ID.nl logo
Zo draai je Ubuntu op je Raspberry Pi
© PXimport
Huis

Zo draai je Ubuntu op je Raspberry Pi

Ubuntu voelt zich prima thuis op de Raspberry Pi tegenwoordig. Helemaal als je kiest voor de 4 GB-versie of zelfs die met 8 GB. In dit artikel leggen we uit hoe je Ubuntu op je Raspberry Pi installeren kunt en welke instellingen de moeite waard zijn om na te lopen.

Hoewel de Raspberry Pi ook in de vierde uitvoering eigenlijk nog altijd op een wat ‘gezapige’ SoC – System on a Chip bestaande uit diverse CPU- en GPU-cores en aanpalende zaken om in essentie een computer op een chip te vormen – draait, is het een rap ding. De meest beperkende factor is eigenlijk de doorvoersnelheid van de gebruikte sd-kaart

Koop dus liefst een zo snel mogelijk exemplaar, met een grootte van tenminste 64 GB (128 GB geeft je nog meer mogelijkheden voor opslag van een berg aan extra software en natuurlijk gegevens). Voor de ‘basis’-uitvoering van Ubuntu op de Raspberry is 64 GB al ruim voldoende. 

Het aardige is dat er naast Ubuntu ook een scala aan extra software wordt mee-geïnstalleerd, net zoals we dat kennen van de reguliere ‘pc-versie’. Qua functionaliteit doet het dus alvast niet onder.

Bijzonder is dat Ubuntu ook in een 64-bits versie voor de Raspberry Pi 4 beschikbaar is. Daarmee wordt – eindelijk – het volledige 64-bit potentieel van de kleine alleskunner ontsloten. De standaardbrowser van Ubuntu is verder Firefox, dat beduidend ‘lichter’ qua systeembelasting is dan het onder de motorkap geheugenhongerige Chrome. 

Kortom: door Ubuntu te installeren op de Raspberry heb je een uitstekend alternatief voor het meer voor onderwijsdoeleinden geschikte standaard Raspbian.

Lees ook: Welke Raspberry Pi kun je het beste kopen?

Ubuntu op sd-kaartje zetten

Tegenwoordig is het installeren van ‘alternatieve’ besturingssystemen op de Raspberry een eitje. De makers van de Raspberry hebben alweer een tijdje een universele installer, waarmee alle meer bekende en populaire besturingssystemen voor het apparaat snel zijn te installeren. Download Raspberry Pi Imager hier, voor zowel Windows, macOS als Linux beschikbaar. 

Start de installer en selecteer via het selectiemenu onder Besturingssysteem de optie UBUNTU DESKTOP 22.04 LTS (RPI 4/400). Of – mocht die er inmiddels zijn - een nieuwere variant. Prik een microSD-geheugenkaart in de kaartlezer van je pc of laptop en zorg dat deze is geselecteerd onder Opslagapparaat. Check heel goed of je de correcte drive hebt geselecteerd. 

Gebruik je bijvoorbeeld een laptop met permanent ingeprikte SD-kaart voor data-opslag, dan moet je dus niet dat exemplaar selecteren! De kaart wordt namelijk – na bevestiging van de installatie-opties die verschijnt na een klik op SCHRIJF – gewist.

©PXimport

Installeren en configureren

Het ‘schrijven’ is een mix van downloaden, schrijven en verifiëren. Als dit festijn klaar is, zie je een melding waarin wordt aangegeven dat je de geheugenkaart kunt verwijderen. Doe dat en sluit de installer. De pc of laptop met daarop die installer heb je verder niet meer nodig.

Prik de microSD-kaart in het kaartslot van de Raspberry Pi en sluit daarop toetsenbord, muis, voeding en beeldscherm aan. Je kunt het systeem nu aanzetten (cq de voeding in het stopcontact steken). De eerste keer dat Ubuntu start duurt wat langer dan normaal; er worden wat dingen voorbereid. Uiteindelijk start een wizard waarin je persoonlijke voorkeuren en regionale instellingen regelt. 

In ons geval eindigde die wizard trouwens met een vage foutmelding. Na een (automatische) herstart bleek dat een deel van onze instellingen niet was doorgevoerd. De oplossing bleek simpel: ga naar de Instellingen van Ubuntu (gebruik de puntjesknop in het dock links om toegang tot álle programma’s te krijgen als je Instellingen niet ziet) en configureer de zaak alsnog naar wens. 

Let met name op de taalinstellingen en die van je toetsenbord, in de meeste gevallen kies je hier VS Internationaal. Tenzij je een heel specifiek Nederlands (of anderstalig) toetsenbord hebt, de lijst waaruit je kunt kiezen aan toetsenborden is ruim bemeten!

Wennen aan de dock

Is alles geconfigureerd, dan kun je aan de slag. Het is alvast prettig om te weten dat de Raspberry-versie van Ubuntu zich precies ’t zelfde gedraagt als de reguliere desktopversies die we kennen van de pc. Inclusief het zoeken naar updates die geïnstalleerd kunnen worden als ze beschikbaar zijn. Dat is alvast een groot en praktisch voordeel ten opzichte van Raspbian, waar je zelf het zoeken en installeren van updates moet regelen. 

Nadeel van Ubuntu – voor Windowsgebruikers – is wellicht het dock. Een traditioneel startmenu ontbreekt. Voor Mac-gebruikers is het dan weer een feest van herkenning: dock en ‘puntjesknop’ kennen zij immer in ietwat gelijksoortige vorm van hun computer.

©PXimport

 Mocht je het willen, dan is via de dock-settings in de app Instellingen het dock ook horizontaal onder in beeld te plaatsen, wat in de praktijk een stuk prettiger werkt dan verticaal links. Je kunt meteen aan de slag met je geïnstalleerde Ubuntu, eigenlijk tref je er alle benodigde software op aan. Inclusief ‘kaskraker’ LibreOffice, Firefox en Thunderbird

Mocht je zelf software willen toevoegen, dan kan dat vanzelfsprekend. Daarvoor maak je gebruik van de ingebouwde softwarewinkel van het systeem, bomvol open source en dus gratis programmatuur. Is standaard in ’t Dock te vinden als pictogram in de vorm van – hoe kan het ook anders – een boodschappentas.

Voor maximale snelheid

Het werkt allemaal verbazend rap. Alleen merkten wij dat het qua laadtijden van software allemaal wat tam gaat. Dat is weer die SD-kaart als belemmerende factor. Wil je continu snelheid, dan kun je een behuizing als de Argon One overwegen, waarbij je dan de bodemplaat met een SSD-slot aanschaft. Door daar een standaard M.2 SSD in te prikken en daar Ubuntu op te installeren ontstaat een veel rapper geheel. 

Extra voordeel van de Argon One is verder dat voorzien is in een koelsysteem met ingebouwde ventilator. Om die goed te laten werken dien je de installatieinstructies voor de Ububntu-versie van de tool te volgen.

Breed inzetbaar

Je ingerichte systeem – al dan niet voorzien van een SSD – kun je bijvoorbeeld als settop-box gebruiken voor je tv, heb je daar altijd een volwaardige computer bij de hand. En ben jij iemand die vooral remote werkt, dan ben je in principe ook klaar met dit geheel. Verbind met een remote desktop of log in bij het CMS van je bedrijf en werken maar. 

Het geheel is extreem energiezuinig, wat het ook interessant maakt voor gebruik in bijvoorbeeld een camper of op een boot. Mogelijkheden genoeg in ieder geval!

▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!