Vroeger kocht je enkel een hoofdtelefoon om te kunnen genieten van muziek zonder anderen daarmee te storen, maar tegenwoordig zijn de rollen omgedraaid: met een active noise cancelling-hoofdtelefoon storen anderen jóu niet meer. Wij nemen 23 hoofdtelefoons met actieve ruisonderdrukking onder de loep en zoeken uit welke jij moet hebben.

Actieve ruisonderdrukking, ook wel active noise cancelling (ANC) genoemd, is een techniek die ervoor zorgt dat het geluid uit de omgeving jouw oren niet bereikt. Ideaal als je een dutje wilt doen in het vliegtuig, je moet concentreren in een druk kantoor of je even helemaal wilt afzonderen van de rest van het huishouden. De techniek is te vinden in hoofdtelefoons van enkele tientjes tot honderden euro’s, met grote verschillen in kwaliteit. De dingen waar je op moet letten bij het aanschaffen van een ANC-hoofdtelefoon gaan verder dan alleen design en geluidskwaliteit. Daar komt bij dat alle hoofdtelefoons met actieve ruisonderdrukking draadloos zijn, een eigenschap die niet bij alle modellen even goed is uitgewerkt. Over het algemeen kun je stellen dat een duurdere hoofdtelefoon beter is, maar die regel gaat niet op voor alle modellen. Daarnaast zijn er maar weinig hoofdtelefoons die het op alle vlakken goed doen. Je zult dus een keus moeten maken welke eigenschappen voor jou het belangrijkst zijn. Alle 23 geteste exemplaren beschrijven lukt vanwege de ruimte niet. Wij hebben in dit artikel een selectie gemaakt. Daarbij is niet alleen de beste hoofdtelefoon geselecteerd, maar ook hoofdtelefoons die uitblinken in bepaalde eigenschappen. De rest van de geteste modellen vind je in de tabel.

In dit artikel vind je de beste hoofdtelefoons van dit moment.

Goedkope ANC-hoofdtelefoons ontbreken

Active coise cancelling

Ruisonderdrukking komt in twee vormen: actief en passief. De passieve methode kennen we allemaal van de gehoorbeschermers die je opzet bij het gebruik van bijvoorbeeld zware machines, terwijl de actieve methode pas sinds kort meer bekendheid krijgt. Toch bestaat actieve ruisonderdrukking al een lange tijd. Zo is door Bose in 1989 al de eerste hoofdtelefoon met ANC gelanceerd: de Bose Aviation-headset. Deze werd speciaal ontwikkeld voor piloten die te maken hadden met zeer luidruchtige werkomstandigheden, maar wel met elkaar moesten kunnen praten. De basis achter de techniek is relatief simpel: met een microfoon (of meerdere) worden de geluidsgolven uit de omgeving gemeten, dit signaal wordt omgedraaid en door een speaker weer afgespeeld. Het resultaat is twee geluidsgolven die precies tegenover elkaar staan en elkaar daardoor opheffen. Maar in de praktijk blijkt het lastig om dit goed voor elkaar te krijgen. Imperfecties in de microfoons en luidspreker maken het bijvoorbeeld erg moeilijk om een exacte kopie van het omgevingsgeluid te genereren. Daarnaast werkt de techniek het beste als de bron van het geluid, de microfoon, de speaker en de luisteraar exact in één lijn staan, een situatie die in de praktijk zelden voorkomt. We zien in onze test dus grote verschillen in de kwaliteit van de ruisonderdrukking, waarbij een duurder model niet altijd beter hoeft te zijn. Met name in de lage tot middenhoge frequenties – waar onder andere stemgeluiden onder vallen – zijn grote verschillen waar te nemen.

Aanpasbaarheid

In veel hoofdtelefoons is het niet alleen mogelijk om de actieve ruisonderdrukking in of uit te schakelen, maar kan ook de intensiteit van de onderdrukking worden aangepast. Dat is een belangrijke eigenschap als de hoofdtelefoon vaak wordt gebruikt op de openbare weg. Bij de beste hoofdtelefoons is het namelijk mogelijk dat je een grote vrachtwagen of zelfs een ambulance niet meer aan hoort komen, wat voor erg gevaarlijke situaties kan zorgen. Ook op kantoor, waar je de airconditioning niet wilt horen maar je collega’s misschien wel, is aanpasbare ruisonderdrukking een groot voordeel. Een aantal hoofdtelefoons, waaronder de nieuwste modellen van Bose en Sony, kan de ruisonderdrukking overigens volledig automatisch aanpassen. De hoofdtelefoon merkt of je stilzit, loopt of aan het fietsen bent en past de intensiteit aan op basis van je activiteit.

ANC-hoofdtelefoons zijn in de meeste gevallen niet alleen voorzien van actieve ruisonderdrukking, maar ook de passieve vorm. Een combinatie van beide werkt immers het beste. Met ANC uitgeschakeld houden de meeste hoofdtelefoons daarom toch nog vrij veel geluid tegen. Een deel van de hoofdtelefoons is daarom voorzien van een zogenaamde “ambient mode”. Hierbij worden de microfoons aan de buitenzijde van de hoofdtelefoons niet gebruikt om geluid te onderdrukken, maar juist om het te versterken. Met die modus ingeschakeld kun je andere mensen goed verstaan zonder de hoofdtelefoon af te zetten.

