Wie op zoek is naar een nieuwe hoofdtelefoon wordt al snel geconfronteerd met de gigantische hoeveelheid keus uit duizenden verschillende modellen. Van bedrade in-ear oortjes van enkele euro's tot grote hoofdtelefoons met de meest luxe features. Daarom helpen we je door middel van deze keuzehulp met kiezen. Dit zijn de 10 beste koptelefoons van nu.

Top 10 beste hoofdtelefoons

Tips voor je hoofdtelefoon

Veelgestelde vragen

©PXimport

Top 10 over-ear hoofdtelefoons (augustus 2022)

1. Sony WH-1000XM5

De allround beste hoofdtelefoon9Score90

Voor de beste koptelefoon tast je tegenwoordig diep in de buidel. Niet dat de koptelefoon op alle fronten het beste is, maar de Sony koptelefoon is all-round goed. De geluidskwaliteit, ruisonderdrukking, microfoons, draagcomfort, accuduur. Er is niets op aan te merken. Het ontwerp moet je wel liggen, en hoewel de Sony WH-1000XM5 erg licht en comfortabel is, geeft hij niet het luxe gevoel dat je verwacht in deze prijsklasse is.

2. Apple AirPods Max

Goed als je Apple gebruikt9Score90

Dat luxe ontwerp dat bij bovenstaande Sony WH-1000XM5 niet het geval is, biedt de Apple AirPods Max wel. De luxe materialen en bouwkwaliteit waarborgen dat, maar dat is ook wel het minste wat je kunt verwachten voor de ronduit absurde prijs die Apple voor de koptelefoon vraagt. De ruisonderdrukking werkt goed, maar het is de ambient modus die echt indruk maakt: je kunt gelijktijdig een gesprek voeren en muziek luisteren. De audiokwaliteit is uitstekend, mits je een Apple-apparaat koppelt. Verbonden met andere apparaten is de geluidskwaliteit merkbaar minder en worden functies weggehouden, ook ontbreekt de audiopoort en is er wel een verouderde Lightning-aansluiting. Pesterijen die ervoor zorgen dat de AirPods Max niet all-round de beste koptelefoon is.

3. Bose Noise Cancelling Headphones 700

De mooiste koptelefoon7Score70

Wil je graag omgevingsgeluid minimaliseren, dan heeft Bose die techniek het beste uitgewerkt. De koptelefoonmaker staat met twee koptelefoons in deze lijst, de QuietComfort 45 is de koptelefoon met de allerbeste ruisonderdrukking. Gevolgd door de Noise Cancelling Headphones 700. Deze Noise Cancelling Headphones 700 zijn wat toegankelijker geprijsd en is misschien wel de mooiste koptelefoon uit dit overzicht. De koptelefoon is licht en comfortabel, alleen verliest het plastic ontwerp wel een beetje aan luxe wanneer je de deze in handen hebt.

4. JBL Tour One

Elegant én betaalbaar8Score80

Ben je groot muziekliefhebber en wil de dat de muziek je graag laat opzwepen? Dan kan de JBL Tour One je vast bekoren dankzij het krachtige geluid met veel nadruk op de bas. Opvallend is dat de omgevingsgeluidmodus goed genoeg is om een gesprek te houden tijdens het luisteren, maar de ruisonderdrukking op zijn beurt wat tekortschiet. De kunststof koptelefoon ziet er verder elegant uit, zit heerlijk dankzij de dikke kussens en weegt erg weinig. Genoeg dus voor lange luistersessies, en ook daar blinkt de koptelefoon in uit: tot bijna vijftig uur als de noise cancelling uit staat.

5. Sony WF-1000XM4

Prijs en kwaliteit in betere balans8Score80

Eerder testwinnaar uit onze koptelefoontest, maar inmiddels is de Sony WH-1000XM4 voorbijgestreefd door zijn opvolger: de Sony WH-1000XM5. Er blijven echter genoeg redenen om voor de XM4 te kiezen. Allereerst is de prijs een stuk toegankelijker. Ook is het geluid iets krachtiger, hoewel de XM5 wat gebalanceerder en gedetailleerder klinkt. Het ontwerp van deze koptelefoon is inmiddels ook behoorlijk herkenbaar geworden. Het geeft al aan: met een Sony koptelefoon in de WH-1000-serie zit je sowieso goed!

6. Sennheiser Momentum Wireless

Stoere koptelefoon7Score70

Met Sennheiser weet je gewoon dat de geluidskwaliteit dik in orde is. Hoewel andere merken dit beter doen, weet Sennheiser weer meer indruk te maken met het ontwerp. Het ziet er niet alleen hoogwaardig uit, het voelt ook hoogwaardig. De combinatie van metaal en leer maken de Sennheiser Momentum Wireless de stoerste koptelefoon. De ruisonderdrukking is wel ondergemiddeld, er komt nog veel omgevingsgeluid door. Het draagcomfort is ook even wennen, de koptelefoon zit behoorlijk strak op het hoofd.

