ID.nl logo
Fairphone 3 - repareerlijkheid van Nederlandse bodem
© PXimport
Huis

Fairphone 3 - repareerlijkheid van Nederlandse bodem

De Fairphone 3 is een hele bijzondere smartphone. Het is de enige Nederlandse telefoon, hij is gemaakt met oog op mens en milieu en je kan hem bijna helemaal uit elkaar halen om onderdelen te vervangen. De afgelopen weken hebben we het 450 euro kostende toestel getest en in deze Fairphone 3 review lees je onze bevindingen.

De kans dat je Fairphone kent, is niet zo groot. De smartphonefabrikant bestaat pas zes jaar en verkocht in die tijd twee toestellen, de Fairphone 1 en 2. Samen zijn die 170 duizend keer verkocht, vertelde Fairphone-ceo Eva Gouwens bij de presentatie van de Fairphone 3 in Berlijn waar Computer!Totaal ook aanwezig was. Ik had het toestel al een week in gebruik en hieronder lees je wat de Fairphone 3 zo bijzonder maakt en hoe hij als smartphone presteert.

©PXimport

Fairphone 3 ontwerp: uniek in zijn soort

Drie jaar geleden schreven we in onze Fairphone 2 review dat het fijn was dat je het toestel deels uit elkaar kon halen om bijvoorbeeld het scherm en de accu te vervangen. De Fairphone 3 borduurt hierop voort omdat de fabrikant het belangrijk vindt dat je zelf zoveel mogelijk onderdelen kan vervangen. Bijvoorbeeld omdat je het toestel hebt laten vallen en het scherm of de camera stuk is, of omdat de accuduur na een paar jaar terugloopt.

Vervangende onderdelen zijn te bestellen via de webwinkel van Fairphone. Een nieuwe batterij kost drie tientjes, een camera (voor achterop) vijftig euro en voor een nieuw scherm betaal je negentig euro.

In de doos van de Fairphone 3 zit een kleine #00-schroevendraaier. Klik de semitransparante achterkant van de smartphone los, haal de batterij er met je vingers uit en je kijkt tegen de binnenkant aan. Hier is ruimte voor twee simkaarten én een micro-sd-kaartje en dat is fijn. Met de schroevendraaier haal je de dertien (standaard) schroefjes los. Vervolgens druk je het display wat omhoog en komt hij los van de rest van de behuizing.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Nu kan je onderdelen vervangen, al spreekt Fairphone liever over modules. Het scherm is zo'n module, net als de luidspreker, de camera achterop, de usb-c-aansluiting, de selfiecamera met 3,5mm-poort en het pcb (de printplaat). Om deze modules te verwijderen, gebruik je opnieuw de schroevendraaier en moet je de connectoren loskoppelen. Dat laatste kan volgens Fairphone met je vingers, maar vlot ging dat niet. Het was prettig geweest als er in de doos een hulpstukje zat om dit klusje sneller en comfortabeler te klaren. In zijn algemeenheid werkt het concept wel heel aardig en kun je binnen een kwartier het scherm of een andere module vervangen.

Mogelijk nieuwe modules in de toekomst

Het modulaire ontwerp is niet alleen handig omdat je modules kan vervangen, het maakt ook de weg vrij voor betere modules in de toekomst. Twee jaar na de release van de Fairphone 2 bracht de fabrikant een nieuwe, betere cameramodule uit die je achterop de smartphone kon bevestigen. Zo maakte een ouder toestel plots mooiere foto's en video's.

Fairphone-ceo Eva Gouwens laat desgevraagd aan Computer!Totaal weten dat het bedrijf onderzoek doet naar modules die het in de toekomst kan en wil uitbrengen voor de Fairphone 3. Welke dat zijn en wanneer ze uitkomen, kan ze nog niet vertellen. "Maar dat duurt echt nog wel even, want de smartphone moet nog uitkomen en heeft voorlopig hele goede hardware."