©PXimport

Audio via bluetooth

Alle modellen in onze test zijn draadloos en maken gebruik van bluetooth voor de communicatie met je afspeelapparaat. Hoewel het via bluetooth niet mogelijk is om in lossless-kwaliteit te streamen, zijn er wel manieren om het verschil onhoorbaar klein te maken. Helaas maken niet alle modellen daar gebruik van, waardoor er een kwaliteitsverschil te horen is. Via bluetooth zijn er verschillende codecs die een hoofdtelefoon kan gebruiken voor de overdracht van muziek. De SBC-codec is de basis die alle hoofdtelefoons ondersteunen. Voor een hogere geluidskwaliteit ondersteunen veel hoofdtelefoons AAC (Apple) of aptX (Android). Om in de buurt te komen van lossless-kwaliteit heb je echter aptX HD of zelfs LDAC nodig. Die laatste codec is ontwikkeld door Sony en biedt de hoogste kwaliteit audio over bluetooth, maar vereist een sterke verbinding en is nog relatief zeldzaam.

Om te voorkomen dat de resultaten worden beïnvloed door de bronkwaliteit, gebruikten we lossless FLAC-bestanden om de geluidskwaliteit te testen. Gebruik je de hoofdtelefoon voornamelijk met een lagere bronkwaliteit zoals Spotify, dan kan het effect van een lagere kwaliteit bluetooth-codec nog groter zijn.

Kijk je veel films of video’s op je smartphone of tablet, hou er dan rekening mee dat bluetooth voor een kleine vertraging kan zorgen. Hierdoor loopt het geluid net niet synchroon met de videobeelden. In extreme gevallen kan dat erg storend kan zijn. Voor Android-gebruikers is er een oplossing in de vorm van aptX LL. Met deze codec is de verbinding sneller, maar wel ten koste van een iets lagere geluidskwaliteit.

Ruis in een ANC-hoofdtelefoon

Het gebruik van bluetooth komt naast de potentieel lagere geluidskwaliteit met nog een nadeel: ruis. Afhankelijk van de verbinding en het aantal bluetooth-apparaten in de omgeving kunnen er ruis of andere stoorgeluiden hoorbaar zijn. De aanwezigheid hiervan verschilt drastisch tussen de verschillende exemplaren. Hoewel de meeste modellen dit er uitstekend uit weten te filteren, zijn er ook een paar die het op dit vlak erg slecht doen. Daarnaast kunnen de ANC-microfoon en bijbehorende elektronica voor ruis zorgen. Een microfoon produceert zelf immers ook een beetje ruis en het is niet alle merken gelukt om die ruis goed weg te filteren. Het vervelendste is ruis die veroorzaakt wordt door de versterker. Deze vorm van ruis is zelfs aanwezig als de bluetooth-verbinding en ANC uit zijn geschakeld. Hoewel al deze vormen van ruis meestal niet meer hoorbaar zijn als je muziek afspeelt, kan het wel storend zijn bij zeer lage volumes of tijdens de pauze tussen twee nummers.

©PXimport

In-, on- of over-ear

Alle geteste exemplaren zijn onder te verdelen in drie categorieën: in-ear, on-ear en over-ear. Welke soort hoofdtelefoon voor jou het beste is, is volledig afhankelijk van je eigen voorkeuren. Wel kunnen we alvast stellen dat je de beste geluidskwaliteit en ANC-ervaring bij de over-ear exemplaren vindt. Deze sluiten je oren het beste af en bieden de meeste ruimte voor kwaliteitsmicrofoons en andere elektronica. Doordat de over-ear hoofdtelefoons zo goed afsluiten, worden ze wel sneller warm. Daarom kun je veel modellen af en toe maar beter een paar seconden laten luchten. Ook tijdens het sporten zijn over-ear hoofdtelefoons niet ideaal, omdat zweet geen kans krijgt om te verdampen. Sporters en brildragers kunnen daarom het beste kijken naar on-ear of in-ear hoofdtelefoons, ook al zijn hun ANC-eigenschappen vaak van mindere kwaliteit. Door de grote verschillen in formaat kan uiteraard ook het designaspect een rol spelen.

©PXimport

Opletten bij in-ear hoofdtelefoons

Hoewel het comfort belangrijk is voor alle hoofdtelefoons, is het bij de in-ear hoofdtelefoons van extra belang om er goed op te letten. Voornamelijk bij ANC-hoofdtelefoons is het uitermate belangrijk dat het siliconen dopje goed afsluit. Zonder een goede afsluiting is de actieve ruisonderdrukking niet erg effectief, maar ook de geluidskwaliteit heeft eronder te lijden. Alle in-ear hoofdtelefoons in deze test komen daarom met meerdere siliconen “inserts”, maar de variatie verschilt sterk tussen de verschillende modellen. Bose en Apple bieden weinig opties met alleen S, M en L, terwijl Sony en 1MORE je een hele collectie geven om uit te kiezen. Let ook goed op waar je de hoofdtelefoon koopt: sommige (web)winkels beschouwen in-ear hoofdtelefoons als hygiëneproduct en nemen dus alleen ongeopende verpakkingen terug.

In onze testcollectie vinden we twee soorten in-ear hoofdtelefoons: draadloos en volledig draadloos. In de eerste categorie zitten de oortjes met een kabeltje vast aan een band die in je nek rust. Dit type heeft vaak een grotere batterij en kan comfortabeler zijn doordat niet al het gewicht aan je gehoorgang hangt. Het nadeel is uiteraard dat je alsnog een hoofdtelefoon met kabeltjes hebt en dat die nekband niet met alle kledingstukken even goed werkt. De volledig draadloze in-ear hoofdtelefoons bestaan in de meeste gevallen uit drie delen: een oplaaddoosje en twee losse in-ear oortjes. De oortjes hebben zelf vaak een beperkte accuduur, maar kunnen opgeladen worden in het doosje.