7. Jabra Elite 85H

Zakelijke headset6Score60

Jabra koptelefoons ogen wat zakelijker dan de concurrentie en de Jabra Elite 85H is geen uitzondering. Op het werk misstaat de koptelefoon dan ook zeker niet, de accu houdt het meerdere werkdagen vol en de microfoons staan hun mannetje in de Zoom-meetings. Voor muziek is de geluidskwaliteit niet optimaal en helaas lukt het de ruisonderdrukking niet om je op je werkplek helemaal af te sluiten van je omgeving om te concentreren op het werk. Leuke toevoeging in de fijne Jabra-app zijn de soundscapes, zodat je op het werk of daarbuiten even kunt ontspannen.

8. Bose QuietComfort 45

Ik versta je niet!7Score70

De Bose QuietComfort 45 is de koptelefoon met de beste noise cancelling uit dit overzicht. Het omgevingsgeluid wordt uitstekend weggefiltert, zonder dat je druk voelt op je oren. Ideaal voor zowel in een drukke (werk)omgeving als in het vliegtuig. Bovendien is de koptelefoon ontworpen om comfortabel lang gedragen te worden, met dikke kussens en laag gewicht, bovendien zorgt de accu voor een dag lang luisteren met ruisonderdrukking. Qua geluidskwaliteit ben je echter wel wat beter af bij de koptelefoons van Sony en Apple.

9. Teufel Real Blue NC

Gebalanceerde geluidskwaliteit6Score60

Teufel had aanvankelijk iets te hoog ingezet met zijn prijs voor de Real Blue NC. Met een prijskaartje van 229 euro kon de koptelefoon niet opboksen tegen het geweld van de Sony-koptelefoons. Niets mis mee, en met de Teufel koptelefoon zelf valt ook weinig aan te merken. Vooral nu de prijs bijna honderd euro lager ligt is de Teufel Real Blue NC gewoonweg een uitstekende deal: goed, verfijnd geluid en een lange accuduur. De ruisonderdrukking is wat matig en ook voelt de koptelefoon wat kwetsbaar aan.

10. Urbanista Los Angeles

Innovatieve koptelefoon7Score70

De meest innovatieve koptelefoon bewaren we voor het laatst: de Urbanista Los Angeles. Deze koptelefoon is voorzien van een zonnecel in de hoofdband. Zo laad je de koptelefoon op terwijl je (in het licht) luistert, wat ontzettend innovatief is. In de app kun je precies zien hoeveel audio je opwerkt en verbruikt. Daar zitten wel kleine kanttekeningen bij: zo zal de koptelefoon altijd meer stroom verbruiken dan opwekken, waardoor je niet ongelimiteerd kunt luisteren. Ook heeft Urbanista zonder goede reden de audiopoort weggelaten, waardoor je niet verder kunt luisteren als die accu onverhoopt toch leeg raakt. Qua geluidskwaliteit en ruisonderdrukking valt de Urbanista Los Angeles koptelefoon niet op, niet positief. Maar zeker ook niet negatief.

©PXimport

Tips voor je hoofdtelefoon

Er zijn veel soorten en maten hoofdtelefoons in allerlei prijsklassen te koop. Voordat je een hoofdtelefoon koopt, zul je dus goed moeten weten waar en waarvoor je een hoofdtelefoon wilt gebruiken. Een hoofdtelefoon waar je mee gaat sporten moet aan andere eisen voldoen dan een model die je alleen thuis op de bank gebruikt. Ook zijn er hoofdtelefoons die je van extra rust kunnen voorzien in het openbaar vervoer of op kantoor.

In- versus over-ear

©PXimport

Een hoofdtelefoon is een breed begrip en beslaat alles van de grootste over-ear hoofdtelefoons tot hele kleine in-ear modellen. De laatste soort klinkt over het algemeen iets minder goed, maar heeft wel andere grote voordelen. Je neemt ze immers veel gemakkelijker mee en zien er soms stijlvoller uit. Vooral sporters kunnen meer baat hebben bij oordoppen dan bij headsets, omdat ze niet zo veel wegen en minder in de weg zitten tijdens workout-sessies. Sporters die in-ear hoofdtelefoons onprettig vinden zitten zouden ook kunnen kijken naar on-ear hoofdtelefoons. Deze modellen zijn uiteraard zwaarder dan in-ears, maar zijn ook minder zweterig dan de isolerende over-ear hoofdtelefoons. Wil je je oren helemaal vrij houden, verdiep je dan eens in hoofdtelefoons die werken middels bone conduction. Het geluid gaat dan regelrecht van je kaakbot naar je hersenpan.

