De Fairphone 3 is een hele bijzondere smartphone. Het is de enige Nederlandse telefoon, hij is gemaakt met oog op mens en milieu en je kan hem bijna helemaal uit elkaar halen om onderdelen te vervangen. De afgelopen weken hebben we het 450 euro kostende toestel getest en in deze Fairphone 3 review lees je onze bevindingen.

De kans dat je Fairphone kent, is niet zo groot. De smartphonefabrikant bestaat pas zes jaar en verkocht in die tijd twee toestellen, de Fairphone 1 en 2. Samen zijn die 170 duizend keer verkocht, vertelde Fairphone-ceo Eva Gouwens bij de presentatie van de Fairphone 3 in Berlijn waar Computer!Totaal ook aanwezig was. Ik had het toestel al een week in gebruik en hieronder lees je wat de Fairphone 3 zo bijzonder maakt en hoe hij als smartphone presteert.

©PXimport

Fairphone 3 ontwerp: uniek in zijn soort

Drie jaar geleden schreven we in onze Fairphone 2 review dat het fijn was dat je het toestel deels uit elkaar kon halen om bijvoorbeeld het scherm en de accu te vervangen. De Fairphone 3 borduurt hierop voort omdat de fabrikant het belangrijk vindt dat je zelf zoveel mogelijk onderdelen kan vervangen. Bijvoorbeeld omdat je het toestel hebt laten vallen en het scherm of de camera stuk is, of omdat de accuduur na een paar jaar terugloopt.

Vervangende onderdelen zijn te bestellen via de webwinkel van Fairphone. Een nieuwe batterij kost drie tientjes, een camera (voor achterop) vijftig euro en voor een nieuw scherm betaal je negentig euro.

In de doos van de Fairphone 3 zit een kleine #00-schroevendraaier. Klik de semitransparante achterkant van de smartphone los, haal de batterij er met je vingers uit en je kijkt tegen de binnenkant aan. Hier is ruimte voor twee simkaarten én een micro-sd-kaartje en dat is fijn. Met de schroevendraaier haal je de dertien (standaard) schroefjes los. Vervolgens druk je het display wat omhoog en komt hij los van de rest van de behuizing.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Nu kan je onderdelen vervangen, al spreekt Fairphone liever over modules. Het scherm is zo'n module, net als de luidspreker, de camera achterop, de usb-c-aansluiting, de selfiecamera met 3,5mm-poort en het pcb (de printplaat). Om deze modules te verwijderen, gebruik je opnieuw de schroevendraaier en moet je de connectoren loskoppelen. Dat laatste kan volgens Fairphone met je vingers, maar vlot ging dat niet. Het was prettig geweest als er in de doos een hulpstukje zat om dit klusje sneller en comfortabeler te klaren. In zijn algemeenheid werkt het concept wel heel aardig en kun je binnen een kwartier het scherm of een andere module vervangen.

Mogelijk nieuwe modules in de toekomst

Het modulaire ontwerp is niet alleen handig omdat je modules kan vervangen, het maakt ook de weg vrij voor betere modules in de toekomst. Twee jaar na de release van de Fairphone 2 bracht de fabrikant een nieuwe, betere cameramodule uit die je achterop de smartphone kon bevestigen. Zo maakte een ouder toestel plots mooiere foto's en video's.

Fairphone-ceo Eva Gouwens laat desgevraagd aan Computer!Totaal weten dat het bedrijf onderzoek doet naar modules die het in de toekomst kan en wil uitbrengen voor de Fairphone 3. Welke dat zijn en wanneer ze uitkomen, kan ze nog niet vertellen. "Maar dat duurt echt nog wel even, want de smartphone moet nog uitkomen en heeft voorlopig hele goede hardware."

Het doel van de repareerbaarheid is dat gebruikers zo lang mogelijk met de Fairphone 3 doen. Een kapot onderdeel kan vervangen worden, in plaats van dat je direct een heel nieuw toestel moet kopen. Gouwens ziet graag dat je de smartphone vijf jaar gebruikt. Fairphone belooft daarom minstens vijf jaar lang modules te verkopen en software-updates te verspreiden. Een heel nobel streven, en later gaan we dieper in op de software(ondersteuning).