Het doel van de repareerbaarheid is dat gebruikers zo lang mogelijk met de Fairphone 3 doen. Een kapot onderdeel kan vervangen worden, in plaats van dat je direct een heel nieuw toestel moet kopen. Gouwens ziet graag dat je de smartphone vijf jaar gebruikt. Fairphone belooft daarom minstens vijf jaar lang modules te verkopen en software-updates te verspreiden. Een heel nobel streven, en later gaan we dieper in op de software(ondersteuning).

©PXimport

Duurzaamheid en eerlijkheid voorop

Fairphone profileert zichzelf niet alleen als een fabrikant die repareerbare smartphones uitbrengt. Die toestellen zijn namelijk ook zoveel mogelijk gemaakt van duurzaam gewonnen grondstoffen en in elkaar gezet door Chinese fabrieksmedewerkers die goed behandeld worden. Twee punten waar je andere smartphonefabrikanten niet over hoort. Dat heeft een reden: eerlijkere grondstoffen en fabrieksmedewerkers met normale salarissen maken een smartphone duurder. En aangezien iedereen een zo goedkoop mogelijk toestel wil, bevatten praktisch alle modellen goud, kobalt en andere materialen uit bijvoorbeeld conflictmijnen. Die smartphones worden vervolgens in Azië in elkaar gezet door mensen die slecht betaald krijgen en veel moeten overwerken.

Het is een goede zaak dat Fairphone hier niet aan meedoet. Maar een volledig duurzame smartphone bestaat niet en is voorlopig ook niet haalbaar, vertelt Gouwens. Het gaat nog jaren duren voordat alle tientallen materialen in een toestel duurzaam gewonnen worden. Het bedrijf hoopt deze ontwikkeling te versnellen door andere smartphonemerken te stimuleren om ook voor duurzaamheid te kiezen.

©PXimport

Geen oplader, maar deze moet je hebben

Nu je weet waarom en in hoeverre de Fairphone 3 uit elkaar te halen is en wat het bedrijf bedoelt met een duurzame smartphone, is het tijd om de verpakking en het toestel beter onder de loep te nemen. Wat direct opvalt is dat er geen stekker en oplaadkabel in de doos zitten. Fairphone laat die achterwege omdat je waarschijnlijk zelf al een oplader hebt, maar dit scheelt de fabrikant natuurlijk ook geld. Omdat de Fairphone 3 snelladen ondersteunt, kan je het beste een Quick Charge 3.0-gecertificeerde oplader (18W) kopen. Dan laadt de accu het beste en snelste op. Er zijn heel veel Quick Charge 3.0-laders. Fairphone verkoopt er zelf een voor twintig euro (exclusief kabel).

Lompe, dikke behuizing

Dat het handige modulaire ontwerp een keerzijde heeft, blijkt als we de Fairphone 3 in gebruik nemen. De smartphone heeft een 5,7 inch scherm met langere 1:2-verhouding en kan daarom relatief compact zijn. Dat is niet zo, want boven en onder het scherm zitten grote randen (bezels). Die geven het toestel een gedateerd uiterlijk en maken hem langer/hoger dan smartphones met een groter scherm maar smallere randen. Voor een relatief kleine smartphone is de Fairphone 3 met 189 gram ook zwaar. Dat vinden we niet per se een nadeel, wel een aandachtspunt. Het toestel is met zijn IP54-certificering bestand tegen een beetje water en stof: altijd fijn.

Een ander aandachtspunt is de achterkant, die gemaakt is van meer dan vijftig procent gerecycled plastic. Het materiaal krast snel en daarom is het meegeleverde hoesje geen overbodige luxe.

©PXimport

Andere dingen die opvallen zijn de positionering van de vingerafdrukscanner achterop (die had wat lager gemogen) en de knoppen, die allemaal op de linkerzijkant zitten. Niet ideaal voor rechtshandigen. Los daarvan moet je de knoppen hard indrukken en dat is wennen. Fijn is dat het toestel een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting heeft, een feature die op steeds meer toestellen ontbreekt.

