Zo’n beetje elk modern besturingssysteem met een grafische gebruikersinterface beschikt over de mogelijkheid om een bureaublad-achtergrond in te stellen. Zorg voor het best passende exemplaar!

Hoewel computers tegenwoordig standaard voorzien zijn van tenminste 8GB RAM, is het onzin om nodeloos geheugenruimte te verspillen aan een bureaublad-achtergrond. Zeker 24+ megapixel-foto’s zijn nog altijd zwaar in omvang. Tuurlijk: je OS schaalt de foto’s wel voor je. Maar daarbij kun je in ‘problemen’ terechtkomen. Wellicht oogt jouw foto vreemd omdat hij niet goed is afgesneden, of ziet het er uitgerekt of in elkaar gedrukt uit. Allemaal oplosbaar door vooraf de foto bedoeld voor een bureaublad-achtergrond vooraf aan te passen.

Achterhaal je schermresolutie

Dat aanpassen kan in iedere zichzelf respecterende fotobewerker. In dit voorbeeld gebruiken we Artstudio Pro voor iOS/iPadOS. Maar dat had net zo goed GIMP onder Linux of Photoshop onder Windowskunnen zijn. Voordeel van de iOS-weg is, dat je alvast lekker onderweg in de trein wat foto’s van je filmrol kunt prepareren natuurlijk! Hoe dan ook, wat zaak is om als allereerste te doen alvorens te beginnen is het achterhalen van de schermresolutie van de computer waarvoor je de bureaublad-achtergrond wilt prepareren. In het geval van Windows 10 doe je dat door de app Instellingen (menu Start) te starten. Klik dan op Systeem en vervolgens op Beeldscherm, alwaar je onder Schermresolutie het gezochte vindt. Noteer of onthoud dit.

Verhouding

Start je fotobewerker en open een foto die je als bureaublad-achtergrond wilt gebruiken. Klik dan op het bijsnijdgereedschap van je fotobewerker. In meeste van dit soort programma’s kun je bij deze tool de gewenste beeldverhouding opgeven. In bijvoorbeeld Artstudio Pro en Photoshop kan dat heel makkelijk door gewoon de gevonden getallen van de horizontale en verticale resolutie in te vullen. Ofwel: heb je een beeldscherm met een resolutie van 1920 x 1080 (full HD) dan vul je simpelweg die waarden in in het bijsnijdgereedschap. Oudere en vaak net wat minder flexibele beeldbewerkers kunnen alleen overweg met een setje standaardwaarden. Daarbij is het goed om in het achterhoofd te houden dat een Full HD-scherm (meest gangbaar anno nu) een beeldverhouding heeft van 16:9. Een antieke resolutie – vroeger heel gangbaar – is 1024 x 768, wat gelijk staat aan een beeldverhouding van 4:3. Foto’s gemaakt met een compact-camera zijn veelal opgeslagen in die 4:3-beeldverhouding; foto’s gemaakt met een spiegelreflex of systeemcamera in 3:2-verhouding. Kortom: meestal zal er wat uitgesneden moeten worden.

©PXimport

Van 4:3 naar 16:9

In ons voorbeeld pakken we een 12 megapixel smartphonefoto met een resolutie van 4032 x 3024. 4032 / 3024 = 1,333. Ofwel 4/3 (= 1,333). We willen de foto als bureaublad-achtergrond gebruiken op een 1920 x 1080 scherm, dus vul die waarden in in de verhoudingsvelden van je bijsnijdgereedschap (of kies voor 16:9). Maak vervolgens een uitsnede in die 16:9-verhouding. Verklein de foto dan naar 1920 x 1080 pixels; in Artstudio Pro kies je daarvoor in het menu Image de optie Resize Image. Vul de gewenste waarden 1920 x 1080 in de daarvoor bestemde velden. Kies – indien beschikbaar in jouw programma – de beste resample-methode of laat je software die zelf selecteren. Na verkleinen helpt een unsharp-mask vaak om de foto (weer) haarscherp te krijgen. Je vindt dat onscherpte-masker veelal in de afdeling filters van je bewerker (in ArtStudio Pro onder Filters, Sharpen en Unsharp Mask.

©PXimport

Bestandsformaat

Nu je foto nog opslaan. Om geen JPEG-compressie-artefacten in beeld te zien (je zit wel de hele dag tegen dit plaatje aan te kijken…) kun je het best kiezen voor .bmp (Windows) of .png (Linux). Je kunt trouwens .jpg gebruiken in Windows 10, maar stel dan de hoogste kwaliteit in (100%) als je exporteert (of gebruik maakt van Opslaan als) in je fotobewerker. Let trouwens op dat je nietOpslaan gebruikt, want dan overschrijf je de originele foto! In ons geval bewaren we het plaatje dan toch maar in .JPG-formaat. Daarbij moet je wel bedenken dat Windows er intern nog een compressieronde overheen gooit. Dat is – voor de die-hards – te voorkomen door de alhier op Reddit gepresenteerde registerhack toe te passen; geheel op eigen risico vanzelfsprekend.

©PXimport

Achtergrond instellen

Tijd om de afbeelding daadwerkelijk als bureaublad-achtergrond in te stellen. Als voorbeeld gebruiken we Windows 10. Bewaar je aangepaste achtergrond-afbeelding bijvoorbeeld in een speciaal daarvoor aangemaakte map op de systeemschijf, iets als Bureaubladachtergronden volstaat. Klik in de Windows Verkenner met de rechter muisknop op de geprepareerde afbeelding en klik dan in het geopende context-menu op Als bureaubladachtergrond gebruiken. In principe ben je nu klaar, als is het altijd de moeite waard om nog even met de rechter muisknop op een leeg stukje bureaublad te klikken. Selecteer in het daarop geopende contextmenu de optie Aan persoonlijke voorkeur aanpassen.

©PXimport

Finetunen en diashow voor twijfelaars

Als je alles goed hebt gedaan, dan kun je in het geopende venster de optie Centreren kiezen onder Kies de gewenste weergave. Je afbeelding wordt dan precies passend getoond. Een afbeelding die een andere beeldverhouding heeft, kan ‘passend’ gemaakt worden via de optie Vullen (maar dan heb je dus geen controle over afsnijdingen en dergelijke). Bevalt de achtergrond je niet en wil je weer terugkeren naar de standaard Windows 10 bureaublad-achtergrond, dan vind je die onder Kies uw afbeelding. Ben je tot slot een type dat niet kan kiezen, dan loont het de moeite om een hele serie foto’s te prepareren voor jouw scherm, op de eerder beschreven wijze. Plaats ze allemaal in je map met bureaublad-achtergronden. Kies dan in het venster Instellingen (rechter muisklik op leeg stukje bureaublad, Aan persoonlijke voorkeur aanpassen) onder Achtergrond op Diavoorstelling. Klik op Bladeren en blader naar je map met bureaublad-achtergronden. Klik op Deze map kiezen en je zult zien dat op gezette tijden je achtergrond verandert. De tijdsinterval is naar wens instelbaar met het selectiemenu onder Afbeelding wijzigen elke (standaard is 30 minuten). Ook de afspeelvolgorde is instelbaar. Onder Kies de gewenste weergave kun je bij correct geprepareerde afbeeldingen weer kiezen voor Centreren.

©PXimport

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