De pasvorm

©PXimport

Hoofdtelefoons moeten niet alleen goed klinken, ze moeten in de eerste plaats ook lekker zitten. Dit is iets wat online lastig te vergelijken is, dus daarvoor zou je eigenlijk een keertje naar de winkel moeten gaan om verschillende modellen te passen. We maken over het algemeen onderscheid tussen in-, on- en over-ear. Die benamingen spreken eigenlijk voor zich. Bij een in-ear hoofdtelefoon zitten de luidsprekertjes in je oren, bij on-ear zitten de oorschelpen tegen je oren aan gedrukt en bij een over-ear zitten de schelpen er omheen. On-ear-modellen kunnen snel knellen, maar zijn doorgaans kleiner en lichter dan over-ear-headsets. Over-ear-modellen daarentegen kunnen wat lomp zijn en sluiten je compleet af van de buitenwereld, maar zitten vaak fijner omdat je oren vrij blijven. Ook iets om rekening mee te houden: bij sommige koptelefoons zijn de oorschelpen naar binnen te klappen, zodat de hele headset makkelijker op te bergen is. Bij andere koptelefoons is die mogelijkheid er weer niet, die hebben een vaste vorm.

Mocht je nog nooit een in-ear hoofdtelefoon hebben gedragen, dan is het aan te raden om eerst een setje van vrienden of familie te proberen. Dergelijke hoofdtelefoons mogen vaak niet in de winkel geprobeerd worden en kunnen vaak ook niet geretourneerd worden. Gezien niet iedereen even goed reageert op het gevoel van in-ear hoofdtelefoons, zou het dus zonde van het geld zijn als het jou niet bevalt.

Kabel of draadloos

©PXimport

Wil je luisteren via een kabel, of toch liever draadloos? Voor beide valt wat te zeggen. Bekabelde headsets hebben een 3,5 millimeter-aansluiting en zijn zodoende op zo'n beetje alle audioapparatuur aan te sluiten. Je kunt zo lang luisteren als je wilt, want dergelijke headsets hebben geen aparte voeding nodig. Draadloze headsets daarentegen werken via Bluetooth en draaien dan ook op een interne batterij. Af en toe moeten ze dus aan de lader. Fabrikanten vertellen er vaak bij wat de maximale accucapaciteit is. Dit soort wireless hoofdtelefoons lijken de toekomst te hebben nu telkens meer smartphone-fabrikanten er voor kiezen om geen hoofdtelefoonaansluiting in hun nieuwste telefoons te bouwen. Wil je toch met een bekabelde headset luisteren, dan ben je aangewezen op adapters/dongels, namelijk 3,5-mm-naar-usb-c. De reden dat veel gebruikers nog zweren bij bedrade hoofdtelefoons is de geluidskwaliteit: door de limitaties in de bandbreedte van Bluetooth is de kwaliteit vaak beter met een kabeltje.

Active ruisonderdrukking (ANC)

©CIDimport

Met name draadloze hoofdtelefoons in het duurdere segment bieden vaak noise cancelling aan, oftewel ruisonderdrukking. Deze techniek zorgt ervoor dat omgevingsgeluiden worden gefilterd, zodat je niets meer van buitenaf hoort en helemaal op kunt gaan in de muziek. De vraag is of je er de meerprijs voor wilt betalen. Ruisonderdrukking is met name een interessante optie voor mensen die veel reizen: in de trein of op lange vluchten kan het echt een uitkomst zijn. Zelfs al luister je niets, dan kun je toch het geroezemoes van je medepassagiers en het gesuis van de motoren wegfilteren om in alle rust een dutje te doen. De meest luxe headsets kunnen tegenwoordig automatisch geluid doorlaten, zodat je bijvoorbeeld op stations geen omroepen mist. Sommige koptelefoons hebben 'adaptive noise cancelling'; dit betekent dat je - vaak in combinatie met een app - de ruisonderdrukking in verschillende gradaties kunt instellen.

©PXimport

Veelgestelde vragen

Welke soorten hoofdtelefoons zijn er?

We spreken globaal over in-ear, on-ear en over-ear hoofdtelefoons. In-ear kennen we ook wel als oordopjes; de speakertjes zitten in je oren. Bij een on-ear model rust de klankkast op je oren en bij over-ear worden je oren helemaal ingepakt door de oorschelpen.

Is goedkoop ook altijd duurkoop?

Ja en nee. Welk soort hoofdtelefoon je ook kiest, de modellen in de euro-bakken van de Blokker of bij de kassa van de Action gaan vaak zeer snel kapot. Voor in-ear modellen is het daarom verstandig om online te kijken naar modellen vanaf 15 euro. Voor on- en over-ear modellen is een minimumprijs van 30 euro een aardige richtlijn. Zoek je een draadloos model? Dan gaat het je minimaal 50 euro kosten. Wil je er ook nog ANC bij, dan is er onder de 150 euro vrij weinig te vinden van kwaliteit.

