ID.nl logo
Netflix voor games - gamen voor een vast bedrag
© PXimport
Huis

Netflix voor games - gamen voor een vast bedrag

Van films en series tot muziekalbums en podcasts: we consumeren het steeds meer on-demand via streamingdiensten. De gamesindustrie loopt daar wat in achter. Gamers zijn eraan gewend naar de winkel te gaan en daar een game aan te schaffen om deze thuis in een spelcomputer te stoppen om te spelen. Ten tweede vraagt het streamen van games om meer rekenkracht en bandbreedte dan het streamen van een film of serie. Toch is dit laatste de afgelopen jaren een minder groot obstakel geworden.

Een Netflix-abonnement klinkt ideaal: je betaalt een vast bedrag per maand en in ruil daarvoor krijg je een bibliotheek met honderden games die je onbeperkt kunt spelen, zonder dat je nog een spelcomputer of een fysiek exemplaar van de game nodig hebt. In de praktijk komen we toch nog iets meer variaties tegen en is niet elke elk game-abonnement even rechttoe rechtaan.

Streamen versus onbeperkt gamen

Voor we kijken naar de verschillende diensten is het goed om te realiseren dat bij het streamen van films en series er meestal twee zaken worden gecombineerd. Namelijk dat er geen dvd-speler meer nodig is, maar wel een televisie of ander scherm om Netflix of Disney+ te kunnen kijken. En het gegeven dat deze diensten met een groot aanbod aan content komen.

In de gamesindustrie wordt bij het aanbieden van streamingdiensten meestal niet direct een hele bibliotheek aan games geleverd. Daarnaast zijn er abonnementen die wel ‘Netflix voor games’ worden genoemd, maar vervolgens niet de mogelijkheid bieden om de games te streamen. Neem Apple Arcade, dat een mooie bibliotheek aan games beschikbaar heeft, die je met een abonnement onbeperkt kunt spelen. Hierbij krijg je alleen toegang tot een collectie aan games die je eerst moet downloaden en installeren op een apparaat om ze te kunnen spelen. Van streamen zoals bij Netflix is geen sprake.

Hetzelfde geldt voor de abonnementsdiensten van verschillende grote game-uitgevers. Ubisoft, bekend van de Assassin’s Creed-serie, heeft een eigen abonnement waarmee je de games van die specifieke uitgever onbeperkt kunt spelen. Hetzelfde geldt voor EA, dat elk jaar goed scoort met de nieuwe FIFA-game. Voor een vast bedrag per maand krijg je toegang tot de games van de betreffende uitgever. Dat is zeker interessant als je fan bent van een of meerdere franchises die de uitgever in zijn beheer heeft. Een echte complete ‘Netflix voor games’ is er dan ook nog niet, al komt Xbox wel heel dicht in de buurt, maar daarover later meer. Eerst is het goed om te kijken wie op het idee kwam om games te streamen via internet.

©PXimport

Hobbelige weg

Het was niet een van de grote techreuzen die als eerste met een dienst kwam om games te streamen, maar een jong bedrijf met de naam Gaikai, dat in eerste instantie zijn hoofdvestiging in Almere had. Het idee: games of in ieder geval demo’s van games streamen via internet. Al snel verhuisde het bedrijf naar Californië, waar het al opviel bij grote gamebedrijven. Uitgever Electronic Arts, maar ook gamegigant Sony toonde interesse in de streamtechnologie. Laatstgenoemde was zelfs zo geïnteresseerd in de techniek dat het Gaikai in 2021 kocht voor 380 miljoen dollar. Het idee om met Gaikai demo’s aan te bieden en games op een interactieve manier te kunnen adverteren werd losgelaten. In plaats daarvan wilde Sony de technologie van Gaikai gebruiken om volledige PlayStation-games via internet te kunnen streamen.

Dat werd de dienst die we inmiddels PlayStation Now noemen en het was de eerste streamingdienst waar het grote publiek mee in aanraking kwam. Tenminste, als ze een PlayStation-spelcomputer hadden. Hoewel PlayStation Now inmiddels ook op pc beschikbaar is, was het in eerste instantie alleen te gebruiken met een spelcomputer van de fabrikant. Daarmee verloor het een aantal belangrijke voordelen die je normaal van een streamingdienst zou verwachten.

©PXimport

Instapdrempel

PlayStation Now kon je niet overal gebruiken, maar alleen via een PlayStation 4. Behalve de mobiliteitsbeperkingen die dit met zich meebracht, zorgde dit ook voor een instapdrempel. Een PlayStation 4 kostte namelijk toch al gauw een paar honderd euro. Daar kwamen dan nog kosten voor het spelen van games bovenop en alleen dan kreeg je toegang tot titels van de oudere console van Sony: de PlayStation 3.

Inmiddels heeft PlayStation ook een app voor de pc om PlayStation-games te streamen en is de bibliotheek uitgebreid met nieuwere PlayStation-games. Daar lijken de streaming-ambities van PlayStation wel mee op te houden. Vooralsnog heeft het bedrijf geen plannen voor een PlayStation Now-mobiele app, zodat je ook op de tablet of smartphone PlayStation-games kunt streamen. PlayStation lijkt meer geïnteresseerd in het aanbieden van games op de traditionele manier in een (online) winkel, waar eenmalig wordt betaald voor een spel.