©PXimport

Sony WH-1000XM3 (Best getest)

De Sony WH-1000XM3 is al meer dan een jaar op de markt, maar is nog altijd koploper als het gaat om actieve ruisonderdrukking. Over het hele spectrum van laag tot hoog weet Sony het omgevingsgeluid goed te dempen. Zo goed zelfs dat je je soms verbaast hoeveel herrie een trein eigenlijk maakt als je de hoofdtelefoon afzet. Zoals de auteur heeft gemerkt, is het daarom op kantoor aan te raden de ANC een tandje lager te zetten. Dan hoeven je collega’s niet met voorwerpen te gooien om je aandacht te trekken. Door het gebruik van extreem zachte kussens en een relatief licht gewicht is de hoofdtelefoon ook nog eens enorm comfortabel. De lichte klemkracht van de hoofdband helpt daar ook aan mee, al zit de hoofdtelefoon daardoor wel net te los voor tijdens het hardlopen. De WH-1000XM3 is een van de weinige hoofdtelefoons in deze test die ondersteuning bieden voor de LDAC-codec. Mocht je een relatief moderne Android-telefoon hebben, dan kun je dus genieten van een zeer hoge kwaliteit audiostreaming. Die hoge kwaliteit wordt onderstreept door de uitstekende geluidsweergave. Voornamelijk de basweergave is diep en krachtig zonder detail te verliezen. Hoge tonen zijn helder, maar niet pijnlijk scherp. Dat laatste is een probleem waar veel gesloten hoofdtelefoons mee kampen. De hoofdtelefoon versterkt standaard wel de bas, maar dat is in de smartphone-app eventueel aan te passen. De bouwkwaliteit is het enige punt waar Sony niet in uit weet te blinken. Door het overmatige gebruik van plastic voelt de hoofdtelefoon duidelijk minder solide dan zijn concurrenten.

©PXimport

Sony WH-1000XM3

Prijs
€ 279,-
Website
www.sony.com10Score100

Denon AH-GC30 (Beste comfort)

Zoek je een hoofdtelefoon die je uren aaneen op kunt houden, dan is de Denon AH-GC30 de beste keus. Dit model heeft heerlijke zachte oorkussens die perfect aansluiten op je hoofd. Na enkele minuten heb je niet meer door dat je een hoofdtelefoon hebt opgezet, een eigenschap die we bijna nergens anders terugvinden. Die uitstekende aansluiting op je hoofd zorgt er ook voor dat deze hoofdtelefoon over de beste passieve ruisonderdrukking beschikt. Het is alleen jammer dat de actieve ruisonderdrukking daar niet veel aan toevoegt. De Denon AH-GC30 is ook gelijk een van de stevigste modellen uit deze test met een constructie die veelal bestaat uit dikke stukken metaal of stevig soft-touch plastic. De geluidskwaliteit is een ander sterk punt van deze hoofdtelefoon. Hij produceert een prettig warm geluid met een uitstekende basweergave en gedetailleerde middentonen. Door de uitstekende afsluiting kunnen hoge tonen soms wel net iets te scherp zijn en ontbreekt het af en toe aan helderheid.

©PXimport

Denon AH-GC30

Prijs
€ 229,-
Website
www.denon.co.uk8Score80

Jabra Elite 85h (Beste deal)

Jabra laat met de Elite 85h zien dat een goede ANC-hoofdtelefoon geen 400 euro hoeft te kosten. Zowel de geluidskwaliteit als de actieve ruisonderdrukking is op dit prijspunt opvallend goed. De ruisonderdrukking weet niet alleen de geluiden van een trein of vliegtuig goed te onderdrukken, ook stemgeluiden hebben moeite om binnen te dringen. Dit is eigenlijk het enige model onder de 250 euro dat daar goed mee om kan gaan. Hetzelfde geldt voor de geluidskwaliteit. Lage tonen zijn krachtig zonder te vervagen en middentonen zijn goed gedetailleerd. Zelfs de hoge tonen zijn helder zonder scherpe randjes. Wel wordt snel duidelijk dat de hoofdtelefoon beperkt wordt door de SBC-codec. Hoewel Jabra de prijs mogelijk laag heeft weten te houden door ondersteuning voor aptX HD weg te laten, gaat daardoor een beetje detail verloren. De hoofdtelefoon is verkrijgbaar in vier kleuren en is voor een groot deel bedekt met stof. Hoewel dat de hoofdtelefoon een apart uiterlijk geeft, kunnen we moeilijk voorspellen hoelang dat mooi blijft. Huidschilvers en roos kunnen de hoofdtelefoon mogelijk snel lelijk maken, maar dat zal helaas pas blijken uit een duurtest. De hoofdband drukt de zeer comfortabele oorkussens iets te hard op het hoofd en dat komt het comfort bij lange luistersessies niet ten goede. Het is mogelijk dat de hoofdband na verloop van tijd versoepelt en dus comfortabeler wordt.

©PXimport

Jabra Elite 85h

Prijs
€ 180,-
Website
www.jabra.nl8Score80

Sennheiser Momentum 3 (Beste geluidskwaliteit)

Dat Sennheiser veel ervaring heeft met het ontwikkelen van hoofdtelefoons zien we direct terug in de Momentum 3 Wireless. De hoofdtelefoon ziet er niet alleen stijlvol uit, hij is ook nog eens gemaakt van hoogwaardige materialen. Zo is dit de enige hoofdtelefoon die gebruikmaakt van echt schaapsleer. Dat maakt hem iets minder zweterig dan de andere over-ear modellen, maar zorgt er ook voor dat de hoofdtelefoon ongeschikt is voor mensen die dierlijke producten willen mijden. Ook de geluidskwaliteit behoort tot de beste uit onze test met kraakheldere en krachtige weergave over het hele spectrum. De hoofdtelefoon legt een lichte nadruk op lage tonen en dat zorgt voor een erg prettige luisterervaring. Daarnaast worden frequenties rond de 4 kHz gedempt: bij andere gesloten hoofdtelefoons kunnen die voor pijnlijke resonanties zorgen. Het was daarom een goede kanshebber voor de beste hoofdtelefoon, ware het niet dat de ANC erg tegenvalt. Ook zijn de kussens weliswaar comfortabel, maar klemt de hoofdband ze net iets te hard op het hoofd.