©PXimport

Duurzaamheid en eerlijkheid voorop

Fairphone profileert zichzelf niet alleen als een fabrikant die repareerbare smartphones uitbrengt. Die toestellen zijn namelijk ook zoveel mogelijk gemaakt van duurzaam gewonnen grondstoffen en in elkaar gezet door Chinese fabrieksmedewerkers die goed behandeld worden. Twee punten waar je andere smartphonefabrikanten niet over hoort. Dat heeft een reden: eerlijkere grondstoffen en fabrieksmedewerkers met normale salarissen maken een smartphone duurder. En aangezien iedereen een zo goedkoop mogelijk toestel wil, bevatten praktisch alle modellen goud, kobalt en andere materialen uit bijvoorbeeld conflictmijnen. Die smartphones worden vervolgens in Azië in elkaar gezet door mensen die slecht betaald krijgen en veel moeten overwerken.

Het is een goede zaak dat Fairphone hier niet aan meedoet. Maar een volledig duurzame smartphone bestaat niet en is voorlopig ook niet haalbaar, vertelt Gouwens. Het gaat nog jaren duren voordat alle tientallen materialen in een toestel duurzaam gewonnen worden. Het bedrijf hoopt deze ontwikkeling te versnellen door andere smartphonemerken te stimuleren om ook voor duurzaamheid te kiezen.

©PXimport

Geen oplader, maar deze moet je hebben

Nu je weet waarom en in hoeverre de Fairphone 3 uit elkaar te halen is en wat het bedrijf bedoelt met een duurzame smartphone, is het tijd om de verpakking en het toestel beter onder de loep te nemen. Wat direct opvalt is dat er geen stekker en oplaadkabel in de doos zitten. Fairphone laat die achterwege omdat je waarschijnlijk zelf al een oplader hebt, maar dit scheelt de fabrikant natuurlijk ook geld. Omdat de Fairphone 3 snelladen ondersteunt, kan je het beste een Quick Charge 3.0-gecertificeerde oplader (18W) kopen. Dan laadt de accu het beste en snelste op. Er zijn heel veel Quick Charge 3.0-laders. Fairphone verkoopt er zelf een voor twintig euro (exclusief kabel).

Lompe, dikke behuizing

Dat het handige modulaire ontwerp een keerzijde heeft, blijkt als we de Fairphone 3 in gebruik nemen. De smartphone heeft een 5,7 inch scherm met langere 1:2-verhouding en kan daarom relatief compact zijn. Dat is niet zo, want boven en onder het scherm zitten grote randen (bezels). Die geven het toestel een gedateerd uiterlijk en maken hem langer/hoger dan smartphones met een groter scherm maar smallere randen. Voor een relatief kleine smartphone is de Fairphone 3 met 189 gram ook zwaar. Dat vinden we niet per se een nadeel, wel een aandachtspunt. Het toestel is met zijn IP54-certificering bestand tegen een beetje water en stof: altijd fijn.

Een ander aandachtspunt is de achterkant, die gemaakt is van meer dan vijftig procent gerecycled plastic. Het materiaal krast snel en daarom is het meegeleverde hoesje geen overbodige luxe.

©PXimport

Andere dingen die opvallen zijn de positionering van de vingerafdrukscanner achterop (die had wat lager gemogen) en de knoppen, die allemaal op de linkerzijkant zitten. Niet ideaal voor rechtshandigen. Los daarvan moet je de knoppen hard indrukken en dat is wennen. Fijn is dat het toestel een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting heeft, een feature die op steeds meer toestellen ontbreekt.

Scherm valt wat tegen

Het scherm meet zoals eerder gezegd 5,7 inch. Een prima formaat wat ons betreft, zeker omdat veel mensen een scherm van 6 inch of meer wel erg fors vinden. De Fairphone 3 is net wel of net niet met één hand te bedienen, dat zal per persoon verschillen.

De schermkwaliteit valt wat tegen. Weliswaar is de scherpte dik in orde door de full-hd-resolutie, op andere zaken doet het display het minder goed. Het lcd-paneel heeft een relatief lage maximale helderheid en daarom kan je het scherm niet goed aflezen in direct zonlicht. De minimale helderheid is juist erg hoog. Als je 's avonds in bed nog op je telefoon kijkt, is de hoeveelheid licht van het display oncomfortabel fel. De kleurweergave is bovendien niet natuurlijk en er is ook een grote grijsafwijking. Kortom: beelden ogen niet zo realistisch en fraai als op duurdere toestellen zoals de Samsung Galaxy S10.