Wat is het voordeel van de verschillende aansluitingen?

Een kabeltje met 3.5mm-jack biedt vaak de hoogste geluidskwaliteit, maar de vrijheid van een draadloze hoofdtelefoon geeft voor veel mensen de doorslag. Een aantal gaming-headsets heeft een USB-aansluiting om virtueel 7.1-geluid weer te kunnen geven.

Heeft een draadloze hoofdtelefoon ook nadelen?

Het belangrijkste nadeel aan een draadloze koptelefoon is dat deze afhankelijk is van zijn interne accu. Dat betekent dat je het apparaat om de zoveel tijd dient op te laden. Daarnaast zullen audiopuristen je vertellen dat de kwaliteit van muziek via Bluetooth onderdoet aan audio via een kabel. Hoewel dat theoretisch juist is, heb je er in sommige gevallen een getraind oor voor nodig om het verschil te horen. Verschil in geluidskwaliteit moet je eerder zoeken in verschillende prijsklassen bijvoorbeeld, of de aanwezigheid van bepaalde codecs. Lees daar in de volgende vraag meer over. Wel erg belangrijk is de vertraging die de Bluetooth-verbinding veroorzaakt. In de meest extreme gevallen is de vertraging zo groot dat stemmen duidelijk niet meer zijn gesynchroniseerd met de beelden van de mond.

Wat zijn SBC, aptX, AAC en LDAC?

SBC, aptX, AAC en LDAC zijn verschillende codecs waarmee geluid via Bluetooth wordt verstuurd. SBC is de basis en is voor veel mensen voldoende, maar zoek je een betere geluidskwaliteit dan zijn aptX HD en LDAC fijne features om te hebben. Bij een sterke verbinding tussen je smartphone en de hoofdtelefoon kan LDAC zelfs bijna een kabeltje evenaren. Voor een snelle verbinding met zo min mogelijk vertraging is aptX LL een aanrader. AAC is het alternatief op aptX voor Apple-apparaten.

Wat is actieve ruisonderdrukking of active noise cancelling (ANC)?

We spreken van actieve ruisonderdrukking, ook wel Active Noise Cancelling (ANC) genoemd, als de hoofdtelefoon met behulp van de luidsprekertjes antigeluid produceert. Hierdoor wordt geluid van buiten de hoofdtelefoon gereduceerd met een heerlijke stilte als resultaat. Ideaal als je een dutje wilt doen in het vliegtuig, je moet concentreren in een druk kantoor of je even helemaal wilt afzonderen van de rest van het huishouden. De techniek is te vinden in hoofdtelefoons van enkele tientjes tot honderden euro’s met grote verschillen in kwaliteit.

Wat is het verschil tussen een open of gesloten hoofdtelefoon?

Het verschil is helaas vaak moeilijk te zien en slecht aangegeven op de verpakking, maar kan een groot effect hebben op jouw beleving en die van de mensen om je heen. Een open hoofdtelefoon heeft openingen aan de buitenkant van de hoofdtelefoon waardoor het membraan van de speaker makkelijker kan bewegen. Dat zorgt voor een betere geluidskwaliteit, maar betekent ook dat het geluid goed hoorbaar is voor de mensen om je heen. Daarnaast zorgen de openingen er ook voor dat jij meer geluid blijft horen uit de omgeving. Een gesloten hoofdtelefoon heeft géén openingen en laat dus veel minder geluid door naar buiten.

Welk soort hoofdtelefoon klinkt het beste?

Over het algemeen klinkt een open over-ear hoofdtelefoon het beste, maar dat betekent niet dat jij de muziek ook het beste ervaart. Luister je vaak naar muziek in een luidruchtige omgeving of in het openbaar, dan is een gesloten hoofdtelefoon een betere keus omdat er minder geluid in en uit de hoofdtelefoon 'lekt'.

Zijn gaming-headsets een goede optie?

Een deel van de hoofdtelefoonmarkt is volledig gericht op gaming. Je herkent deze headsets vaak aan hun bijzondere uiterlijk, dikwijls met gekleurde led-verlichting uitgerust. Met een gaming-headset kun je doorgaans prima muziek luisteren, hoewel het geluidsbeeld daar niet zo specifiek op afgestemd is als bij reguliere modellen. Vrijwel altijd heeft een gaming-headset ook een microfoon, om mee te communiceren met je vrienden tijdens het online gamen. Een andere zaak om op te letten is de ondersteuning voor surround sound, 5.1 of zelfs 7.1. Dit heeft met name in shooters meerwaarde, je hoort dan precies waar de vijanden vandaan komen en de kogels vliegen je levensecht om de oren. Games moeten dit overigens zelf ook ondersteunen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.