©PXimport

Sennheiser Momentum 3

Prijs
€ 360,-
Website
www.sennheiser.com9Score90

Dali IO-6 (Opvallendste ontwerp)

Wie zijn hoofdtelefoon ook ziet als mode-item, zou eens bij Dali in de schappen kunnen kijken. De Dali IO-6 is ook verkrijgbaar in het zwart, maar het door ons geteste karamel-witte model straalt pure luxe uit. Een kleurstelling bestaande uit crème-wit en bruin wordt meestal geassocieerd met oubollig en saai, maar Dali heeft er een moderne draai aan weten te geven. In combinatie met de uitstekende afwerking en aluminium oorschelpen geeft dat echt de indruk dat je met een product van hoge kwaliteit te maken hebt. Dat geldt ook voor de geluidskwaliteit. De overdracht is neutraal en zeer gedetailleerd, waardoor de hoofdtelefoon geschikt is voor vrijwel alle genres. Helaas heeft hij wel last van statische ruis. Dali heeft ons verteld hieraan te werken, maar kan nog niet voorspellen wanneer het met een oplossing komt. De actieve ruisonderdrukking stelt bovendien teleur en is alleen effectief voor hogere frequenties zoals windruis.

©PXimport

Dali IO-6

Prijs
€ 400,-
Website
www.dali-speakers.com8Score80

Bowers & Wilkins PX5 (Beste on-ear)

Wie op zoek is naar een stijlvolle on-ear ANC-hoofdtelefoon, kan aankloppen bij Bowers & Wilkins. Dit model is aan de buitenkant voorzien van aluminium en stof, met een spectaculair resultaat. De hoofdtelefoon valt op door de kwaliteit en gebruikte materialen, maar schreeuwt niet om aandacht met felle kleuren of opvallende logo’s. Bowers & Wilkins geeft in de producteigenschappen aan dat de stof voorzien is van een vuilwerende coating, maar toch zetten wij vraagtekens bij de duurzaamheid hiervan. In de twee maanden dat we de review-sample hebben kunnen gebruiken bleef de stof schoon en onbeschadigd, maar we kunnen niet bevestigen dat dit na een jaar intensief gebruik nog steeds het geval zal zijn. De uitstekende bouwkwaliteit vertaalt zich naar een prettig comfort met zachte kussens en een bescheiden klemkracht. Deze bescheiden klemkracht zal ook brildragers erg aanspreken, omdat de pootjes van de bril niet tegen de schedel worden gedrukt. Daarnaast is ook de geluidskwaliteit erg goed, al kan het nog niet helemaal opboksen tegen de beste over-ear hoofdtelefoons. Het geluid heeft een prettige balans tussen laag en hoog, waardoor de PX5 geschikt is voor vrijwel alle genres. Met name over de zeer diepe basweergave zijn we erg te spreken. Wie in rust wil sporten met de hoofdtelefoon zal ook erg blij zijn met de hoge kwaliteit ANC, al heeft deze wel te lijden onder de slechte passieve ruisonderdrukking van on-ear hoofdtelefoons.

©PXimport

Bowers & Wilkins PX5

Prijs
€ 300,-
Website
www.bowerswilkins.com9Score90

Apple Airpods Pro (Beste in-ear)

De Apple Airpods Pro zijn de derde generatie Airpods van Apple en komen met een boel verbeteringen. Zo heeft Apple het ontwerp flink aangepast, waardoor de hoofdtelefoon niet meer lijkt op een Oral-B opzetborstel. Door het pootje flink te verkleinen zijn de oortjes nauwelijks meer groter dan een bedrade in-ear headset en is er ook minder gewicht dat aan je oor hangt. De Airpods Pro zijn daardoor nog comfortabeler dan hun voorgangers, al is dat comfort wel erg afhankelijk van de drie siliconen dopjes die Apple meelevert. Dat aantal is behoorlijk magertjes bij een prijs van 280 euro en niet iedereen zal er een passende variant tussen kunnen vinden. De belangrijkste verandering is de toevoeging van actieve ruisonderdrukking en een significant verbeterde geluidskwaliteit. De ANC weet over het hele spectrum geluiden weg te filteren, maar heeft nog een beetje moeite met stemgeluiden. Vergeleken met de vorige generatie heeft de basweergave een flinke sprong vooruit gemaakt met een dieper en krachtiger geluid, maar ook de midden- en hoge tonen laten meer detail horen.

©PXimport

Apple Airpods Pro

Prijs
€ 280,-
Website
www.apple.com9Score90

Sony WF-1000XM3 (Beste in-ear)

Een gelijkspel, dat zie je niet vaak bij Computer!Totaal. Toch is dat de enige conclusie die we hier kunnen trekken. De Apple Airpods Pro en Sony WF-1000XM3 hebben een aantal flinke verschillen, maar de keus is wat ons betreft voornamelijk afhankelijk van het apparaat dat je erbij gebruikt. De Airpods Pro matchen het beste bij Apple-producten, terwijl de WF-1000XM3’s het beste bij Android- en Windows-apparaten passen. De in-ear hoofdtelefoon van Apple heeft een compacter ontwerp en beter comfort, terwijl de Sony WF-1000XM3 het nipt wint op gebied van geluids- en ANC-kwaliteit. Als het om de prijs gaat is Sony de grote winnaar, want de WF-1000XM3 is maar liefst 90 euro goedkoper. De Airpods Pro werken overigens wel op een Android-apparaat en de WF-1000XM3 functioneert in combinatie met iPhones, maar in beide gevallen neemt de functionaliteit af, is het gebruiksgemak minder en kan er zelfs een effect zijn op de geluidskwaliteit.

