Na ongeveer twee jaar komt Sony met een opvolger van de populaire WH-1000XM3. De nieuwe WH-1000XM4 is aan de buitenkant bijna niet te onderscheiden van zijn voorganger, maar is toch op een aantal vlakken verbeterd. Of het genoeg is om het grote prijsverschil te waar te maken, lees je in deze review.

De Sony WH-1000XM3 hebben we nog niet zo lang geleden benoemd tot beste hoofdtelefoon met actieve ruisonderdrukking. Ondanks dat het model al bijna twee jaar oud is, bleef het de concurrentie nog net een stapje voor. Nu, met de WH-1000XM4, probeert Sony de koppositie weer voor een paar jaar vast te leggen. Op het eerste gezicht lijkt het bedrijf daarbij uitstekend te hebben gekeken naar de kritiekpunten die er bij zijn voorganger te vinden waren.

©PXimport

Design en comfort

Sony heeft duidelijk weinig kritiek gekregen op het design, want het nieuwe model lijkt als twee druppels water op de oude hoofdtelefoon. De plastic behuizing met matte afwerking is nog altijd beschikbaar in de kleuren zwart en beige met bijpassende accentkleuren. Wie echt goed kijkt, ziet dat een knopje een andere naam heeft gekregen en dat er nu een sensor in de oorschelp is geplaatst. Zelfs een kenner zou de twee dus niet zomaar uit elkaar kunnen halen gebaseerd op het uiterlijk.

Dat Sony weinig heeft gedaan aan het design, is in onze ogen een uitstekende beslissing geweest. De WH-1000XM4 is weer één van de lichtste ANC-hoofdtelefoons op de markt, maar biedt toch een degelijke bouwkwaliteit en een stijlvol ontwerp. Luxe materialen zoals je die tegenkomt bij de hoofdtelefoons van Bowers & Wilkins zijn hier niet te vinden, maar die vereisen meer onderhoud en zijn in veel gevallen ook een stuk zwaarder. Daarnaast is de hoofdtelefoon voorzien van scharnieren die je de WH-1000XM4 op laten vouwen tot een zeer compact pakketje.

Met een nagenoeg onveranderd ontwerp, is ook het comfort weer uitstekend. Toch zal een fanatieke gebruiker van de WH-1000XM3 het opvallen dat de nieuwkomer is voorzien van net iets dikkere oorkussens. Het effect op het comfort is voor de meeste mensen klein, maar voor wie de oorschelpen van de XM3 te ondiep waren, is de XM4 nu ook een zeer comfortabele optie. De kussens zijn nog altijd heerlijk zacht en de band klemt niet te hard om je hoofd. Het is dus mogelijk om uren lang naar muziek te luisteren zonder de hoofdtelefoon af te moeten doen. Op warme dagen is het door het gesloten ontwerp soms nodig om je oren te luchten, maar dat geldt eigenlijk voor elke ANC-hoofdtelefoon.

©PXimport

Nieuwe feature

Hoewel het uiterlijk weinig is veranderd, heeft Sony wel degelijk een stel nieuwe functies toegevoegd. Eén van de belangrijkste daarvan is Multipoint Connect. Met behulp van Multipoint Connect is het nu mogelijk om meerdere apparaten tegelijkertijd aan te sluiten op de hoofdtelefoon. Zo kun je dus muziek luisteren via je computer en zonder opnieuw verbinding te maken eenvoudig overschakelen naar het geluid van je smartphone.

We hebben het net al kort benoemd, maar de hoofdtelefoon is nu ook voorzien van een extra sensor in een van de oorschelpen. Deze sensor wordt gebruikt om te detecteren of de hoofdtelefoon op het hoofd is geplaatst. Dit brengt interessante functionaliteit met zich mee, zoals het automatisch pauzeren van muziek bij het afzetten van de hoofdtelefoon. Een andere handige toevoeging is Speak-to-Chat. In de XM3 was het al mogelijk om omgevingsgeluiden door te laten door je hand op de oorschelp te plaatsen, zodat je eenvoudig gesprekken kon voeren zonder de hoofdtelefoon af te doen. Met Speak-to-Chat detecteert de WH-1000XM4 automatisch of je een gesprek aan het voeren bent en is het dus niet meer nodig om je hand op de oorschelp te houden. Dat werkt in de praktijk verbazingwekkend goed en voelt een stuk natuurlijker.