©PXimport

PlayStation Now & Plus

PlayStation biedt op dit moment twee abonnementen aan, die makkelijk te verwarren zijn als je er niet bekend mee bent. PlayStation Now is de dienst waarmee je via de PlayStation Now-app games kunt streamen uit een bibliotheek. PlayStation Plus is het abonnement voor PlayStation-bezitters waarmee ze online kunnen gaan en tegen andere gamers kunnen spelen. In ruil voor een maandelijks bedrag krijgen abonnees deze multiplayermogelijkheid en meestal een paar spellen die ze zonder extra kosten kunnen downloaden. Deze games kunnen ze spelen zolang ze abonnee zijn. Het belangrijkste verschil is dus dat PlayStation Plus geen grote bibliotheek aan games heeft en dat je de spellen alsnog moet downloaden.

Gamecomputer op afstand

Niet alleen PlayStation timmert al lange tijd aan de weg, ook hardwarefabrikant Nvidia heeft een eigen streamingdienst. GeForce NOW geeft je de beschikking over een krachtige gamecomputer die moderne spellen moet kunnen afspelen. Voor het gebruik van deze computer betaal je een vast bedrag per maand. Daar krijg je helaas geen games bij, alleen de computer staat tot je beschikking.

Het voordeel is dat je een deel van je games uit andere bibliotheken mee mag nemen. Denk aan games op het platform Steam. Helaas geldt het niet voor alle games in je bibliotheken, want niet elke uitgever wil dat zijn games via GeForce NOW worden gespeeld en dan mag je ze niet installeren op je gamecomputer op afstand. Zo heeft Blizzard Nvidia verboden om zijn spellen via de dienst aan te speelbaar te maken. Dat betekent dus geen World of Warcraft of Overwatch.

©PXimport

Alleen met snel internet?

Het streamen van games vraagt vaak net iets meer bandbreedte dan het streamen van een gewone video. Zowel Google als Microsoft adviseren voor hun game-streamingdiensten in elk geval en internetverbinding van minimaal 10Mbps. Meer is natuurlijk altijd beter voor de kwaliteit van de stream, zeker wanneer je in hogere resoluties wilt streamen. Daarnaast is het ook belangrijk dat de verbinding stabiel is. Zo adviseert Microsoft een 5Ghz-wifi-verbinding, in plaats van de 2,4Ghz-verbinding van een router. Je kunt ook proberen via 4G- of 5G-internet te streamen, maar zeker als je onderweg bent met bijvoorbeeld de trein, zal dit de streamstabiliteit niet ten goede komen. Daarnaast is het goed om dat je databundel in de gaten te houden. Een uurtje streamen in HD-kwaliteit kost al snel meer dan 12 GB. Onderweg games streamen is dus een goede manier om je databundel er snel doorheen te jagen.

Google en Amazon mengen zich in de strijd

We kennen Google van de zoekmachine, diensten als Gmail en een groot deel van de bevolking loopt met een telefoon op zak waar Googles Android op draait. Hoewel op deze Android-telefoons ook spellen gespeeld kunnen worden, was Google verder niet direct een bedrijf dat werd geassocieerd met de gamesindustrie, tot de techgigant in 2019 met een gamedienst kwam: Google Stadia.

Niet alleen was de komst bijzonder omdat Google een grote speler is, maar ook omdat het bedrijf claimde dat het een goede game-ervaring via streaming kon bieden. Iedereen met een controller, televisie met een Chromecast Ultra en een internetverbinding die snel genoeg was (zie kader) moest via Google Stadia kunnen gamen.

Dat liep in het begin wat stroef en de streamdienst werkte lang niet op bij apparaten en huishoudens even soepel. Voor de spellen moest wel de volle prijs worden betaald en daarom kreeg Google veel kritiek. Inmiddels is de kwaliteit van de streams verbeterd en het aanbod aan games uitgebreid. Ook is Google een samenwerking met eerdergenoemde game-uitgever Ubisoft aangegaan. Leden van Ubisoft+ kunnen op het moment van schrijven meedoen aan een bètaprogramma waarmee ze Ubisoft+-games via Stadia kunnen streamen.

Inmiddels heeft ook Amazon een streamingdienst aangekondigd. Dan hebben we het niet over Amazon Prime, waarmee series en films gestreamd kunnen worden, maar een echte gamestreamingdienst. Amazon Luna bevindt zich momenteel in de testfase en is nog niet beschikbaar.