Specificaties

Een blik op de specificatielijst van de smartphone toont niets verrassends. Een Snapdragon 632-processor, 4GB werkgeheugen en 64GB opslaggeheugen zijn prima onderdelen. Voor een toestel van twee- a driehonderd euro dan. De Fairphone 3 kost 450 euro en voor dat geld zijn er modellen met betere hardware verkrijgbaar. Maar ja, die zijn weer niet duurzaam gefabriceerd.

Op dit moment hebben we niets te klagen over de hardware van de Fairphone 3. De smartphone is vlot in gebruik en heeft genoeg opslagruimte, inclusief een micro-sd-slot. De vraag is: hoe snel is het toestel over een paar jaar? Fairphone wil de smartphone minimaal vijf jaar software-updates geven en het is mogelijk dat de Android-update van 2022 krachtigere hardware vereist dan de Fairphone 3 heeft. De processor updaten als een module klinkt handig maar is nagenoeg onmogelijk, laat Miquel Ballester Salvà van Fairphone ons weten. Dit is namelijk één van de onderdelen die het kloppend hart vormt van het toestel, en daarom is het heel lastig om 'm te vervangen door een nieuwere, betere chip.

©PXimport

Batterij en accuduur

Eerder schreven we al dat je de accu van de Fairphone 3 binnen tien seconden kan verwijderen. Dat is tegenwoordig een zeldzaamheid in smartphones. Helaas, want het is heel handig. Stop een extra accu in je tas of zak en wanneer de smartphone bijna leeg is, verwissel je de batterij en heb je weer een vol toestel. Dat is veel praktischer en sneller dan een powerbank meezeulen of een stopcontact zoeken. Fairphone verkoopt een losse accu voor dertig euro.

De accuduur van de smartphone is goed, maar niet indrukwekkend. Bij normaal gebruik houdt de batterij het probleemloos een lange dag vol, maar dan moet hij 's nachts of 's ochtends wel aan de oplader. Als je veel gamet of uren navigeert, moet je eerder op zoek naar stroom - bijvoorbeeld in de vorm van een extra accu.

Het opladen is een dingetje, want je moet - zoals we ook al schreven - zelf een stekker en usb-c-kabel regelen. Als je een Quick Charge 3.0-oplader komt, is de accu na iets meer dan een uur weer bijna vol.

©PXimport

Camera

Voorop de smartphone zit een 8 megapixel selfiecamera. Die klaart de klus en maakt prima selfies, maar verwacht geen wonderen. Op de achterkant zit een 12 megapixel camera met dubbele flitser. Opvallend, want tegenwoordig hebben praktisch alle smartphones twee, drie of zelfs vier cameralenzen.

De Fairphone 3 is een uitzondering, net als de - niet in Nederland verkrijgbare - Google Pixel 3a. Hij heeft ook dezelfde sensor, een IMX363 van Sony. De Pixel weet hier hele fraaie foto's mee te schieten en dat is deels te danken aan Google's uitstekende software. Fairphone claimt ook geavanceerde optimalisaties te hebben doorgevoerd en inderdaad: de smartphone maakt mooie plaatjes. Overdag dan, want in het (schemer)donker treedt er aardig wat ruis op en verliest het beeld aan scherpte. Mogelijk kan Fairphone de camera verbeteren via updates. Mijn toestel gebruikte namelijk nog (net) niet-definitieve software.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Software

Op de Fairphone 3 is bij de release Android 9.0 (Pie) geïnstalleerd, de meest actuele versie. Binnenkort verschijnt Android 10 en zal zal blijken hoe snel Fairphone de update kan uitrollen naar zijn nieuwste smartphone. Het updatebeleid is veelbelovend: de fabrikant garandeert minimaal vijf jaar softwareondersteuning. De meeste merken houden het op twee jaar, OnePlus en Google zijn enkele uitschieters naar drie jaar. Daar houdt het op.

Of Fairphone de vijf jaar daadwerkelijk redt, is nu natuurlijk niet te zeggen. Het bedrijf heeft in ieder geval goede papieren. De Fairphone 2 die eind 2015 uitkwam, krijgt nog steeds updates. Niet vaak en hij loopt flink achter met Android-versies, maar Fairphone zegt hier geleerd van te hebben en belooft beterschap met het derde model.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De software zelf is een nagenoeg niet-aangepaste Android-versie. Bij de installatie van het toestel krijg je het verzoek om populaire apps te downloaden. De een zal er blij gebruik van maken, de ander negeert het. Verder bevat de software geen extra apps en zijn er ook geen visuele of technische aanpassingen verricht. Stock-Android dus en dat is fijn, want het besturingssysteem is gebruiksvriendelijk en uitgebreid genoeg.