©PXimport

Geluidskwaliteit

Ook van binnen is de WH-1000XM4 erg vergelijkbaar met zijn voorganger, maar toch is het geluidsprofiel duidelijk veranderd. Het nieuwe model heeft nog steeds een prettig warm geluid dat zich uitstekend leent voor de hedendaagse muziek, maar laat net iets meer detail horen in de hoge tonen. Daardoor lijken de midden- en lage tonen net iets minder te overheersen, ondanks de nog altijd krachtige en diepe bastonen. In onze ogen (oren) is dit een kleine stap vooruit voor een hoofdtelefoon dat zich al kon meten met de absolute top. Verwacht echter géén referentiehoofdtelefoon met een heel neutraal geluid. Dit is een hoofdtelefoon die voornamelijk een zeer prettig geluid produceert zonder in te leveren op kwaliteit.

Het is echter niet allemaal positief nieuws als het gaat om de geluidskwaliteit. Sony heeft er namelijk voor gekozen om de ondersteuning van AptX achterwege te laten en enkel ondersteuning te bieden voor AAC, SBC en LDAC. Hoewel Sony’s eigen LDAC in staat is om een betere geluidskwaliteit te streamen en tegenwoordig op de meeste Android-apparaten wordt ondersteund, is er nog geen ondersteuning voor LDAC op Windows-computers. Daarnaast werkt LDAC niet in combinatie met Multipoint Connect. In die gevallen is de gebruiker dus aangewezen op de SBC-codec, met een duidelijke vermindering in geluidskwaliteit als resultaat. Voor Apple-gebruikers is er niks veranderd, iOS en iPadOS hebben enkel ondersteuning voor AAC.

Eén van de grote kritiekpunten van de Sony WH-1000XM3 was de microfoon voor telefoongesprekken. De microfoon pikte relatief veel omgevingsgeluid op en het geluid was ook verre van helder, waardoor het klonk alsof stemopnames gebeurde met een zeer goedkope microfoon. Daar heeft Sony nu iets aan gedaan bij de WH-1000XM4. De verstaanbaarheid heeft een grote sprong gemaakt door een veel helderdere stemopname en een betere onderdrukking van omgevingsgeluiden. De hoofdtelefoon kan nu dus ook in drukke omgevingen gebruikt worden om telefoongesprekken te voeren.

©PXimport

Ruisonderdrukking

Als er iets was waar de WH-1000XM3 in uitblinkt, dan was het wel de actieve ruisonderdrukking. Zelfs twee jaar na de lancering is de concurrentie weliswaar dichterbij gekomen, maar is het nog niet gelukt om de ANC-techniek van Sony te evenaren. Dat stelt het bedrijf nu ook weer even uit, want de WH-1000XM4 heeft een kleine upgrade gekregen. De chip die gebruikt wordt voor de ruisonderdrukking is onveranderd, maar Sony heeft het algoritme geoptimaliseerd. Het is lastig om het verschil goed te horen, maar de verbeteringen hebben voornamelijk effect gehad op het onderdrukken van lage frequenties. Storende bromtonen, ronkende motoren en stemmen worden daardoor nog beter onderdrukt.

Conclusie

De Sony WH-1000XM4 is weer een pareltje, maar voelt tegenover de WH-1000XM3 meer als een update dan een upgrade. Heb je al het model van vorig jaar, dan is er dus geen directe reden om de nieuwe aan te schaffen. Ben je nu op zoek naar een nieuwe ANC hoofdtelefoon, dan is de WH-1000XM4 zonder twijfel het nieuwe topmodel. Op het moment van schrijven is het prijsverschil van ruim €150 euro met de voorganger echter te groot als je niet specifiek op zoek bent naar nieuwe functies zoals Multipoint Connect.

De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.

De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.

Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.

©Wesley Akkerman

Duurzaam en prachtig display

Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.

De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.

©Wesley Akkerman

Capabele processor voor gaming

De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.

Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.

©Wesley Akkerman

Meer energie, iets langere laadtijd

Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.

In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.

©Wesley Akkerman

De software was altijd zo goed…

Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.

Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.

©Wesley Akkerman

50x

Veel AI-opties

Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.

Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.

3x

2x

Veel dataverzameling

Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.

De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.

1x

0,5x

Solide camera’s, maar…

Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.

De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.

0,5x

1x

Problemen in het donker

De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.

De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.

2x

3x

Motorola Edge 60 Pro kopen?

De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.

De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.

Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!

Lees ook: Magnetron kopen? Dit is waar je op moet letten

Hoe ontstaat die vettige aanslag eigenlijk?

Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.

Wat heb je nodig?

Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:

🞐 Warm water
🞐 Scheutje afwasmiddel
🞐 Zachte doek (liefst microvezel)
🞐 Oude tandenborstel
🞐 Klein beetje baking soda
🞐 Schoonmaakazijn of citroensap
🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)

Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.

Stap voor stap schoonmaken

Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.

Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.

Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.

©Андрей Журавлев

Let op bij zelfreinigende ovens

Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.

Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.

Wat moet je níet doen?

Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.

En daarna? Zo houd je het ruitje schoon

Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.