Scherm valt wat tegen

Het scherm meet zoals eerder gezegd 5,7 inch. Een prima formaat wat ons betreft, zeker omdat veel mensen een scherm van 6 inch of meer wel erg fors vinden. De Fairphone 3 is net wel of net niet met één hand te bedienen, dat zal per persoon verschillen.

De schermkwaliteit valt wat tegen. Weliswaar is de scherpte dik in orde door de full-hd-resolutie, op andere zaken doet het display het minder goed. Het lcd-paneel heeft een relatief lage maximale helderheid en daarom kan je het scherm niet goed aflezen in direct zonlicht. De minimale helderheid is juist erg hoog. Als je 's avonds in bed nog op je telefoon kijkt, is de hoeveelheid licht van het display oncomfortabel fel. De kleurweergave is bovendien niet natuurlijk en er is ook een grote grijsafwijking. Kortom: beelden ogen niet zo realistisch en fraai als op duurdere toestellen zoals de Samsung Galaxy S10.

Specificaties

Een blik op de specificatielijst van de smartphone toont niets verrassends. Een Snapdragon 632-processor, 4GB werkgeheugen en 64GB opslaggeheugen zijn prima onderdelen. Voor een toestel van twee- a driehonderd euro dan. De Fairphone 3 kost 450 euro en voor dat geld zijn er modellen met betere hardware verkrijgbaar. Maar ja, die zijn weer niet duurzaam gefabriceerd.

Op dit moment hebben we niets te klagen over de hardware van de Fairphone 3. De smartphone is vlot in gebruik en heeft genoeg opslagruimte, inclusief een micro-sd-slot. De vraag is: hoe snel is het toestel over een paar jaar? Fairphone wil de smartphone minimaal vijf jaar software-updates geven en het is mogelijk dat de Android-update van 2022 krachtigere hardware vereist dan de Fairphone 3 heeft. De processor updaten als een module klinkt handig maar is nagenoeg onmogelijk, laat Miquel Ballester Salvà van Fairphone ons weten. Dit is namelijk één van de onderdelen die het kloppend hart vormt van het toestel, en daarom is het heel lastig om 'm te vervangen door een nieuwere, betere chip.

©PXimport

Voor drie tientjes koop je een extra accu en heb je dus geen powerbank meer nodig

-

Batterij en accuduur

Eerder schreven we al dat je de accu van de Fairphone 3 binnen tien seconden kan verwijderen. Dat is tegenwoordig een zeldzaamheid in smartphones. Helaas, want het is heel handig. Stop een extra accu in je tas of zak en wanneer de smartphone bijna leeg is, verwissel je de batterij en heb je weer een vol toestel. Dat is veel praktischer en sneller dan een powerbank meezeulen of een stopcontact zoeken. Fairphone verkoopt een losse accu voor dertig euro.

De accuduur van de smartphone is goed, maar niet indrukwekkend. Bij normaal gebruik houdt de batterij het probleemloos een lange dag vol, maar dan moet hij 's nachts of 's ochtends wel aan de oplader. Als je veel gamet of uren navigeert, moet je eerder op zoek naar stroom - bijvoorbeeld in de vorm van een extra accu.

Het opladen is een dingetje, want je moet - zoals we ook al schreven - zelf een stekker en usb-c-kabel regelen. Als je een Quick Charge 3.0-oplader komt, is de accu na iets meer dan een uur weer bijna vol.

©PXimport

Camera

Voorop de smartphone zit een 8 megapixel selfiecamera. Die klaart de klus en maakt prima selfies, maar verwacht geen wonderen. Op de achterkant zit een 12 megapixel camera met dubbele flitser. Opvallend, want tegenwoordig hebben praktisch alle smartphones twee, drie of zelfs vier cameralenzen.