©PXimport

Sony WF-1000XM3

Prijs
€ 190,-
Website
www.sony.nl9Score90

1MORE Dual Driver BT ANC (In-ear budgettopper)

Het Chinese merk 1MORE is in Nederland nog redelijk onbekend, maar weet zich te onderscheiden met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. Zo ook weer met de in-ear Dual Driver BT ANC. De bouwkwaliteit van deze hoofdtelefoon is goed dankzij de slanke, metalen in-ear dopjes. Daarnaast krijg je een grote selectie van verschillende siliconen inserts, waardoor er voor vrijwel elk oor een geschikte maat te vinden is. De geluidskwaliteit is opvallend goed met een fantastische weergave van stemgeluiden en heldere hoge tonen. Zet het volume alleen niet te hoog: behalve dat je een eventuele gehoorbeschadiging riskeert, begint dan ook het geluid te vervormen. Voor deze prijs valt ook de actieve ruisonderdrukking op. Want hoewel deze niet zo goed is als de veel duurdere Bose QC30, is het verschil kleiner dan de prijs doet vermoeden.

©PXimport

1MORE Dual Driver BT ANC

Prijs
€ 100,-
Website
www.1more.com8Score80

Conclusie

Wie anno 2020 op zoek gaat naar een hoofdtelefoon met actieve ruisonderdrukking heeft enorm veel keus. De techniek is niet alleen meer beschikbaar in de allerduurste modellen, maar vindt langzaam ook zijn weg naar het midden- en budgetsegment. Hoewel de goedkopere hoofdtelefoons ook steeds vaker ANC aanbieden, zouden we afraden om zo’n exemplaar aan te schaffen. De concessies die je moet doen bij ANC-hoofdtelefoons onder de 150 euro zijn te groot, waardoor je beter af bent met een model zonder ANC. Op die regel hebben we wel één uitzondering gevonden: de Chinese 1MORE Dual Driver BT ANC. Deze in-ear hoofdtelefoon biedt enorm veel waar voor het geld en krijgt dan ook ons Redactietip-keurmerk. Datzelfde keurmerk kennen we toe aan de Jabra Elite 85h – een over-ear hoofdtelefoon met een prettig comfort en een actieve ruisonderdrukking waar veel duurdere modellen niet tegenop kunnen. Het derde en laatste Redactietip-keurmerk is bestemd voor de Bowers & Wilkins PX5: deze wist ons niet alleen te overtuigen met een mooi design, maar ook met een goed comfort en uitstekende geluidskwaliteit.

©PXimport

Een vriezer die goed en efficiënt vriest, heeft allerlei voordelen. Zo is het gunstig voor je gezondheid, omdat bacteriën in een ijskoude vriezer minder kans krijgen. Ook bespaar je energie én hoef je je vriezer minder vaak te ontdooien. Met een paar simpele stappen zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aankoop van een nieuwe vriezer

De juiste temperatuur

Een goedwerkende vriezer begint met het instellen van de juiste temperatuur. Is je vriezer te warm, dan bederft voedsel sneller en zal er door het overtollige water sneller ijsvorming in het vriesvak ontstaan. In principe zijn alle temperaturen onder de -18°C goed, maar hoe kouder je je vriezer instelt, hoe meer energie hij verbruikt. Met een temperatuur van -18°C bewaar je je voedsel veilig, blijven voedingsstoffen lang behouden én ben je energiezuinig bezig. Veel vriezers beschikken over een ingebouwde thermostaat, vaak in de vorm van een draaiknop, waarop je de temperatuur kunt instellen. Heeft jouw vriezer dit niet, dan kun je een losse thermometer aanschaffen om de temperatuur in je vriezer te controleren.

Slim invriezen

Ook de manier waarop je je eten invriest, heeft veel invloed op hoe efficiënt jouw vriezer koelt. Zo laat voedsel dat nog warm is de temperatuur in je vriezer snel stijgen, waardoor voedingsmiddelen sneller bederven en je te maken kunt krijgen met ijsvorming. Het is dus verstandig om je kliekjes eerst op kamertemperatuur te laten komen voor je ze in de vriezer stopt. Om ervoor te zorgen dat het eten snel de juiste temperatuur bereikt, is het daarnaast beter om kleine porties in te vriezen. Let er daarbij op dat je luchtdichte bakjes of zakjes gebruikt, want als ingevroren eten in contact komt met lucht kan er vriesbrand op voedingsmiddelen ontstaan.

©qwartm

Een beetje overzicht in je vriezer is ook wel zo fijn. Zo weet je exact wat waar staat en hoef je de deur van de vriezer niet elke keer onnodig lang open te laten staan. Daarmee maak je het voor je vriezer een stuk makkelijker om de temperatuur vervolgens weer omlaag te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld producten die je als eerste gebruikt voorin je vriezer zetten en overige producten meer naar achteren. Of plak labels op je bakjes met de data waarop je de producten hebt ingevroren. Ook kun je regelmatig even kijken welke producten weggegooid kunnen worden, zodat het geen rommeltje wordt in je vriezer.

Goed vullen (maar niet te vol)

Is jouw vriezer vaak maar voor de helft gevuld? Dat is zonde, want een halfvolle vriezer verbruikt veel onnodige energie. Misschien vind je in je keuken nog wat groente of fruit dat je niet van plan bent om op korte termijn op te eten. Mocht dat niet het geval zijn, dan kun je altijd een paar halfgevulde waterflessen in je vriezer leggen. Voor het afkoelen van producten (massa) hoeft een vriezer namelijk minder hard te werken dan voor het afkoelen van lucht. En omdat producten koude lucht goed vasthouden, gaat er bij het openen van je vriezerdeur minder kou verloren. Let op: een te volle vriezer is ook niet goed, want dit belemmert de luchtcirculatie en veroorzaakt ongelijke temperaturen in je vriezer.