©PXimport

Niet iedereen is enthousiast

Hoewel Google, PlayStation en Xbox kleine en grote game-uitgevers achter zich hebben kunnen scharen, zijn er ook negatieve geluiden. CEO Strauss Zelnick van uitgever Take-Two heeft gezegd dat hij het Netflix-model niet bij games vindt passen. Volgens Zelnick kan het werken met kleine titels, maar is het niet rendabel voor grote games. De uitgever is ook terughoudend om zijn games aan dit soort bibliotheken toe te voegen. Dat betekent dat games als Grand Theft Auto V en basketbalspel NBA 2K21 pas maanden na release een keer via streaming te spelen zijn. Daarnaast verdwijnen ze na een paar maanden uit de bibliotheek. Take-Two is daarin niet de enige, want ook PlayStation zet nog steeds vol in op de aanschaf van games.

Xbox met xCloud

Bij Xbox en moederbedrijf Microsoft zijn ze de afgelopen jaren het streamen van games via een abonnement steeds meer als de toekomst gaan zien. Met Game Pass krijgen abonnees voor een vast bedrag per maand een bibliotheek van honderden games voorgeschoteld, die ze onbeperkt kunnen spelen op Xbox-consoles. Dat geldt niet alleen voor games van een paar jaar geleden: het nieuwe deel van de Forza Horizon-serie komt op de eerste dag naar de abonnementsdienst en hetzelfde geldt voor het nieuwe deel in de Halo-reeks.

©PXimport

Streamen via Microsoft-servers

Inmiddels is het Game Pass-abonnement tegen een meerprijs ook beschikbaar voor pc, zij het met een nog iets kleinere bibliotheek. Als het aan Xbox ligt, wordt het spelen van games op nog meer apparaten mogelijk, waaronder smartphones. Uiteraard kunnen de spellen die normaal gesproken draaien op de krachtige consoles of gamecomputers niet worden afgespeeld op een telefoon. Daarvoor gebruikt Xbox streamingtechnologie.

In eerste instantie kon dit door beelden van je Xbox naar je telefoon te streamen, maar sinds begin 2021 heeft Xbox ook streamen via de servers van Microsoft beschikbaar gemaakt. Dat betekent dat je alleen nog een Game Pass-abonnement nodig hebt en een apparaat waarop de app of browser-versie van xCloud wordt ondersteund.

Hiermee combineert Xbox de streaming-technologie met een bibliotheek van games die onbeperkt gespeeld kunnen worden. Game Pass is de eerste dienst waarbij we kunnen spreken van een Netflix voor games. Nu is zeker de streamingdienst nog wel in de beginfase en zijn lang niet alle games beschikbaar. Mondjesmaat voegt Xbox meer games toe die via xCloud te spelen zijn. Ook moet voor de meeste games een controller worden aangesloten, maar een enkel spel kan ook al met schermaanrakingen bestuurd worden.

Het aanbod aan spellen is nog wat te beperkt om Xbox Game Pass echt de ‘Netflix voor games’ te noemen. Daarnaast is de dienst nog altijd officieel in de bètafase en houdt Xbox een slag om de arm voor als de dienst hapert of nog niet optimaal werkt. Daarom is het wachten op een volledige release. Toch is de gametak van techgigant Microsoft het beste op weg richting de eretitel ‘Netflix voor games’.

▼ Volgende artikel
De aircooler: het betaalbare alternatief voor een airco in huis
Energie

De aircooler: het betaalbare alternatief voor een airco in huis

Zit je tijdens warme dagen te puffen in huis, maar zie je een dure airco niet zitten en vind je een ventilator gewoon niet effectief genoeg? Dan is een aircooler misschien precies wat je zoekt. Deze verkoelende tussenoplossing werkt met water in plaats van koelvloeistof en heeft daardoor een aantal aantrekkelijke voordelen. Maar ook wat beperkingen.

In dit artikel lees je:

– Hoe een aircooler werkt en waarin hij verschilt van een airco – De belangrijkste voor- en nadelen van een aircooler – Wanneer een aircooler wél (en juist níet) een slimme keuze is – Wat je moet weten over prijs, geluid, energieverbruik en gebruiksgemak

Lees ook: Koele vergelijking: ventilator of mobiele airco?

Wat is een aircooler?

Heel simpel gezegd: een aircooler zuigt warme lucht aan, laat die langs een watergekoeld element stromen en blaast de frisse lucht vervolgens weer de ruimte in. Dat zorgt voor een aangename luchtstroom vlak bij het apparaat. Maar zet je het apparaat uit, dan is ook de verkoeling snel verdwenen. Anders dan een airconditioner verlaagt een aircooler de temperatuur in de kamer niet echt. Het effect is vergelijkbaar met een ventilator, maar dan met een extra verkoelend tintje.

De voordelen: fris, stil en flexibel

Hoewel een aircooler de thermometer niet drastisch laat dalen, voelt de lucht er wel merkbaar frisser door aan. Dat komt doordat het apparaat warme lucht actief koelt met waterdamp. In kleinere ruimtes werkt dat verrassend goed, zeker vergeleken met een standaard ventilator die alleen lucht verplaatst.

Een ander pluspunt: aircoolers zijn fluisterstil. Omdat ze geen compressor gebruiken, hoor je nauwelijks dat ze aanstaan. Ideaal dus voor in je slaapkamer of thuiskantoor. Er is bovendien geen ingewikkelde installatie of raamafdichting nodig: je rolt het apparaat gewoon naar de plek waar je verkoeling wilt, vaak nog op handige wieltjes ook.