De Fairphone 3 is een uitzondering, net als de - niet in Nederland verkrijgbare - Google Pixel 3a. Hij heeft ook dezelfde sensor, een IMX363 van Sony. De Pixel weet hier hele fraaie foto's mee te schieten en dat is deels te danken aan Google's uitstekende software. Fairphone claimt ook geavanceerde optimalisaties te hebben doorgevoerd en inderdaad: de smartphone maakt mooie plaatjes. Overdag dan, want in het (schemer)donker treedt er aardig wat ruis op en verliest het beeld aan scherpte. Mogelijk kan Fairphone de camera verbeteren via updates. Mijn toestel gebruikte namelijk nog (net) niet-definitieve software.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Software

Op de Fairphone 3 is bij de release Android 9.0 (Pie) geïnstalleerd, de meest actuele versie. Binnenkort verschijnt Android 10 en zal zal blijken hoe snel Fairphone de update kan uitrollen naar zijn nieuwste smartphone. Het updatebeleid is veelbelovend: de fabrikant garandeert minimaal vijf jaar softwareondersteuning. De meeste merken houden het op twee jaar, OnePlus en Google zijn enkele uitschieters naar drie jaar. Daar houdt het op.

Of Fairphone de vijf jaar daadwerkelijk redt, is nu natuurlijk niet te zeggen. Het bedrijf heeft in ieder geval goede papieren. De Fairphone 2 die eind 2015 uitkwam, krijgt nog steeds updates. Niet vaak en hij loopt flink achter met Android-versies, maar Fairphone zegt hier geleerd van te hebben en belooft beterschap met het derde model.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De software zelf is een nagenoeg niet-aangepaste Android-versie. Bij de installatie van het toestel krijg je het verzoek om populaire apps te downloaden. De een zal er blij gebruik van maken, de ander negeert het. Verder bevat de software geen extra apps en zijn er ook geen visuele of technische aanpassingen verricht. Stock-Android dus en dat is fijn, want het besturingssysteem is gebruiksvriendelijk en uitgebreid genoeg.

De Fairphone 3 draait stock-Android en moet vijf jaar updates krijgen

-

Conclusie: Fairphone 3 kopen?

De Fairphone 3 is zonder twijfel de meest bijzondere smartphone die ik in de afgelopen jaren gebruikt heb. Niet omdat hij de beste specificaties of een indrukwekkende prijs-kwaliteitsverhouding heeft, zeker niet. De camera en accuduur zijn bijvoorbeeld prima, maar het scherm valt tegen en de Fairphone 3 is minder krachtig dan de concurrentie. Hij is interessant omdat de fabrikant zich inzet voor een zo duurzaam mogelijke smartphone. Met de Fairphone 3 koop je een toestel dat beter is voor het milieu en voor de mensen die over de hele wereld direct en indirect bijdragen aan de productie. Daar betaal je een meerprijs voor, zoals je ook meer betaalt voor een fairtrade product uit de supermarkt.

Los van het eerlijkere karakter is de Fairphone 3 ook opvallend omdat je hem grotendeels zelf kan repareren. Dat is een unicum in de smartphoneindustrie. Daarnaast belooft de fabrikant in de toekomst modules om het toestel te upgraden en krijg je jarenlang updates. Of dat laatste lukt en zo ja hoe vlot de smartphone blijft, is echter nog de vraag.

De combinatie van eerlijkheid, repareerbaarheid en lange softwareondersteuning maakt de Fairphone 3 uniek in de overvolle smartphonewereld. Dat is een eerste overwinning. Nu moeten de verkoopcijfers uitwijzen of mensen bereid zijn 450 euro neer te leggen voor het duurzaamste jongetje van de klas.