Regelmatig ontdooien

IJsvorming beperkt niet alleen de ruimte in je vriezer, maar maakt ook dat het apparaat minder efficiënt gaat werken. IJs op de wanden van je vriezer werkt namelijk als een soort isolatielaag, waardoor het apparaat minder goed in staat is om warmte naar buiten af te voeren. Daar komt nog bij dat als ijsvorming zich op voedsel nestelt, vooral als dat niet luchtdicht is ingepakt, er vriesbrand op voedingsmiddelen kan ontstaan. Heeft jouw vriezer geen No Frost-functie? Dan moet je helaas zelf regelmatig aan de bak om het ijs uit je vriezer te verwijderen. Om het ontdooiingsproces te versnellen, kun je een bak met heet water in de vriezer plaatsen of het ijs met een föhn verwarmen. Als je je vriezer toch ontdooit, maak 'm dan meteen goed schoon. Ook op vuil in je vriezer kan namelijk ijs of rijp ontstaan.

©Thomas Heitz

De condensor schoonmaken

Maak tot slot, als dat mogelijk is, de condensor van je vriezer regelmatig schoon. De condensor is het zwarte rooster aan de achterkant van je vriezer dat ervoor zorgt dat warmte goed wordt afgevoerd. Zit de condensor vol met stof of vuil, dan blijft warmte in je vriezer circuleren. De condensor kun je eenvoudig schoonmaken met een zachte borstel of met een stofzuiger met borstel-opzetstuk.

Op een smartphone met Android wordt standaard alles aan je Google-account gekoppeld. Daardoor weet het bedrijf heel wat over jou en niet iedereen voelt zich daar goed bij. Gelukkig zijn er ook manieren om Android te gebruiken zonder dat je Google volledige inzicht in je digitale leven geeft, bijvoorbeeld met de alternatieve firmware LineageOS met microG.

Wanneer je een Android-smartphone of -tablet installeert, is aanmelden met een Google-account een van de eerste dingen die je doet. Vanaf dat moment zijn alle Google-apps zoals Gmail, Google Maps, Chrome, Google Calendar en Google Play op je apparaat aan je account gekoppeld. Handig … maar zo krijgt Google wel heel veel controle over je digitale leven.

In principe kun je op je Android-apparaat gewoon geen Google-account aanmaken en alternatieve apps installeren. Maar omdat het hele besturingssysteem rond Google-componenten is gebouwd, is dat knap lastig. Dan installeer je beter een alternatieve Android-firmware die geen koppeling met het Google-ecosysteem heeft ingebouwd. In dit artikel doen we dat met LineageOS en microG, en hebben we het ook over enkele andere mogelijkheden.

1 Android Open Source Project

Voordat we naar die alternatieven kijken, moeten we het even hebben over hoe die mogelijk zijn als Google-diensten zo nauw met Android verweven zijn. De basis van Android bestaat uit het Android Open Source Project (AOSP). Dit is een volwaardig mobiel besturingssysteem waarvan de broncode beschikbaar is onder een opensource-licentie. Fabrikanten van Android-apparaten voegen hier drivers aan toe om Android op hun hardware te laten werken, en vaak nog eigen aanpassingen. Andere belangrijke componenten die we in een Android-systeem verwachten, zoals Google Play Services, zijn niet opensource. Wanneer je een Android-telefoon koopt, staat daarop dus een besturingssysteem dat door de fabrikant is gecreëerd op basis van AOSP, Google Play Services en eigen aanpassingen.

LineageOS is een project dat de broncode van AOSP neemt en daar extra functionaliteit aan toevoegt, vaak met de focus op aanpasbaarheid, beveiliging en privacy. De nieuwste versie is LineageOS 21, gebaseerd op Android 14. Het biedt voor zo’n tweehonderd apparaten installeerbare images met de drivers van de fabrikanten ingebouwd. Staat je toestel niet in de lijst met apparaten, dan kun je LineageOS helaas niet installeren. De apps van Google zijn (net zoals Google Play Services) hierin niet opgenomen, omdat de licentie dat niet toestaat. Die kun je wel achteraf installeren, waarna je je met een Google-account kunt aanmelden en LineageOS zoals de standaard Android-versie op je telefoon is te gebruiken.

LineageOS ondersteunt zo’n tweehonderd apparaten.

2 MicroG

Nu zou je denken dat je zonder de apps van Google wel verder kunt, maar dat is helaas niet het geval. Google heeft gaandeweg meer en meer functionaliteit van AOSP naar Google Play Services en andere propriëtaire componenten verplaatst. Die vereisen een Google-account of tracken je op een andere manier. En heel wat Android-apps maken van deze propriëtaire componenten gebruik. Als je die apps op LineageOS zonder Google-apps installeert, dan zouden die in het beste geval maar deels werken en in het slechtste geval starten ze niet eens op.

Het project microG biedt hier een oplossing voor. Dit is een opensource-project dat allerlei propriëtaire Android-componenten van Google her-implementeert. Zo biedt GmsCore een alternatieve implementatie voor Google Play Services. Ook Google Cloud Messaging (voor pushnotificaties) en geolocalisatie zijn op deze manier mogelijk. De versies van microG kun je dan op bijvoorbeeld LineageOS gebruiken, waardoor allerlei Android-apps toch weer werken zonder dat je een Google-account of Google-apps nodig hebt.

Het microG-project her-implementeert een deel van Google Play Services.

3 LineageOS met microG

Helaas kun je microG niet zomaar op LineageOS installeren. MicroG werkt namelijk alleen op een Android-versie met ‘signature spoofing’. Die truc zorgt ervoor dat de componenten van microG zich als Google Play Services kunnen voordoen, waardoor apps er mee samenwerken zonder dat ze weten dat het niet om een officiële Google-dienst gaat. Maar de ontwikkelaars van LineageOS hebben om diverse redenen besloten om signature spoofing niet op te nemen.