En dan is er nog het kostenplaatje. Aircoolers zijn om te beginnen aanzienlijk goedkoper dan (mobiele) airco's. Je hebt daarnaast geen installatiekosten, een véél lagere energierekening en de aanschafprijs ligt veelal onder de 100 euro. Sommige modellen hebben bovendien een ingebouwde luchtzuiveraar die stof, pollen en andere viezigheid uit de lucht filtert: handig voor mensen met allergieën.

©Sekai

De nadelen: beperkte verkoeling en vochtige lucht

Toch kent een aircooler z'n grenzen. Het belangrijkste nadeel: de koelkracht is beperkt. Waar een airco een ruimte echt koel kan blazen (tot wel 10 graden lager!) blijft een aircooler steken op een bescheiden 3 graden. Je kunt dus geen precieze temperatuur instellen, zoals dat bij een airco wel kan.

Bovendien maakt een aircooler de lucht vochtiger. In een kamer die van zichzelf al wat broeierig is kan dat onprettig aanvoelen. Je doet er daarom goed aan om tijdens het gebruik een raam open te zetten, vooral bij hoge luchtvochtigheid. En let op het onderhoud: het waterreservoir moet regelmatig worden geleegd en schoongemaakt om schimmelvorming te voorkomen. Anders blaast het apparaat geen frisse, maar juist muffe (en ongezonde) lucht je kamer in.

Heel lokaal verkoeling nodig?

(bijvoorbeeld op je werkplek)

Wanneer wél (en wanneer juist geen) aircooler?

Een aircooler is vooral handig als je op zoek bent naar betaalbare, energiezuinige verkoeling die weinig geluid maakt. Ideaal voor wie geen honderden euro's wil uitgeven aan een airconditioner, maar wel behoefte heeft aan een fris briesje in huis.

Is het bij jou thuis structureel warm of wil je grotere ruimtes écht koel krijgen? Dan is een traditionele (mobiele) airco waarschijnlijk een betere investering. Zeker als de luchtvochtigheid in huis al aan de hoge kant is, kun je beter voor een krachtiger systeem kiezen.

Toch liever een vaste airco? ⤵

Vraag een offerte aan voor airconditioning:

▼ Volgende artikel
ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional
© Selman - stock.adobe.com
Huis

ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

ChatGPT is inmiddels een van de populairste websites wereldwijd. De chatbot wordt continu beter en veelzijdiger. Bijna wekelijks worden nieuwe functies aangekondigd. Toch is niet iedereen bekend met alle aspecten van de chatbot. In dit artikel leer je werken met ChatGPT. Je ontdekt hierbij de belangrijkste mogelijkheden en leert om effectievere prompts te schrijven, zodat je er nog meer uit kunt halen.

In dit artikel laten we zien hoe je ChatGPT gebruikt – van de eerste vraag tot geavanceerde AI-functies:

  • Kies het juiste model
  • Organiseer gesprekken in projecten
  • Schrijf effectievere prompts door rollen toe te kennen en context te geven
  • Gebruik ChatGPT als zoekmachine
  • Werk aan je tekst of programmacode in een canvas
  • Stel taken in die op de achtergrond automatisch worden uitgevoerd
  • Genereer afbeeldingen via Dall-E en pas ze aan met aangepaste prompts
  • Experimenteer met spraakbediening voor interactieve gesprekken en live vertalingen

Ook zeker interessant om te lezen: Makkelijk switchen tussen AI-taalmodellen? Maak kennis met Jan

ChatGPT is nu iets meer dan twee jaar oud en maakte in die relatief korte periode een enorme groei door. De chatbot, gemaakt door OpenAI, staat inmiddels steevast in de lijst met tien meest bezochte websites. Er zijn wekelijks meer dan 300 miljoen gebruikers. Dit succes is voor een groot deel te danken aan zijn veelzijdigheid. De tool, die is gebaseerd op een Large Language Model (LLM), komt bij zeer uiteenlopende taken van pas.

Voortdurend wordt nieuwe functionaliteit toegevoegd. Soms zelfs dagelijks, zoals tijdens het evenement 12 Days of OpenAI, in december 2024. Daar introduceerde het bijvoorbeeld ChatGPT search, waarmee je in natuurlijke taal kunt zoeken op internet. Ook kwam Sora naar ChatGPT, voor het creëren van video’s. En het introduceerde projecten voor het organiseren van conversaties en bestanden, met aangepaste instructies om ze beter af te stemmen op het project. Sinds kort kun je ook nog taken instellen, die op de achtergrond worden uitgevoerd. En gebruikers hebben de beschikking over nieuwe taalmodellen: o3-mini en o3-mini-high.

Niet iedereen benut al deze mogelijkheden ten volle. In dit artikel duiken we daarom de diepte in. We behandelen de toegang tot ChatGPT en de belangrijkste functies van ChatGPT, geven tips voor het schrijven van doeltreffende prompts en laten zien hoe deze tool je in de praktijk bij tal van facetten kan helpen.