Uitstekend
Conclusie

**Adviesprijs** € 450,- **Kleuren** Grijs, blauw **OS** Android 9.0 (stock-Android) **Scherm** 5,65 inch lcd (2160 x 1080) **Processor** 2,2 Ghz octacore (Snapdragon 632) **RAM** 4GB **Opslag** 64GB (uitbreidbaar) **Batterij** 3.000 mAh **Camera** 12 megapixel (achter), 8 megapixel (voor) **Connectiviteit** 4G (LTE), Bluetooth 5.0, wifi, gps, nfc **Formaat** 15,8 x 7,2 x 1 cm **Gewicht** 189 gram **Overig** modulair, vingerafdrukscanner, koptelefoonpoort **Website** [www.shop.fairphone.com/nl](https://shop.fairphone.com/nl/)

Plus- en minpunten
  • Stock-Android en lange updatebelofte
  • Zo duurzaam en eerlijk mogelijk
  • Modulaire, repareerbare behuizing
  • Hardware op de lange termijn
  • Tegenvallend scherm
▼ Volgende artikel
Honor 400 review – Boeiende midranger
© Rens Blom
Huis

Honor 400 review – Boeiende midranger

Honor is in Nederland – na al die jaren aanwezigheid – nog steeds een klein merk met een beperkte bekendheid. Best zonde, want toestellen als de Honor 400 laten zien dat de fabrikant een goede prijs-kwaliteitverhouding kan bieden. In deze review lees je meer over deze midrange smartphone.

Uitstekend
Conclusie

De Honor 400 is een waardevolle toevoeging aan het midrange smartphonesegment. Het toestel laat op veel vlakken een (erg) positieve indruk achter en krijgt zes jaar softwareupdates, waardoor je hem lang kunt gebruiken. Wij zijn al met al enthousiast over de Honor 400.

Plus- en minpunten
  • Premium ontwerp...
  • Goed scherm
  • Lange accuduur
  • Zes jaar software-updates
  • ...maar niet helemaal waterdicht
  • Minder krachtig dan sommige concurrenten
  • Drukke software

Strak ontwerp

Een midrange smartphone kan er heus premium uitzien, bewijst Honor met zijn nieuwste model. De Honor 400 heeft een frame van kunststof, een achterkant van mat glas en oogt naar onze mening erg fraai. Met 184 gram is de smartphone van gemiddeld gewicht. Je kunt hem lastig met één hand bedienen, wat vooral te wijten is aan het forse 6,55inch-scherm.

©Rens Blom

De Honor 400 draagt een IP65-certificering, wat wil zeggen dat hij tegen stof en een flinke regenbui kan. Let op: het toestel is niet bedoeld om mee te nemen in het zwembad. Sommige concurrerende smartphones kunnen dat wel.

©Rens Blom

Goed scherm

Het is vandaag de dag moeilijk om een midrange smartphone met een slecht scherm te vinden. Er is echter een groot verschil tussen een prima en een echt goed scherm. De Honor 400 is voorzien van een echt goed scherm. Het 120Hz-oledscherm heeft een hoge resolutie van 2736 x 1264 pixels, waardoor het beeldscherm scherper oogt dan een standaard Full-HD-display (1920 x 1080 pixels). De kleuren, maximale helderheid en functies om je ogen minder te vermoeien zijn allemaal indrukwekkend.

©Rens Blom

Specificaties

Van een midrange smartphone mag je anno 2025 krachtige en complete hardware verwachten. Honor heeft de expertise in huis om aan die verwachting te voldoen, maar weet ons niet op alle vlakken te overtuigen. Laten we beginnen met de processor. Dat is een Qualcomm Snapdragon 7 Gen 3. Een echte midrange processor die op zich snel genoeg is voor alle populaire apps. In dit prijssegment kun je echter ook krachtiger smartphones in huis halen. Dat merk je vooral bij het spelen van games. Daar is de Honor 400 geen koning in.

Voor de hoeveelheid werkgeheugen geldt hetzelfde. Met de 8 GB in de Honor 400 hoef je echt niet te klagen, maar er zijn veel concurrerende toestellen die over 12 GB beschikken. Op de lange termijn kun je daar profijt van hebben, want software- en app-updates lijken steeds meer werkgeheugen op te eisen.

©Rens Blom

Honor hecht blijkbaar meer waarde aan de hoeveelheid opslagcapaciteit. Want waar de meeste midrange smartphones het moeten doen met 256 GB, zit er 512 GB in de Honor 400. Een zee aan opslagruimte, waar na de installatie van de smartphone zo'n 475 GB van beschikbaar blijft.