Er zijn manieren om een al geïnstalleerd Android-systeem te patchen zodat het signature spoofing ondersteunt. MicroG biedt ook zijn eigen versie van LineageOS aan: LineageOS for microG. Die versie heeft een minimale vorm van signature spoofing ingebouwd die alleen geprivilegieerde systeem-apps toelaat om de spoofing-permissie te gebruiken en alleen na toestemming van de gebruiker. LineageOS for microG ondersteunt exact dezelfde apparaten als LineageOS en verspreidt twee keer per maand over-the-air-updates.

LineageOS for microG biedt een opensource Android-versie zonder Google-apps.

4 Installeren

De installatie van LineageOS for microG gebeurt exact hetzelfde als bij LineageOS: zoek je toestel op in de lijst met ondersteunde apparaten van de LineageOS Wiki en volg daar de installatiegids. Het enige verschil is dat je de installatiebestanden voor je apparaat niet van de website van LineageOS downloadt, maar van de downloadpagina voor LineageOS for microG. Voor de Fairphone 5 vind je die bijvoorbeeld in de map FP5.

Installeer eerst Android Debug Bridge en fastboot en volg op die pagina ook de instructies om de usb-foutopsporingsmodus op je Android-apparaat in te stellen. Daarna dien je op sommige apparaten de bootloader te ontgrendelen, zodat je alternatieve firmware kunt installeren. De instructies hangen van je apparaat af. Op sommige apparaten moet je ook nog extra partities flashen met fastboot. Let op dat je de downloadbestanden van LineageOS for microG flasht en niet degene waarnaar in de installatie-instructies van LineageOS wordt verwezen.

Daarna flash je het herstelbestand van LineageOS for microG en start je het apparaat in herstelmodus. Voer dan een factory reset uit. Nu kun je eindelijk het zip-bestand met het rootbestandssysteem van LineageOS for microG naar je telefoon flashen met de opdracht adb vanaf je computer. De stap om een Google Apps-add-on te installeren sla je over, want we willen Google juist vermijden. Herstart daarna je telefoon, waarna je in LineageOS for microG opstart.

Volg heel nauwgezet alle waarschuwingen en tips in de installatie-instructies van LineageOS.

5 Configureren

Na de eerste keer opstarten, word je verwelkomd door de configuratiewizard, waarin je onder andere je wifi-netwerk instelt. Maar in tegenstelling tot een normale Android-installatie krijg je nu niet de vraag om een Google-account in te voeren. Wanneer de initiële configuratie van LineageOS is voltooid, open je de app microG Settings. Klik dan op Self-Check. Uiteindelijk moet de hele lijst met controles aangevinkt zijn. Je moet hiervoor diverse permissies aan de app toekennen, zodat microG zijn werk kan doen.

Keer terug naar het hoofdvenster van microG Settings. Hier staan allerlei functies standaard uitgeschakeld en het is aan jou om te kiezen welke je inschakelt. Zo kun je hier een Google-account toevoegen, maar dat doen we in het kader van dit artikel juist niet. Exposure Notifications kun je niet hier inschakelen; daarvoor dien je een app te installeren die deze API gebruikt. Google SafetyNet kun je hier wel inschakelen. Sommige apps vereisen deze functie om te controleren of je Android-apparaat wel veilig is. Mocht je zo’n app gebruiken, schakel die functie dan hier in.

Geef microG alle permissies die het nodig heeft om zijn taken uit te voeren.

6 Pushnotificaties

Als je nu apps zou installeren, zou je merken dat je geen pushnotificaties krijgt. Veel apps, onder meer WhatsApp en Slack, maken hiervoor immers gebruik van Google Cloud Messaging. MicroG implementeert dit ook, maar heeft dit standaard uitgeschakeld. Om pushnotificaties naar je apparaat te kunnen sturen, moet Google je apparaat ook kunnen identificeren aan de hand van een uniek apparaat-ID. Ga daarvoor in microG Settings naar Google device registration en schakel Register device in. Standaard (in het profiel Native) genereert microG nu een ID waaruit Google je apparaattype en softwareversie kan afleiden, maar niet het serienummer. Het profiel Real geeft ook het eigenlijke serienummer aan Google door. Er zijn ook profielen om je voor een Google Nexus 5X of Motorola Moto G uit te geven, voor als je zo weinig mogelijk informatie wilt prijsgeven. Als je een Google-account hebt toegevoegd, wordt dit overigens ook bij je apparaatregistratie aan Google doorgegeven.

Nadat je apparaat bij Google is geregistreerd, tik je op Cloud Messaging en vink je Receive push notifications aan. Zodra je apps installeert die van Google Cloud Messaging gebruikmaken, komen ze hier in de lijst te staan. Als je merkt dat je notificaties met vertraging aankomen, tik dan op de drie puntjes bovenaan rechts, dan op Advanced en pas de instellingen voor pushnotificaties per netwerk aan. Zet ze bijvoorbeeld op Ping interval: 60 seconds. Maar dit is alleen nodig als de netwerkkwaliteit laag is, de standaardwaarde Automatic zou op de meeste netwerken voldoende moeten zijn.

Dankzij microG kunnen je apps ook pushnotificaties ontvangen.

7 Locatiemodules

Diverse apps vragen je locatie op, bijvoorbeeld om een relevante selectie van nabije winkels of laadpalen te tonen. Maar als ze daarvoor altijd je gps gebruiken, belast dat de batterij van je telefoon te veel. Bovendien hoeft die locatie niet altijd zo precies te zijn als van je gps. Google heeft daarvoor de component Network Location Provider, die communiceert met servers van Google om bijvoorbeeld op basis van de zichtbare wifi-netwerken te bepalen waar je apparaat zich bevindt.

In de instellingen van microG kun je ook hiervoor een alternatief instellen. Tik daarvoor op Location modules. Standaard bood microG één geolocalisatiemodule die op basis van gsm-netwerken en wifi-toegangspunten in de buurt je locatie bepaalt: Mozilla Location Service. Helaas is die dienst inmiddels stopgezet. Je kunt wel de app Local GSM Location installeren en de locatiedienst die ze aanbiedt daarna hier inschakelen.

