Googles zoekmachine heeft bij ons een marktaandeel van meer dan 90 procent. Eigenlijk jammer, want er zijn nog heel wat andere zoekmachines en openbare bronnen die meer oog hebben voor je privacy. Ook vinden deze specifieke informatie die je via Google niet of nauwelijks te pakken krijgt. In dit artikel maak je kennis met enkele alternatieve zoekmachines.

Sommige gebruikers zetten meerdere zoekmachines in. Ze proberen het bijvoorbeeld eerst bij Google en als ze daar niet vinden wat ze zoeken, spreken ze ook een zoekmachine als Bing aan. Zogeheten metazoekmachines, oftewel search aggregators, doen dat zelf. Ze geven je zoekterm automatisch door aan meerdere zoekmachines, waarna ze de resultaten ophalen om die opgeschoond in de resultatenlijst te presenteren.

Dogpile is een Engelstalige metasearcher, met een wat woelige geschiedenis van zo’n vijfentwintig jaar. Deze site speelt je zoekterm door aan onder meer Google, Bing en Yahoo. Er zijn zoekrubrieken voor het web, afbeeldingen, video’s en nieuwsberichten. Afgezien van een filter voor expliciete content, zijn er helaas nauwelijks opties om in te stellen. 

Ook Excite bestaat al vele jaren, maar heeft al wel flink aan populariteit ingeboet. De webdienst maakt onder meer gebruik van Bing, maar het is niet zo duidelijk uit welke andere vaatjes de zoekmachine tapt. Net zoals bij Dogpile kun je ook hier zo goed als geen voorkeuren instellen.

©PXimport

Wetenschappelijk

Zoekmachine WolframAlpha heeft zich onmiskenbaar toegelegd op wiskundige en wetenschappelijke berekeningen. Er is zelfs een tooltje beschikbaar waarmee je gemakkelijker wiskundige formules kunt invoeren. Vul je bijvoorbeeld de zoekterm world population growth in, dan krijg je naast een interactieve tabel ook diverse andere demografische data te zien, zoals levensverwachting, jaarlijkse geboortes en verdeling man/vrouw. Je kunt de gebruikte bronnen raadplegen en meteen doorklikken. Op www.wolframalpha.com/examples kun je terecht voor inspirerende voorbeelden.

Beschik je over een Pro-account (vanaf 5,50 dollar per maand), dan heb je meer mogelijkheden tot je beschikking, zoals het aanpassen van de weergave of het downloaden van de onderliggende data in diverse formaten.

Heb je meer met academische publicaties, dan kun je moeilijk buiten Google Scholar, met meer dan tweehonderd miljoen artikelen in de database. Voorheen was er ook nog Microsoft Academic, met een vergelijkbare hoeveelheid artikelen, maar helaas heeft Microsoft eind 2021 de stekker uit het project getrokken. Europese tegenhangers zijn onder meer CORE (200 miljoen documenten) en het Duitse BASE (280 miljoen documenten). Alle databases staan het toe de documenten te exporteren naar onder meer het BibTeX-formaat en bieden links aan naar de volledige tekst in pdf-formaat.

Figshare is ook nog het noemen waard, want in deze database zijn de meeste documenten, verslagen, foto’s en video’s beschikbaar gesteld volgens CC0 of CC BY (zie het kader ‘Creative Commons’). Je kunt hier ook zelf data uploaden.

©PXimport

Creative Commons

In dit artikel vermelden we verschillende vrij openbare bronnen. Dat houdt in dat iedereen daar gratis terecht kan om allerlei informatie te raadplegen. Maar: lees de licentievoorwaarden goed door voordat je gevonden documenten of mediamateriaal zelf gaat gebruiken. 

Om materiaal zonder meer zelf te mogen gebruiken, moet het bijvoorbeeld tot het publieke domein behoren. Denk hierbij aan werken waarvan de auteurs meer dan zeventig jaar geleden zijn overleden. Of het moeten werken zijn die zijn vrijgegeven via een licentie, zoals GFDL (GNU-licentie voor vrije documentatie), CC0 1.0 of CC BY(-SA) (4.0).