Conclusie: Fairphone 3 kopen?

De Fairphone 3 is zonder twijfel de meest bijzondere smartphone die ik in de afgelopen jaren gebruikt heb. Niet omdat hij de beste specificaties of een indrukwekkende prijs-kwaliteitsverhouding heeft, zeker niet. De camera en accuduur zijn bijvoorbeeld prima, maar het scherm valt tegen en de Fairphone 3 is minder krachtig dan de concurrentie. Hij is interessant omdat de fabrikant zich inzet voor een zo duurzaam mogelijke smartphone. Met de Fairphone 3 koop je een toestel dat beter is voor het milieu en voor de mensen die over de hele wereld direct en indirect bijdragen aan de productie. Daar betaal je een meerprijs voor, zoals je ook meer betaalt voor een fairtrade product uit de supermarkt.

Los van het eerlijkere karakter is de Fairphone 3 ook opvallend omdat je hem grotendeels zelf kan repareren. Dat is een unicum in de smartphoneindustrie. Daarnaast belooft de fabrikant in de toekomst modules om het toestel te upgraden en krijg je jarenlang updates. Of dat laatste lukt en zo ja hoe vlot de smartphone blijft, is echter nog de vraag.

De combinatie van eerlijkheid, repareerbaarheid en lange softwareondersteuning maakt de Fairphone 3 uniek in de overvolle smartphonewereld. Dat is een eerste overwinning. Nu moeten de verkoopcijfers uitwijzen of mensen bereid zijn 450 euro neer te leggen voor het duurzaamste jongetje van de klas.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Nu de zomervakantie weer bijna ten einde is, gaan de kinderen weer naar school. Grote kans dat ze gaan vragen om een smartphone als ze die (nog) niet hebben. Wij vonden vijf goede smartphones voor onder de 200 euro.

Voor een goede smartphone betaal je tegenwoordig allang de hoofdprijs niet meer en heb je voldoende keuze uit het lagere, goedkopere segment. Vaak lever je wel iets in wat betreft opslagruimte, processorsnelheid of camera, maar daarentegen betaal je ook honderden euro's minder voor zo'n telefoon ten opzichte van de duurdere modellen. Wij vonden vijf goede toestellen voor niet meer dan 200 euro.

Xiaomi  Redmi  14C

De Xiaomi  Redmi  14C heeft een helder 6,88‑inch scherm, ideaal om video’s te kijken en te multitasken De telefoon wordt aangedreven door een octa‑core processor en met 8 GB RAM. De batterij van 5.160  mAh gaat moeiteloos de dag rond, en heeft een snellaadfunctie. Met een 50 MP hoofdcamera maak je scherpe foto’s in daglicht én nachtmodus. Dankzij de aluminium behuizing voelt de telefoon premium en stevig aan, en de vingerafdrukscanner én gezichtsherkenning maken ontgrendelen intuïtief en snel. Dit toestel blinkt uit in alledaags gebruik, zonder franjes, maar met veel waar voor je geld.

HMD Pulse Pro

De HMD Pulse Pro heeft verrassend veel te bieden. Met een 6,56-inch HD+ scherm en een soepele 90 Hz verversingssnelheid is het scherm vlot. Wat deze telefoon echt bijzonder maakt, is de dubbele 50 MP camera – zowel voor- als achteraan – waarmee je haarscherpe selfies en foto’s maakt, zelfs bij weinig licht. Binnenin vind je 6 GB RAM en 128 GB opslag, genoeg voor al je apps, foto’s en bestanden, en uitbreidbaar met een microSD-kaart. De krachtige 5.000 mAh-batterij houdt het makkelijk een dag vol. Leuk om te weten: dit toestel is ontworpen om makkelijk zelf te repareren – onderdelen en instructies zijn beschikbaar, wat ‘m niet alleen duurzaam, maar ook vriendelijk voor je portemonnee maakt.

Samsung Galaxy A16 5G

Deze Samsung ziet er luxer en duurder uit dan hij is, dankzij een helder AMOLED‑scherm en een strak en slim ontwerp. Wat je misschien niet verwacht: Samsung garandeert tot wel zes jaar software‑updates, waardoor hij toekomstbestendig is. Prestaties blijven wel op instapniveau, maar voor dagelijks gebruik zoals WhatsApp, web en video is het meer dan voldoende. De batterij houdt het prima vol. Voor wie betrouwbaarheid, goed merk en lange updates belangrijk vindt, is deze telefoon het overwegen waard.

