchronisatie pauzeren. Klik op de kleine pijl omhoog naast de wifi- en volumeknoppen in de rechterbenedenhoek van het bureaublad om het systeemvak te openen. Selecteer het OneDrive-pictogram en open dan de instellingen via de knop in vorm van het tandwieltje. Hier kun je de optie Synchroniseren onderbreken selecteren. Daarna bepaal je of je OneDrive 2, 8 of 24 uur wilt stopzetten.

Uitschakelen

Het is ook mogelijk om de OneDrive-app volledig uit te schakelen. Uiteraard stopt dan de synchronisatie totdat je de app opnieuw inschakelt of totdat je de pc opnieuw opstart. Klik weer op het OneDrive-pictogram in het systeemvak en open de instellingen. Vervolgens kies je opnieuw Synchroniseren onderbreken. Deze keer selecteer je geen tijdsduur, maar ga je onderaan naar de optie OneDrive afsluiten. Dan verschijnt een pop-upbericht met de vraag of je zeker bent, want dan stopt de synchronisatie en worden er niet langer back-ups in de cloud gemaakt. Klik nogmaals op OneDrive afsluiten om te bevestigen.

Verwijderen

Wil je voorkomen dat deze dienst ooit nog bestanden naar de cloud uploadt, dan kun je OneDrive ook definitief verwijderen. Ga naar het instellingenvenster van Windows. De snelste manier om daar te komen is om Windows-toets+I in te drukken. In het linkermenu klik je op Apps. Daarna selecteer je in het rechterdeel de optie Geïnstalleerde apps. Vervolgens krijg je een lijst van alle apps die op de pc geïnstalleerd zijn. Je kunt naar OneDrive zoeken via de zoekbalk of je scrolt door de alfabetische lijst tot je bij Microsoft OneDrive komt. Klik op de knop met de drie puntjes naast deze app en selecteer Verwijderen. Wanneer de knop Verwijderen er niet is of lichtgrijs is, kun je in de plaats daarvan de optie Wijzigen selecteren en vervolgens kiezen om de app uit te schakelen. Deze blijft dan permanent uitgeschakeld tot je besluit om OneDrive opnieuw in te schakelen.