Hoe werkt een groot taalmodel

Een groot taalmodel of Large Language Model is getraind met een enorme hoeveelheid teksten, gemakkelijk miljoenen boeken in omvang. Het betreft veelal openbare bronnen, zoals websites en forums, en boeken in digitale vorm. Het leert daarin patronen en zinsverbanden. De Transformer-architectuur, die ook aan de basis van Google Translate staat, speelt hierbij een grote rol. Het helpt om de relatie tussen woorden in een zin te begrijpen.

In de vorm van tokens wordt alles opgeslagen in een neuraal netwerk. Training, met hulp van menselijke feedback, maakt daarna bepaalde verbindingen sterker of zwakker. Een model kan na zijn training taal ‘nabootsen’ door nieuwe zinnen te maken. Daar komt ook de term generatieve AI vandaan. Feitelijk voegt ChatGPT steeds het meest waarschijnlijke woord aan de zin toe, om daarna voor de nieuwe zin het volgende woord te voorspellen, en zo verder. Het antwoord is dus gebaseerd op statistische waarschijnlijkheden en niet op feitelijke kennis, waardoor ook fouten kunnen worden gemaakt.

1 Starten met ChatGPT

Als je naar www.chatgpt.com gaat, kun je direct vragen stellen aan de assistent. We raden aan om een account te maken. Dit geeft je direct meer mogelijkheden, waaronder het uploaden van bestanden en afbeeldingen. Ook kan ChatGPT voorkeuren onthouden binnen je account.

Als je de chatbot actiever gaat gebruiken, kun je tegen limieten aanlopen. Een Plus-abonnement van ongeveer 22 euro per maand geeft je veel ruimere mogelijkheden, bijvoorbeeld voor geavanceerde spraak. Je kunt ook vaak als eerste de laatste modellen gebruiken of nieuwe functies benutten, zoals taken. Je kunt een abonnement afsluiten via de website, met een creditcard, of vanuit de app voor Android of iOS. Het abonnement kun je daarna op elk apparaat gebruiken. Het is bedoeld voor individueel gebruik. Delen, bijvoorbeeld binnen je gezin, is niet gebruikelijk en officieel ook niet toegestaan.

ChatGPT kun je niet alleen via de browser gebruiken. Er zijn ook apps voor smartphone of de desktop. Die geven een diepere integratie. Zo kun je op de desktop screenshots maken en hier vragen over stellen. Ook zal de app, zeker in de toekomst, steeds meer met andere software op je pc kunnen samenwerken.

Je kunt ChatGPT via de browser gebruiken, maar ook met een app.

2 Belangrijkste instellingen

Er zijn enkele belangrijke instellingen die we hier kort doornemen. Alle conversaties worden normaal in de zijbalk getoond, waar je ze kunt archiveren of verwijderen. Onder Algemeen zie je enkele opties voor het beheer van deze conversaties. Onder Personalisatie kun je aangepaste instructies instellen. Daarmee zorg je dat de assistent bij elke conversatie direct belangrijke details over jou weet. Ook kun je aangeven hoe deze moet antwoorden. Op dat tabblad zie je ook een optie om het geheugen te gebruiken en te beheren (zie het kader ‘Geheugen van ChatGPT’). Eventuele gedeelde links kun je beheren onder Gegevensbeheer. Onder Abonnement kun je je abonnement beheren.

Via de instellingen kun je onder meer gearchiveerde chats beheren.

Geheugen van ChatGPT

Tijdens het gebruik leert ChatGPT veel bij over jouw persoonlijke omstandigheden en voorkeuren, zoals je interesses, werk, hobby’s of gezinssituatie. Daarmee kan het antwoorden beter op jou afstemmen. Geef je bijvoorbeeld in een conversatie aan dat je geïnteresseerd bent in duurzaam ondernemen, dan zal het dit bewaren in het geheugen en in de conversatie een melding daarover geven. Soms stelt het nog aanvullende vragen ter verfijning.

Je zult merken dat de assistent daar in nieuwe discussies soms op inhaakt. Via de instellingen van ChatGPT kun je zien wat er in het geheugen is opgeslagen. Eventueel kun je details verwijderen of het complete geheugen wissen. Je kunt overigens ook in een gesprek vragen om een bepaalde herinnering te veranderen, verwijderen of aanvullen. Heb je ChatGPT al een tijdje gebruikt met de geheugenfunctie? Vraag dan eens hoe ChatGPT denkt dat jouw leven eruitziet, door hier een afbeelding van te maken!

Ook het geheugen kan vanuit een conversatie worden bijgewerkt.

3 Conversatie beginnen

Als je ChatGPT opent, kun je via het invoerveld eenvoudig je conversatie starten. Er zijn een paar belangrijke details. Ten eerste kun je bovenaan eventueel een ander model kiezen. Vaak zul je GPT-4o gebruiken. Ook kun je de geavanceerdere modellen o1, o3-mini of o3-mini-high proberen voor complexe vragen of ingewikkelde programmeertaken.