Lange accuduur

De accuduur vinden we een heel belangrijk punt bij een smartphone. Honor scoort hier goed, want de 5300mAh-accu in de Honor 400 houdt het bij ons gemengde gebruik probleemloos een lange dag vol. We laden de smartphone op als we naar bed gaan of doen dat 's ochtends, als we onder de douche stappen. Opladen kan met maximaal 66 watt. Een adapter moet je – door EU-wetgeving – zelf regelen.

Aardig om te vermelden is dat de Honor 400 een silicium-koolstofaccu heeft. Dit nieuwe type accu voor smartphones kan meer energie opslaan, zonder fysiek groter te zijn dan de vorige generatie accu's. Meer energie leidt tot een hogere capaciteit – gemeten in mAh – en zo dus meer stroom voor jou als gebruiker. Steeds meer (midrange) smartphones krijgen een silicium-koolstofaccu. Honor loopt dus in de voorhoede mee.

©Rens Blom

Een 200 megapixel-camera

Achter op de Honor 400 vind je twee camera's en een grote flitser. De hoofdcamera heeft een zeer hoge resolutie van 200 megapixels en combineert al die pixels standaard om betere foto's in een lagere resolutie te maken. De camera presteert ruim voldoende, ook bij minder licht. Over de groothoeklens zijn we minder enthousiast, maar in de meeste situaties kun je er prima mee uit de voeten.

Hieronder van links naar rechts: de hoofdcamera (1X), de groothoekcamera en 4x zoom via de hoofdcamera.

©Rens Blom

Hoewel de Honor 400 geen aparte zoomcamera heeft, kun je wel aardig zoomen. Dat is te danken aan de megaresolutie van de hoofdcamera. Je zoomt in de camera-app in via de hoofdcamera, die eigenlijk een uitsnede maakt van een foto en het 'ingezoomde' resultaat aan je voorlegt. Onderstaande fotoserie laat zien wat je op die manier kunt bereiken. De herenhuizen aan de overkant van de gracht staan er duidelijk genoeg op.

©Rens Blom

Drukke software

De Honor 400 is voorzien van Android 15, voorzien van Honors eigen softwareschil. Die schil vinden we visueel en qua functies nogal druk. We vinden het ook jammer dat Honor wat extra apps zoals TikTok, Temu en Block Blast! op het toestel installeert. Gelukkig kun je ze verwijderen. Positiever zijn we over de samenwerking tussen Google en Honor om allemaal nuttige AI-functies in de telefoon te bakken. Daar kun je zeker leuk mee experimenteren.

©Rens Blom

Tot slot het updatebeleid. Honor scoort goede punten door de smartphone zes jaar Android-upgrades en beveiligingsupdates te geven. Dat is langer dan veel concurrenten.

Conclusie: Honor 400 kopen?

De Honor 400 is een waardevolle toevoeging aan het midrange smartphonesegment. Het toestel laat op veel vlakken een (erg) positieve indruk achter en krijgt zes jaar software-updates, waardoor je hem lang kunt blijven gebruiken. Wij zijn al met al enthousiast over de Honor 400.

▼ Volgende artikel
Hardware wallets: de veiligste manier om je crypto te bewaren
© Lukasz Stefanski
Huis

Hardware wallets: de veiligste manier om je crypto te bewaren

Bitcoin heeft deze week opnieuw zijn hoogste koers ooit bereikt. De verleiding is groot om mee te doen, zeker als je bekenden hoort over hun winst. Maar wie nu overweegt om in crypto te stappen, moet ook stilstaan bij de risico's én de beveiliging van zijn investering. Want hoe zorg je dat je je digitale munten veilig bewaart? Veel ervaren beleggers kiezen voor een hardware wallet: een klein apparaatje dat je crypto offline beschermt tegen hackers en fouten. In dit artikel lees je hoe het werkt, wat de voor- en nadelen zijn, en hoe je veilig begint.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitcoinmagazine.nl

Wat is een hardware wallet?