MicroG kan ook je locatie bepalen zonder servers van Google.

8 OpenCelliD gebruiken

Tik daarna op de module en dan op Configure. Geef de app toestemming om altijd toegang tot je locatie te krijgen en daarna om bestanden op te slaan. Maak nu een gratis OpenCelliD-account door op www.opencellid.org op Sign Up te klikken. Klik op de verificatielink en dan in het dashboard op Access Tokens. Je ziet daar één toegangstoken. Klik op Show Token en kopieer die.

Open dan op je telefoon weer de configuratie van de locatiemodule, tik linksboven op het menu en dan op Advanced Settings. Vul bij OpenCellID Access Token je token in. Keer terug, open Settings en vink bij Sources de optie OpenCellID aan. Keer weer terug, tik op Database / Create Database. De module downloadt nu de locatiedatabase naar je telefoon. Op een later moment kun je altijd op Update Database tikken om de database bij te werken.

Haal locatiedata uit de database van OpenCelliD.

9 Apps installeren met F-Droid

LineageOS for microG komt standaard met F-Droid, een appwinkel voor opensource-apps. Zo kun je hiermee de app Local GSM Location installeren, maar ook apps als Aegis Authenticator voor tweefactorauthenticatie, Joplin voor todo-lijstjes, Organic Maps voor offline navigatie, Syncthing voor synchronisatie van je bestanden, apps voor Home Assistant en openHAB, en nog veel meer. Voor veel propriëtaire Android-apps bestaan er opensource-alternatieven die je in F-Droid vindt. Ook apps updaten gebeurt in F-Droid. In de instellingen kun je zelfs automatische updates instellen.

Opvallend is dat F-Droid per app de zogenoemde anti-functies toont, bijvoorbeeld of de app gebruikmaakt van een propriëtaire back-end of je activiteiten aan de makers rapporteert. Ook de door de app gevraagde machtigingen toont F-Droid bij elke app. Zo kun je op basis van de anti-functies en machtigingen beslissen of je de app wel met deze functies wilt gebruiken of voldoende vertrouwt.

F-Droid toont bij elke app de ‘anti-functies’, functies die je misschien minder leuk vindt.

10 Apps installeren met Aurora Store

Op F-Droid vind je alleen opensource-apps. Voor apps als WhatsApp, Slack, Snapchat, Instagram, TikTok, Spotify en meer heb je een andere bron nodig. Maar zonder een Google-account kan dat niet met Google Play Store. Gelukkig bestaat er een alternatief: Aurora Store. Dit is een onofficiële opensource-client voor de Google Play Store. Je kunt hiermee dus apps op de Google Play Store zoeken, downloaden en updaten. Dat kan met een Google-account, maar ook anoniem. Aurora Store koppelt je dan aan een van de vele anonieme gebruikersaccounts. Soms lukt het aanmelden niet. Probeer het dan opnieuw, dan word je aan een willekeurig ander account gekoppeld.

Net zoals in Google Play Store krijg je in Aurora Store apps te zien per categorie, inclusief lijstjes met de populairste apps of apps die voor jou zijn aangeraden. De mogelijkheden zijn minder uitgebreid dan met Google Play Store. Zo kun je geen betaalde apps downloaden of updaten. Bovendien werken heel wat in-app-functies van allerlei apps niet wanneer je Aurora Store anoniem gebruikt. Soms krijg je bepaalde apps ook niet te zien, omdat het anonieme account dat je op dat moment gebruikt van een bepaald land is waar de app niet is toegelaten. Tik in dat geval bovenaan rechts op het tandwiel, dan op Manage your account / Log uit en log weer in als Anoniem. Je krijgt dan een willekeurig ander anoniem account en kunt opnieuw proberen of je de gewenste app vindt.

Met Aurora Store download en update je anoniem apps uit de Google Play Store.

11 Alternatieven voor Google-apps

Nu je een Android-systeem zonder Google-account hebt, moet je uiteraard voor alle Google-apps nog alternatieven zoeken. Wil je onmiddellijk een heel ecosysteem, dan loont het de moeite om naar Proton te kijken. Je kunt gratis een account maken bij deze dienstenprovider die zich focust op privacy en geen toegang heeft tot je gegevens dankzij end-to-end encryptie. Voor wie meer opslag en mogelijkheden wil, biedt Proton ook betaalde abonnementen aan. De apps Proton Mail, Proton Calendar, Proton Drive, Proton VPN en Proton Pass zijn te vinden in F-Droid en Aurora Store.

Maar je hoeft jezelf niet aan één ecosysteem te verbinden. Je kunt perfect losse apps installeren (zoals de mail-app K-9 Mail) of met DAVx5 in combinatie met een CalDAV/CardDAV-server je agenda en contacten in de standaard-apps van LineageOS integreren. Als wachtwoordbeheerder kun je bijvoorbeeld de app van Bitwarden installeren, in combinatie met de server van Bitwarden of je eigen Vaultwarden-server. Voor tweefactorauthenticatie is Aegis Authenticator een goede keuze.

Als je gewend bent om je browsergeschiedenis en -tabs tussen verschillende apparaten te synchroniseren met Google Chrome, dan is er ook daarvoor een alternatief zonder Google-account. Mozilla biedt een vergelijkbare functie voor Firefox aan met Firefox Sync. Als je de Firefox-app op LineageOS installeert en een gratis Mozilla-account aanmaakt, kun je dus ook je tabs synchroniseren. Interessant om te weten is dat dit met end-to-end encryptie werkt. Mozilla krijgt dus niet te zien welke webpagina’s je bezoekt.

Proton biedt een heel ecosysteem aan van diensten met end-to-end encryptie.