Verder zie je een handige optie voor een tijdelijke chat. Je kunt dit met de incognitomodus van je browser vergelijken. De conversatie komt dan niet in de conversatielijst en het geheugen wordt niet aangesproken. In het invoerveld voor je bericht zie je nog wat extra opties, zoals het bijvoegen van een bestand en tools als het genereren van een afbeelding, zoeken op internet en werken op een canvas. Maar je kunt ook gewoon direct vragen om bijvoorbeeld een canvas te gebruiken of een afbeelding te genereren. Verder zie je een optie om de spraakmodus te gebruiken. Veel van deze opties behandelen we verderop in dit artikel.

Via het invoerveld kun je een conversatie starten en zie je extra opties.

4 Conversaties beheren

In de zijbalk zie je de conversatielijst met alle conversaties, die je individueel kunt archiveren of verwijderen. Eventueel kun je via de instellingen de gearchiveerde chats bekijken of in één keer alle conversaties archiveren of verwijderen. Heel praktisch is de zoekfunctie om eerdere conversaties sneller terug te vinden. Ook kun je een project maken, wat we in de volgende paragraaf behandelen. Je kunt een conversatie ook delen met anderen, in de huidige staat. De ontvanger kan het gesprek zien en vervolgen, maar ziet niet latere mutaties in jouw conversatie.

Via de conversatielijst kun je conversaties beheren.

5 Projecten

Sinds kort kun je in ChatGPT met projecten werken. Je maakt zo’n project via het linkermenu. Het voordeel van een project is dat je conversaties daarover bij elkaar hebt. Ook kun je bestanden uploaden en aangepaste instructies instellen. De context van bestanden en gesprekken wordt naadloos gecombineerd in een project. Daarmee bedoelen we dat je in elke conversatie vragen kunt stellen over onderwerpen die in een bepaald document of een andere conversatie aan bod komen.

Het instellen van aangepaste instructies is handig om te beïnvloeden hoe ChatGPT reageert. Vraag bijvoorbeeld om korte en formele antwoorden, of antwoorden in een bepaalde taal. Verander je de aangepaste instructies, dan zijn ze alleen in nieuwe conversaties van kracht.

Projecten zorgen ervoor dat je alle conversaties over een onderwerp bij elkaar hebt.

Projecten versus NotebookLM

Het werken met projecten in ChatGPT doet een beetje denken aan NotebookLM, een onderzoekstool van Google. Je kunt binnen NotebookLM verschillende bronnen toevoegen, zoals documenten, websites en YouTube-video’s, en hier vervolgens vragen over stellen. Je leest in een artikel verderop meer over NotebookLM. Projecten in ChatGPT zijn in vergelijking met NotebookLM wat eenvoudiger. Het is vooral praktisch om alles bij elkaar te hebben, met gedeelde context en aangepaste instructies. Op termijn zullen de mogelijkheden wellicht worden verruimd. Zo is het aannemelijk dat je in de toekomst ook in teamverband aan een project kunt werken. Als alternatief kun je in een organisatie natuurlijk ook een aangepaste GPT maken.

6 Onderdelen van een prompt

Je kunt je chatbot het hemd van het lijf vragen in natuurlijke taal (zie het kader ‘Beste taal voor conversatie met ChatGPT’). Maar voor een bruikbaarder resultaat zijn er wat richtlijnen. Er zijn enkele belangrijke basisonderdelen: rol, context, taak en uitvoer. Vaak helpt het enorm om de chatbot een bepaalde rol te geven, zoals die van ervaren tekstschrijver, juridisch adviseur of expert in sociale media. ChatGPT zit dan direct in de juiste ‘mindset’ en begrijpt beter in welke context je de vraag stelt.

Als je ChatGPT bijvoorbeeld de rol van arts geeft, zal het gezondheidsvragen beantwoorden met meer nadruk op medische kennis. Geef ook voldoende context. Zoals je doel of situatie, wat je met het antwoord wilt bereiken, of voor welke doelgroep het bestemd is. Verder zul je altijd een taak geven, zoals het schrijven, samenvatten of vertalen van een tekst. Je kunt ook de uitvoer sturen. ChatGPT kan bijvoorbeeld een tekst, tabel of opsomming maken, maar ook uitvoer in het markdown-formaat of als csv-bestand.

Het is vaak ook nuttig om de omvang te beperken, zoals een bepaald aantal woorden. Je kunt ook voorbeelden toevoegen, zodat het bijvoorbeeld jouw schrijfstijl kan overnemen.

ChatGPT kan gegevens ook uitvoeren in een overzichtelijke tabel.