CC staat voor Creative Commons, met verschillende licentietypes. Na CC0, waarbij er geen enkele rechten op het werk zitten, zijn de meest ‘vrije’ types CC BY (voor eigen gebruik is alleen een naamsvermelding vereist) en CC BY-SA (hierbij zijn zowel naamsvermelding als ‘gelijk delen’ vereist, wat zoveel betekent als: verspreiden onder dezelfde licentievorm). Meer informatie vind je op www.creativecommons.nl/uitleg.

©PXimport

Artistiek

Bijna elk museum dat zijn naam waardig is, heeft een digitale collectie. Om slechts twee indrukwekkende voorbeelden te geven: het Louvre heeft bijna 500.000 werken opgenomen in zijn digitale collectie en het Museum of the City of New York heeft vele tienduizenden objecten gedigitaliseerd waarmee je het stadsverleden kunt verkennen.

Ben je op zoek naar een kunstwerk? Dan is een goed algemeen vertrekpunt het Canadese Artcyclopedia. Deze zoekmachine oogt niet bepaald artistiek, maar je kunt hier wel terecht voor zo’n 9.000 kunstenaars, verzameld uit bijna 3.000 kunstsites en musea. Je kunt onder meer zoeken op naam (van kunstenaar of museum) en op titel van het werk.

Vergelijkbaar van opzet, maar dan met de focus op Europese (schilder)kunst, is het Hongaarse The Web Gallery of Art, met circa 51.000 werken, geproduceerd door zo’n 4.000 kunstenaars. Je mag de afbeeldingen gratis gebruiken voor persoonlijke en educatieve doeleinden.

Een must om te bekijken, is het Google Arts & Culture Project, met een onlinecompilatie van afbeeldingen van kunstwerken uit musea over de hele wereld. Niet zelden gebeurt dit in verhaalvorm, inclusief virtuele tours.

©PXimport

Literair

Ben je op zoek naar literaire werken, dan kun je niet buiten Google Books. Voor dit project, opgestart in 2004, heeft Google inmiddels wereldwijd onvoorstelbare hoeveelheden boeken gescand en gedigitaliseerd, vooral uit universitaire bibliotheken. Momenteel zouden er uit Nederland alleen al meer dan 600.000 boeken online zijn te raadplegen.

Voor e-books moet je zijn bij Project Gutenberg. Dat bestaat inmiddels uit een collectie van meer dan 60.000 gratis e-books in epub- en mobi-formaat (Kindle). De focus ligt hierbij wel op oudere werken, vooral Amerikaans, die inmiddels tot het publieke domein behoren. 

Wie meer geïnteresseerd is in de klassieke Nederlandstalige literatuur, kan terecht bij de onlinebibliotheek van het Project Laurens Jz. Coster. Alle beschikbare werken zijn vrij van copyright. Er zijn sinds 2001 geen teksten meer toegevoegd, maar de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren heeft de digitalisering van deze oude werken voorgezet.

Voor de meer hedendaagse e-books en luisterboeken kun je natuurlijk aankloppen bij de onlinebibliotheek, onderdeel van de Koninklijke Bibliotheek.

©PXimport

Visueel

Heb je een afbeelding nodig voor je document of website? De zoekmachines van zowel Google als Bing beschikken weliswaar over een rubriek Afbeeldingen, maar veel van de gevonden resultaten zijn beschermd door copyright. Je moet dan zelf nog filteren op gebruiksrecht of licentie. Dat werkt het best met Bing: via Licentie kun je namelijk een specifiek Creative Commons-type selecteren, zoals Openbaar Domein of Mag worden aangepast, gedeeld en commercieel worden gebruikt.

Slimmer is het om in de onlinecollecties van Pixabay (zo’n 2,5 miljoen foto’s) of Pxhere (zo’n 1,25 miljoen foto’s) naar stockbeeld in hoge resoluties te zoeken. Beide sites bieden namelijk uitsluitend gratis foto’s aan die je commercieel mag gebruiken en zelfs mag bewerken. Op beide websites kun je de resultaten filteren op criteria als type, afdrukstand, thema, afmetingen en kleur. Om een geschikte foto te kunnen downloaden, moet je je wel gratis registreren.

Heb je al een afbeelding, maar ben je op zoek naar iets wat daarop lijkt, dan kan TinEye goed van pas komen. Je uploadt de afbeelding op de website of je verwijst naar de url van de foto en TinEye gaat meteen op zoek naar vergelijkbare exemplaren.