Oppo A5 Pro 4G

De OPPO A5 Pro 4G is een budgettelefoon met een 6,67‑inch 90 Hz-scherm, 8 GB RAM en 256 GB opslagcapaciteit. De 5.800 mAh batterij gaat makkelijk een volle dag mee en ondersteunt snel laden. Wat deze telefoon echt onderscheidt is zijn robuuste bouw: waterdicht (IP68/IP69), valbestendig volgens militaire standaarden, en voorzien van Gorilla Glass 7i. Makkelijk stuk te krijgen is deze telefoon dus niet. Het geluid komt stevig door dankzij stereo speakers met Dolby Atmos. Al met al krijg je hier een stevig toestel met verrassend veel ruimte en functies voor een zachte prijs. Wel iets om rekening mee te houden: het toestel is alleen geschikt voor 4G. Dat signaal blijft echter nog een aantal jaar actief, dus je hoeft niet bang te zijn dat je te snel achterloopt. Je hebt alleen een wat lagere downloadsnelheid dan de meeste 5G-telefoons.

Motorola Moto G55  5G

Deze smartphone is stevig, heeft een gladde afwerking en is verkrijgbaar in een zachte tint grijs. Het scherm van 6,49 inch heeft 120 Hz beeldfrequentie en maakt video's streamen levendig dankzij de FHD+ resolutie. De batterij van 5.000 mAh houdt moeiteloos een hele dag stand, ook bij intensief gebruik. Voor wie van geluid houdt: dubbele speakers met Dolby Atmos creëren een ruimtelijk effect. De 50 MP-hoofdcamera levert heldere plaatjes in daglicht, en dankzij de ultrawide-lens kun je breder kaderen voor groepsfoto’s of landschappen. De 8 GB RAM en 256 GB opslag (uit te breiden met een extra microSD-kaartje) maken multitasken soepel en opslag ruimte genoeg.

Samsung heeft de Micro RGB gepresenteerd, een 115 inch-televisie met een achtergrondverlichting van afzonderlijk aangestuurde rode, groene en blauwe leds van minder dan 100 micrometer. Volgens Samsung zet Micro RGB een nieuwe standaard voor kleurnauwkeurigheid, contrast en beeldervaring in het ultra-premium tv-segment.

Waar conventionele tv's gebruikmaken van grotere leds of mini-leds in witte of blauwe varianten, zet Micro RGB elke afzonderlijke rode, groene en blauwe led precies daar waar die nodig is. Dat maakt een veel fijnere aansturing van kleur en contrast mogelijk. Samsung claimt hiermee de volledige BT.2020-kleurruimte te halen, een standaard die tot nu toe vooral in professionele toepassingen werd gehaald. Het beeld zou daardoor natuurgetrouwer ogen, vooral bij HDR-weergave.

De Micro RGB wordt aangestuurd door een eigen AI-engine die elk beeldframe analyseert en automatisch kleuren, contrast en geluid optimaliseert. Bij matte of doffe beelden kan de tv kleuraccenten versterken zonder onnatuurlijk te ogen. Een Glare Free-laag moet ervoor zorgen dat ook in fel verlichte woonkamers het beeld goed zichtbaar blijft.

Voor consumenten kan deze techniek de opmaat zijn naar een nieuwe generatie huiskamertv's waarbij achtergrondverlichting met micrometer-RGB-leds zorgt voor kleurnauwkeurigheid die voorheen niet haalbaar was. In combinatie met lcd-panelen kan dit leiden tot betere prestaties in hoge helderheidsniveaus, waar zowel traditionele lcd- als oled-tv's soms tekortschieten.
Naast beeldkwaliteit richt Samsung zich ook op gebruiksgemak. De Micro RGB ondersteunt spraakbediening via Bixby, bevat Vision AI-functies die beeld en geluid aanpassen aan de content, en draait op Tizen OS met een gegarandeerde 7 jaar aan software-updates. Beveiliging van persoonlijke gegevens verloopt via Samsung Knox.

De Samsung Micro RGB verschijnt in Nederland op 13 oktober voor een adviesprijs vanaf 29.999 euro. Er komen later meerdere formaten beschikbaar.

©Samsung