Een hardware wallet is een fysiek apparaatje (vaak een soort USB-stick) dat je private keys offline bewaart. Die private keys zijn nodig om toegang te krijgen tot je cryptomunten. In tegenstelling tot een software wallet op je computer of telefoon, is een hardware wallet niet constant verbonden met het internet. Daardoor is je crypto beter beschermd tegen hackers en malware.

Bekende merken zijn Ledger en Trezor. Bij transacties sluit je de wallet kort aan op je computer of telefoon. De transactie wordt daar voorbereid, maar pas op de hardware wallet zelf goedgekeurd. Je private key verlaat het apparaat nooit.

Waarom is dit veiliger dan een software wallet?

• Offline opslag: hackers kunnen niet zomaar bij je sleutels, omdat die fysiek op het apparaat staan.
• Geen afhankelijkheid van apps of browsers
: een phishing-link of malware op je pc krijgt geen toegang tot je wallet.
• Bevestiging op apparaat zelf
: elke transactie moet je fysiek goedkeuren op het apparaat, bijvoorbeeld via een knop of touchscreen.

Let op: veilig gebruik vereist wel discipline. Wie zijn pincode of herstelzin (seed phrase) kwijtraakt, kan zijn crypto definitief verliezen. Schrijf deze dus op en bewaar hem veilig, bijvoorbeeld in een kluis.

©rawcaptured

Wanneer kies je voor een hardware wallet?

Een hardware wallet is vooral slim als:

• je voor langere tijd crypto wilt bewaren (hodlen);
• je meer dan een paar honderd euro aan crypto bezit;
• je waarde hecht aan maximale controle en veiligheid.

Voor wie af en toe wat koopt en verkoopt via een app als Bitvavo of Binance is een software wallet of custodial wallet voldoende. Maar als je serieus bezig bent met investeren in crypto, is een hardware wallet een logische stap.

Zijn er ook nadelen?

Zeker. Een paar punten om rekening mee te houden:

• Je moet het apparaat kopen: reken op 50 tot 200 euro.
• Je moet de seed phrase handmatig opslaan en beveiligen.
• Een hardware wallet is minder snel toegankelijk dan een mobiele app.
• Als je hem kwijtraakt zonder back-up, ben je alles kwijt.

Tips voor veilig gebruik
  • Koop je wallet alleen bij de fabrikant of een erkende dealer (i.v.m. risico op gemanipuleerde apparaten).
  • Stel altijd een pincode in.
  • Schrijf je herstelzin op, liefst op papier (geen foto of notitie in je telefoon).
  • Deel je seed phrase met niemand.
  • Overweeg een tweede wallet als back-up.

En hoe zit het met regulering?

Cryptovaluta blijven risicovol. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) adviseert particuliere beleggers om zich goed in te lezen voordat ze beginnen met beleggen in crypto. Op hun website vind je een praktische checklist waarmee je snel kunt zien of beleggen — in crypto of andere producten — iets voor jou is.

Ook handig: voor wie meer wil weten over actuele trends in crypto en blockchain, biedt Bitcoinmagazine.nl dagelijks nieuws, koersinformatie en uitleg. Dit soort bronnen helpen je op de hoogte te blijven zonder dat je blind ergens instapt.

Tot slot: hoe houd je overzicht?

Een hardware wallet gebruik je vaak in combinatie met desktopsoftware of een app. Daarmee kun je transacties voorbereiden, je saldo bekijken en notificaties instellen. Voor mobiel gebruik blijft een bankapp natuurlijk onmisbaar. Denk aan betalen, alerts en koppeling met je beleggingsrekening. De Consumentenbond heeft een overzicht gemaakt van wat je veilig mag verwachten van mobiel bankieren.

Een slimme strategie? Gebruik een hardware wallet voor opslag, je mobiel voor notificaties, en je desktop voor analyse. Zo heb je snelheid, overzicht én veiligheid in één.