Zowel Bing als Google bieden eveneens zo’n reverse search-functie aan. Bij Bing druk je hiervoor op het knopje Zoeken met behulp van een afbeelding, bij Google is dat Zoeken op afbeelding. Het zal geen verrassing zijn dat zo’n functie ook handig kan zijn om eventuele copyrightovertredingen op te sporen.

©PXimport

Openbaar

Veel informatie bevindt zich in het deepweb (zie het kader onderaan dit artikel ‘Darkweb’) en daar horen vaak ook allerlei openbare en al dan niet vrij te raadplegen databases toe. Een typisch voorbeeld hiervan is het Kadaster. Op basis van een adres kun je tegen betaling allerlei informatie opvragen, zoals van wie het eigendomsobject is, wat de koopsom en hypotheek is, het woningrapport en de kadastrale kaart. Je vindt hier tevens een link naar een topografische tijdreis van zo’n tweehonderd jaar.

Op de website van de Rijksoverheid vind je talloze informatie van de diverse ministeries. Tenzij anders vermeld, is hier de CC0-licentie van toepassing op de aangeboden documenten. Interessant is ook de website van het NGR (Nationaal Georegister). Vul op deze website een zoekterm en de beoogde locatie in waarover je informatie zoekt of open een van de categorieën, zoals natuur en milieu, economie, maatschappij of gezondheid. Je kunt vervolgens de informatie verder verfijnen op bijvoorbeeld Licenties (waaronder Public Domain, CC0 en CC-BY). Alle geselecteerde onderdelen kun je als afzonderlijke lagen aan een landkaart toevoegen.

In België kun je het kadastrale percelenplan gratis raadplegen via CadGIS. Voor gedetailleerdere informatie over je eigen eigendommen, meld je je aan bij MyMinfin. Daarna kun je Mijn woning / Mijn onroerende gegevens raadplegen selecteren. Je kunt ook andere kadastrale uittreksels aanvragen, maar daarvoor moet je betalen.

©PXimport

Darkweb

In dit artikel bespreken we zoekmachines en diensten waarmee je ook het deepweb kunt doorzoeken. Dat zijn informatiebronnen als onlinedatabases, die normaal gesproken alleen via een directe url of ip-adres bereikbaar zijn.

Nog dieper verborgen is het darkweb. Dit bestaat uit een hele reeks hidden services met complexe url’s in het zogeheten .onion-domein. Op www.thehiddenwiki.org vind je een lijst met zoekmachines die binnen het darkweb opereren.

Met Tor2web-proxy’s kun je ook met een gewone browser door het darkweb struinen. Het volstaat hiervoor om in de adressen het domein .onion te vervangen door bijvoorbeeld .onion.ly, .onion.pet of .onion.ws, of door de url te plakken op de webpagina van 4everproxy. Helaas werken zulke omgeleide verbindingen meestal tergend traag en garanderen ze evenmin enige anonimiteit.

Wil je écht het darkweb op, dan heb je de speciale Tor Browser nodig (beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android). Hiermee kun je zoekmachines als Torch, Ahmia of Haystak aanspreken. Je bent wel gewaarschuwd: illegale of dubieuze websites bevinden zich vaak maar een muisklik van je vandaan.

©PXimport

Ben je op koffiegebied een echte fijnproever? Misschien is deze gloednieuwe automatische espressomachine van Siemens dan wel iets voor jou. Dit stijlvol vormgegeven apparaat ondersteunt maar liefst 35 koffiesoorten. Naast gangbare smaken als cappuccino, espresso en americano maak je met de EQ700 Integral net zo makkelijk exotischer dranken. Een ristretto, flat white of cold brew macchiato? Geen probleem! We nemen de proef op de som.

Siemens heeft zijn nieuwste espressomachines zorgvuldig verpakt. Op de productdoos staan zelfs instructies over hoe je de EQ700 Integral het best kunt uitpakken. Het is een behoorlijk groot en zwaar apparaat: respectievelijk 38 × 35,2 × 46,7 centimeter en 10,7 kilo. Reserveer dus voldoende ruimte in je beoogde koffiecorner. In de verpakking zit nog een klein doosje met losse accessoires, zoals een rooster, een aanbrenghulp voor het waterfilter, een teststrip voor de waterhardheid en een Nederlandstalige handleiding.