Beste taal voor conversatie met ChatGPT

Je kunt ChatGPT in heel veel verschillende talen gebruiken. Hoe goed dat werkt, hangt grotendeels af van de trainingsdata. Het Engels is daar zeker het sterkst vertegenwoordigd. Er zijn geen precieze gegevens, maar je zou de CommonCrawl-archieven eventueel als uitgangspunt kunnen nemen. Dit is een gigantische verzameling van gecrawlde internetpagina’s. De dataset wordt vaak gebruikt als trainingsmodel voor AI-modellen. Ongeveer 43 procent van de teksten is in het Engels. Alle andere talen vormen elk minder dan 6 procent van de trainingsdata. Het Nederlands is nog vrij goed vertegenwoordigd (ongeveer 2 procent), maar niet zo goed als bijvoorbeeld Duits, Frans, Spaans en Italiaans. Meer exotische talen kun je het beste vermijden. En soms kun je natuurlijk proberen of het Engels een beter resultaat geeft dan het Nederlands.

Het Engels is vermoedelijk het best vertegenwoordigd in de trainingsset.

7 Strategieën

Er zijn veel strategieën om betere prompts te schrijven. Vraag als oefening eens aan ChatGPT om een optimale prompt te schrijven over een bepaald onderwerp. Je ontvangt vaak heel goede suggesties die je eventueel naar je voorkeuren kunt aanpassen en dan meteen afvuren op de assistent. Vraag ook eens aan ChatGPT om je te overhoren over een bepaald onderwerp. Ook heel leuk is een dialoog of rollenspel, zeker voor het leren van een vreemde taal.

Een rollenspel is een doeltreffende manier om een vreemde taal te leren.

8 Zoeken met ChatGPT

Lange tijd vertrouwde ChatGPT volledig op zijn (verouderde) trainingsdata. Zelfs toen vonden veel mensen de chatbot al praktischer dan een zoekopdracht met Google. Tegenwoordig is de trainingsdata actueler én zoekt de tool zelf de laatste informatie op internet op als dat nodig is. Ook kun je de chatbot nu expliciet als zoekmachine inzetten via een pictogram. Je krijgt dan altijd een antwoord op maat, wat het eigenlijk meer tot een soort antwoordenmachine maakt.

Dankzij de bronvermelding kun je de geraadpleegde artikelen nader onderzoeken. Volgens OpenAI zal dit de primaire manier worden waarop we informatie zoeken. Je hoeft niet altijd expliciet een zoekopdracht te starten. Ook als een conversatie daarom vraagt, kan ChatGPT recente(re) informatie op internet erbij zoeken.

ChatGPT kan actuele informatie op internet erbij zoeken waar nodig.

9 Werken met een canvas

Een canvas maakt het een stuk eenvoudiger om aan bijvoorbeeld tekst of programmacode te werken. Deze functie is sinds kort ook voor gratis accounts beschikbaar. Bij een canvas wordt het scherm opgedeeld waarbij je aan de linkerkant je prompts en antwoorden van de assistent ziet en rechts de tekst of code waaraan je werkt. Dat werkt erg praktisch en overzichtelijk.

Via het deelvenster links kun je via prompts vragen om aanpassingen of uitleg, terwijl je rechts steeds de veranderingen ziet in de actuele tekst of code. Wat ook heel praktisch is, is dat je in het canvas een selectie kunt maken. Je kunt vervolgens vragen om bijvoorbeeld dat specifieke gedeelte uit te leggen of uit te breiden.

Een canvas is heel praktisch bij het werken aan programmacode.

Code uitvoeren via ChatGPT

ChatGPT maakt bij veel taken zoals analyses zelf op de achtergrond gebruik van Python. En als je in een canvas de code voor een Python-programma hebt, dan zou je die code in principe direct kunnen laten uitvoeren, op de servers van ChatGPT. Daarvoor gebruik je de knop Uitvoeren rechtsboven. Er zijn echter wel beperkingen, opgelegd door de sandbox-omgeving waarin het programma wordt gedraaid.

De sandbox heeft bijvoorbeeld geen internettoegang, en kan dus geen API-verzoeken doen, hooguit simuleren. De systeemprestaties zijn beperkt en er is beperkte ondersteuning van externe bibliotheken. Verder heeft de sandbox geen toegang tot lokale bestanden of systemen. Er is daarnaast ook geen interactieve invoer mogelijk.

Je kunt een gebruiker dus niet vragen om bepaalde tekst in te voeren via een toetsenbord. Gezien de beperkingen is het vaak handiger om code in je eigen omgeving te draaien. Voor Python kun je bijvoorbeeld het programma Thonny installeren.

Eenvoudige Python-code kun je eventueel laten uitvoeren door ChatGPT.

10 Taken

ChatGPT schuift steeds meer in de richting van de zogeheten AI-agents, die zelfstandig opdrachten uitvoeren. Zo lanceerde het recent de mogelijkheid om taken aan te maken.

Je kunt in natuurlijke taal taken toevoegen die dan op de aangegeven tijd worden uitgevoerd. Ook herhalende taken zijn mogelijk. Vraag bijvoorbeeld om elke week het nieuws over ChatGPT samen te vatten. Of vraag om elke zondag zeven vegetarische recepten te ontvangen met een boodschappenlijst gegroepeerd per afdeling van de supermarkt. Ingestelde taken worden ook uitgevoerd als je offline bent. Je ontvangt een pushbericht of e-mailbericht als de taak is voltooid. Je kunt in eerste instantie maximaal tien taken instellen.

Je kunt taken in natuurlijke taal aanmaken en naderhand bewerken.

11 Afbeeldingen genereren

In ChatGPT kun je op basis van een tekstuele omschrijving afbeeldingen laten genereren. Dit dankt het aan de integratie van Dall-E. De tool is vernoemd naar de kunstenaar Salvador Dali en de Pixar-robot WALL-E. Het is eenvoudiger en toegankelijker dan alternatieven als Midjourney.

Voor het genereren van een afbeelding gelden dezelfde principes als voor het voeren van een conversatie. Je moet duidelijk en specifiek zijn en genoeg context meegeven. Beschrijf dus niet alleen wat je wilt zien, maar ook bijvoorbeeld in welke omgeving of in welke stijl, zoals een abstracte, futuristische of vintage-afbeelding. Dat kan in natuurlijke taal.

Probeer bijvoorbeeld eens een tekening door een vijf jaar oud kind, of een schilderij in de stijl van Van Gogh. Als omgeving kun je denken aan een futuristische stad, de savanne of een modern kantoor. Geef ook aan welke emotie of stemming het beeld moet uitstralen. Benoem eventueel het gewenste kleurenpalet, zoals warme herfstkleuren. Na het genereren van een afbeelding klik je erop om deze in het groot te zien. Je ziet dan ook de optie om het beeld te downloaden als webp-bestand.

Je kunt veel soorten afbeeldingen laten genereren.

12 Extra opties voor afbeeldingen

Je zit niet vast aan vierkante afbeeldingen maar kunt vragen om bijvoorbeeld een bepaalde beeldverhouding (zoals 16:9) of resolutie (zoals: 1024 × 1024). Probeer ook eens een ander soort beeld te maken, zoals een logo, poster, pictogram of infographic.

Heb je wat inspiratie nodig voor goede prompts? Een website als www.freeflo.ai kan een goede hulp zijn. Voeg eventueel een andere afbeelding toe als bestand. Je kunt dan vragen om voor het beeld diezelfde stijl te gebruiken.

Prompts van andere websites kun je gebruiken ter inspiratie.

13 Afbeeldingen aanpassen

Er zijn een paar manieren om een afbeelding die je met ChatGPT hebt gegenereerd aan te passen. Open eerst de gegenereerde afbeelding in het groot door erop te klikken. Je ziet nu rechtsboven enkele pictogrammen. Een van deze pictogrammen geeft informatie over de prompt die ChatGPT heeft gebruikt om deze afbeelding te maken. Feitelijk is voor het genereren van de afbeelding niet onze eenvoudige instructie gebruikt, maar zijn juist heel veel details toegevoegd om het resultaat interessanter te maken.

Je kunt deze prompt hergebruiken met eventuele aanpassingen. Als alternatief kun je ook gewoon via een prompt vragen om het beeld te bewerken. Rechtsboven zie je ten slotte nog een pictogram om een selectie te maken. Je kunt via deze optie delen op het beeld markeren. Daarna kun je vragen om gerichte aanpassingen in dat gedeelte te maken.

Je kunt ook de prompt die aan de basis van de afbeelding staat, aanpassen.

Inspiratie voor prompts

Het maken van een prompt voor een afbeelding is niet moeilijk, maar wél als je een bepaald resultaat voor ogen hebt. We raden je aan om veel te experimenteren om er wat meer gevoel voor te krijgen. Als oefening kun je ook een willekeurige foto als uitgangspunt nemen. Die kun je vinden op websites als Pexels. Probeer die foto vervolgens zo goed mogelijk na te maken door een beschrijvende prompt te maken. Daarbij moet je uiteraard goed alle details in de foto aangeven.

Inspiratie nodig? Je kunt de foto toevoegen als bestand in een conversatie en vervolgens aan ChatGPT vragen om de afbeelding te beschrijven, of om een prompt te maken die de bewuste afbeelding zo goed mogelijk zou namaken.

14 Geavanceerde spraak

Geavanceerde spraak is een leuke functie die levensechte gesprekken mogelijk maakt met de assistent. Via een pictogram onder het invoerveld kun je de spraakmodus aanzetten. Instellingen zoals aangepaste instructies en het geheugen worden ook in de spraakmodus gehonoreerd. Je kunt kiezen welke stem moet worden gebruikt. Er worden meer dan 50 talen ondersteund. Daardoor kun je het ook voor live vertalingen gebruiken. Je kunt er bovendien veel lol mee hebben. Zeg bijvoorbeeld dat ChatGPT met veel sarcasme moet antwoorden. Of vraag om te fluisteren, in dichtvorm te antwoorden, of met een bepaald accent, zoals Engels met een Texaans accent. Uiteraard is het vaak ook heel praktisch, bijvoorbeeld als je je handen niet vrij hebt, of bij een visuele beperking. Probeer het ook eens als persoonlijke coach. Dat kan zelfs tijdens een wandeling, handig voor een brainstormsessie.

Voor geavanceerde spraak kun je zelf een passende stem kiezen.