©Maikel Dijkhuizen

Robuuste behuizing

Siemens hanteert voor dit model weliswaar een stevige adviesprijs van 1249 euro, maar daar krijg je wel een stijlvol vormgegeven koffiemachine met een hoge bouwkwaliteit voor terug. Het apparaat is afgewerkt met roestvrij staal en stevig kunststof. Mooi meegenomen is dat alle losse onderdelen wel een stootje kunnen hebben, zoals het deksel van het bonenreservoir en de lekschaal. Alles voelt zeer solide aan.

De watertank van 2,4 liter heeft een handig handvat. Die vul je dus eenvoudig onder de kraan. Het bovenste vak biedt plek aan 320 gram bonen, terwijl je 700 milliliter in het melkreservoir kwijt kunt. Wil je melkdranken bereiden, dan klik je het benodigde reservoir aan de zijkant vast.

Duidelijk aanraakscherm

Het heldere touchscreen van 5 inch is een echte blikvanger. Dankzij het gebruiksvriendelijke menu laat de EQ700 Integral zich makkelijk bedienen. Als je de koffiemachine voor de eerste keer inschakelt, neem je eerst enkele instellingen door. Kies op het scherm onder andere de Nederlandse taal en koppel de koffiemachine optioneel aan de Home Connect-app op een smartphone (waarover later meer).

Neem even de tijd om het apparaat gebruiksklaar te maken. Je dient onder meer het waterfilter te ontluchten en de waterhardheid in te stellen. Volgens Siemens is het noodzakelijk om dit filter elke twee maanden te vervangen, maar je kunt de koffiemachine ook prima zonder gebruiken. Vermoedelijk moet je het apparaat dan wel wat vaker ontkalken.

©Maikel Dijkhuizen

Koffie bereiden

Een kopje koffie bereiden werkt simpel. Tik op het aanraakscherm op de soort koffie die je wilt drinken. De afbeeldingen zijn erg duidelijk, zodat gebruikers zich niet snel zullen vergissen. Je stelt bij elke variant de koffiesterkte, de hoeveelheid en het aromaprofiel in. Voor het aromaniveau selecteer je de optie Mild, Gebalanceerd of Karakteristiek. Kies je een melkdrank, dan tik je op het scherm eveneens op de gewenste hoeveelheid. Een nuttige functie is dat je elke koffiesoort met de gewenste bereidingsopties aan je favorieten kunt toevoegen.

Onder het tabblad Klassiekers vind je alle bekende koffiesoorten. Wil je eens wat anders uitproberen, dan tref je bij coffeeWorld nog véél meer variaties, waaronder wiener melange, café au lait en slow brew. Bij elke soort lees je op het scherm een korte beschrijving. Verder kies je via coffeeWorld+ ook nog koffierecepten in de Home Connect-app. Gebruik de app daarnaast om de bereiding op afstand te starten, instellingen te wijzigen en nieuwe software-updates te installeren.

De EQ700 Integral heeft onderhuids verschillende sensors. Die zorgen voor de juiste temperatuur en een goede verhouding tussen koffie en water. De keramische molen is verrassend stil. Boven de koffie- en melkuitloop bevinden zich twee felle ledlampen. Kortom, zet gerust ook in het donker een kopje koffie. Het allerbelangrijkste is natuurlijk dat de dranken lekker smaken. Daarover kunnen we kort zijn, want onder leiding van deze espressomachine bereid je heerlijke koffie.

©Maikel Dijkhuizen

Espressomachine reinigen

Elke uitgebreide koffiemachine vereist het nodige onderhoud, en dat is bij de EQ700 Integral niet anders. Siemens maakt het zijn gebruikers zo makkelijk mogelijk. Zo start de machine na elke melkdrank op eigen houtje een stoomspoeling om het kanaal voor de melktoevoer te reinigen. Zoals je van een apparaat in deze prijsklasse mag verwachten, kun je ook een ontkalkingsprogramma starten. Op jouw verzoek lees je op het scherm hoe je verschillende componenten kunt reinigen, zoals de zetgroep en drankuitloop. De instructies zijn erg duidelijk, waardoor je de papieren handleiding eigenlijk niet eens nodig hebt.

Siemens EQ700 Integral kopen?

Probeer je graag diverse koffievariaties uit, dan is de EQ700 Integral zeer geschikt. Je kunt naar hartenlust met uiteenlopende soorten en drankopties experimenteren. Houd je het liever alleen bij cappuccino, espresso en normale koffie? Dan zijn er goedkopere alternatieven op de markt.

Philips Hue is voor velen hét merk als het om slimme lampen gaat, maar de verlichting is niet goedkoop. Dat weet de fabrikant ook. Een nieuwe lijn Essential-lampen sluit een paar compromissen in ruil voor een veel lagere prijs. In deze review lees je hoe de Philips Hue Essential-lampen bevallen en waar je op inlevert ten opzichte van reguliere Hue-verlichting.

De Hue Essential-lijn is verkrijgbaar in diverse uitvoeringen, waaronder de door ons geteste E27-lampen die wittinten en kleuren kunnen tonen. We ontvingen een doos met drie E27-peertjes, die samen 50 euro kosten en die je direct kunt gebruiken - ook zonder Philips Hue-bridge. De lampen communiceren namelijk via bluetooth. Met een duidelijke maar: om de lampen te bedienen, moet je namelijk binnenshuis zijn. Wil je op een andere locatie je verlichting aanpassen, dan is er geen bluetooth-verbinding en kun je weinig uithalen. De Bridge (50 euro of 90 euro voor de Bridge Pro) lost dit probleem op. De bridge communiceert met de lampen en is zelf via wifi benaderbaar, waardoor jij overal met een internetverbinding je lampen kunt aansturen.

©Rens Blom

Installeren

De Essential-lampen installeren is een fluitje van een cent. Je pakt de Philips Hue-app erbij, scant de qr-code op een peertje en draait hem in een lamp. Daarna bepaal je de kleur van de lamp en kun je eventueel andere instellingen aanpassen. Dit werkt allemaal als een trein, zoals we van Philips Hue-verlichting gewend zijn. De Essential-lampen functioneren ook helemaal naar behoren binnen ons bestaande Hue-ecosysteem met niet-Essential-lampen. Scènes, automatiseringen en accessoires zijn allemaal te koppelen. Hier merk je duidelijk dat je producten van hetzelfde merk gebruikt.

©Rens Blom

Verschillen met reguliere Hue-lampen

Om de Essential-peertjes goedkoper in de markt te zetten, sluit Philips Hue een paar compromissen. De levensduur van een Essential-lamp is volgens de fabrikant maximaal 15 duizend uur, tegenover maximaal 25 duizend uur voor een reguliere Hue-lamp. Dat kun je op de lange termijn dus merken: je hebt dan sneller een nieuw peertje nodig. Twee andere verschillen kun je juist elke dag ervaren, al hangt dat ervan af of je ook duurdere Hue-lampen gebruikt. Want waar de standaard Hue-verlichting dimbaar is tot 0,2 procent, dimt een Essential-lamp tot 2 procent. Een Essential-lampje geeft op zijn laagste stand dus meer licht, wat mogelijk storend kan zijn als je de lamp als permanent nachtlampje gebruikt. Wij hebben ons er niet aan gestoord.

©Rens Blom

Tot slot het derde verschil: de zogeheten kleurmenging. Een reguliere Hue-lamp gebruikt een geavanceerdere technologie om zijn kleuren af te geven, wat een mooie egale lichtgloed geeft. De Essential-verlichting gebruikt 'basis kleurmenging', stelt Philips Hue. Het licht komt daarom wat minder egaal uit het peertje. Dat zien wij als we onze premium Hue-lampen ernaast houden, maar op zichzelf produceren de Essential-lampen 'gewoon mooi' licht. Via de Hue-app kun je kiezen uit allerlei kleuren en scènes, van lavalamp-blauw tot een kaarsachtige gloed, inclusief bewegingen gesimuleerd door het peertje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Essential kopen?

De Philips Hue Essential-lampen sluiten een paar begrijpelijke compromissen ten opzichte van de reguliere Hue-verlichting. Die compromissen vinden wij niet storend. De Essential-verlichting bevalt ons goed, zeker als je weet dat drie E27 Essential-peertjes 50 euro kosten en drie normale E27 Hue-peertjes ruim 100 euro.